December 2, 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

Beş senelik bir program dahilinde muhtelif şehirleri- miz arasında muntazam hava servisleri başlıyor. FİYATI 5 KURUŞTUR R 8 incil sene No. go Sahip ve Başmuharriri: Siirt Meb'usu MAHMUT CUMARTESİ 2 KÂNUNUEVVEL 1933 Yeni Reichstag'ın toplanış hazırlıkları ilerleyor. Bu de- faki mecliste 91 fazlasıyla 661 mebus var.. Tel; ( Müdüri 24318, Yanı İdare ve Matbanı 24310, Hükümet Beş Senelik Sınai Bir Frogram Hazırlıyor Fransada hükümet Ve teşkilât buhranı Fransada kısa fasılalarla birbirini ta- kip eden hükümet değişmeleri, bu de- ğişmelere sebep olan buhranları hükü- met ve kabine buhranları olmaktan çi- kararak Kanunu esasi buhramı geklir ifrağ ediyor. Filhakika mayıs 193 tihabatındanberi bep defadır ki Fran- sada hükümet değişmektedir. Bunlar. dan Herriot hükümetinin değişmesine sebep olan Amerika borçları meselesi, kabinenin istifasına tebep teşkil edek cek derecede ehemmiyetli bir mevzuu telâkki edilebilirse de kümetleri deviren sebepler gülünç de- mecek derecede küçüktür. Sarraut ka- binesi, şu ihtilafın kurbanı oldu. Yeni- den vergiye tâbi olacak memur maaşla- Yı hangi badden başlamalı? Hükümet on bin frankilan yukarı waaşlardan ver- gi almayı, bu hadden aşağı olan maaşla rı vergiye tâbi tutmamayı teklif etmişti. ddin on iki bin- leri sürüldü. Hükümet aarlığına girişerek, on bir bin frank Bunu kabul ettiremiyeceğini anlayınca itimat meselesini ileri sürdü ve ekalliyette kalarak istifa etti. Bi racnaleyh bütlin mesele, baddin senede Bia frank aşağı ve yahut yukarı maaş alan memurlardan başlaması moktasn- da temerküz ediyor. Esas mesele tabii bütçenin müvazenesidir. Eğer on bin frankıtan başlasm diyenlerin bütçeyi te vezda ettirmek için müsbet bir teklifle- ri olsa iş kolay, Fakat öyle bir vaziyet şek. Bunun içindir ki hükümet buhran- İri Franarz teşkilâtı esnsiyesi İçin birer tehlike halini almağa başladı. Mayıs 1932 İntihabatı, mecliste, Ra- dikal Sosyalistlere eri çok azası olan bir fwka vaziyetini temin elti. Fakat ba çokluk meclisin ekseriyeti değildir. maenaleyh Radikal Sosyalistler habat'a beraber yürüdükleri So ierin yardımını temin etmeği, yahut #ağ tarafa dönerek sol cenah cümhuri- yetçiler denilen zümrelerin müzahereti- vi elde etmeğe çalışmalı. Radikal Sosya- Üstler ile Sosyalistlerin bir araya gele- rek hükümet teşkil odemiyecekleri 1932 intihabatımdan sonra anlaşıldı. — Fakat hükümete girmemekle beraber, - Sotya- Testler Radikal Sosyalist hükümetine yadım vadetkiler. Daha doğrusu bu hü» kümetin iktidarda kalmasma müsama- ha ettiler, Bu müsamaba devam ettik- çe, Radikal Sosyalist hükümetler de ik- Bdarı muhafaza etti, Fakat en ufak bir sebeple bu yardım esirgenince bi metler birer birer arkası sira devrik di. Mikayur Sare, Sosyalistleri bir temin ei Sal cenah cümhuriyet ği zümrelerine dayanan bir hülcümet teş- kil etti. Görülüyor ki bu kombinezon da yürümedi. Şimdi Chautempa tarafından teşkil edilen kabine denilebilir ki mün- hasıran Radikal Sosyalisilere £ dayanı yor. On dört meb'us nazırın on biri, Radikal Sosyalist, biri Sosyalist, biri #ol cenah Radikali ve biri de müstlikil. dir. Yani Chautemps kabinesi bir ekal- liyet sükümetidir ve ber gün sağdan, soldan gelecek taarruzlar karşısında düşmek