19 Nisan 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 3

Sİ Vah kuzular vah! Gazeteler yavaş yavaş Esnaf Bankası " işndeki masumları orta - ya koymaya başladılr. Meğer bu işte kimsenin kabahati olmadığı gi bi borçlu diye isimleri geçenlerin bankaya on para borcu yokmuş. Hattâ bir tanesine sokakta rasi - gelmişler ve mahkemeye vermiş - ler. Biçare mazlüm şimdi şikâyet 5 gi. Eski müdür beyin taksiratı yok Telefonla emir verilmiş, meclisi i- dare karar vermiş, o da paraları vermiş. Eğer borçlu borcunu ver - mediyse, eğer girişilen işlerde zi - yan olduysa müdüre ne?, Banka - nın bugünkü müflis vaziyeti borç para vermekten değil, a pa ra bitmesindendir. Eğer para bit meseydi, ne bu rezalet iddiası or - taya çıkar, ne de banka top atar - dı. Ben geçende de bir kere yazmış tım. Bu sefer de bu münasebetle tekrar edeceğim Bir gemi yolda iken kaptanı öl- müş. Yolcular içinde bir kaptan a- yamışlar. Birisi “ben yaparım., | geri ve dümene geçmiş. Yolcu - da emniyetle yataklarına yat- mışlar. Bir de efendim gece yarısı | gemi çatır çatır karaya düşmez mi? | Bir vaveylâ ki sormayın. Ne ise or- | #alık biraz sükünet bulduktan son | ra “Den yaparım” diye dümene ge çen herifi yakalamış, sormuşlar: | , — Bre kerata! Hani sen gemi i- el etmesini bilirdin!.. Ya bu ne ,> Ben ne yaptım yahu! Deniz zeri Bitmeseydi mis gibi gidiyor- Ve Esnaf Bankası da gül gibi i- dare ediliyordu. Lâki: bitti. Kab. iyor. — ö Lâkin para | Şimdi merak edilen şudur: Ne | olacak?.. Hiç. İş bir komisyona ha- | tir. vale edilecek ve komisyona hava - | le edilmiş bütün işler dibi yaşama ya başlıyacak.. Yavaş yavaş gürül tüsü kalmıyacak ve nihayet unurta - kaçak İnsanlar da tabitın verdiği en üyük nimet budur: Unutmak. Be- reket her şeyi, her elemi, her acı - yi beher haksızlığı unutuyoruz. çe ar hâdisede şu müşahedede yalundum: Dünyada peroa deni - len şey kalmadı. Bu perva yalnız kanından, mahkemeden korkmak değil, halktan, vicdandan çekin - mek hissine de şamildir. Ne ala borçlusu, ne suçlusu ne gah bağı olmadan top atan bu bk mazi işinde de bu perva- ö ii sıkılan yok in çarpıyor... Hiç şHurusi yerlerden aldığım malâ- mata göre bu bankada sarf vesi - 1s1 namına bir şey bulmak pek Büç olduğu gibi mevduat sahipleri nin hesaplarını tasdik ettiklerine dair alte aylık kâğıtlardan da eser Yokmuş. Beş altı senedir top atmış vaziyette durup dururken Şehir meclisi dağılırken iş ortaya atılmış. Bankanın işleri berbat olduğuna dair de bir sürü raporlar ve ihbar- mler e memeni men işin önüne geçilemediyse de- mek hi; biçare banka pek ümitsiz bir tutulmuş imiş. Şimdi bir mesele var. Eğer ba banka işinde suçu olanlar , idari tefsirler veya affı umumi kanunu gibi adli muafiyetlerle - yakalarını kurtarırlar da bankanın uçması his sedarların ziyanından başka bir ne tice vermezse halkı iktisada ve ta- sarrufa, bankalarla iş yaptırmaya, mali müesseelere kar$ı itimada sev kettiğimiz bu devirde gene herkes