27 Ekim 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

tehdidi altında bulunan tesirli bir surette hâdim olabilecektir,, diyor Moskova 28 (A.A.) — Tas ajansı bildi-bu cumhuriyetle «dostlük ve kardeşlik tiyor: Jurnal de Mosku, Türkiye cumhuriye- tinin on beşinci yıldönümü hakkında bir makale neşretmiş, gazetenin güzel bir| yim ediyor: köşesine Cumhur Başkanı Atatürkün por- trosini koymuştur. Gazete, cumhuriyet Türkiyesinin istik- I1 için olan mücaelesinin tarihini hülâ- Ba ettikten sonra döyor ki: vr muahedesi Türkiyeyi parçalı - ordu. Türkiye, yabancı müdahale - gilizler tarafından teşkil edilen Yunan kı- tantı «asayiş ve nizamı temin için» Ana- dolunun içlerine kadar sokuldular. İstan- bul itilâf orduları tarafından işgal edil- mişti. Yunanlılar Ankaraya doğru yürü- yor, Fransızlar Kilikyayı, İtalyanlar da Antalyayı işgal ddiyorlardı. Hattâ İngi- liz işgal müfrezeleri Karadenizdeki Sam-| noktasında bulunan Türkiye cumhuri - suna kadar nüfuz etmişti. Türkiye yalnız | yeti, barışın tahkimine ve bir dünya kı - bir tarafta, Sovyet cumhuriyetlerinden seampati ve döstane yardım buluyorndu. Türkiye Büyük Millet Meclisi hükümeti 5 sarı müstemleke vaziyetine | tamamen ayırdı. Maarifi lâyikleştirdi, Oa e TaLMYE Yezandı müdekale .| bocaların imtiyazlarını kallırdi. Kodn üzünden müşkül günler geçirdi. İn- | seçim hakkını kazandaı ve âmme hizmet - LAİTT Sovyetler 15 yılda başarılan işlerden takdirle bahsediyorlar Bir Sovyet gazetesi: “Türkiye bir dünya kıtalinin beşeriyetin müdafaasına muahedesi» akdetmişti.> Gazete, Türkiye cumhuriyetinin 15 yıl- lik bilânçosunu yaptıktan sonra şöyle de- «On beş yıl içinde Türkiye cumhuri - yeti bir çok mühim aslahat başardı. 1924 de eski Osmanlı imparatorluğunun son enkazı olan halifeliği lâğvettikten son- ra, yeni Türk hükümeti dini dev'etten lerine girdi. Kiyafetin Avrupalılaştırı! - ması ve Arab harfleri yerine lâtin harfle- rinin ikamesi, diğer bir çok ıslahatla bir- Mikte, Türkiyeyi sür'atle Avrupa medeni- yetine bağladı. Evvelce memlekette mev- cud olmıyan bir çok endüstri doğdu.» Coğrafi ve politik mühim bir telâki talinin tehdidi altanda bulunan boşeriye- tin müdafaasına tesirli bir surette hâdim Dünyanın iktisadi teşkilâtı Van Zeland yeni bir nizam vücüde getirmeğe çalışıyor Nevyork 26 (A.A.) — B. Van Zeland, altı hafta müddetle konferanslar vermek üzere Amerikaya gelmiştir. Mumaileyh karaya çıkarken şu beya- natta bulunmuştur: «Cihan sulhü, tamamile yoni iktısadi teşkilâta bağlıdır. Münih misakı, yeni bir devir açmaştır. Bundan nasıl istifade e - deceğimizi görmeğe çalışıyoruz. Dünya- da yeni bir nizam vücude getirmek vazi - fesile mükellefiz.. B. Van Zeland, B. Ruzvelte mülâki o- lap olmayacağını bilmediğini söylemiş, ancak B. Hulü ziyaret edeceğini temin et- miştir. Doyçland uapı;)'unda Yangın çıktı Nevyork 26 — Doyçland vapurun- da yangın çıktığı telsizle bildirilmiştir. Bilâhare vapurdan