29 Eylül 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11

SON POSTA Çekler de müzakerelere | Barbarıs ihtifali iştirak etmek istediler g inci sayfada) yetini bu akşam maa davet B Stat 22 de hususi bir içt- Berlinde ne düşünülüyor? Büztin, 28 (a) — D, . B alanı Dü ak- Şam Münih konferanm kakkında aşağıdaki jer ve Mussoliniye bi- kurtarmak şebbüs !W'”';“,w a rer mektub gönderdiği bü son (notu n Başvekil, Hitlere & o dün kendisi- HAI.'::." x—?lm:"m:înm“ı Mu mesajda, W_hl*':"u mektubdan bah- ğ':î:ul;u;_euıı mm;::n ve nıî:ıyfâ edilen ladyeyi Münih'te bir okuduktan — sonra ;:: etmiştir. Bu konuşma 29 mmîm;eîıî ki, bütün taleb- Şülnlk'te vuku bulacaktır. müzakere yolu ile bir yerine getirilebi- "“W_ı_-mmnmnmm. wdmbışlamı':ümm ve Bözcetleri buptn. Çolmelevak aeaslasiaba hei gelmeğe hazırım. aö pütün tamamen H içhi nni D tekliflerde bulunmuşlardır. medeniyeti mahvı Te A z z başvektii mek üzere Yenldenm aha — Biterle görü- finde bulunm |Süreti hal Eminim "e harbin önüne geçmek is. araştırmak busuzunda yardım tek- decek olan Bunun için ordun_un seler. tiyecel hırakmanızı rica ediyo- berliğini r”ı Mussoliniye de yazdım Tfini ileri süzmüşt! T hir, Çekaslovak buhranı, Alman tskeri hazır. Bu muvaffakiyetini temin yardımını istedim.> lıkları bakımından, hiçbir tealnl, götüre- gönderilen mektub mez. Vaziyet kat't olarak hemen bir sureti le. Ş iniye Mass0riye de aşağıdaki mesaj zünde. bulunmasını ürntrd! Tei "ziyetle ve şimdiye kadar yapılan tek- umüW ir: ,gün, Sü Mflerin hi ö emiş olmasın: Ti iÇbir. netice vermi :ı?:yı?ı“:ın&mm - Büdet arazlsinin :î vt DA sün tesiimi yolunda şon bir Bay hükümet Marak İlalyan, Fransız ve İntiliz ge meselesini halletmek i- rçn:sl!r, Ümla mmmu; :ıumnd:m ği tan vazgeçmesi için | EKStloak bükümetinin Teti gy aen idet arazisinin tadesi hmna:lı:: eden TİN alınmasında anlaş- müracaatta — bulundum, kısa bir konuş- x"'“u:::dı:ıbük we halkı başlıca Al. mada hi Almanyaya geçme- | man olan tti janda mezkür halkın bu gini ve âY? emniyeti temin oluna- Hitlere son bİ esasımın 'unduğuna delâlet eder, bilir. 1 Berline giderek Alman derhal ) — Yarın Münihte bir leri arasında bir anlaşma- ve Çek “fl:':mmimi teklif ettim. E- yı "';::ı:: arzü ederse bu müzakerelere B'fı' delegeleri de iştirak edecek- ansanın tir. da mezkür konüşmalar- | birdenb; B izin ine ı.kw“’dw'”' temsil ettirmek İstediği- | batının ııuy::r:::"““'"- da keni Hitleri haberdar edeceğinize ve|Sız teklifleriyle elde nizden gtmesini tavsiye ede- | yarın Yapılacak etmiş uysal Meselenin ahat bir şe - itimi de k'“",_,,ı., vi ::khm ginize itimadım li h kildi 5 le halline Muvafakat edeceği ümid ©- Londra 28 (AA, er harbden masun Bu ıııı'e'»“:C aktır. Çek vâdlerinin tutu- | lunmaktadır. Böpiba m_ıy;ıw;xınü ha aa (AA) — Parlamento e- ;ıçı';gc’“ Di bir anlaşma ide edilebile. î ileceğine pek îhî::;n:::ex::l:c:; cektir.r — V ietini harekele zeçti yarın " n mesajını aldık. Mussolini, ÇER D LN Çeçerek, Alman gerhal mtropu görmek ü.| .. 