December 2, 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Yonu Sadrazam Rüştü Paşa, Serasker © Hüseyin Avni ve.Mitat Paşaların rey ve tasviplerine iştirak ettiğini söyleyince, Mitat Paşa, meselenin © tesrii lüzumunu ileri sürmüştü. Bu- © mun üzerine Sadrazam, dikkatle Serasker Paşanın yüzüne baktı: ine — Yapılacak iş, pek mühim bir - emriazimdir. Hatırnâk noktalara tesadüf olunması da cayimülâha- © zadır. Bu cihetleri bir iyice düşü- * nülse hizmü ihtiyat kardei merru- za muvafık olur, derim. , Serasker, sadrazamın ne demek © istediğini anlayıvermişti: — İradeialiye ve ihtarı hakima- neleri mahzrisabettir. | Hünkârın maiyet askerinden ve silâhşörlerin- den ve bir takım başıbozuk bende ve /hademelerinden gayri karşımı- za çıkacak kimse yoktur. o Yusuf İzzettin Efendi, hassa ordusunda ruhsuz bir heykel ve adi bir heyu- lâ mahiyetinde olup ordu, zabitan ve ofradından hiç taraftar ve sal- innata fedakâr ferdivahide malik değildir. Buna rağmen bütün or- > du, âcizlerinin kumandama tevfi- © kiharekette asla teahhür ve teallül © göstermiyeceklerinden ve ciheti- bahriyece de Ahmet Paşa birade- rimizin pederane nüfuzu cari bu- Tunduğundan işin askere ve kuvve- te taallük eden noktasından emin olmalarını dilerim. Ahalinin ala- cağı vaziyete gelince, son zaman- larda halk, bünkârdan çok soğu- © muştur. İlk cülüsunda Ok - meyua- © onda, Kâğıthanede, & Veliefendi sahrasında at oynatarak, mızrak ok, tüfek talimleri yaparak avam takımından kazandığı teveccühü kaybetmiştir. Bununla beraber, za- tfahimanelerile Mitat Paşa Haz- retlerinin talebeiulüma ve münev- ver Osmanlı gençlerine ve Ahrar Fırkasma azim tesirleri, geçen iki senelik tecrübelerle sabit bulundu- ğundan hiç bir veçhile (© endişeye mahal yoktur. Maamafih zatıseni- yeleri, esasen büyük, mütefennin © bir asker ve orduca itimat kazan- mış serasker olduklarından, işin askeri cihetinde daha ne gibi'ted- birler alınmak lâzım ise, emir ve — irade buyutulmasını niyaz eyleriz. — Seraslerin bu suretle koltukla. ması, sadrazamın pek git | mişti. Rüştü Paşa, (o ihtiyarağına — cağmen zekâsım'parlaklığını, ile- riyi görme kuvvet ve kabiliyetini kaybetmiş değildi. Esas itibarile - dan o da yaka / silkmekte idi: 1283 te Fuat Paşanın. azlile , sadaret makamına getirildiğinin Hünkâr Hal fetvasmın mi mma imzalıyor. — Şey ATİNA, 1. (Milliyet) — Muhalifet ti- derleri dün toplanarak meclis o müzako- relerine iştirak meselesini tekrar görüş- tüler, Muhalifet fırkası Atina polis mü- Venizelos namzetliğini koyacak mı? “ ATINA, 1. (Milliyet) — da riza göstereceğini yaz.yorlar. Yunan âyanı dağitlırsa © ATİNA, 1. (Milliyet) — Bazı hükü- met gazeteleri yeni intihap yapılacağı Yarın: Sultan Azizin hal'i aleyhinde promağandaya devamı, ülislâmm KE “para metalibesile sıkıştırması Hi Sultan Azizin Hal'i 8 - Abdülaziz, halkın teveccühünü kaybetmiştir! — Koca Rüştü Paşa da, Hünkârdan dilkir! — Padişahm ısrar ettiği para meselesi, savsaklanacak ! ikinci ayında Yusuf İzzettin Efen- dinin'saltanata