alınan yeni bir tel- siz, mürettebatın yangını söndürmeğe muvaffak olmuş olduklarını teyid et- mektedir. Maamafih, icabında yardım- da bulunmak üzere iki gemi, Doyçlan- dın bulunduğu mahalle dağru yolları- olabilecektir.» Müstemleke meselesinin tasfiyesine doğru Portekize aid şarki Afrikanın bir kısmı ile Belçika Kongosunun Almanyaya verilmesi düşünülüyor Londra 26 (A.A.) — Finansiyal Taymis Yazayor: Münih müzakerelerindenberi İngiltere ve Franaa Tnüsaid zamanın hulülünde müzakerelerde bulunmak için hazar olmak üzere müstemleke measelesi- ni, heyeti mecmuası itibarile, tedkik et- n n hâli kalmazraşlardır. Hususi bir müşkül, cenubu garbi Afri- ka meselesi yüzünden tahaddüs etmiştir. 'Tesviye sureti projesini ilham eden u- mumi fikir, Almanyanın, Kamecron ve To- go'yu istirdad etmesi. ve Portekize aid gark! Afrikanın bir kasmile Belçika kon- goösunun, Tanganika'nın Almanyaya ve - rilmesi merkezindedir. İngillere hükü - meti, bu müstemlekeler ahalisinin reyle- rine müracaat edilmesi ve müstemleke - ler meselesinde yapılacak her türlü fe. dekârlığın umumi! tesviye suretinin ancak Çünkü cenubi Afrika birliği bu meseleye / bir unsuru olması Kizumuna kail bulun- büyük bir ehemmiyet atfetmektedir. maktadır. Ingilterede teslihat sahası genişletiliyor na devam etmektedirler. Profesör Mustafa Şerefin hatırası yadedildi Ankara 26 (Husust) — Hukuk Fa- kültesinde Profesör Nizami bugün ida- re hukuku imtihanına başlamadan vel bu kürsünün değerli — profesö merhum Mustafa Şerefin yüksek ha - tırasını yadetmiş, bir dakika — ayakta durulmasını teklif etmiştir. İmtihana Bgöz yaşlarile devam edilmiştir. Futbol federısyo—nu asbaşkanlığı Ankara 26 (Hususf) — Futbol Fe- derasyonu Asbaşkanlığına Ankara böl- gesi sabık Başkanı Ziya Ateş tayin e - dilmiştir, Sivil olarak seyahat eden zabıta memurları Ankara 26 (Hususi) — Sivil olarak, hüviyet varakasına müsleniden demir- yollarında seyahat eden zabıta memur- larından nakliyat resminin tahsili lü - zumu alâkadarlara tebliğ edilmiştir. Bazı Çek konsolosluk- [nğfİlerenı'n : Harb stoku Londra 26 (A.A.) — Finansiyal NI- yuz'a göre İngiltere — hükümeti, Ro - manyadan bir milyon İngiliz lirası kıy- metinde takriben 200,000 ton buğday satın almıştır. Bu buğday müdafaa ne - zareti iaşe dairesi tarafından ambar - larda hıfzedilecek ve İngilterenin mü- him bir harb stokunu teşkil edecek - tir, Fransız Başvekili bugün Marsilyada bir nutuk söyliyecek Paris 26 (A.A.) — Daladye bu akşam Marsilyaya hareket etmiştir. Orada retsi bulunduğu radikal sosyalist partisinin koöngresine iştirak edecektir. Daladye beynelmilel vaziyetle, ekanomik ve mali vaziyeti tam bir şekilde tahlil edecek o- Tan mühim nutkunu gn öğleden sanra söyliyecektir. Amerika 7 bin Tayyare yaptırıyor New - York 26 (A.A.) — New-York Heralkd Tribün gazetesine, göre Amerika hükümti, — milli —müdafaa — vessitinin arttırılması çerçevesi dahilinde, asga- ri