parasını çömlekte saklamak fik - rini okşamaya başlayacaktır. Es - naf ba işinin çok titiz ve ça - buk bir Size deiyeek. milli ban e lâmeti namına da lü kurtulur? Doktor Osman Şerafettin B. tarafından bugün Halkevinde mü- him bir konferans — verilecektir. Konferansın mevzuu “bir neslin hayatı nasıl temin edilir?,, dir. İneklerimiz hakkında tetkikat İsviçre federal hükümeti umu- sl e ofisi mütehassitla 3 rmdan doktor baytar Mösyö *9“ Kacppeli dün şehrimize gelmiş V€ okatlıyan oteline gitmiştir. . S.M. Kaeppeli memleketimizde bilhassa hayvanatı bakariye hak “ ında tetkikatta bulunacak ve CU ci günü akşamı Ankaraya gide tir. Ankaradan aydette Filis - ezeli iş ösyö Kaeppeli dün öğleden vim avilâyete giderek vali mus- Os. AN Riza Beyi zivaret etmiş ti ODADA Orta Tahsilde meslek Ticaret odası mutalaasını Vekâlete bildirdi Maarif vekâleti orta tahsil mek teplerine mesleki bir istikamet ver mek üzere tetkikat yaparken Tica- | ret ve Sanayi odalarile ziraat odala rının da fikiririni almıştır. Maarif vekâleti odalarda zirai, sınai ve ti- OL) ne aranılan meslek erbabının hangileri olduğ nu da bilhassa SM İstanbul Ticaret odası orta tahsilin dar çer çevesinin umumi ihtiyaç ve zarı - retlere göre ıslahının zaruri ve fa- ideli olaacğı kanaatmda bulundu- ğunu bildirmiştir. EKONOMİ Bulgaristanda toptan fiatlar Bulgaristanda 933 senesinde tutulan bir istatistiğe göre, o se- pe içinde toptan fatlar bir sene ev vekli fiatlara göre yüzde sekiz te- nakus etmiştir. Ancak 933 ün son üç ayı zar. fında fiatlarda nisbi bir istikrar gö rülebilmiştir. Ticaret müdürü Ankarada kaldı Tütün kongreleri için Ankara- da bulunan ticaret müdürü Muh. sin bey vekâletle temas etmek için Ankarada kalmıştır. Muhsin Bey cumartesi günü şehrimize gelecek- Film ithal resmi Ticaret odası muhtelif memle- ketlerde fili ithalâtından alman resimler etrafındaki tetkikatını ik- mal etmiştir. Bu tetkikat sinemacılar komis- yonu tarafından son bir defa göz- | den geçirilecektir. Bundan sonra hükümet nez - dinde film itbalât resimlerinin in- dirilmesi için teşebbüsatta bulunu- İacaktır. Sinemacıların elektrik üc vetlerinde sanayi tenzilâtından is- Gfade etmeleri için oda belediye nezdinde teşebbüsatta bulunmuş - tur, —— İbrahim Tali B. otomobil ile Edirneye gidiyor Trakya umumi müfettişi İbra- üm Tali Bey pezar günü otomo- Edirneye gidecektir. Bas - müşavir Şükrü Bey dün akşam trenle Edirneye gitmiştir. am İmtihan usulleri Bundan bir müddet evvel Tıp İskültesi profesörler heyetinin im #han usulleri bakkında yapt “r Ki. NN vekâleti ka- etmemişti. Dün sabah yeniden toplanan profesörler meclisi yeni kamaşlardar. >. tesbit etmeğe baş - Verilen malümata göre, yeni talimatnamede grup hali, tora usulü mi e Me BORSA (İş Bankasından alman cetveldir) 18 Nisan 934 Akşam Fiyatları Tstikrazler Tahvilât latikrazı dahili 98,50 ! T. riye 2083 lalkyem <e978 $ Ki İş Bankası Nama 9 Şir, Hayriye Reji 330 Sİ Telefon 1075 Terkon w | gin 98 5 Çimente 1215 | kl İtikat dey. 1875 m ankara “age Şark der. 2S | Tramvay 38 $ Balya 155 Anadolu Hine 2670 $ Şark m seen © ÇEK FIYATLARI Paris 12,06 Prağ 1012 | 615,76 Berlin 2019 70,616 $ Madrit £EN6 930 $ Belgrat iri 53540,12 $ Zloü 42175 Ponge 20 Bükseşa 1046 751 İ Viyana 432 ,6360 4 Moskova © 110050 NUKUT (Sat) İ Kuruş 169 5 20 K. taviçre 20 F, Franaz 1 Dolar 1 İsterlin 20 Lir 20 F. Belçika 70 Drahmi 1 Şi A Metruk bir vapur karaya düştü ii eki gündür deram eden fırtına İstanbul limanında da bir kaza - y iyet vermiştir. Bir müddettenberi çürük olduğu için Paşabahçe ile Beykoz arasıda demirli bulunan Türkiye yaptın irtkfım tesiriş demirini taramış ve boğazdan Marmaraya kadar gelmiştir. 0 Türkiye vapuru bu esnada Kız kulesi önündeki anafora kapılarak sküdar tütün inhisar deposu rıhtımına binmiştir. Tekne bugün Ji- man idaresi tarafından kaldırılacaktır. Yaşlı insanlar Voronof, Zaro ağayı mu- ayene etmeden gitti Bazı gazeteler profesör Vrono- fun İstanbuldan geçerken dünya- nm en ihliyar adamı Zaro Ağa- yı doktor Beh - çet Sabit Beyle birlikte muaye - ne ettiklerini yaz- mışlardı. Beh - çet Sabit Bey bu hususta bir muharririmize şu beyanatta bulun. muştur: — “Pro- fesör o Vronof dünyanın ihtiyar diye tanınan şahsiyetlerini yakın- dan görmek maksadile Paristen kalkarak Misir, Suriye, ve İrana gitmek üzere bir seyahat tertip et- mişti, Fakat İranda suların taşması ve yolların bozulması üzerine ora- ya gitmekten sarfı nazar ederek evvelâ Atinaya uğradı ve üniver- sitede doktorlara ve halka kon - feranslar verdi. Profesörün söylediğine göre, elyevm İtalyada insandan insana gref usulü tatbik edilmektedir. Profesör İstanbulu görmek ve Bükreş tarikile Sorbonda kendisi- ni bekliyen derslerine dönmek üze re şehrimize gelmiş ise de Zaro muayeneye vakit bulama - dan gitmiştir. Zaro Ağayi ben mu- ayene edeceğim, neticeyi kendisi- ne bildireceğim.,, Bchçet Sabit B. Staviskinin çekleri gibi Esnaf Bankasının 400 bin küsur lirası me selesinde de her gün yeni yeni isim ler söyleniyor, bazı yükseh maham sahiplerinin bu işte alâkadar olduk ları bildiriliyor. Anlaşılan sade bir para sulistimeli yapılmamış, ayni zamanda gene Fransodahi mesele gibi bir nüfuz sulistimali de işin içi ne karışmış. Binaenaleyh meseleyi iki cihet - ten tetkik etmek lâzimdier. Biri ban hacılık, diğeri idarecilik. Esnaf Ban hası bankacılik sahasında ne yap » mış? Halkın paralarını toplamış, ve bunları har vurup harman savura rak mis gibi dağıtmış ve yemiş. Ba hakikaten tetkihe şayan mühim bir meseledir. Esnaf Bankasındaki sa- üstimal, alelâde bir suüstimale ben zemez. Geçen yazimızda da söyle- diğimiz gibi iktsada, maliyeye, iti bara karşı yapılmış bir suikasttır. Halk bir bankanın, imza taklit e- derek, sahte, senet vererek, rapor » ları ortadan yok ederek, kendi pa- ralarını yediğini banka erkânının banka hesabına alınan, benzin ya- kan motörlerle o deniz seyranları yaptığını görürse