11 Aralık 1941 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 11

Tasarruf ve Yerli mallar haftası — 42 inci sayfadan devam — işcilerinin, Türk teknisyenlerinin san'at kabiliyetlerini çok yakından görmek, onların marifetli ellerinde canlanan kıymetli eserler arasında dolaşmakla, ferd ile cemiyetin bir- birini tamamlıyan enerjili çalışma- sını, milli ve iktisadi istiklâlimi- zin kuvvetli varlığını duydum. Bir devlet adamı, bir memur, bir talebe, buyük millet varlığımız içinden her hangi bir ferd olursa olsun, san'ab müesseselerimizi bu kadar yakından ve içinden tanı- makla; düne kadar eksik buldu- ğgumuz, beğenmediğimiz tarafları- mızı tamamlayan büyük varlıkları görerek türklüğile övünebilir. Aziz okuyuculara bu iki ziyaretin ver- diği milli bahtiyarlık hislerini ve intibalarını bilmem duyduğum ka- dar ifade edebildim mi? Fabrikayı gezişimi bitirdikden sonra değerli müdürlerinden, Cum- huriyet devrinde pamukçuluğumu- zun geçirdiği zirai istihaleyi, pa- muklu mamulatımızın memleket ihtiyacının ne kadarını karşılaya- bildiğini sordum, Kıymetli intiba- larla dolu ziyaretim, aldığım şu izahatle ve teşekkürlerimle sona erdi : “Cümhuriyet idaresinin kudretli eli pamuklu dokuma sanayiinin ham maddesi olan pamuk istihsal mıntakamızı övvelce yalnız Ada. nâaya inhisar etmişken bugün Ege dinizinin şimaline Edremit körfe- zipe kadar genişletmiştir. Pamuklu kumaşlarımıza olan rağbetten do- gan bu geniş istihsal mıntakası nisbetinde dokuma sanayiimiz de inkişaf etmiştir. Şimdiye kadar çiftçimizin ektiği yerli ve ine pa- mukları yerine en iyi tip ve do- kumaya eu elverişli ulan Akala pamuğu ekimine başlanmıştır. Eski pamuk tiplerinden bu en iyi cins pamuk ekimine dönmek üzerinde pamuk müstahsilerinin büyük faa- liyeti vardır. Pamuk ekimi usulle- rinde köylü muhtaç olduğu bilgiye sahib olarak yetişdiriliyor. Milli Fabrikalarımız mumülatı- nın memlekete en faydalı olan cephelerinden biri de hükümetin koyduğu muayyen ve mukarrer fiyatlarla (yurtdaşlara çok u- cuz satış yapılmasıdır. Giyim ih- tiyaçlarımız arasında yünlü ve ipekliden daha çok yer tutan pa- tiska, basma, amerikan, vesaire gibi pamuklu eşya, bugün yerli mallar pazarlarımızda vatandaşla» rın kapışarak aldıkları bir metâ halindedir. Nazilli basma fabrika- larımızın Oo mamulâtını Oo yabancı memleketler mütehassısları, tek- nisyenleri de büyük bir takdirle karşılıyorlar. Memleketimizde sa> nayii yükseltmek ve dünya iktisa- di faaliyetlerini takip etmek için Avrupadan getirtilen pamuk tek- niğine sid kitablarda yapılan etüd. ler, Avrupanın hemen her tarafını saran kan ve ateş çevresi içinde sanai çalışma usullerinde bugün yabancı memleketler fabrikaları- nın çıkardıkları malların kalite evsafını bozduklarını, yalnız göz kamaştırıcı ve aldatıcı güzellikler altında bizimkilerle kıyas kabul etmiyecek kadar düşük kalitede olduklarını gösteriyor. Halbuki milli fabrikalarımız dünya buhranı karşısında hiç sar- sıntı göstermeden, normai zaman- lardaki sağlam ve yüksek kalite evsafında mal çıkarmaktadır. Yalnız bu gayri tabii zamanda fabrikalarımızın üzerinde durduk- ları mühim bir nokta var ; kalite bakımından yüksek fakat lüksden tamamen uzak, bilhassa köylümü- züu ve şehirlimizin ihtiyaçlarını karşılıyacak kadar çok istihsal yap- mak, yabünoı memleketlere muh- taç olmamamızı temin etmek... Bugün dokuma sanayiimiz mem- leket ihtiyacının 30-40 kadarını ğı karşıladığına göre Cümhuriyet dey- rindeki tekâmül bütün açıklığıyla göze çarpar. Cümhuriyetten eyvel, bugünkü teknik ve faaliyetlerin. den mahrum pek iptidat bir ge- kilde çalışan Feshane ve Hereke gibi iki fabrikamızın mamülâtı ihtiyaçlarımızın 96 öini bile temin etmiyor, memleket bütçesinden her sene pamuklu eşya için 70 milyon liradan fazla paramız yabancı mem- leketlere akıyordu. Gönül istiyor ki: Türk vatg- nında bugünkü gayri tabii çersit içinde nasıl kendi mamülâtımızla bütün ihtiyaçlarımızı temin edi» yorsak, dünya Sulh ve süküna ka- vugtuktan, birçok yabancı memle- ketlerin ticaret yolları açıldıktan sonra da, yurddaşlar Avrupa mal- larını çirkin ve soğuk bularak pa- ralarını öz evlâd sevgişiyle yerli mallarımıza versinler... Ancak memleketimizde yapılamıyau ve ihtiyaçlarımızdan sayılan bazı mahdud eşyadan başkatl.. Şüphesiz normal zaman gelince Türk fabrikaları her çeşit istihsal sahasında çalışacak yalnız yüksek ve sağlam kalite evsafında değil, modaya, zevklerimize, bütün ihti» yaçlarımıza uygun şekilde lüks eşya da çıkaracaklardır., Lİ Milit İktisad ve tasarruf haftası titri altında çıkan bir yazıda bu mevzuu alâkadar eden daha başka fikirler ve düşünceler etrafında da biraz durmak iştiyorum, — Hüyen sayıfayı çeviriniş — Dokuma sanayimizin kıymetli eserlerinden : Bakırköy bez fabrikasının bir görünüşü 45 — Servetifünun — 2364