yedi bin harb tayyaresi inşasıma aid bir program tanzim ve tatbik — etmek tasavvurundadır. Bundan maksad, A- merikanın hava kuvvetlerini Alman - yanın ve diğer — memleketlerin hava kuvvetlerine müsavi veya bunlara fa- ik kılmaktır. Yazı bilmiyenlerin Parmak işaretleri Ankara 26 (Husust) — Yazı bilmi- yenlerle imzalarını el ile yazmağa muk /|tedir olmayanların veznelerden para alırken kullanacakları mahkük mühür veya imzalarla parmak — işaretlerinin nasıl muameleye tabi tutulması lâzım geleceği hakkında alâkadarlara tebli - Markın kıymeti Berlin 26 (A.A.) — Salâhtyettar Al « man mehafiM, markın yüzde elli krymet- ten düşürüleceği haberlerini kat'i ola » rak tekzib etmekte ve Hitlerin öteden - beri para üzerinde oynamasına muarız bulunduğunu hatırlatmaktadır. Tokadda zelzele Tokad 26 (A.A.) — Bu sabah saat 7,05 de altı saniye devam eden kuv - vetli bir yer sarsıntısı olmuştur. Za -| rar yoktur. İktisad Vekâleti teşkilâtı a ÂLE DE © Orta Avrupada siyasi kaynaşmalar Yazan: Selim Ragıp Emeş — | eklerle Macarlar arasında son 4 günlerde tahaddüs eden vak'alar [ | 4 gösteriyor ki bu meselenin önü, eğer tath müzakerelerle alinamazsa, beynel - milel bir komisyonun müdahalesini icab ettirccaktir. Malüm olduğu üzere iki ta- raf arasında yapılar bu müzakereler bu — ayın on üçünde inkıtaa uğramış ve Ma « cur hükümeti, bu hususta Münih könfo- ransının âkidlerine baş vurarak davası- nan hallini istemişti. Hattâ bir ara, Macar davasımın lehine mütemayü görünen İtak j yanın teşebbüsile Venedikte bir konfe- ransın toplarması düşünülmüş, fakat — j Almanyanın yeni bazı esaslar dahilinde ' doğrudan doğruya müzakere yolile bu işin halledilmesine taraftar görünmesi — Venedik konferansı fikrınin terkedilme- sini icab eylemişti. Bir ara, vaziyet bu şekilde kaldı. Derken, yeniden başlıya. cak müzakerelere elverişli bir zemin ha. zırlanmasını temin için olacak; son gün. lerde Berlinle Roma, Pragla Berlin ve Roma ide Budapeşte arasında hararetli — bir diplomatik faaliyet baş gösterdi. Gene bu münasebetle müşahade edilen nokta; — bu davada faşist İtalya ile nasyonal sos- — yalist Almanyanın, vaziyeti ayni rüyet zaviyesinden görmediklerini de dahaâ zi. yade tebarüz ettirmek oldu. İtalyanın Macar tezine temayülü artmış gibi idi. — | Almanya ise, Südetler davasını hallet — tikten sonra Çeklere karşı daha yumu | — | şak davranır bir vaziyet takınmıştı. | Berlinin, Pragla Budapeşteye bu hu susta mümkün olan itillal ile hareket edilmesi lüzumunu tavsiye etmekte ol - duğünün şüyuu, işte bundan dolayı olea gerektir. Berlinin tezi, hududların etnih — esadlara istinad etmesi merkezindedir Roma ile Peşte ve Varşovanın ıuıklaı 4 işe müşterek bir Macar - Leh hududunun — vücude getirilmesi gibi tamamen siyas bir fikir etrafında temerküz ediyor. Bu münasebetle Çek hariciye nazırının Ber: Hne giderek Alman hükümeti İle temas — ettikten sonra Macarlara yaplığı yen/ tekliflerin