tehlikesine maruzdur. Bu şartlar altımda devamlı bir hü kümeti teşkili mümkün olmadığına gö- re, 1926 senesinde Poincare'nin yaptığı bir mili hükümet teşki den bahsediliyor. Filhakika yedi sene © evvel, frangın o sukutu karşısında böyle bir hükümet teş- kil edilmişti Fakat bugün beniz öyle bir vaziyet yoktur. Meğer ki bir tan doların sukutu, diğer taraftan büt. genin tevazün ettirilememesi ve devam- kk bir hükümeti teşkil edilememesi böy- le bir zaruret meydana getirsin. An- <ak böyle milli bir hükümet (teşkili, buhranlı bir vaziyete karşı alınan ted- bir mahiyetindedir. Fransanın istediği v O derecede idaresini ele alıp hükümeti bil ikinci plâna atabilir. Son zamanlardı kâmül, kuvvetli meclislerden yede kuv- vetli hükümetler teşkiline doğru istika- met almıştır. Parlamentb an'anesine en çok saplı kalan İngilterede bile icra kuvvetinin salâhiyetini genişlemek yo- luna doğru yürümüyor. Fransa da ergeç bu cöreyana uyacaktır. ve ikide bir, en ufak sebeplerle eneydana gelen | hükü- met buhranları da bunu tacil ediyor. Ahmet ŞUKRU Tevfik Rüştü B. Ankaraya gitti Dün bazı zevatın ziya- retlerini kabul etti Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Bey dün Tokatliyan otelinde istrahat etimiş ve öğleden sonra bazı zevatın bu yanda Vali Muhittin Beyin ziyarttini kabul etmiştir Tevfik Rüştü Bey akşam üzeri Haydarpaşaya geçerek Ankaraya hareket etmiştir. Vekil Bey istasyonda Vali Muhittin Beyle bazı zevat tarafın. teşyi edilmiştir. programı tesbit Başvekil İsmet Pş. Hiz. leri ve İktisat Vekili Celâl Beyin son defa yaptıkları sanayi tetkiklerinin müspet | neticeleri meydana çıkmaktadır. Aldığımız malü Celâl B. mesai masasında mala göre hükümet Türk © Sanayinin sekiz seneden beri hükümetin gösterdi- ği azami müzaheret ve himayenin altın- da süratle İntişaf etmiştir. Umumi ihti yaşların her sahasında sanayimiz kendi- dir, Bundan sonrası için | sanayimizin inemlekete en faydalı şekilde plânlaştı- arzu edilmektedir. Hususi erin in olduğu kadar devlet fabrikaları için de ayni şekil mev- cut bulunmaktadır. Başvekil İsmet Pş.. ve Iktısat Vekili Celil B. in son tetkik Sınai program, mukabil ihtiyacı karşılayacaktır İktısat Vekili ve iktisat mütehassısları ile meşguldürler Beş leş senelik İ Sınai program ANKARA, 1. A, 1 (Telefonla) - İktisat Vekili Mahmut Celâl B. ve iktisat mütehassısları bir kaç | gündenberi Vekil Beyin evinde geceli gündüzlü çalışmaktadır. Temin edildiğine göre İktisat Vekili hükümetin beş senelik İl semai programını hazırlamakta- İl de. Bu beş senelik faaliyet devresinde devletçe ve hususi | teşebbüslerce yapılacak bü j işlerin bu programda tesbit €- dileceği anlaşılmaktadır. seyahatlerinde edindikleri intibas müs- pet neticeleri şehrimiz sanayi mehafilin- ülmemeket dan sonrası için bem sanayiin inkışafını, hem de vücut bulan sanayiin tutulma- sını ve mukabil ihüyacı | karşılamasını programlı bir çekle sokmağa çalışmakta dır. leap eden kanunlar kararlar bü gaye üzerinde toplanarak tadil edilecek ve himaye şekileri buna göre tertip e dilecektir. Bu milli sanayiin gene dev- let yardımile ihtiyaç çerçevesine göre inluşafını temin etmiş olacaktır. Hükümetin uzun müddetli bir sanayi programı neşredildiği israr söylen İ» | tedir, Karadenizdeki fırtına her yerde tahribat yaptı Karadeniz