20 Şubat 1935 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

i a Mi. ER e Em. i / FİATI 5 KURUŞTUR. Gerginliğe Aza öru mu? Big on gün içinde uluslararası İçimi, genel barış bakımından kötüye doğru yürür gibi görünü- Vi Almanya ile Fransa arasmda- e anlaşamaz ortadan an sonra barışın sağlam- n sanılmıştı. Önce Bay La- Yal, Mussolini ile Roma'da, görüş- Wi Sonra Londra'da görüşmeler öde Bu görüşmelerin amacı, yaraya! 'da sınırların olduğu Kibarlı İması, doğuda bir and- İN beam Almanya'nın lanması ve Uluslar Derneğine | dönmesi olarak kısaltılabilir. mm bağlanmış Mlerdi. Almanya smırlar için iste- Dağ sözü vermedikçe silâhlan- Pati resmi olarak tanınamaz. Si- in tanınmadıkça da Ulus- Demeğine dönmesi beklene- Mez. Bunun içindir ki ya hepsi bir yürür, yahut ta hiç biri yü- Jimez. Hepsini bir arada yürütüp, çal birinin yürümediğine göre de Yrupa'nm siyasal ) değişir. Ni meri sürüp giderken e - Habeş anlaşamamaz- ie aye çıktı. Arada Almanya in ra görüşmelerine karşı bek- len cevabı verdi. Bu cevab ge- Mel bir uzlaşmaya varmak bakı dan hiç te umut verici sayıla- ke Gerçek Almanya ileri sürü. önergeleri (teklif) abamlamı- » Ancak yalnız batı için yapıla- olan hava andlaşmasına gire- görüsü (man- la ki, Almanya, orta Avrupa ve iç doğu için şimdilik ellerini Bığlamak istemiyor. Geçen hafta irleşik Amerika ile Sovyet Rusya İyi üne geçim de azıcık gergin- i. Uzun vakittenberi bu iki dey- bi İmdi siki borçların Benimi I için bir takım görüşmeler yapı- yordu. Sovyet Rusya bu. eski Me ödemekten . kaçınmıyor. ak karşılık olarak uzun kredi İMiyordu. Biz anlaşamamazlık yü- iden Birleşik Amerika görüşme- evi kaya keserek ticaret ateşesini ve k Di slarınr geri çekti, Amerika Sovyet Rusya arasmdaki geçi- ba böyle çıkmaza girmesi, Ja- Ya'yı ve Almanya'yı sevindir- ve © Almanya'yı Doğu and- R mdan daha çok uzak- am İı. Bu da acun sorumla- tiği (mesele) birbirine ne kadar olduğunu gösterir. Bu bağlılığı gösteren bir sorum dün ortaya atıldı: İtalya'nın e ile uğraşacağını sanan Iya'nın Cenup sınırlarma as- İS eönderdiği bildiriliyor. Büyük uyandıran bu duyuma gö- ya Baviyera'daki üç fır- m. Mikeri o Avusturya ( sınırla” Yollamış. Viyana'da bir ulu- Konyali kımıldanması (bare- m korkan İtalya da Miş geçidindeki kolorduyu sa- iç İçin hazırlamıya başlamış. Şu- iyelim ki Avrupa barışı ba- bundan daha korkunç düşünülemez. . Hele bu du- doğru olmadığı anla- len telyazıları, İngi- il a E v4 Bİ kadar a bağlı olduğunu gös- dolayısile enteresandır. çek bu bakımdan bugünkü acun genelsavaştan önceki | Kreüm benzemiye başladı. gittikçe bir silâh deposu- ir. Bunu ateşe vermek a wwleimi yetişir. Bu kıvıl- Onyer Uzak Doğuda, ister Orta Lİ Snele'de, ister Afrika'da olsun Yaştan önce ( bu kıvılcım Yaş “alardan çıktı. Balkanlıbir Mimi dolayısile şumu se- Kara, yliyebiliriz ki, bugün bu- a böyle bir. korlm yoktur. Ancak sağlam olmıyan SN rap arr; Uzak Doğu, Orta bir karışıklık çıkacak 0- em arm önce olduğu an ulamıyaca- iden bilmek gerektir. Malili. A barışın en sağlam oldu- rimel gibi. Ve bir kez iarafa yayılacağını ve hiç iken in bund. k A, Şükrü ESMER Milliyet buadı alıno: 10 uncu sene in 3245 ÇARŞAMBA Sahip ve Başmuharriri : Siirt Meb'usu Mahmut SOYDAN 20 Den 1935 Ekonomik kalkınma savaşı Ekonomi bakanı B. Celâl Bayar'ın mühim sözleri milli düstur ANKARA, 19 (A.A.)