'h'." Wn nıl; Mı ıyıwn sefirine taltmat ver- | tilde DSN İtalyanın Al- "::,. hariciye nasırı manya safında FEP 4 Ctşikten sonra, Alman KZRMR DA n Z bi . :f;:ı tarafından TİGA ÖL Canar de. m:iı “:Mııııın FN seterberl R ş::"'" Müasolini arasında Çemberlay'ı, ablardan sonra, derhal vbu cailei Ö lamak ıkuunda harb Ve bir ajacağını Susunda herhalde MSrar edecektir, —mektubu Berlin, 28 in (AA) — Yarnı Gdilmiştir: Tesmi membadan tebilğ B. Hitlerin dün H n B. Mektubda, Alman mum B odan leri sürülen mn:; üzere Bitler Çem- 5 glll Daladyeyi ve bel % w:ıdl:“"” tarafından " n öğleden sonra Münihte etti grırı Könt Clano bu %mn Münihe hara- Massolini Y eçye Daladyı arşam BDar, ÇH Denlerdir. | O w,nwllh“u' müsteşarlar da re. ':d" ı“"'w. ih İş,n.ııclaino Bisitin neticesine :':;'“'tümı:ı ühtirada tesbi hed esbit " Yeni ı.'ı'" tayin Al man Gsker? <i vdneâ hndıdıımmm:un_.tn Ve iktisadi. n siyasi istiyorlar man Kıtdatı gaklRl. Büdet topraklarının. a — Bu akşam baş- ğâ&ur süretle uuı:::h'" Sonra da- eden Çekösle- | gi bi Öünlek M;’:'“;:ln işiimasini B müzakerelerin n "';”Mmmyı tara. müddet? | Cül edilmi. h.fıll':"wunm tahrib pelovakya- külin bulunan )Il”ud ige Çekesi YA evvel terkinden sonı n l in geranti edile- | bizii l=aın tok daha unm" .geıo..ovu. n söz İstemiş- gayndı tir. bu “M:nl göylemiş ve Çemberlaynı rgşectt L Clinin de neş ile telefonla gö g müME , L bu Çekri bir ÇA Hni 'e €y-| ğ &re Südet Alma; icabı halinde d indan we hlarına Çek'ler tara. müzakerelere (4 Münih mü- de Pdrır.mh Ttirabi. çektirmi lemiştir. ğ üşahidi de a8 28 (AA) Paristen bıld(f'wwrik’ BĞ habi rlîd-ald haberler mkorelerılrıil’ :ı::ı a “Laıîdi;::em. hi bulunacı a b arır (AA) — Münih halkı ya- Tüşme! sil edilmek Masarik, P' devam ettiğİ fından askö yeceğine VE edilmiyeceğin? nn mülki 18 ceğine dair ÇET bunda; m':'bllh Büdet top- #konomik a 'l'llu:ddla ediyor. mııı:; t yakkında Be. .hlt mnın, Sürette muamele L _3* ekalliyoti hakkın- mole yapacaktır. Ve — Beneşin istifası hak- ve kat'? olarak trevyüd etmemiş! Cemiyeti|Pinki konter, VY “ğgnleller G Şletler A konte- |bir surette d:;u. dolayısile şehri parlak Stane & 'A“W Cet |tır. 'tmak için talimat almış- —— yarın Müniht€ Üigere ransla alâkadar OlMA” | - toplanan Leh gönüllüleri in elduğu kadar | iyor: Cieszyn Silizyasının kurtarılması Çemberlayn'e gönderdi- | p 'ek niyetin- | Arruz etmişlerdir. (Baş tarafı 1 inci sayfamızda) reisi Muhiddin Üstündağ tarafından balkımızın derin duygularını bildir- mek üzere Ulu Şefimiz Atatürk'e çekilen telgrafa Büyük Önder aşağıdaki cevabı vermişlerdir: Muhiddin Üstündağ Vali ve belediye reisi İstanoal Büyük 'Türk Amirali Barbaros için ya- pılan törende sayın halk tarafından hak- kımda izhar edildiğini bildirdiğiniz sami- mi hislerden çok duygulandım. Teşekkür ederim, T K. Atatürk Başvekilin telgrafı Barbaros ihtifali münascbetile, Barba- Tos günü komitesi adına İstanbul Vali ve Belediye reisi Muhiddin Üstündağ, Baş- vekilimize aşağıdaki telgrafı çekmiştir: Pek sayın Celâl Bayar Başvekil Yalova Büyük Türk amirali Barbaras için e- mir ve tensibinizle yapılan törende sa- yın Başvekilimizi hürmet ve teşekkürle andık, Merasime 'iştirak eden halkın ve heyetlerin tazim ve şükranlarını arzede- Tim, Barbaraş günü komitesi adına İstanbul Valisi ve Belediye reisi Muhiddin Üstündağ Başvekilimiz şu cevabı vermişlerdir: Muhiddin Üstündağ Vali ve Belediye reisi İstanbul Barbaros ihtifdli münasebetile çekti- Biniz telgrafı büyük memnüniyetle