tevrisi suretile Os- manlı Padişahlığının veraset usu- ünü değiştirmek için ızhar ettiği arzuya hizmet etmediğinden dola- yi kendisine darılıp soğuk muame İeler göstermesi ve biraz sonra azl ile hayli müddet düşkün vaz* bırakması ve bu sefer olduğu gibi ni ve sebeplerinden naşi | dilgir idi. Diğer cihetten de haşin mizaçlı, sert muameleli ve kinci bildiği Hü- seyin Avni Paşa ile böyle nazik bir zamanda kötü kişi olmak istemi- yordu. Hele boşboj Yusuf İzzet- tin Efendinin, kendisine atfen se- rasker aleyhinde söz söylediğini ifşa etmesinden çikacak badireden çokça çekiniyordu. Mitat Paşanın dahi Osmanlı ül. kesinde münevverler arasında ve hattâ Avrupada mühim bir mevkii olduğunu ve siyasi, idari mehareti- ni iyiden iyiye biliyordu. Binacna- leyh bunlara karşı muhalefete kalk mayı, kendi ohakkında tehlikeli gördüğünden bütün fikri kuvvetle. rini seferber etmiş ve bütün belâ- gatini sarfederek © ona göre lisan kullanıyordu: — Hemen Cenabı Hak, millet memleket hakkında hayırli etsin ve Hak muvaffakıyet ihsan buyur- olan teklife muvafakat ettiğini an- latmış ve ilâve etmişti: —iderası — kolaylaştırılan işin azim ehemmiyeti derkâr olduğun- dan gayet mahrem ve mektum tu- tulup saray mensuplarına hiç bir veçhile sezdirilmemesi ve neticei- matlübeye erilmesinin yegâne ça- resi ve yolu olduğunu © mücerret, efendilerim haz: ndan ryaşlı ol- kendine gaye edinmiş bulunmak hasebile söylerim. Serasker Paşanın en çok sinir. lendiği ve pek içerli mesele, hünkârm seksen bin lira talebi ol- duğundan onu, diline dolamıştı. Sadrazamın bu muvafakati üzeri- ne işin kökünden bitirilmesi (o te- karrür ettiği cihetle, teferrünttan olan bu meseleden bahse © hacet kalmamışken Hüseyin Avni Paşa, dayanamayıp: — Seksen bin Hira talebile ma- beyinden biri gelip başıma dikilr. se, Allah bilir koyacağım! Diye yüksek sesle haykırmıştı. (Arkası var) Efendi Halil Sarre Almanyaya Dönecek mi? Almanlar muahededen bu maddenin çıkarılma- sını istemişler PARİS, 1. A.A, — Havas ajan- sından : “Temps” gazetesi dünkü baş ya- zısında Londra ve Brüksel parla- mentolarında evvelki gün yapr lan müzakereler ve meb'usan mec- lisi hariciye encümeninde M. Fri: bourg tarafından Sarre mıntakası - Da müteallik olarak veriden İz hat hakkında yürüttüğü mütal lar sırasında bilhassa diyor k “ Bugünkü vaziyetin mes'ul hü- kümetler tarafından daha büyük bir dikkat ve uyanıklık gi örilme- sine lüzum hissettirdiği 4. rupada- ki hükümet merkezlerinin hepsin- de kavranıp anlaşılmaktadır. “ Avrupanın geri geri gitme- mesi ve sulhun bir defa daha teh- likeli surette tehdide o maruz kal- maması isteniyorsa mes'ul hükü- metlerin nutuzlu, kuvvetli ve me- tanetli bir dil kullanmaları lâzim- Baş yazısının #onuna doğru Sarre meselesini de tetkik mevzuu yapan “Temps” Versay muahede- sının bu meseleye ilişiği oan mad- i andıktan sonra diyorki : “ Sarre mntakasında halkın re- yine müracaat edilmesi hakkında- ki maddenin Fransa ile Almanya arasmda bir anlaşma (yapılması suretile ortadan kaldırılması