Aboneler yüksek görüntüleme limiti, sayfa indirme ve diğer özel özelliklerden yararlanır.
Deniz ve denizcilik: Mazi ve îstikbald_e_: denizaltıların rolü 1916 da Almanlar bitarafl € nizaltıları ile az gemi batırmış- bu takayyüd dikkat etmişler ve de lardı. Fakat 1917 de rastlanan her ticaret gemisi Umumi harbde tahrib Son senlerde bir çok deniz devletleri - nin bilhassa denizaltı gemilerine ehem- miyet verdiklerini görüyoruz. Malüm ol- duğu üzere deniz silâhları memlek.etın coğrafi ve siyasal ihtiyaçlarına göre inşa edilir. Acaba dünya coğrafyası, daha dcfg- rusu, denizlerinin vaziyeti böyle bir si - lâhın yapılmasını mı emrediyor? Bu - gün denizaltı gemileri, sü üstü gemile - rinden daha çok fazla denizlerde kal - makta ve limana avdet etmeksizin iş gör- mektedir. Meselâ büyük harbde Alman denizaltı gemilerinin üç ay denizde kalıp korsanlık yaptıkları vâkidir. O halde de- nizler, istikbalde de denizaltı gemileri - nin üzun uzadıya harekât yapmasına mâ- ni olmıyacaktır. Kalıyor askert durum... İstikbal har - /binde denizaltı gemilerinin nasıl ve kim- ler tarafından kullanılacağını kestirmek, bu silâhın pek eski olmıyan tarihine kı- &a bir bakışla meydana çıkarılabilir: ” Balkan harbinde denizaltı 1905 Rus - Japon harbinde denizaltı si- lâhmin kullanıldığını görmedik. Deniz harbinde büyük tekâmüller meydana ge- tiren bu harb denizaltıların kullanılması hususunda pek faydalı olmadı. : 1912 Balkan harbi geli- bir denizaltıları vardı. Onlar bu tekne- ye Çanakkale boğazı önünde vazifeler verdiler. Delfin daima tuzak meıılnmde bulunacak ve Boğazdan geçen Türk ge- milerini torpilliyecekti. Fakat gerek Türk filosunun fevkalâde müteyakkiz flaıfra_n-.- ması ve biraz da denizaltının telihsizliğİ ona muvaffakiyet imkânı vermedi. Tek- ne ufak bir kaza geçirdi, gemi komutanı tahlisiye rakıp su üzerine çıkmak zorunda : kaldı. Böylelikle Pireye avdet eden Delfin har- bin müteakib safhalarında kullanılamadı. Delfinin bu hali denizaltların istikbali hakkinda büyük deniz devletlerini bile şüpheye düşürmüştür. b " — Büyük harbde denizal!l! Balk:îu lîauıîıî;en sonra bu silâh hak- kında akidesini bozmıyan yalnız Alman- yadır. Bu devletin donanmasi başınd_a' bu- lunan Amiral Tirpiç memleket dahilinde ve haricinde bulunan bir çok aleyhdzîrla- rın çetin mücadelelerine rağmen dehizal- tı gemilerini de ihmal etmemiş ve bu sü- retle harb senelerinde, İngiliz ticaretine, büyük zararlar verdirmiştir. Bu zararım mikdarını anlıyabilmek için, harbde_n sonra, neşredilen istatistiklere şöyle bir bakmak faydadan hali değildir. 1916 da batırılan gemilefin ağırlığı sikletini (*) bi- Mayısta 129100 ton Temmuzda 108000 —» Ağustosta 118000 » Eylülde 230400 » I: Teşrin 353600 » Vi Teşriı 158000 > I. Kânun 375100 > 1916 senesindeki denizaltı savaşı bir 5 —_———— (*) Eski denizaltı de gemi kari- nesine 20-30 ton kadar bir siklet bağlı İdi. tu. Fakat gemi dipte kaldı mı, he:ııeîı bu Mzp, çözerler, böylelikle gemiyi yüzdürür- () Kana 'geıılsi kendisine ticaret E€- ga hakikatte topla mü- gemilerini Ppu- kullanılır. dipte kaldı; ve| arı gücendirmemiye çok den vazgeçilmiş, batırılmıştır edilen denizaltılardan biri : çok kayıd ve