16 Ocak 1937 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 7

pa — Kim veya. hangisi olduğunu — BİLİYOR MUSUNUZ SON POSTA g — ) büyük, en yüksek, en uzun, eneski, En geniş, en seri şey yahut mahlük | (Bu yazıları kesip saklayın, başka yerde ul mazsınizl ) | 7 Krep E$ki YAPI ATIM Ker a Yü i a bina — Nevyorkta Em- Yüke ding binasıdır, 102 kat- İbiyaz “Ğİ 381. metredir. Vr — Romada Papanın Mi i 1009 » 22 daireden müteşek- K 5S.00p m fazla .salonu vardır. kari, , etre murabbadır. Valle ya Kaliforniyada Santa dan ya e Zengin bir kadın ama e irılmıştar. Bu kadına in diğinden si müddetçe ölmiyeceği dı öm 38 sene mütema tn *rmiştir. Ekserisi ayrı “e oda, bunları birleşti- *tce koridor, hiç bir kâpila,. erdivenler, düz duvara Da köy çooire vardır. Uzaktan bük Zannolunur, kr, Mi — İstanbuldaki Aya- Mt - Uzunluğu 76, genişliği ubbesinin kutru 15 yük rabba » Arsası 6890 met- a "da. Şimdi müze haline kon ez kli » 300 “9 Bu vaz — Romada San Piet- senelik binadır. Ar- Ye murabbadır. İçinin me işliği 113 metredir. TU 42 yüksekliği 123 34000 kişidir, >> Almanyada Ulm kilisesidir. Kulesi - 3D metredir, - Yü — Paristeki Eyfel rel v-<Klİği 300 metredir. 48 y a 5 ikin tar, 4 katlıdır, bi- ül Ürdüneğ şsektir, burası 800 kişi > Buradan yl tâm 300 metre yük **kaj,, orisin etrafı 70 kilo- ve #rünür, Tepesine ka- iz ras ven vardır, 260 Söneşi SE mal olmuştur. Fa- bütün yaretçilerden toplanan büyüy a srafını Şkarmıştır. Aleridin. Ne > Paristeki Ya ii başlarım, sekliği So”, senede yapılmış ir. Ortadağ Faki 45 kalınlığı Uzun Metre Beniştir. Tİ 29 metre Ze Aa bap 34 Min Tuzlu- ki, ir, iel m bi > Amerikada Arizo kunluğu se ağaçtan müteşekkil ii Ünster ikseki; , Sekliği ez © 34 Metre ke iç ve bir dere- * üzerinde durmak- “ — Bolivyada- Nada, KAR sarayıdır. 1300 se-lda Viktoria garıdır. katı 116 üçüncü ka|' EZ En yüksek demiryolu köprüsü — Afrikada Viktorya gelâleleri yanmda -| dır. Sudan 129 metre yüksektedir. En büyük demiryolu garı — Londra İşgal ettiği saha 102000 metre murabbaldır En büyük yeraltı demiryolu — Pa- ristedir. Uzunluğu 155 kilometredir. 240 durak vardır. 300 den fazla tren iş Jer. Günde işledikleri yol 75000 kilo- metre ve taşıdıkları yolcu 2,5 milyon- dur. En uzun tünel — Kaliforniyada Hun tington Lake tünelidir. Uzunluğu 21). bin 760 metredir. Simplon tünelinden 2030 metre daha uzundur, yürümekle $ saat sürer. li, En uzun kanal — Çinde ekin ile İmei arasındaki Kâyserkanal'dır. U zunluğu 1854 kilometredir. En yüksek şelâle — Yeni Zeland a- dasındaki Sutherland şelâlesidir. Yük sökliği 580 metredir. En kuvvetli şelâle — Amerikada Ni- yagıra şelâlesidir. Atnalı şeklinde 0- İup 32 metre yüksek, 378 metre geniş- tir. Saniyede 8900 metre mikâbı su u- kar. Sis En alçak su — Kudüs civarındaki Bahrilut'tur. Bahrisefitten 394 metre al ar. a derle maden kuyusu — Cenubi Afrikada Deep Minedir. Derinliği 2510 metredir. En derin petrol kuyusu — Meksiko- da Turpan şehri yanında Jardin 35 de ki kuyudur. Derinliği 3226 metredir. En yüksek merdiven — Pariste Ey- fel kulesinin merdivenidir. 1927 basa- maklır. En yüksek heykel — Nevyork önün deki, Hürriyet heykelidir. Elinde me- şale tutan bir adam şeklindedir. Fran- sız sanatikârı Bartholdi tarafından 1686 da yapılmış ve Fransız milleti tarafın- dan Amerikaya hediye edilmiştir. 