23 Haziran 1936 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 1

HALKIN GÖZÜ HALKINKULAĞI HALKIN DİiLİ K— Sene 6 — Na. 2116 Yazı işleri telefonu: 20203 — SALI — 23 HAZİRAN 1936 Idare işleri telefonu: 20203 Fiyatı 5 Kuruş Boğazlar konferansı hiç bir eşine nasip olmıyan bir anlaşma havasile açıldı Birçok delegeler sanki Türk delegesi imiş gibi söz soyleclıler Romanya Dış Bakanı elini kürsüye vurarak bağırdı : “Boğazlar Türkiyenin kalbi, bizim ciğerlerimizdir. Tür- - kiye ile bunu anladık, bırleştık Adalet isteriz!, Boğazlar konferansında Türkiyeyi temsil edem heyetin azaları Tevfik Rüştü “Aras General Asım Londra Elçimiz Fethi Konferans açılınca Tevfik Rüştü Aras Boğazlar için yeni bir rejim istediğimizi anlattı, bunu diğer murahhasların nutukları takip etti Montrö, 22 (Sureti mahsusada gönderdiğimiz arkadaşımızdan) — Bo - ğgazlar konferansı bugün öğleden sonra dörtte Büyük Britanya, Fransa, Sav- yetler Birliği, Japonya, Türkiye, Romanya, Yugoslavya, Yunanistan ve Bul- garistan delegelerinin iştirakiyle ve İsviçre dışişleri dairesi şefi Mottanın başkanlığında toplanmıştır. İtalya, umumi? siyaset sebepleri dolayısiyle kon- feransa delegelerini göndermemiştir. Fakat Cenevre toplantılarından sonra iştirak eyleyecektir. Konferans riyasetine Ayvusturya murahhası Stanbey Bruce, ikinci reisli- ge Yunan elçiliğinden M. Politis seçılmışlerdır Yeni bir boğazlor rejimini niçin istiyoruz ? Mottanın murahhas heyetlerini selâmlayan «hoş geldiniz» diyen açış nut- kundan sonra Türkiye Dışişleri Bakanı Doktor Tevfik Rüştü Aras, Türk talebini izah etmiştir. Dışişleri — Bakanı, konferansı açan İsviçre hükümet — reisine ve mu- rahhaslara teşekkür ettikten — sonral923 mukavelenamesinin hikmeti vü- cudünü kaybetmiş olduğunu söylemiş, Boğazlarda tesis edilecek yeni rejim- de dünya ticareti menfaatlarının geniş surette nazarı dikkate alınacağını, hat- İlâ harp halinde bile bitaraf ticaret gemileri için serbest mürura müsaade e- dileceğini söylemiştir. Numan Menemencioğlu Tevfik Rüştü Aras bugünkü vaziyet karşısında gayri askeriliğin artık de- Vam ettirilemiyeceğine, çünkü böyle bir halin her devletin kendi arazisini müdafaa etmek hususundaki en basit hakkiyle tezat teşkil edeceğine işaret etmiştir. - Dişişleri Bakanı, sözlerine şu suretle nihayet vermiştir: - «Projemizi kabul etmekle Boğazları bir vifak geçidi ve medeni milletler arasında bir sulh hattı vasılı haline getireceksiniz.» (Tevfik Rüştü Arasın nutkunun metni bu yazının sonundadır.) Romanya ne diyor ? . l'itülesko. Balkan Anatntına mensup iki devletin tesanüdünü ve Roman- ya ile Türkiyenin Boğazlar meselesindeki husust menfaatlerini izah ve mu- âhedelerin tadili aleyhtarı Romanyanın, arazi değiştirilmesine teallük etmi - yen ve esasen bir çok emsali bulunan Türk talebini makul bulmakta olduğu- hu bildirmiştir. ' M. Titülesko sık sık alkışlanan nutkunda bundan sonra şöyle demiştir: — Muhibbim Tevfik Rüştü Aras, Boğazlar Türkiyenin kalbidir, demşiti. Ben de şunu ilâve edeyim: «Romanyanın ciğerleridir.» Türkiye, Romanya bunu anlamışlar, birleşmişlerdir. Müttefikimize muvaffakıyet diler, adalet isteriz. ' M. Titüleskonun nutku dakikalarca ve şiddetle alkışlanmıştır. İngiltere ne diyor ? Büyük Britanya delegesi Lord Stanhope, silâhsızlanma konferansının mu- (Devamı 8 inci sayfada) İtalyanın