artık nasıl emni- yet edebilir? Bankaclık saatçilik kadar has - sas 'bir ilimdir. Banka, saat kadar hassas bir makinedir ve halkın iti- madı o saatin zembereğidir. Memleketimizde namuskörene çalışan, faziletli ve dürüstlüğü ken Biz böyle düşünüyoruz, Siz acaba ne dersiniz? Biz böyle düşünüyoruz, Siz acaba ne dersiniz? . Ni il ' Malül gaziler e Dün İstanbul şubesi ilk kongresini yaptı Ankara Malül Gaziler Cemi - yetinin İstanbul şubesi, dün An - karadan gelen murahhasların da huzurile Veznecilerdeki cemiyet merkezinde ilk kongresini aktet - miştir. Kongrede lâğvedilen eski ce - miyet hakkında malümat ve ş ve ilk toplantıdaki maksat izah o- lunmuştur. Yeni cemiyetin geniş bir faaliyet programı vardır. Dünkü içtimada murahhaslar- dan bazıları söz almışlar ve tek - Wiflerde bulunmuşlardır. Fahri a- zalıklara seçilen zevat müttefikan' kabul edildikten sonra muvakkat heyeti idare intihabına geçilmiştir. Riyasete tayyareci Hayrünnas, kâtibi umumiliğe Berati, muha - sebeciliğe Bekir Sıtkı, veznedar - lığa Zihni, azalıklara da doktor İz- zettin, Cevdet, Fahri, Sadettin, Hüsnü Beyler intihap edilmiştir. Mürakabe ve haysiyet divanma da miralay Sadık, Yahya, Besim, Sami, Mehmet Beyler intihap edi- lerek kongreye nihayet verilmiş - tir. Harp malülleri birliği tarafm- dan evvelce tertip edilen balo tehir edilmişti. Balo mevsimi geçtiği için yeni cemiyet eski biletlerle bir vapur gezintisi tertibine karar veriniş - tir. disine şiar ittihaz etmiş birçok ban kalarımız vardır. Esnaf Bankasında yapılan bu suüistimal halkın emni- yeti noktai nazarından bunlar üze rinde tesir yapmamalıdır. Bunun i- çin müsebbipleri, kim olursa olsun derhal meydana çıkarmak ve şid- detle tecziye ederek © bankacılığı hiç te yerinde olmayan bir zan al- tında bulunmak ihtimalinden kur - Bugün lâzıme gayrimülariki bankacılık - tır. Banka bir memlekette serma - yenin, kredinin nâzumıdır. İskonto fiyatlarını tayin ederek sermayeyi çeken, işleyen bankadır. Memlekette bankacılığı koru - mak için, halkın itimadını tam mâ- nasile tesis etmek - için süratle ve ceğri bir surette harekete geçme - liyiz. Esnaf Bankasının şimdiki halini görmekle teessür duyan yeni mü - dür Hamdi Bey Banka sermayesi - ixetini soran bir mu» kendilerine gene Müsaadeleril sun söylüyeceğiz: Paranın kimde olduğu aşağı yu- harı malüm oldu. İmdnı aramağa hacet yok. Çünkü imansızların kim ler olduğu yavaş yavaş meydana çı kıyor, Bu imansızlara Türkün na - sıl bir salâbet, nasıl metin bir &h - lâk sahibi olduğunu göstermek için derhal hâdlerini bildirmeliyiz. MAHKEMELERDE İskân suistimali Davası a Eski müdür ve arkadaşları muhakeme ediliyor İskân idaresinde (suiistimal yapmaktan suçlu eski iskân mü - dürü Cemil, Raşit ve Sabri Bey- lerle arkadaşlarının muhakeme - lerine dün devam edilmiş iki şa- hit dinlenilmiştir. Bu şahitler suç luların yapılan ve yaptıkları mua- melelerde kabahatli olmadıklarını söylemişler ve yapılan tahkika - tın