al- dım. Barbarosun bütün eihan itibarile en büyük amiral olduğuna şübhe yoktur. Va- tanına ve milletine karşı yüksek fera- Batle yaptığı büyük: hizmetler Türk gençliğine her zaman için örnek olacak kıymet ve mahiyettedir. Başta ekselâns- ları olduğu halde tertib heyetine ve ihti- fale iştirak ödenlere değerli teşebbüs ve hizmetlerinden — dolayı teşekkürlerimi sunarım. Başvekil ü Celâl Bayar — ——— Çekoslovakyaya karşı ilerlemek istiyorlar Varşova 28 (ALA.) — Pat ajansı bildi- Leh ajansı ne diyor? Varşova 28 (A.A.) — Pat ajansı bildi- r_iynı-: Lehistanın toprak isteklerini tas- Tih edmymlnouanumhınbuh- hının B. Beneşe cevabıni neşreden gaze- teler, Cieszya Silizyasının derhal Lehis- tana iadesini istemekte müttefiktirler. Gazetelerin politik mahfellerden —al- dıkları malümata göre, Lehistanın istek- lerinin haklı olduğu İngiliz ve Fransız hü;:;eııın tarafından teslim edilmiştir. Tes Poranny gazetesi, Olza'nın ö- tesinde vukubulan kanlı hâdiselerin, Le- öldürülmüştür. husust sürette Çekler Pryaztat Claszyn'e gönderditi muhabirtne göre, una bombalarla ta- ——— Dil öğretmenleri Buhranın içyüzü (Baş tarafı 1 inci sayfamızda) ları hıncahinç doldurmuş olan halk, kür- süye çıkarken başvekili hararetle alkış- Tamıştır. Başvekil Çemberlayn şu beyanatta bu- lunmuştur: «Öyle bir vaziyet karşısında bulunuyo- ruz ki 1914 denberi bunun emsali görül- memiştir. Şu ciheti tasrihten kendimi menedemem ki, Cemiyeti Akvam paktı- nın, muahedelerin yeniden tedkikine da- ir olan 19 uncu maddesi thtiraslar bu de- receyi bulmadan tatbik edilseydi ve mu- ahedeler sulh yolu ile tadil olunsaydı, şimdiki buhranın önüne geçilmiş olurdu. Bu hususta gösterilen tesamüihün mes'u- liyeti bütün Cemiyeti Akvam azalarına şamildir. Fakat ben burada herkese tev- bihat yapmak için bulunmuyorum. Temmuzda vaziyet şu merkezde — idi: Çek hükümeti ile Südet Alman partisi arasındaki müzakerat bir çıkmaza sap- lanmış ve herkeste bu (htilâf çabuk hal- Tedilmezse Alman hükümetinin müdaha- le edebileceği korkusu husul bulmuştu. İngiltere hükümeti üç ihtimal karşısın- da idi: Ya, Almanya Çekoslovakyaya hü- cum ederse ona karşı harbedeceğini ile- ri sürerek tehdid etmek, yahud bir tara- fa çekilerek işlerin kendi cereyanını ta- kib etmesine müsaade etmek veyahud da müzakere yolları ile muslihane bir hal çaresi bulmak. Ve son şıkkı tercih ettik. Çemberlayn, Ransimen heyetinin Pra- ga gönderilmesi, Berlindeki İngiliz bü- yük elçisinin Alman hariciye nazırı ile temaslarını anlattı. Sonra, ağustos ayı i- ginde Almanyanın tevessül ettiği askeri tedbirlere temas etmiş ve demiştir ki: Bu tedbirler üzerine Büyük Britanya hü- kümeti Berlinde bir taşebbüste bulunarak, bu tedbirlerin tevlid edeceği lesirlere işaret et- miş ve bu tedbirlerin tâdil dileceği fikrinde bulunmuştur. Pakat Von Ribentrop bu as- keri tedbirlerin münakaşa edilemiyeceği su- Fetinde bir red sevabı vermiş ve Büyük Bti- ancak Çekoslovakyanın — itilâfgrisliğini ar- tırmaktan başka bir şeye yaramadığını söyle- miştir. Çemberlayn, müteakiben Alman Südetler mıntakasında çıkan hâdiseleri mevzuubuhs etmiş ve yaziyetin git gide vahim bir şekil aldığını kaydederek demiştir. ki: B1 ağustosta Berlindeki İngiltere büyük el- Britanya Bükümetinin