Ver- say muahedesine, Sarre halkının ve milietler cemiyetinin o hakları na açıktan açığa riayelsizlik gös *termeğe muadil bir hareket olur. “ Sarre mıntakasımda halkın re- yine yapılacak müracaatın verece- ği neticelerin kendi dayalarma mü- sait bir surette çıkacağından emin | olduklarını daha şimwden idaia eden Almanlarm böyle bir mü- caatten niçin kaçınmak istedikle., rini anlamakta ınsan çok (zorluk ve sıkıntı çekiğor. BERLİN, 1 (A.A.) — Volf a- jansından: Devische Allgeneine Zeitung gazetesi Fransız mebusan meclisi hariciye encümeninde Sürre mese- lesi hakkında yapılan. müzakere- leri bahse mevzu ederek yüruttü- ğü mütalealar sırasında dıyor Kı: “ Bu müzakereler “bu mesele hakkında bir Fransız - Alman an- laşması ve her türlü Fransız - Al man konuşması aleyhinde yeni bir matbuat münakaşasına (sebep ol- muştur. Sarre halkınm Alman tabiiyetin ni tekrar elde etmek için giriştik- leri mücadeenin İransız adamlarma şu ciheti lâzım gelir ki bunların oteheddüt ve teakülleri Sarre ahalisinin ken- di vatanları hakkındaki sadakat sıyaset | ve merbutiyetlerini sursamaz, “ Almanyanın kendi lehinde çı- kacak arayi umumiyeye müracaat neticesinden vazgeçmesi için en küçük sebep bile mevcut degildir,” İ| M.Litvinoft Cebeliüttarıkta Balkan haberleri z Yunan muhalifleri meclis müzakeratına girecekler | ekin, Şüüüd eyi. 3u karar umumi memnuniyet uyandırdı!» kında neşriyat bulunmuşlardır. Muhali- fet gazeteleri bunun 'bir ihtilâl vaziyeti ihdas edeceğini yazıyorlar. p Bir tekzip ATINA, 1. (Milliyet) — Harbiye na» zarı M. Kondilis'in ordu umum müfet- tiş ceneral Otoneos'u vazifesinde uzak- batırdığı haklamdaki haberler teksip et Fiitmde nümayiş SOFYA, 1. (i eteği Novo Vre- me bildiriyor : Filibede dün akşam saat 7 de yüz kadar amele Gülbahçe mahal. lesinde toplanarak tahrikamiz nutuklar söylemişler ve sonra İnternasyonal mar. şans söyliyerek nümayiş yapmışl Zabitan nümayiş dağıtmıştır. Bulgar kralının iadi ziyareti BELGRAT, 1. (Milliyet) — Resmi mahafilden çıkan malümata göre Bulgar Kral ve Kraliçesi bu aym altısında Belgrat'n geleceklerdir. Bu suretle ev. velce Varnı giden Yugoslav hücüm- darlarına iadesi ziyaret edeceklerdir. münasebetle Yugoslaryanın Sofya elçi- si M. Vi 2 re ale yel ge CEBELÜTİRİK, 1. AA. — Conte di Savoia posta vapuru Lit- vinoff yoldaşı hamil saklan halde dün Cebelüttarik'e gelmiştir, ei bulunmaktan e tarlığı istemeyor VARŞOVA, L.A.A. — Hükümet yabudi aleyhtarı tanınmış oRozoj yeti bd Sar alıy güni yeti tehdit tte dağıtmağa karar vermiştir. Fransada bır suiistimal PARİS, 1. A. A, — İçtimai s ta idaresinde vuku bulan ilya istimaler münasebetiyle ittihaz e- dilen tedbirler cümlesinden | olar rak, mesai nazırı nezaretin iki şu- be müdirini tenzil, sınıfla tecziye ve içtimai sigortalar umi nat sandığı umum müdürli Marcel Bernard'ı kA Kayi netmiştir. Arnavutluğun P Paris sefiri PARİS, LA.A. — M. Paul Bon- cour dün sabah Arnavutluğun ye- ni Paris elçisi Ekrem Bey Bibiho- vaya etmiştir. Ekre.