hüsnü kabul görmemesi taraf- ların işgal ettikleri mevzileri şimlliliğ — terketmak — istemediklerini — gösteriyor Müaamafih dört devletin hakemliğine mü- racaate mecbur olmadan Çekoslovakların etnik bakımdan Macarlara azami feda . kârlığı göstermek istedikleri muhakkak- tır. Lehistanın takib ettiği politika ise, bir Macar - Leh bloku vücude getirmektir. Lehistan, Almanyanın Çeklere karşı yapı mak istediği hareketten bilistifade —bir — emri vakile düşüncesini tahakkuk ettir « mek üzere iken Münih konferansı vazi. yeti halletti. Bu, Lehistanın hiç işine gele olacağı merkezindedir: Millt plânda tişlerin teşrifleni rica olunur. Çemberlayn kabinesi mühim bir toplantı yaptı, kabine- ye alınacak yeni nazırlar kralın tasvibine arzedildi Londra 26 (Hususf) — Başvekil Çom- | tealfhat sahasında kuvvet, beynelmilel sa berlayn bugün Bukingham . sarayında| hada sükün ve uzlaşma.. Kral tarafından kabul edilmiştir. Beyaz kitab Başvekilin, kabineye alınacak olan ye-| — y ondra 26 ÇAA) — Parlamentonun bu ılnnurlın.krıl.ıntaıvhnemuıhol- seferki içtima -devresi açılır açılmaz İn- duğu tahmin edilmektedir. gilterenin ve imparatorluğun müdafaası Diğer taraftan kabine de bugün başve- | için parlâmentonun alması icab eden ka- kilin riyaseti altırılla haftalık mutad top- | rarlar hakkında mufassal malümat veren lantısını yapmıştır. Toplantı iki buçuk | bir beyaz kitab çıkarılacağı kuvvetle tah- saat sürmüştür. min edilmektedir. Mevzuu bahaplacak meselo, yalnız harb Parlâmentonun — mesaisine başlaması pek Yakan olmasına binnen kabinenin bu | leYazımının ve bilhassa tayyare istihsa « f fazlalaştırılması içtimama bususf bir ehemmiyet atfedil- Tnin f değil, fakat milli mektedir. Umumiyetle başvekilin umum! :“W, B '*': îmm“’“ '“'m;;;';": Biyasete ve milli müdafaanın tensikine | #jmesidir, aid aman kabulünü lümentoya | feklif etmesine ihtimat verilmektedir. . | Mühimmat nezareti ” Çemberlaynin parlamento huzuruna ta) , Dürdra 26 (A.A.) — Dafiy Mail ve Mmamile mütecanis bir kabine ile çıkmak istediği zannolunmaktadır. Başvekil, bu | nezarti vücude getirilmesine kat'i suretle husus hakkındaki niyet ve tasavvurlarını mmuhalif bir vaziyet almıştır. Açıkça izeh etmek suretile arkadaşlarına umumi süyasetini tasvib veya reddetmek wo her halde önümüzdeki müzakerelerin arifesinkle vaziyet almak imkânını bah- gedecektir. Esasen untum! fikir, kabine - nin başvekile tamamile müzaharet ede - ceği ve bu müzahereti temin edecek şe- yin Çemberlayn ile Lord Halifaksın son nutuklarını telhis eden aşağıdaki formül silindir şapkadır. «7950> ları ilga ediliyor Prag, 26 (ALA.) — Hariciye Nazırı, |Berlin, Paris, ve Londra gibi ayni za - manda elçilik bulunan yerlerdeki Baş- |konsolosluklarının ilgasına karar ver - miştir, Bazı elçilik ve konsoloslukların da ilgası ve bu süretle haricde temsil masraflarının azaltılması düşünülmek- tedir. £ Yunan politeknik mektebinin yıl önümü Atina 