sahil şehirleri kar altındadır. Bir en 6 kişi boğuldu (Karadenizde son fırtınanın ya den aldağınimı telgrafı dün meşretmiştik: Dün gelen mütemmim haberler bu fırtı- nanın bütün Karadeniz sahil şehirlerimiz de- büyük zararlar yaptığını tedir. Karadeniz sahil şehiri taraftan da kar yağmaktadır.) ORDU, 1. (Milliyet) — © Batumdan Samsuna benin götürmekte olan Rus bandıralı Gelincik vapuru bu gece fır- tınadan Vona lumanma sığırmak isterken dümeni kırılarak hhilimizde karaya düş müştür. Yirmi k mürettebatında 1 ü kurtarılmış diğerleri boğulmuştur, Müthiş dalğalar geminin £ teknesini paraçlamış yolcu ve yük £ iskelele, #ahil parkımızı temamen yıkmıştır. Kazazedelere bir derece yardım edil- mektedir. Kar fırtınası bütün şiddetli ile devam ediyor. — Giresonda GİRESUN, 30, A. A. — Dünden be- vi devam eden şiddetli fırtına bazı de- niz kı sebep oldu: Beş mavuna parçalandı. Yüklü bir kotra kayalara çar parak battı. İnsanca zayiat olmadı. Kar ve fırtına devam etmekte, “yolda bulu- ile Yeni Alman sefiri dün geldi i Alman sefiri istisyonda harşı yakından alın Almanyanın Ankara elçiliğine ta- yin edilmiş olan Mösyö Von Rosem- berg dün sabahki ekspresle şehrimi elmiş ve istasyonda sefarethane erkân ve memurini tarafndan karşı- lanmıştır. nan bir çek motörlerin akibetinden en- dişe edilmektedir. Trabzonda TRABZON, 30.A.A. — Yirmi dört #aattenberi müthiş fırtma devam ediyor. Sahillerde büyük hasarat yaptı, gaz yüke lü iki büyük motör parçalandı. On beş bin teneke gaz ve benzin karaya vurdu. Türk vapurları limanlara sığındı. Ecne- bi vapurları açıkta dolaşıyor. Pulâtane kasabasına kar yağdı. Trabzona serpin- & oldu. Sahillerdeki tahribat ve hasarat tesbit ediliyor. İnsanca zayiat yoktur. Civar iskelelerdeki! hasarat henüz ma- lâm değildir. Sinopta SİNOP, 30.A.A. — Kara denizde üç gündenberi fırtma devam etmekte oldu- undan limanmuza bir çok vapurlar ilti- ca etmektedir. Poyraz her an şiddetini arttırmaktadır. Sinop boyabat dağları- na kar yağmakta, kasabaya ara sıra kar düşmektedir. , Balkanlarda ün fırtmalar devam etmiştir. Galats ile Brayi'de bir (Devamı 6 ıncı sahifede) lanırken (Madalyonda sefirin daha mış bir resmi) Yeni sefir yârın akştm Ankaraya gidecektir. Şehrimizde bulunmakta olan 80- ferethane erkân ve merurini dün ak. şamki trenle Ankaraya gitmişlerdir... Başvekil Tasarruf | / Haftasında niöhiği Bundan sonra tetkik seyahatine çıkacaktır ANKARA, 1 (Telefonla) — Baş- vekil ve heyeti vekile azasından bazı larının Salı günü Eskişehir şeker fab- rikasınn açılma merasiminde bulun- maları tekarrür etmiştir. Başvekil Paşa Çarşamba günü tek rar Ankaraya dönecek ve Tasarruf haftası münasebetiyle mühim bir nu- tuk söyliyecektir, İsmet Paşanm Tur- hal ve hava'isinde Karadenizde tasav vur ettiği tetkik seyahati bundan sen ra başlıyacaktır. Bu seyahat Ankara - Sivas tarikiy le yapılacaktır. Yugoslavların Milli bayramı Dün ittihat ve istiklâlleri- nin 15 inci yıldönümünü kutluladılar Yugoslav hükümdarları Kral Alexandre ve kraliçe Marie Hz. Yuzoslavya dün Sırp, Hırvat ve Slo Tegünkü ser best ve müstakil şeklini bulmuştu. Dahili, harici bir çok müşküller arasmda başta kral Aleksandr haz- retleri olmak üzere, Yugoslav hükü- (Devamı 6 ımcı sahifede) İzmir telefonu, Tayyare p: postaları Umumi muhabere