120 bin İngiliz Jirası masraf olmuştur. Yük sekliği 93 metredir. Sade kafasının üs tünde 40 kişi durabilir. büyük heykel — Burma'da Pege ii yanında bir Budda heykelidir. Ye re yan yanış bir adam vaziyetindedir. Tuğladan yapılmıştır. Yüksekliği 15, uzunluğu $5 metredir. En eski heykel — Şili sahilinden 3200 kilometre açıkta, Pasifik denizi ortasında Easter namında ufak ada üze rinde taştan yapılmış insan heykelleri vardır. Bunların en az 15000 senelik ik- | oldukları tahmin edilmektedir. En büyük taş — Suriyede Baslbek «EN YÜKSEK Bina —ENYÜK SER UEYEGÜ EN YÜKÇEK #8 Gm ULU EN KYWE Li GE sELiLE civarındaki bir mermer taştır. Uzunlu ğu 22 metre, genişliği #55 metre, kalın lığı 4 metredir. Yerinden kaldırmak kabil olamadığından öylece kalmıştır. En uzun duvar — Çin duvarı duvar dünya üzerinde liyle ya- pılmış en muazzam şeydir. Uzunluğu 4000 kilometredir. Yani Bağdattar Pa rise olan mesafe demektir. Üzerinde 25000 nöbet kulesi vardır. Yapılalkı 2200 seneden fazla olmuştur. Yüksek liği 16,5 ve genişliği 8 metredir, içi ta- mamen doludur. En eski yapı — Misırdaki üç büyük &hramdır. Bunlar milâttan 78000 sene evvel Atlantisliler tarafından yapılmış tır, fakat bu tarihten binlerce sene son ra gelen Mısır Kralı Keops ismini ver- miştir. Büyük ehramda 2300000 taş parçası vardır. Her biri en az iki ton a gırlığındadır. Sade büyük ehramı yap” mak için 200000 adamın 20 sene çalış! ması lâzım geldiği hesap edilmiştir. En büyük harabe — Musırdaki Kar nak harabesidir. Milâttan 1500 sene evvel yapılmıştır. Aslında bir mabet o- lan bu harabenin muhiti 2800 metre- dir. Duvarları 25 metre yüksek ve 7,5 metre kalındır. En büyük arazili hükümet — Rus - yadır. Mesahası 21,350,000 kilometre murabbaıdır. Yani Türkiyeden 26 mis li daha büyüktür. En nüfuslu hükümet — Çindir. Nüfusu 450 milyondur. En büyük şehir — Londradır. Uzun luğu 25, genişliği 24 kilometredir. Don 'drada 3600 kilometre sokak, 18 büyük demiryolu garı, 630,000 bina, 1700 ki- ise, 80,000 dükkün, 25000 fabrika, 720 banka, 3500 otel, 22000 polis var- dır. Nüfusu 8,203,000 dir. İstanbulun 12 misli, Ankaranın (08 misli demek» tir. En eski şehir — Romadır. Romulus Sayfa 7 Bir tek mum yüzünden çıkan ihtilâl... İ Tarihten sayfalar İ 1819 senesiydi. Bir akşam Fatih medresesinde okuyan çömezlerden bi- İrisi o civardaki Karamanlı bir bek * kalın dükkânına gitti, Bir çil kuruş uzatarak: — Şuradan iki mum ver! Dedi, Bu söz sert söylenmişti. İstediğini hali kınıyordu. Fakat Karamanlı kol gezen Yenişerilerden pek yıkın olduğu için her hangi bir çö - mezin çıkışmasına aldıranlardan de - ğüldi. | — Bir taneden gayri veremem. Deyip paranm üstünü yobazın ö - nüne koydu. — Elbet verirsin; — Veremem dedim a... ben... Devlet böyle buyurdu. — O buyruk sabahlara kadar türlü günahlar işlemek için mum isteyenler içindir. Bizim gibi «talebei ulüme için değildir. Ver diyorum sanal... — Bize böyle demiş değillerdir. Çe- kil başımdan... Çömez fena halde kızmıştı. Ne ba - şındaki sarık, nede sırtındaki cübbe onun bir zorba gibi hareket etmesine engel olamamıştı, Gözleri dönmüş bir halde bakkalın üstüne yürüdü ve müt- hiş bir tokat attı. Bakkal yaygarayı' basıyor, yobaz da ona İkinci ve üçüncü tokadı ve yum * rukları Odurmadan © yapıştırıyordu. Komşu esnaf zaten bu gibi hâdiselerin sık sık olmasından şikâyetciydi. Bak: kalın imdadına koştular. Soft, da: — Bre yetişin, öldürüyorlar! Diye haykırınca sağdan soldan, sa rıklı cübbeli arkadaşları yetiştiler, İki Korkarım 4 * Fatih medresesinde bir yobaz bir akşam Karamanlı bakkala gitti “ İki mum ver... , dedi. Bakkal “Bir taneden fazla veremem , deyince, kavgaya tutuş- tular, her iki tarafın ahbapları geldi iş büyüdü ve isyan başladı Yazan : Turan Can İstanbuldan