— Iktmat Ve kili Celâl Bayar, yeni kontenjan karar- namesi münasebetiyle kendisine müra - caat eden mubarririmize aşağıdaki be « yanatla bulunmuştur: Nisan - Eylül 1935 devresine mah - sus olan yeni kontenjan karamamesi 19 tarihli resmi . Ba ararame 12 Sonteşrin 1931 tarihinden beri başladığımız kontenjan ka- Bu 12 kararnamenin hükümleri yan yana re hükümetin yerek ulu - sal gerek uluslararası ökonemik şartları ve icaplarını, nasıl dikkatle takip etmiş olduğu sarahatle görüldü. 1 — Hi devrede Türkiyeye evlada - cak bütün mallar tahdide tâbi tutulmuş, tur. Mütcakıben baş gösteren elverişli ö- konomik şartlardan istifade suretiyle bu tahdidat yavaş, yavaş azaltıldı ve halen tatbik edilmekte olan kontenjan karar - namesiyle 700,000 lirahık bir ithalâtımı- za münbasır kalan tahdid mevzuu bu de İn da 500,000 liraya indirildi. Tediyat müvazenesi 2 — Diğer taraftan kliring veya te- diyat müvazenesi pronsiplerimize uy - gun olarak muhtelif memlöietlerle ya - pılmış anlaşmalar sayesinde, bu mem - İeketlere ithali imkânı genişletildi. Ve 1933 rakamına nazaran 1934 yılında ye kün ithalâtımız yüzde 16 nisbetinde art t. Milli iktisat 3 — Aralarında âbenk ve irtibat tesis il kararnamı tahdid silâhı olmaktan çıkardı, bir milli iktisat ve korunma vasıtası haline yük - seltti. Bir taraftan milli sanayi ve İstih- #ali himaye diğer taraftan ticari müba - deleleri tevsi rolü de bu kararnamelere verildi. Halen umumi ithalitmmızın yüzde 83 ü kdiring veya tediyat müvazenesi esaslı anlaşma yaptığımız memleketlerden gel- —aanerameesanan “2. Ruzvelt'in İhracatçı müstahsilin alın terini karşılayacak ve onu yolunda iler- letecek fiatı temine uğraşmalı; itbalâtçı, Türkiye malını almıyan veya kâfi derecede almak istemeyen memleketten mal almamayı edinmelidir. Yeni listelerin esasları mektedir. İhracatımızın yüzde 84 ü bu memleketlere gitmektedir. Müzakere halinde olduğumuz bir iki memleketle de uzlaşabilirse Türkiye it - halâtının yüzde 95 ii anlaşma yapılmış memleketlerden gelmeye başlıyacaktır. Değişmiyen politika Bizsim değişeiyecek politikamız: (ma Bay Celâl Bayar münaseebtleri ve ulusal ve evrensel konjanktür icaplarını göre değişe - bilir, Fakat ruhu değişmez. Neticeler Bu politikamızın şimdiye kadar temin ettiği neticeler şunlardır: 1 — Memlekâtin — #nnayileşme ve milli iktisat crhazlarını tamamlama sa vaşının icap ettirdiği fazla ithalât mem- leketten döviz çakmakırm malla öden- bir zaferi Hususi mukavelelerdeki altın kaydı kaldırıldı Kararın tatbiki idari ve kanuni yeni tedbirlere VAŞINGTON, 19, (A.A.) — Yüksek divanın hususi mukaveleler için altın kaydını kaldıran kararı, birleşik Ameri- kanm bütün ficari ve gok aldin fakat hususü osham yayıftır. Bu kararın Şikazo hububat borsasında maamelekeri durdurduğu bildiriliyor, Ruzvelf'in zaferi VAŞINGTON, 19 (A.A.) — Yüksek divan, yeralan parayı tanzim için ka- nun yapmaya seikiyesi olduğu lehine karar vermiştir, Yi divanm kararı Bor gre lktemikin ima bir zeferfler larak karşılanmıştır. Bay Ruzvelt, Hull, Margentav Kura mings ve âyandan Robenson de tizun o- zun görüştükten sonra biç bir idari ve kanuni tetbire ihtiyaç olmadığına karar vermiştir. Muhalif bir karar verilseydi VAŞİNGTON, 19 (A.A.) — Yüce di vam kararı, altın kaydını ihtiva eden devlet taahhütlerinin gene altın olarak. yahut. ki altın kıymetine göre ifası lâ - zım geleceğini beyanla beraber, “altın senet” hümillerinin, alacaklarını altın ö- İsrak ödemek üzere devlete karşı dava açabilmek için kanumi