mühtemel hattı hareketi hakkında ihtarda bulunarak Çe- (Baştarafı 1 inci sayfada) Pragda todbirler Prag 28 (AA) — habirinden» Çekoslovakya, kendisini mü- dafaa etmeğe hazırlanmaktadır. Hükü- met icabında sivil ahaliyi hudud mınta- kalarile Pragdan çıkarmak için tedbirler almaktadır. Halk kütleleri, gaz maskele- Ti tevzi edilen merkezlerin önünde top- Tanmaktadırlar. İngiliz donanması seferber Londra 28 (A A.) — Bu sabah kral, do- nanmanın ihtiyat efredinin davetine ve donanmanın seferberliğine müteallik o- lan beyannameyi imza etmek için saat 1030 da Bukingam sarayında husus! bir meclis akdetmiştir. Bu toplantıdı Sir Samuel Hoare, B. Duff Cooper, Sir Jhon Saymon, Lörd Hailsham ve B. Maugham hazır bulunmuşlardır. Kadınlar fırkası Londra 28 (A.A.) — Yardımcı servis- lerin temini için kadınlardan mürekkeb bir teşkilât vücüde getirilmesi bususun- /da hükümetçe yapılan davete İngilir ka- dınları derhal icabet etmişlerdir. Yeni teşkil edilen servislere yazılmak istiyen kadımlar akın akın devşirme mer- kezlerine gitmektedirler. Londra 28 (AA.) — Press Association, bu sabah Londrada mukim Almanlardan bir çoğunun İngiliz tabilyetine geçmek için dahiliye nezaretine müracaat etmiş olduklarını haber vermektedir. Haydarâbâd Nizamının İngilyereye yardımı Simla 28 (A.A.) — Hindistanın en bi- yük memleketi olan Haydarâbââ devleti- nin Nizamı, kral naibine bir mesaj gön- dererek mazide buna benzer ahvalde yaptığı gibi şimdi de devletin bütün ser- vetini ml lıııpılıhı'hılımuı emrine terkettiğini bildirmiştir. Japonya manevi yardımda bulunacak Tokyo, 28 (AA.) — «Reuter afansının öğ- rendiğine göre, bazı alâkadar devletler Avru- pada harb çıklığı takdirde ne şekilde hare- ket edeceğini Japonyaya sormuşlardır. Ja- JPonyanın ceyabından bu devletin Almanıya tanyanın sarfettiği uzlaşma — gayretlerinin | | İ kosloyakyaya karşı Almanya tarafından biş tecavüz vukuunda ve bilhassa Fransı müdük hâleye mecbur kaldığı takdirde, bu hattı hae İreketin ne alabileceğini bildirmiştir. Çemberlayn, müteakib hâdiseleri, Hitleriy Nürnberg nutkunu ve nihayet bizrat kendie sinin şahsan giderek Hitlerle görüşmesini mucib olan kararı anlatmış ve Hltlerle yape tığı bu mülükat nelicesinde vaziyetin zana nettiğinden daha vahim olduğunu gördüğü- nü söylemiştir. Çemberlayn Berehtesgaden mülâkatından sonra Londradaki kabine arkadaşlarile tee maslarını, Fransız narırları ile görüşmelerini, Çekoslovakyaya yapılan ve kabul ettirilez teklifleri ve nihayet Gödesberg mülükatıni ve Alman muhtırazı ile evvelce hiç derpiş e- dilmemiş olan kat'! bir tarih tesbiti gibi hae suzatı izah etmiştir. Buşvekli, bu mülükat esnasında müstemleke meselesinin de Hitr ler tarafından Heri sürüldüğünü, fakat bus nun için harbe ihtiyaç olmadığını da söyler diğini Nüve ettikten sonra, Hitlere Sir Vilson Yle gönderdiği mesajdan ve Hitlerin muhtırge B1 Üzerinde wrar eden cevabından bahsetmiş, nihayet bugün Hitler ve Müssolini nezdindö #on bir teşebbüzte daha bulunmuş olduğunu Hâve etmiştir. 