sürdürdü. Softaların arkadaşları o gece ye yer toplanıyorlar; bu iş hakkında ha raretli hararetli konuşuyorlardı. Erte si gün sürgünden haberleri olunci büsbütün köpürdüler; — Bugün onlara, yarın bize... Ayaklandılar, Ortalığı velveleye ver her halde yaptırmağa niyet edenlerin | mek için: hislâm, çömezlerin bazıların sürmekle kalmamış, bazılarını da idam ettirm Diye bir haber uçurdular. Zaten şeyhislâm Zeynelâbidin efen di bazı saraylılara yaranarak bu mev- kie gelmiş; (tariki ilmiye) yi islâh ba hanesile tanınmış hocaların her birini birer tarafa sürdürmüş, yahud tehdid etmişti, Ondan sonra da kendi akraba ve tanllükatını en yüksek mevkilere yükseltmişti. Talebe kıyafetinde ge - zen bir çok serserileri hapis veya idam elmişse de hatırlı talebeyi de imtihan: larda kazandırıyordu. Bu haller (Del Emin efendi), (Musannif efendi) gib! büyük hocaları da gücendirmişti. Üs telik meşhur (Hâtet efendi) nin göz * desi (Melki zade Asım efendi) de şeyhislim olmak sevdasındaydı. Bu - nu Hâlet efendiye söylediği zaman: — Canım, sakalında hiç olmazsa bir kaç kır tel bulunsun! Kapkara sakalla meşihate nasıl geçersin? Cevabını alınca sakalmı, öd ağac ve saire yakarak tütsülemiş, bir kaç telini ağartmıştı. Talebe isyan edince bünların da ek meklerine yağ sürülmüştü. Talebe o gün: — Bu ns demek, bir bakkala iki sil le vurmakla talebei ülüm bu merte taraf gittikce çoğaldı ve arada bıçak) be darp ve tahkir olunur mu? İdam o- çekenler de oldu. Fakat tam bu sırada | kunur mu? Ölenlerin kanlarını dava e, kol gezen Yeniçeriler geldiler: — Savulun bre... Savulun! Sopa ve kırbaç altında kalan, kılıç ların sıyrıldığını gören kavgacılar da- gıldılar. Yeniçeriler bunların başlıca- larını hemen yakaladılar, Söz dinle - meden yaka paça Ağa Kapısına g#ötür- düler. O zamanlarda İmparatorluğun her tarafından İstanbula softa âkını var- delim! Diyerek toplandılar. Ertesi gün de camilerde derse çıkan hocaları kapı di şarı ederek rahle ve minderleri kaldır dılar. — Namusumuz ikmal olunmadık » ça okumak caiz değildir. Diyerek akın akın Şeyhislâm kapt- sına gittiler. Binlerce beyaz sarıklı, cübbeli, boy boy ve her yaşta softanıp isimli kral tarafından Milâttan 753 geldi. Her semtte ve bilhassa büyük ca -| ağzından bir türlü lâf çıkıyor, ortalığı be evvel tesis olunmuştur. Yani 2690'milerin etrafında bunlardan binleree-! gürültüye boğuyordu. İstanbulda dük senelik şehirdir. namine köyüdür, denizden yüksekliği 5605 metredir. Yaz kış kar içindedir. En soğuk şehir — Siberyada Verk- hoyvansk şehridir. Kışın sıfırdan ğı 70 derece santigrat soğuk olur, hal- buki şimal veya cenup kutüpte soğuk luk ancak 55 derece kadar olur. En sıcak şehir — Hindistanda Kaş - mir civarında Ladok köyüdür. Yazın 65 derece santigrat sıcak olur, (Arkası var) si bulunurdu, Kendilerini bütün hal -| kın, hattâ Yeniçerilerle sarayın üstün-| her taraf: korku sa; En yüksek köy — Şili'de Chupikui-|de bir kuvvet sahibi farzeder'er, vakit! vakit yaptıkları şımarık hareketlerle ortalığı karıştırırlardı. Hükümet onla- rn bu hallerinden usandığı için bir -| veya bir kaçı gürültü çıkarırsa Ağa Ka pisına götürülerek orada iyice dayak atılmasını, böylelikle terbiye edilme - lerini tenbih etmişti Yeniçeriler bu se Kapısının bodrum. ıslat â kânlar kapanmış, çarşılar boşalmış. din Efendi ha - sinmiş hir Şeyhislâm remde ve d balde dona k saret göste; fakat adam a- k güçlükle içer! slâmla Fatih camiinde şeri emesi isteriz. Mak.ullerin ka nını isteriz Diye bağitmaların ardı kesilmiyor -İdu. (Devamı 12 inci sayfada)