noksan kalmış olması ihtimali ni ileri sürmüşlerdir. Muhakeme Zonguldakta bulu- nan bir şahidin celbi için başka gü ne bırakılmıştır. Maslak yolunda ölen jandarma Maslak yolunda Hasan ismin- de bir jandarma neferini otomobi- Ii ile çiğneyip öldürmekten ve son- ra otomobilinin iddin etmekten suçlu klişeci Alâettin Be yin muhakemesine ait dosya yan- İ gında yanmıştı. Bu dosya yeniden ihya edilmiş ve dün üçüncü ceza mahkemesin- de yeniden muhakemeye başlan - mıştır. Alâettin Bey eski ifadesinde ve ötemobilinin çalınmış . olduğunu söylemekte devam etmiştir. Mu - hakeme şahit celbine kalmıştır. BELEDİYEDE © Hesabı kat'i li Fevkalâde bir içtimâ için takrir verildi 931 senesi hesabı kat'isi tet - kikatını bitirmek üzere şehir mec lisi divanı riyasete fevkalâde bir içtima yapmak için bir takrir ver- miştir, Bu fevkalâde içtimada münazi- ünfih olan (578) bin lira mese - lesi konuşulacaktır. Taksim bahçesine müşteri çıkmadı Kiraya verilecek olan Taksim bahçesine hiç bir müşteri çıkma- mıştır. Belediye pazarlık suretile bahçeyi verecektir. Eski müstecir Leman'ın veresesi (belediyeden 10,000 liralık tesisat parası iste - mektedir. Bu para eğer talip zuhur eder- $e alınacak paranın taksitlerile temin ir. Şehir dışına işleyen otobüsler Şehir haricine işliyen otobüs- lerin yedek aksamı olmadığı ve fazla yolcu aldığı iddiaları üzeri belediye bunları kontrol POLİSTE Kaçak eşya Beşiktaşta İhlamur caddesinde oturan bakkal Musa efendinin e- vinde ve dükkânmda zabıta me- İ murları tarafından yapılan arama neticesinde 3 çakmak ile çakmak İ taşı, ve 18 paket asker sigası bu - Hırsız hizmetçi iktaşta Yıldız caddesinde 24 ul evde oturan Melek hanım polise müracaat ederek hiz- metçi İsmet namındaki kızın bir gramofon ile 12 plân çaldığını id- dia etmiştir. İsmet yakalanmış - Güya hizmet Beyoğlunda Halâskâr Gazi İ caddesinde (230) numaralı evde o- turan Ayşe hanım polise müracaat ederek odasındaki 3 adet bil ğinin evine hizmet için gelen Saim tarafından çalındığını iddiz etmiş ve Saim yakalanmıştır. — © Fazla tutuşan soba Beyoğlunda Hendek caddesin- de Havaton hanmda oturan Pala- mut tüccarı Roso efendinin oda - sındaki soba fazla çektiği için it- “ faiye dumanı yangın zannederek hana gelmiş ve ateş söndürülmüş- tür. * ! Üsküdar postaları Şirketi Hayriye, Ticaret müdür lüğünün Üsküdar akşam ve sabah postalarında fazla kalabalık oldu- ğu hakkındaki tezkeresine cevap vererek yeni tarife ile bunun önü - iğ geçilmekte olduğunu bildirmiş Yıkmalı ve yapmalı İstanbulda bir Stavisky hâdise sinden bahsediliyor. Belediyenin küçük esnafa yarıdım etmek has- tile kurduğu bir bankanın sermaye si bir kaç yıl içinde hebaen men- surâ kül olup gitmiştir. Vakıâ orta da Stavisky'ye benzer kimse yok, Fakat zaten dört yüz bin lirayı mahvetmek için o kadar intrikacı bir mütehassısa lüzum da yok! Netice şu ki küçük esnafa kre- di açmak için kurulan bu küçük Belediye bankası, bankacılığın adi nı bilmiyenler