şartlara istinad eaer. yünkü Almanlar, bitarafları gücendirmemeğe çok dikkat etmişler, binnetice az gemi ba- tırmışlardır. Fakat 1917 senesinde bu takayyüdattan vazgeçilmiş ve rastlanan her gemi batırılmıştır. Bakınız 1917 de batırılan gemilerin ağırlığı ne kadar faz- ladır: Şubat 781500 ton Mart 885000 » Nisan 109100 » Mayıs 869000 » Haziran 1016000 » Temmuz 811000 » Ağustos 808000 » Eylül 872000 » I. Teşrin 674000 » l1I. Teşrin 607000 » I. Kânun 703000 » 1918 senesinde gerçi bir çok Alman de- nizaltları muvaffak olmamışlar ve batı- “|rılmışlardır. Fakat, buna rağmen, batırı- lan gemilerin ağırlıkları 1917 ye çok ya- kindır: lI. Kânun 672000 ton Şubat 680000 » Mart 689000 » Nisan — 652000 » Mayıs 614000 » Haziran 521000 » Temmuz 550000 » Ağustos 420000 » Eylül 540000 » I. Teşrin 118500 » Böylelikle mtıhtelif memleketlerin bü - yük harbdeki ticaret gemisi zayiatı şöyle olmuştur: (Bu cedvel İngiliz menabiinin raporlarından alınmıştır.) Ton Batan gemi adedi İngiltere 7793000 2317 Fransa 696000 338 İtalya 742000 230 Yunan 406000 165 Amerika 241000 80 Japonya 120000 28 Sakatlanıp batırılamamış — gemiler 8008000 ton Ne kadar denizaltı battı? Denizaltıların muvaffakiyetini gös - teren yukarıdakı' rakamlardan sonra ba- enizaltılar hakkında bir fikir e- e faydadan hâli olmıyacaktır: 41 tırılan d dinmek t Mayna çarparak batan Su bombası ile batırılan 34 Müsademe ile batırılan 23 Top ateşi ile batırılan 20 Torpillenen 19 Kapan gemisi tarafından (*) batırılan 13 Denizaltı «ağ> ma takılan 5 Tayyarelerin bombaladığı 4 Kaza neticesi 9 Akibeti meçhul Ş Bitaraflara iltica eden Yek nazarda batırılan denizaltıların çok olduğu görülür. Lâkin bu gemilerin kıy- meti mahvolan servet ile mukayese edi- lirse’ netice denizaltıların lehine çıkar. u halde istikbalde de denizaltıların düş- man ticaretine karşı muvaffak olacağı fi- kirleri kuvvetlenir. . Büyük harbden sonra denizaltına karşı alınan tedbirler Yukarıda zikredilen muvaffakiyet yal- nız ticaret gemilerine karşı alınmıştır. Denizaltılar harbin dört senesi içinde he- men hemen hiç bir harb gemisi batir - “SON POSTA 1 — Madam Mu- riel evlilik haya- tından ; hiç de memnun değildi. Evde hergün dır dır eksik olmazdı. Kocası, pek kisı kançtı. Ve bu yüz- den de kendisini kuş uçmaz, ker- van geçmez bir yerde bir eve ka- pamıştı. En yakın komşusu bir kilo- metre uzakta idi. Günlerden bir gün bu kavgaları ö ka- dar azıttı ki, Mis- ter Muriel çılgına dönerek: — Bıiktim, — se- gör!, dedi ve kapıyı çektiği gibi uzaklaştı. v du. Sağ-elinde de açık bir ustura vardı, Hâdise saat üç sularında vukua gelmiş...» mamışlardır. Buna rağmen denizaltıların istikbaldeki tehlikelerinin artabileceği düşünülerek harb gemilerinde şu tekâ - mül meydana getirilmiştir: 1 — Sür'atin arttırılması: Harbden ev- vel azami sür'ati 27 mil iken bugün 40 mile kadar yükselmiştir. 2 — Bölme tertibatının kuvveti: Mo - dern bir harb gemisi ancak 3 torpil ile batacaktır. 3 — Dinleme cihazlarının tekâmülü: İyi bir dinleme cihazı denizaltı gemisi - nin 5 mile sokulduğu haber verilmekte- dir. Bu mesafe denizaltıların hücumuna müsaid değildir. 