'Tam bu sırada Çemberlayn, kendine verbe Jen bir kâğıdı okumak için sözlerin! kesmiş ve kâğıdı okuduktan sonra Hitlerin kendisle ni, Mussoliniyi ve Daladyeyi! yarın görüşmek üzere Münih'e davet etmekte olduğunu v askeri hazırlıkların da 24 saat müddetle te« hire Mmuvafakat ettiğini bildirmiştir. Çemberlayn, buru bildirdikten sonra sözle- rine şu suretle devam etmiştir: Beyanatımı artık burada keslyorum. Hit lerin davetine cevabımın ne olacağını söylee meme lüzum yok, Buhranın tehir edildiği ha« berini herkes yürefi sevinçle çarparak kafgı- hyacaktır. Meclisin yapılacak en son gayrete deri tedkik etmek üÜzere çekilmeme müsande edeceğini ümid ederim. Avam kamarası, Çemberlayn'in bu sözle- rini sürekli ve çok şiddetli alkışlarla karşıla- mıiştir. Avam kamarasında Çemberlayn'den son- ra söz alan muhalefet lideri Attlee ve liberal ilderi Singler, başvekili tebrik etmişler ve mesaisinde muvaffak olmasını dilemişlerdir. Bunu müteakib meclis Jtlifakla celseyi pa- gartesiye tâlik etmiştir. Celcenin tatilinden sonra bütün meb'uslar Çöomberlayn'in etrafını alarak hararetle elini sıkmışlardır. Çemberlayn yarın Münih konferansının toplanacağını haber verirken, meelis reisinin locasında bulunan ana krallçe Mari ağlamı- ya başlamış ve refakat bayanının yardımı ild locadan çekilmiştir. Parlamento önünde toplanan halk, başvey — kilin dışarı çıktığı mırada hararetli terahli« ratta bulunmuştur. Çemberlayn, hulka hita- ben demiştir ki: «Bu defa her şey yolunda- | dita Hergün Çekoslovakyaya birçok Sovyet tayyareleri - geliyormuş ve İtalyaya manevi yardımda bulunacağı ve daha ileri gitmiyeceği anlaşılmıştır. İtalyada seferberlik yok Româ, 28 (AA) — İtalyada umuml geferberlik ilân edildiğine dalr ecnebi mem- leketlerde neşredilen haberler harbiye neza- — reti tarafından kat'iyetle tekzib edinekte- dir. Macaristanda Budapeşte, 28 (AA.) — Macaristanda mik H müdafaa aahasında bugün yeni bir hâdise gereyan ettiğine dair bir ecnebi membam- dan verlilen haber sureti umümiyede İyi ha- ber alan mâhfeller tarafından — kat'iyetle tekzib edilmektedir. Ayni mahfeller Çekoslü- wakyada harb çıktığı takdirde şimdiki halde Macaristanın bitaraf kalacağını zannetmek- tedirler; Bununla beraber bu mahfeller harb umumlleştiği takdirde mcınnımn'lüıml edeceği hattı hareket hakkında hiçbir gey söylememişlerdir. göylemek istememişlerdir. I)ılîyı beklenen mühim nutkunu dün söylemedi (Baş tarafı 1 inci sayfamızda) ' bildirilmiş olan Başvekil Daladye ta- haddüs eden yeni vaziyet dolayisile şu kısa hitabede bulunmuştur: — Beynelmilel siyasf vaziyet hakkın- da bir beyanatta bulunacağım evvelce bile dirilmişti. Fakat bugün öğleden sonrâ Al- man hükümeti tarafından, yarın beni Münihe davet eden bir tebliğ aldım. Münihte Ritler, Çemberlayn, Mustolint ve ben bir toplantı yapacağız. Böyle mühim bit toplantı arifesinde her hangi bir beyanatla bulunmamın doğru olmiyacağını tabli tak« dir edersiniz. Fakat bu münasebetle bütün Fransaya ve bilhassa silâh altına alınan sıniflara, bu buhranlı günlerde göstermiş oldukları kat'le yet, soğukkanlılık ve intisamdan dolayı te« gekkür ederim. Biyasi buhranın başlangıcındanberi sulhü korumak ve Fransanın menfaâtlerini müda«s faa etmek için bütün elimden geleni yapltım, Eminim ki, bu hususta bütün millet benimle hemfikirdir. Yarın da tekrar bu uğurda galı- şacağım .a Başvekli Daladye, yarın sabth beraberindi IKi müsteşar olduğu halde, tayyare ile Müe — nihe hareket edeceklir.