hiç bir vasıtaya gealik bulunmadıklarını ilâve ediyor. Bu karar, böyl tun kaydının, devlet ta bile ilyasını filen teyit e- diyor demektir. Bütün mali ve ticari ma- hafil, bunun, Bay Ruzvelt'in siyasası çin en büyük bir zafer teşkil ettiğini söylüyorlar. Yüce divan, kararını dört reye karşı 5 rey ila vermiştir. Reis Çarlı İvan Hiyüz - Charles E- vans Hughes), hususi mukavelelerden altın kaydının İlgası keyfiyetinin kanani olduğunu, zira para basmak ve paranın ini tanzim ve tepdil etmek; kon > yol açmıyacak Rüzvelt grenin hakları cümlesinden bulunduğu- mu söylersiştir. Bu suretle hususi şahısların kendi a» ralarındaki davaları mesmu değildir. Diğer cihetten, hükümetin kondi taab- hütlerini ifa etmeğe hakkı yoktur. Am- cak hususi eşbasın hükümete kargı iddin Isrı da dinlenemez, çünkü dolar kıy * metten düşürülmesile altın ulusallaş- tırılması, memleketi yeni bir ökanemik temel üzerine oturtmuştur. Baş müddeiumumi Kummingı, mem- punlulk göstermektedir. Mumsileyh, hü- kümetin noktai na: rarm, umumi ve hususi borelar yelünu- pu birden 60 milyar deler yükselteceği hazineyi 2,5 milyarlık bir zarara soka- sağı ve devlet borçlarını 10 milyardan (Devam 6 cı sahitede) ..... beye ve fiyatlarını normal pir K- larına yaklaştırmıştır. > — Memlekette ceki senelere nis- betem mühim denecek hiç bir ihraç ma- memleketleri ralılr bir karşılığı Merkez bankamız- da bulunmaktadır. 4 — Ihalâtn artması, © anlaşma memleketlerinden kayıtsız ithal ko - laylığı, karşılığı olarak Türk mah mü bayaası iki başlı faaliyet temin ederek iş hacmini arttırmıştır, ithalât malla - rının onğhim kısmına nit piyasamızda istoklar tösasüsünü temin etmiştir. Ti- cari kredinin yeniden vücuda gelme - sini kolaylaştırmiştar. Vazifeler Çiltçiye ve tüccara düşen vazife: Hükümet Türk © malının mahreç - lerini genişletmek, © Türk malını ak smiyanın almamak esas pren - sibinde devam edecektir. Bu esasn tatbik ve temin: şekli değişebilir. Şek le ehemmiyet vermiyoruz. Bizim eko- namik durum ve icablarmaızı olduğu kadar, karşımızdaki memleketlerin va- siyetlerini ve dünya ekonomisinin gi dişi icaplarını da göz önünde tutuyo roz, Gayemizi man tutacak ticari İtila€ gelkillerine icap ettiği anda ve tam il cap edeceği zamanda geçmek başlıca kuvvetimizdir. Yani klering ve tediyat müvazenesi prensiplerimiz, dünya © - konomik vaziyetleri düzeldikçe deği- tebilir, | fakat malımız almayan malın almamak kararımız değişmez. Bizimle bu yönde anlaşmıyan mem - leketler, ber gün daha ziyade piyasa » (Devamı 6 met sahifede) Metruk mal İşleri ne safhada? Komisyon reisi Bay Faik Nüzhet bu- günkü vaziyeti anlatıyor Gayri mübadillere ait olan metruk malların entışına başlandığını. yazmış. yalarım O komisyona B. Faik Nüzher devrine başlanmış ik se de, devir işi henüz / bitirilememiş bir. Dün emer reisi Bay Faik Nüz- hete, metruk malların dan kâmilen komisyona © devredildiği hakkında verilen haberlerin, ne dercce- ye kadar doğru olduğunu sorduk. Bay Faik Nüzhet bize dedi ki: Dosyaların kâmilen bize devredil- kadar bir kaç . Gerek maliye- nin ve gerek bizim maksadımız bu e- yın sonuna kadar devir işini bitirmek tir. Belki muvaffak oluruz, Vaktile Ziraat bankasınca müzaye- deleri ilân edilip te gayri mübadiller i- #inde bankanın alükas kesilmek dola (Devamı 6 ıncı sahifede) 1935 Bütçesi Xx ANKARA, 19 (Telefonla) — Ba- kanlar heyeti yarından itibaren 1935 bülçesi üzerinde tetkiklerine — başlıya- caktır. Maliye bakanlığı bütçenin hazırlık- lerina başlamıştır. Başbakan Taret In- önü bugün Maliye bekarını makamı - da ziyaret ederek bir saat kadar görüy müştür. ATATURK düna 34318 Tele ( Jip. ii Men leri müdürü am Antalyadan ayrıldılar Paris Üniversitesinde ATATÜRK'ün Türk dil, tarih ve medeniyeti sahalarında yap- tığııslâhat hakkında konferanslar veriliyor ANTALYA, 19(A.A.)