$ Bey itimatnamesinin bir suretini M, Paul Goncour'a tevdi etmiştir, Bundan sonra M. Pau) Boncour Iran ve Litvanya hükümetleri nez- dine memur Fransız elçilerini ka- bul etmiştir. HARICI HABERLERİ Yeni Reichtag'ın Toplanış hazırlığı Başka fırka kalmadığın- dan mebuslar hece sıra- sıyla oturacaklar BERLİN, 1. A, A, — Volff ajan- sından : Rayiştag meclisinin yeni içtima devresinın Kroli operası sa- lanunda açılması için yapılan ha- zırlıklar hararetli surette ileri gö- türülmektedir. Geçen şubatta ya- nan Mayiştag binasının tamiratı bitmekten henüz uzak bulunmak- tadır, yeni mecliste 661 mebus bu- lunacaktır. Halbuki evve.ki mec- liste yalnız 5$/U aza vardı. Bundan dolayı YI azalık yeri daha hazır- lanmak lâzım gesnekteir. Alman- | yada artık siyasi fırkalar kalma- dığından meousların oturacakları yerler grup itibarile değil (o heca harfleri sırasıle tesbit edilecektir, Yeni meclisi evveiküerden ayıran başka bir hususiyeti de hiç bır ka- dın mebus bulunmamasıdır. Almanlar ve : yahudiler BEKLİN, LA.A. — Volt ajansı bildiriyor: (o Dahiliye nazırı M, İnek, ırk mesesesi o hakkında bir gazeteci taratınaan — sorusan sual üzerine şu beyanatta o butunmuş- tar : Bülün insan ırklarının ayni ol duğu hakkındaki Marks umdesi- nin yanlış oldugunu anlamış olan müilliğetperver sosyalizm muhiesit insan ırklarının cedierinden ala; Jarı karakterlerin katiyen ayrı şey- İer olduğunu uüân etmektedir. Nazır bundan sonra yahudi me- selesine geçerek demişar ki ; Almanlarla Yahudücr arasında- ki ek tarkdarı o kadar büyüktür- ki yahudi nüfuzunun nihayet Aİ- man hissine, Alman fikrine, ve al- man örf ve âdetierine tahripkâr zesir yapması mukadder idi. Bu biitün hars sahalarında ezcümle si- yasi sahada sayısız misallerie sa bitir, Yahudi nüfüzü 1918 sene- sindenberi siyasi sahada o derece hakim olmuştur ki, hakiki Alman- lar kendi memleketierinin mukad- deralına iştirakten hemen hemen hariç bırakılmışlardı. Fransız Hava nazırının bir nutku PARİS, 1.A.A. — Havas ajan- sından ; M. Daladier askeri mat- buat müntesipleri tarafından ve- rilen bir öğle ziyafetine riyaset et- tiği sırada söylediği nutukta Fran- sanın emperyalist olduğu hakkın- da uydurulan masalin manasız ol duğu kadar da gülünç bulunduğu nu beyan etmiş ve demiştirki: — Fransanın hürriyetine riayet gösterilmesini kendi kendine ve bugünkü kuvvetlerile teminden â- ciz olduğu yolunda ortada dolaşan başka bir masal da ayni derecede asılsızdır. Bir Fransızlar - serbest, vakarlı ve milletler arasmdaki mü- nasebet pre hakim olması lâzım ge- ia ya fikirlerine uygun bir va- sayiş hususunda haiz olduğumuz hakkı tesirli surette koruyacak va- ziyette bulunuyoruz. Bununla beraber milli yardumu- zun bütünlüğünü korumak için lü- zum görülen tedbirleri de alma- mız gerektir, Yangın davası LONDRA, 1.A.A. — Reuter A- jansınım Leipzig muhabirinden : Rayiştag yangını davasının bu- günkü celsesinde mahkeme heye- ti Von Schleicher ile M. Brunıng- in de şahit sıfatile mahkemeye çağ rılmaları ia maznun Dimit- rof tarafından ileri sürülen dileği kabul etmek e Pariste Almanya aleyhin- deki nümayiş PARIS,LA.A.