26 (A.A) — Politeknik mekte - bin yüzüncü yıh şenliklerinin kapatılma- sı münasebetile kral bir nutuk söyleye - rek mektebin başâardığı terakkileri tak- dirle kaydetmiş ve bu terakkilerin en iyi istikballeri derpişe imkân verdiğini söylemiştir. Yunan Kralı Londra yolunda Atina 26 (A.A.) — Kral saat 21,10 da Paris yolu ile Londraya hareket etmiş - tir. Kral mütenekkiren seyahat etmek - tedir. İstanbul Belediyesi: 1 — Cumhuriyetin ön beşinci yıldönümü münasebetile 29/10/938 saat 9A5 te WMWMNWMMMII&MM- nında geçid resmi yapılfacaktır. Kıyafet: Frak, siyah yelek, beyaz boyunbağ, 2 — Adresleri malüm olamamasından dolayı kendilerine davetiye ve proğ - ram gönderilmemiş olan muhterem mebuslarımızla Vekâletlere mensup Müfet- Ankara 26 (Hususi) — İktisad Ve -| mişe benzemez. Nitekim Romanya hül kâleti, teşkilâtma vereceği lüzumlu ge- n;nuılndeyıiııhpbwıh:ııız nişleme şekli hakkında alâkalı daire -|delilidir. Fakat Rumen hükümeti Leh da- lerden malümat istemiştir. Bu husus -| vasını kabule yanaşmayınca Lehistan, da- ta yeni bir kanun projesi hazırlanacak-|ha geniş bir diplomasi hareketile bu da - tır. Sabahtan sabaha : B Genç doktorlar —— Paris - Soir Fransız gençlerini tenkld ediyor. Her yıl üniversite şubelerin- den binlerce genç çıktığı halde Fransız idaresindeki uzak memleketlende dok- tor, avukat bulunmadığını, yetişen gençliğin ana vatanda takılıp kalmasının doğru olmadığını yazıyor. Bizdeki derdi.. F Anadolunun pek te azak olmuyan yayla kasabalarından sık sık mektublar alırız. Daima doktorsuzluktan, eczacımızlıktan, dişçisizlikten, ebesizlikten, avu- katsızlıktan şikâyet ederler. Sihhiye ve Maarif Vekâletlerinin mecburf hiz « mete tâbi tuttuğu mezunlar ihtiyaca kâfi gelmiyor. Ve böyle mecburi hiz « metle uzak bir kasabatlla iki yıl çalışan gençler de müddetleri biter bitmez soluğu İstanbukda alıyorlar. Gerçi eski doktorların İstanbulda yerleşip kiâşa- meler yapmış olmaları yetişenler için cazibeli bir örnektir. Fakat unutmama- lıdır ki onlar mesleklerinin rakibsiz zamanlarında şöhretlerini yapmışlardır. Yirmi yıl evvel kadın hastalıkları mütehassısı parmakln gösterilirdi. Bug'n her köşe başında bir mütehassıs levhasmı görüyoruz. Gençlerin böyle şöh « Tetleri örnek tutmaları yalnız memloket için zararlı değil, kendileri için de sakat bir düşüncetlir. Çok müşkül şartlar içinde kuvvetli rakiblerle mücadele edip yıpranmaktansa daha müsaid sahalarda iş tutup şöhret yapmak elbet tı duha hayırlıdır. Kesif nüfuslu büyük merkezlerde şık kabineler açıp bol paz kazanmak hülyası çok gençlerimizi sukutu hayale uğratıyor. Onlar İstanbul. da çetin bir rekabet milcadelesile yıpranırken Anadolunun şirin kasabaları doktorsuzluktan, eczacışızlıktan, dişçisizlikten, ebestzlikten şikâyet edip duru- yorlar. Halbukt Ataetürkün cumhuriyeti emanet ettiği gençlikten bu memles ket inkıl&lı kahramanları kadar feragat ve cesaret bekliyor. Bürhan Cahid n B he D