— Atatürk Dahiliye Vekili ve berk e md zevatla sa - at ge vapuruna binerek kentimizden ayrıl - mışlardır. Paris Üniversitesinde konferanslar PARIS, 19 (A.A.) — Şubatın 27 sinden itibaren, Paris Üniversitesinde Türkiye büyük elçisi Bay Sund'in baş kanlığında ve mümtaz profesör ve bil. ginler tarafından verilmek üzere Ata- türk'ün muhtelif sahalarda ve bilhas- sa Türke dil, tarih ve medeniyeti sa kalarında yaptığı ıslâhat hakkında konferanslar serisi tertip edilecektir. Türk medeniyeti PARIS, 19 (A.A ) — Türk diline, Türk tarihine ve Türk medeniyetini dnir tetkikatı telif, tanzim etmek ve inkişaf ettirmek gayesiyle Paris Uni- versitesinde bir Türk tetkik merkezi ihdas edilmiştir. Bu merkez, Paris U- rü ve Türkiyenin Paris büyük elçisi - nin bir mümessilinden müteşekkil bir (Devamı 6 mc sahifede) Devlet Şürasında Tramvayşirketidavasının dün görülmesine başlandı Şirket avukatı davasını iki saat teşrihetti. Bugün Bayındırlık Bakanlığı namına Bay M. Esad lm yapacak ANKARA, 19 (Telefonla) — Devlet Şürası davalar dairesi u » tanbul Tramvay Şirketi davasının e aka gün başlanmış - tır. Şürayı bi ediyordu. Heyet saat onda toplan dı. Müddeiumu - milik mevkiinde Şirket avukatı Bay Abdurrah- man Münip lunuyor. Bayındırlık Ba - mut Esat ve Ba- kanlık hukuk müşavirleri Bay Av- ni ve Bay Namık Cemal temsil e- diyorlardı. Tam saat onda Başkan muhakemenin açıldığını bildirdi. İki zabıt kâtibi münavebe ile kâ - ğıtları okumağa başladılar. Evve- Jâ şirketin dava arzuhali ve sonra sırasile Bakanlığın cevap lâyihası, şirketin ikinci iddia lâyihası ve Bakanlığın ikinci cevap lâyihası o- kundu. Bunlar öğleye kadar de - vam etti, On ikiyi yirmi geçe saat 15 te tek- mum heyetinde ls | Bay Reşat idare , kanlığını B. Mah Eİ mi >) Bayındırlık Bakanlığı avukatı B. M. Esat e toplanmak üzere celse kapan- K, Saat tam on beşte yine başkan Bay Reşat tarafımdan ikinci celse açıldı. Ve Tramvay şirketi avuka- tına söz verildi. Tramvay şirketi avukatı davasını teşrih etti, Bu sa- (Devamı 6 mc sahifede) Inkilâb kürsüsünde Meşrutiyet maliyeside açığını istikrazla kapardı Sevr muahedesinir m ili ve iktisadi hü- kümleri devleti ortadan kredi İnkilâp enstitüsü ders- lerine dün de devam w dilmiştir. Dünkü dersi B. Yusuf Kemal vermiştir. Bay Yusuf Kemal dün» kü dersinde şunları an. latmıştır: ».» Osmanlar baş- ka uluslarla iktisadi mü- nasebeti tetkik edilirken tazminat meselesini de düşünmek lâzımdır. Bu hususta en iyi ki- tabı Engelhart yazmış tir. hıristiyan cemiyetlerine yaklaşma) ga- letlere Osmanlı devletini alt etmek ol- muştur. Tanzimat hakında bir hüküm vermek lâzım ise memlekette ikilik yapan, zavallı milletin bitmek üzere 0 Bay Yusuf Kemal dersini veriyor rutiyete geçelim. Meşrutiyette bilhassa ekonomik sa- hada gayretler sarfedildi. Düzeltme - ler yapılmak istendi. Fakat mali sa « hada istikraza devam edildi. Mesrutiyotin en hususiyeti, - sebebi de neden bilmiyoruz - yalnız Mütşesini isilraz ile kapatmasdır. Bek. buna zaruret © vardı. Ye. (Devamı 6 aci sabifede)