— 28 ikinci teşrin gecesi Alman elçiliği binası önün Ml e m küm edilmişlerdir. iğ Çifte cina cinayet CUENCA, (Ekuatör Cümhuri- yetinde) 1. A.A. — Şiyasi mahi- yette bir münakaşa (neticesinde bir komünist sağ cenah fırkalarm- dan “ halk hareketi” adlı azasından iki genci revolverle öl” dürmüştür. Lindbergin dönüşü le karısmın Greniviç ayarile saat 13,55 te Bathurst' a geldikleri öğ- yenilmiştir i NATAL, 1, A.A. — Lindberg i- | dir. Sulh ve Türkiye Dail Telgraf, fasılasız bir sulhtan Gazi kadar istifade eden yoktur diyor LONDRA, I (A.A.) — Dail Telgraf gazetesi, haftalık sayfala- rında modern Türkiyeye tahsis ettiği ilk serinin muhaddemesinde di- yor ki; Büyük Britanya ile Türkiye arasınaa mevcut (münasebetlerin samimi olmasına müteaddit ömiller hizmet etmiştir. Bunun zikredil- mesi cali bir mâkadır. Çünkü iki arasında daha sıkı bir anlaşma i- çin muhlel'f vasıtalarla çalışan tamamen şahsi nüfuz ve tesirlerin aiplomasinin mutat usullerine nasıl yardun edebileceğini göstermek tedir. Dail, Telgraf, Türkiyenin Könesansı hakkındaki başmakale- sinde ezcümle şu salırları yazmaktadır: Türk inkılâbı bir hükümetin değ.şmesinden nâmütenahi başka bir şey olmuştur. Bu inkılâp milletin enerjilerine, harsına ve hayatı- na tamamen yeni bir istikamet vermek suretiyle onun Rönesansı olmuştur. Bütün tarihini harp ve mağlüplerin ramedilmesini teşkil eden Türkler bütün komşulariyle kuvvetli bir surette tesis edilmiş sulh münasebeti halindedirler, Gazete, elde edilen eseri kaydederek, ezcümle Türkiyenin mali taahhütlrine noktası noktasına hürmet ve riayet ettiğini ve her şe- yin gerek harp zamanında ve gerek devlet işlerinin idaresindeki milli salâskâr liderlerinin kurucu dehasına hudutsuz itimadı olan milleti muvaffakiyetle yapıldığını bildirmektedir. Gazetede diyor ki: Tarihte fasılasız bir sulhün en senesinden Gazi Mustafa Kemal kadar pek az kimse istifade etmiştir. Gazi Hazretlerinin armağanı ÇANKIRI, 1 (A.A.) — Gazi Hazretlerinin Cümhuriyetin onun- cu yudönümü hatırası olarak Çankırı Halkevine armağan eylediği imzalı büyük kıf'adaki fotoğrafları geldi. Merasimle Halkevinin top- lantı salonuna konuldu. Bu münasebetle Halkevinin büyük kurtarıcı- ya lâyezal saygıları &zedil.” z ç Bir kuyumcu mağazasını soydular ANKAKA, 1 (Tetefonla) — riâkimiyeti Milliye meydanındaki Fırsat mağazası dün gece soyulmuştur. Zeynel ve Feyzullah bira- derere ail olan bu mağaza mücevher ve gümüş eşya satmaktadır. Hırsızların Taşhanın altındaki Pasaje açıdan arka kapıyı kırmak suretile mağazaay girdikleri tesbit edilmiştir. Çalınan eşyanın kıymeti üç, elli dört bin lira olarak tahmin edil mektedir. Bu meyanda mücevher ve gümüş eşya ile beraber bir mik- tar da para çalınmıştır. Camekânda teşhir edilmekte olan bir kürk manto, pulanta üzük ve bilezikler çalınmıştır. Zabıta bu sabah . keyfiyetten haberdar olunca derhal tahkikata başlamış, mağazanın içinden ve muhtelif yerlerden parmak izlerini