elinde ancak bir kaç yıl tatunabilmiş, har varap harman savrulmuş, sermaye tükenince iş patlak vermiş. Bu neticeden sonra insan bazı küçük memurların üç beş liralık suiistimal uğruna yıllarca mahke- melerde hesap vermeye mecbur €- dildiğine, kırk paralık bir hesap için kılı kırk yararcasına dosya, defter, kayıt, muamele, imza ali np verildiğine hayret. ediyor. Bir yandan (nef'i hazine) için on pe ranın hesabı aranırken bir tarafta böyle dört yüz bin lira karşılıksız, , usulsüz yağma edilir. elden çıkarılıyor, heykel #raş gelmis, almış, | asansörcüsü yanaşmış almış, piyangocusu gel- miş almış, makinecisi gelmiş almış, hem ne alış. Birlerle on binlerle! Bu bankanın memurlârı, âmirle- ri, müessisleri, mürakipleri acaba bankacılık ilminin en sade kaidele rinden cahil midiler. Yoksa bir gün galip kendilerinden bir hesap soru" lacağından gafil midiler? Her iki takdirde mes'uldürler. İş bankası da para verir, Ziraat “bankası da para verir, fakat bu bankalarda hatır, gönül yoktur. borcunur ö yen soluğu de alır. ka, Sultanahmet sebili hat Lü İeli imareti değildir ki gelenin kü: Sesini gidenin sürahisini doldur. #5 jer işin bir ilmi vardır. İstanbul Belediyesinin Esnaf bankasına ban kacılık ilminin alfabesi bile girme- miştir. Maamafih ben o kanaat- teyim ki belediyenin yalnız değil , bizzal merkezine ve le ilmin, fennin, kafası girmiş değildir. kadim bir ocaktır ki inkılâbın bü- tün feyzine rağmen kendi anare- sinden feragat etmemiştir. İşte genç, cevval ve bilgili kafa: Jarın kurup yaşattığı İş bankası, iş- £e ilmin, ihtisasın içine giremediği ve Belediyesi ve onun ban. ast. ğ Yama ve tamir ii üre i gildir. Yıku mak lâzımdır. ğildir. p TİR 'CAHİT Varşova elçimiz geliyor Varşova büyük elçisi Ferit B. iki ay mezuniyet almıştır. Muma- . ileyh cuma günü şehrimize gelecek. tir, “ Rontgen mütehassıslarından Orhan Remzi Bey Paris kanı kademisi azalığına yevm Pariste bulunan Orhan Bey ayni zamanda Cerrahpaşa hastaha nesi rontgen mütehassıslığına da ta yin edilmiştir. 4 * Konservatuvar o mütehassıs Profesör Marks 10 Mayısta şehri - mize gelecek ve konservatuvar im tihanlarında bulunacaktır. ğ * Turing ve otomobil ( klübü nisanın 22 inci pazar günü saat on beşte senelik umumi heyet içtimar nı aktedecektir . * Bir ay evvel vilâyet namına damızlık buğa almak için Bulga- ristana gitmiş olan vilâyet bay - tar müdürü Etem Beyle Ziraat ve- kâleti zeotekni şube müdürü Nâzım Bey bugün döneceklerdir. Bu heyetin Plevneden satın aldığı 30 buğa da şehrimize bugün geti - rilecektir. Şb * Umum mütekaidin cemiye- ini lik kongresi yarın saat 13 te cemiyet merkezi olan Vez * necilerdeki binasında yapılacak - tr. Milliyet | Otomobil ve Motosiklet. YARIŞLARI ürkiye Turing Klöbü ile ga- m enlele eli tertip et- mekte oldukları otomobil ve motosiklet ir sene | gm) eni lira ll dün Tu | ring Klöbte bir içtima yapılmış * ve tertip heyeti bazı umumi ka- rarlar ittihaz etmiştir. Küşük haberler