ve mü- kâlemeler kolaylaşıyor ANKARA, 1 (Telefonla) — Pos- ta Ve telgref umum müdürü Fabri Bey murarririmi- zin muhtelif işler hakkındaki | sünle re Balıkesire ka- dar uzatılmıştır. Balıkesirden o İz- mire kadar demir- yol teli rinden isi - çin kumpanya ile bir itilâf yp ie bu kısmın ikmali de nihayet beş aylık bir me- Fahri Bey » İstanbul ve Ankaranın İzmir (Devamı Gimer sahifede) KN AYNAROZ ç Yazan: Mecdi Sadrettin | 6 inci sayfamızda okuyunuz. Lik maçlarının üçüncü haftası dün şehrin üç tarafında yapıldı. Tak- simde, Fenerbahçe Beykozla, Eyüp Topkapı ile Fenerbahçe stadında, Süleymaniye - Fefa, Altmordu Bey- lerbeyi ile Galatasaray genç takımı da | Beşiktaşla maçlar yaptılar. Taksimde | günün ilk maçını hususi mahiyette İs- tanbulsporla Galatasıray takımları yaptılar. Geçen hafta Fenerbahçeye bir golle mağlüp olan Galâtasaray ta İ kımı hiç ummadığı bu neticeden çok ümitlenmiş, âdeta eski kuvvetli şek- İlini almış zannediyordu. Halbuki dün bunun tamemen aksini görmüş ve tanbulsporun karşısında muvafakiyet - sizliğe uğramıştır. Bu kısımlarda daima tenkit ettiği- miz, seri ve favüllü oyun tarzının ta- rihe karışmasını istediğimiz zaman, bazı oyuncular bu fikrimizin tama- “men aleyhinde bulunuyorlardı. Halbu ray takımı sert oyna ım gene acısını çekmiş ve kırk da- lık müddet içinde İstanbulspora mağlüp olmuştur. İlki takımda da mü- dafan hattında birer kişi noksan, di- ğef hatlar tamamdı. Oyunu bir Rum hakem i etti, İstanbulspor Gala- tasaraya galip ve hâki'n mevkie çıkın ca, Galatasaray müdafaası topla de- Üstte resim Vefa ve Süleymaniye birinci tahımları, alta Altın Orde ve Beylerbeyi Dün Fenerbahçe Beykozu, Vefa Süleymaniyeyi yendi Galatasaray - İstanbulspora yenildi Altınordu - Beylerbeyi maçından bir enstantane Bu anbul- Hil, adamla oynamağa başladı. şiddet o kadar “Günün ilk resmi maçını Fenerbah çe - Beykoz B. Takımları yaptılar. Hakem Kemal Hal'm Beydi. İki takım (Devamı 6 ncı sahifede) Ocak kongreleri başladı Nahiye ve kaza kongreleri gelecek ay başlıyor.Vilâyet kongresi yapılmıyacak Binbirdirek semt oca Zının dünkü torlantısı Cümhuriyet Halk fırkası « bu sene kongrelerine dün sabahtan itibaren baş- lanmıştır, Bu aym (mihayetine kadar semt ocakları kongreleri yapı inden on kadar da kaza li senede bir defa yapılan . vilâyet kongresi geçen sene (yapıldığından bu sena yapılmıyacaktır. Bu sene fırka kongrelerinde halkım dileklerine büyük İ bir ehemmiyet verilmektedir. Bu istek- lerin Tistesi tanzim edilerek tahakkuku. na çalışılacaktır. ”“Dün bu seneki kongrelerin birincisi Alemdar nahiyesine - bağlı Binbirdirek semt ocağı kongresi olarak - saat 9 bu çukte yapılmıştır, Semt ocağı reisi Raşit Beyin açtığı bu kongrede Ayni Hasan Tabsin B. reiş ve Kadın Birliği umumi kâtibi Aliye Esat H. ikinci rcis olarak bulunu- yordu. Kongrede bu seneki nahiye kongresi- ne mümessil olarak © Ayni Zade Ha- san Tahsil B. Efdaladdin B. seçik dikten sonra azanın dileklerine geçil- miştir, Bu hususta bir çok aza söz mışlar ve hallçın ihtiyaçlarını söylemiş- lerdir. Nahiye reisi Rıfkı bu dilekler kak- kında azaya cevap ve izahat vermiş ve tasvip edilmiştir. Bundan sonra eski i- dare heyeti yerine Raşit, Cemal, Feri- dun Beyler ibkaen ve Hafız İbrahim, Abdürahman beyler de ri semt 0- cağı idare heyetine