yolladığı nota deceğini bir nota ile bildirmiştr. İngiliz gazetelerinin neşriyatı Londra, 22 (Husust) — Taymis , Roma, 22 (Hususi) — İtalya hü - kümeti bugün toplanan Boğazlar kon- feransının birinci celsesinde mümes - Paris Elçimiz Suat Neecmettin Sadık sil bulundurmamışsa da zecri tedbirle- | bugün yazdığı bir başmakalede, Boğaz- Ne i_s_tilqruz? Boğazlar mukavelesinin yeni şekli için yaptığımız projenin hulâsası l1 — Ticaret ve harp gemileri Boğaz- lardan yeni mukayele mucibince geçebileceklerdir, 2 — Ticaret gemileri, sulh zamanında tam bir serbestiden istifade eder- ler. $ — Harp zamanında Türkiye bitaraf kalmış ise ayni serbesti hükmü caridir. 4 — Harp zamanında Türkiye muha- l0 — ll — 12 — 13 — DA rip ise, düşmana yardım etmemek jartiyle ticaret gemilerinin geçiş kerbestisi, bazı şeraitle mukayyet- tir. Ticaret gemileri sıhhi kotrole tâ- bidir. Sulh zamanındada, tahtelbahirler müstesna, harp gemileri gündüz geçiş serbestisine maliktir, Yalnız bir ay evvelinden malümat veril- mesi şarttır. Harp zamanında Türkiye bitaraf ise harp sefineleri serbest geçiş- ten istifade ederler, Harp zamanında Türkiye muha- rip olduğu takdirde harp sefine- leri ancak Türkiyenin müsaadei mahsusası ile geçebilirler, Türkiye harp tehdidini hissettiği takdirde sekizinci madde hüküm- lerini tatbik hakkını haizdir, İçinde veba ve sair bolaşık hasta- lıklar bulunan — harp gemileri Boğazları karantine altında .ge— çerler. Sivil ve askeri tayyareler Boğaz- ların üstünde uçamaz. Bunlar gösterilecek bir yoldan geçerler. Bu maddeler Türkiyenin hâkimi- yetini ihlâl edecek şekilde tefsir ve tevsi edilemez. 24 Temmuz 1923 de Lozanda imza olunan Boğazlar mukavelesi fesh ve ilga edilmiştir. İşbu yeni mu- kavele İmza edildiği tarihten mu- teberdir ve on beş sene müddetle caridir. Projemizin metni 10- uncu sayfnmızdadır â (Devamı 8 inci sayfada) rin ilgası üzerine konferansa iştirak e- Montrö'den bir manzara Boğazlar konferansında “Son Posta,, neler gördü? Tevfik Rüştü Aras ihtisaslarını sona saklıyor, Titülesko endişede : “ Burasını ben tavsiye ettim, cennettir amma bilmem dinlenebilecek miyiz ? ,, k * $ Sanatoryomda tedavi edilmekte bulunan bir Türk kadını müzakereleri dinlemek için içtima salonuna gelmişti. Türkiye ve Türkeler hakkında gösterilen sevgi ve takdir tezahüratı karşısında kendini tutamıyarak ağladı Konferansı açan İsviçre Dış İşleri Konferans riyasetine seçilen Avustralya sıcak ve (Devamı 3 üncü sayfamızda) Konferansın ilk celsesi çok Habeşistanda harp yeniden mi başlıyacak? İmparator yağmur mev- siminde taarruza geçmesi için general Makonen'i Habeşistana yollamış Londra, 22 (Hususi) — İngiltere dış bakanı Mister Eden bugün Avam kamarasında sorulan bir suale cevap o-| larak İngiltere hükümetinin zecri ted- birleri kaldırmağa karar vermekle be- raber Habeşistanın ilhakını tanımaya- cağını bildirmiştir. Habeşistandan gelen haberlere İtalya bu memleketin ancak yaris işgal etmiştir. Büyük şehirler işgal olu- l iEski Gora valisi ve kumandanı nan yerler arasındadır. Fakat bu şehir- general Makonen (Devamı 8 inci sayfada), SAai d « Z mürahhası M. Stanley Bruc Şefi M. Motta ö Montrö, 22 - (Sureti mahsusada|)samimi bir hava içerisinde geçti. gönderdiğimiz — arkadaşımızda) —| — Reisin açılış nutkundan sonra mu - südüzellsrtriik b n ae PF BAA — S R 4 a ; 4 ı E | İ