almıştır. Faillerin en kısa bir zamanda elde edilecekleri (o kanaati vardır, Muntazam hava servisleri başlıyor ANKARA, 1 (Telefonla) — Bir Amerikan şirketiyle hükümet hava servislerin arasında devam eden müzakereler | ilerlemektedir. Tanzim edilmekte olan beş senlik bir programa göre, şirket, seferlerin yalnız idaresine memar edilecektir. Önümüzdeki Matta muntazam seferlerin başlamasına intizar edilmektedir İlk tesis edilecek hava hattı İstanbul — Eskişerir — Ankara — Kayseri hattı olacaktır. Bu hat her gün işliyecektir. Tayyareler yolcu dan başka mektup, havalename ve paket ır. Haftad üç defa Dıyarıbekire tayyare gidip gelecektir. Beş senelik programa İzmir — Atina, İstanbul — Bağdat ve Takran & seferleri de dahildir. Tayyarelerde ücretlerin tenzili mu harrevdir. Bu meyanda İstanbuldan Ankaraya ikinci mevki, Vagonli bileti muadili ücretle binilecektir. Mart ayına kadar bütün hazırlıklar ikmal olunacak, yeni tayyareler getirilecek ve o vakte kadar İstan bul — Ankara arasında haftada iki del olmak üzere hava seferleri yapılacaktır. Denizlide şiddetli bir zelzele DENİZLİ, 1 (A-A.) — Bu sabah saat 6 da şiddetli ve süretli bir zelzele olmuştur. Hasar yokta. çigde de faydasızları kısır yapacaklar AA — Mi amele M. Chautemps'ın | Pan Beyannamesi Üç sahifeden ibaret ve | ması ve sar'a gibi irsi hastalıklara gayet kısa olacak | Şırolanların ve beri denek de PARİS, 1.A.A. — Yeni bükü- metin parlamentoda okuyacağı be- yannamenin çok kısa olduğu teey- yüt etmektedir. Hakikatte bu beyanname yazı makinesinde yazılmış 3 sahifeden ibaret olacaktır. M. Herriot'nun bir sözü PARİS, 1. A, A. — M. Herriot, radikal sosyalist fırkası icra komi- tesinde irat ettiği bir nutukta son hükümetlerin harici siyasetine ve bilhassa Lawsanne Okonferansına karşı ileri sürülen ittihamları cer- hederek : “ Fransız emniyetinin fırkala- rın haricinde ve fevkinde tutulma- sı çaresini bulmak isterdik , ” Demiştir: tenahi fazla menim olacağını kim takdir etmez ? Mesele, manevi bir omesele ol- maktan evvel bir hesap meselesi. Cesaretimizi kaybetmiyeceğiz. Millet bunu isteyor. Harekete ge- çelim. Tam zamanıdır. recede sarhoşların kısırlandırılma. sı hakkında — fevkalâde salâhiyetlere dayana rak — bir kanun çıkarmıştır. Bu kısırlanma işi hakkında son kararı vermek üzre fevkalâde bir tir. Almanyada tatbik edilen kanun bilâfına olarak bu kanuna iğdiş et- me hakkında bir madde konma muştar, Bu kanun 1934 ikinci kânunu- nun birinden itibaren meriyete gi- recektir. Tan rm hr ei bu kanunu şi ızlarla karşıla- imışlardır. Fransız meclisinde istihbarat grupu PARIS, 1. A.A. — Meb'usan meclisinde teşekkül sar mili istihbarat ve ilânat ” muhtelif istihbarat aji yarete başlamış ve il relerini gezip görmüştür, Halk ahizeleri BERLİN, 1.A.A, — Volit ajan ilk ajansının istihbarat ve çi Ç sından : Alman telsiz telefon sana yii “halk ahizeleri “ adir lerden 5004 000 tane daha İ karar vermiştik. 500.008 inci vr başvekil M. Tüilere hsdiye edile cektir. sıhhat mahkemesi teşkil edilecek” 3 #