4 — Su bombalarının icadı: Barut mik- darı 100 kiloya çıkarılmıştır. Bu suretle bomba, denizaltının civarında patlasa bi- nin bu yılan dilinden.. ben gidiyorum. Ne halin varsa 4 — Komiser, zabıta doktorunun arkasından gelmesini söyliyerek otomobiline atladı, doğru Muriel'in evine geldi. - Madam Müriel, mutfakta, bir kan gölünün içinde yatıyor- le müessir olmaktadır, e Tsadi. Jöne daril A W LO YA TPT ne rastladı. Onunla konuştu, S L d _ııırıldındı: mu, olur!. Murial'in ifadesini aldı, 7 — Komiser tekrar m'utfağa döndü. Zabıta doktoru muayenesini bitirmişti: .— Bay komiser, dedi. Kadın boğazını kesmiş. Şiddet ve cebir eseri de yok. gözcülük sistemi kurulabilir. İstikbal harblerinde denizaltı vazifesi Fakat ticaret gemilerine gelirsek onla- ra bu tekâmülün yalnız sür'at kısmı tat- bik edilmiştir. Fakat ticaret gemileri - nin sür'ati muayyen bir hududa kadar arttırılabilir. Gerçi harb gemilerinin sür'ati d0 mile kadar çıkarılmıştır; fakat bu hal gemileri baştan aşağı makine ha- line koymuştur. Ticaret gemilerinin bu hale konması şüphesiz ticaret ve iktısad maksadlarına uygun gelmez. Bundan do- layıdır ki en modrn ticaret gemisi, trans- atlantikler hariç, 20 mil sür'ati tecavüz etmemektedir. Bu mikdar ise denizaltıla- rın müessir olacağı menzil dahilindedir. 2 — Ve doğru bir meyhaneye gitti, ekmek peyniri meze yaparak içti., Sonra koruluktan vurdu ve yakın çiftliklerden birinin sahibi- B — Komiser, mutfaktaki masa- Bin Üzerini dikkatle araştırdı ve * çe Ne âlâ memleket.. Madam ce- “bablarının, intihar etmeden evvel, “çanı çay istemiş olacak ki, çay takı- mını hazırlamıya üşenmemiş.. olur Bu sırada zabıta doktoru gelin- “ce, komiser, onu cesedle başbaşa Şu halde istikbalde denizaltılar, harb P e S eai uü lcak 8 — Saat 6.30.. karakolun Jelefonu çaldı. Komiser âhi- geyi kulağına götürdü: i — Ne var?... diye seslendi. -e« Bir İntihar!.. — Hemen geliyorum.., 6 — Mister Murilel şu ifadeyi verdi: — Kendislle bir ağız dalaşı yaptık ve o hid- detle evden dışarıya çıktım. Niyetim, şöyle bir dolaşmaktı. Akşam saat altıya daha gel- memişti ki eve dön- düm, Ve karımı mut- fakta yere serilmiş bir halde buldum. Son gün lerde sık sık intihar e- geçti ve Mister — geceğini söyleyip duru- yordu * r Komiserin keskin gözle- | rinden hiçbir nokta kaçma mişti. Doktora: : a— Yanılıyorsunuz, dok- tor, dedi... Eğer bu bir cinayet değilse insanlıktan istifa ede- Komiserin hakkı vurdı. Madam Muüuriel intihar etme- miş, öldürülmüştü. Komiser, bunu nasıl anlamıştı? Resim- lere dikkatle bakınız. Bula- mazsanız lütfen (13) üncü sayfayı açınız. müessir olacak ve bilhassa düşmanın as« ker nakliyatına büyük zarar verebilecek- tir. Bu mühim vazifeden başka denizaltı- lara, onların dalma hasletlerinden isti « fade etmek üzere, uzak tarassud vazife « leri verilebilir. Yazımı bitirirken, mev « zu harici olarak, ilâve edeyim ki deniz- altıların bu vazifeleri yapabilmesi ancak bir destek silâhına istinad etmekle müm- kündür. Bu destek te hattı narb gemile « ridir. O halde zayıf olan deniz devlet « leri şöyle bir donanma yapabilirler. 1 — 2 hattı harb gemisi ve bunun em - niyetini temin edecek muhribler, 2 — Denizaltı ve hücum botları (ne kadar fazln yapılırsa o kadar iyidir.) Aâ. T.,