9 Ağustos 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11

? Ağustos Trakyada tetkikler yapan Maarif Vekili şehrimize döndü Maarif Vekili Müzeler Müdürlüğünde dün yapılan toplantıda (Baştarafı 1 inci sayfada) ki eğitmen kursu, Lüleburgaza beş kilo- meterlik mesafedeki inşaatı devam eden köy öğretmön okulu gezilmiştir. Alpulluda geçen sene şeker fabrikası tarafından yaptırılıp msarife devredilen inanın müsatd vaziyetini gören Vekil, burada ilk yatı okulu tesisini muvafık bulmuştur. Vekil, Çorluda Kolordu Komutanını Ziyaret etmiş ve müteakiben bir otome- dille İstanbula gelmiştir. Müzeler Müdürlüğünde dünkü toplantı Hasan Âli Yüce! dün saat 18 da Mü- zler Müdürlüğünde yatılan toplantıya Tivâset etmiştir. İki saat bilâfasıla devam *den toplantıda Müzeler Müdürü Hâmid Zübevr, İstanbul Müzeleri Müdürü Aziz, Müdür Muayini Arif Müfid, İstanbul Ma- #rif Müdürü Tevfik Kur, Topkapı sarayı, Büleymaniye Türk ve İslim eserleri Üzesi Müdürleri bulunmuşlardır. Vekil, müdürlerden faal Bnda izahat almıs, direktifier vermiştir. Nevyork serisinden dörmüş olan Mü- #eler Müdürü Aziz sergi hakkında Veki- le izahaş verms$itir. Eserlerimizin fevka. Bide beğenilmiş olduğunu izah eden Azi- ti Vekil tebrik etmiş, vermiş olduğu iza- battan dolayı mekinum kalmıştır, Vekilin beyanatı Toplantıyı müteakıb Maarif Vek asan Âli Yücel bir muharririmizin su- allerine şu cevabları vermiştir: — Bugünkü toplantının maksadını - buyurur musunuz? > Müzelerimiz için Vekâletçe testit *dilmiş olan yeni çahşma İarzının nasıl Mlediğini görüştük. Büsün arkadaşlar bu #ekli mesaiden memnun olduklarını bö- yan ettiler, Müdürler bazı yeni tedbirler mda mütaleada bulundular. Bundan başka müzelerimizin neşriyat Peselesini konuştuk. Muhtelif tahsil de- deki talebeleri alâkadar eden Müze neşriyatı, periyodikler, büyük ilmi senei devriyeler vesilesile veya Mmüayyen sergiler yapmak gibi hu- karar altına alınmıştır. > Ayasofyada 'Türk ve Selçuk »serle- öden mürekkeb bir müze vücude geti- beta haber aimdı. Türk ve Selçuk e- lerinin bir Bizans eseri c'an Ayasafya- İeşhirine taraftar o olmıyanlar var. Unları me dersiniz? — Türklar İstanbulu aldıktan sonra Biz A, ©serler meydana getirmişlerdir. Yasofyada bu eserlerle beraber Bi- EN asilari doplıyazağın Bu geretle da, yllar tarafından yapılan Ayasofya» İstanbulun Türkler taranan a adan sonra gene İstanbulda vücude taylan &serleri teşhir etmekle bir ha- 28 düşmüş olmayız. Keki eserleri koruma | cemiyetinin eceğini duyduk, doğru mudur? İ eserleri koruma kurumunun bir karer vermiş de Kuru- İğvedilmesini de düşünmüyoruz. Bususta bir kanun lâyihası ha- » Lâyiha kanuniyet kes sonra kurumun vaziyeti taay- tir, diğimize göre Maarif Vezâleti ğı kanun liyihasile eski eserleri kurumunun salâhiyetini goğal- ve kurumu takviye edecektir. Busta Yİ : 4 1 ili Vekan, Yüzelerimizin esaslı bir şe- kü, <lahı için elinden gelen her feda- iğ Yapacaktır. Yasofya b Bizans ve Türk eserlerinden bir müze haline konulmakla altı boş bırakılacaktır. Hi sigii, dün aksam Türk matbnar Maarif Vekâleti eserlerin oAyasofyanın erelerinde bulundurulacağını bir plân- la tesbit etmiş, İstanbula göndermiştir. Maarif Vekilinin Edirnedeki tetkikleri Edirne, 8 (Hususi) — Köylerde tetki katta bulunan Maarif Vekili Hasan Âli Yücel refakatinde Umumi Müfettiş Ge- neral Kâzım Dirik olduğu halde bugün Edirneye avdet etmişlerdir. Vekil köy- lerde ve Devlet Zirsst Çiftliğinde yaptı- ğı tetki , bilhassa birçok arteziyen kuyularının faaliyette bulunmalarından pek çok memmun kalmıştır. Hasan Âli Yücel, bu meyanda eğitmen (kursu merkezi olan Evrensekizde.Tlali! İnamındaki fedakâr bir köylünün para yardımı ile vücude getirilen arteziyen kuyusundan, ve diğer kuyuların küçük san'atkârlar elinde muvaflakiyetle işle. mesinden mütevelid memnuniyetlerini İzbar etmiş, köylü Halili takdir etmiştir. Vekil tarihte ün almış olan Karıştıran İ köyünü de ziyarst Sti. Köyde asfalt Üze- rinde açılmakta olan arteziyen kuyusun- da çalışanları, Lüteimırgaz istasyonunda yeni açılan arteziyen kuyusunu vücude getiren ustaları tebrik etmiştir. Umumi Müfettiş General Kâzım Dirik Vekile Trakyanın umumi işleri hakkın- ahat vermiştir, Vekil ilk fırsatta tekrar Trakyaya geleceğini vâdetmiştir. Türk - Fransız ticaret anlaşması imza ediliyor (Baştarafı 1 inci sayfada) erkânı şerefine bir çav ziyafeti vermiştir. l Beyoğlundaki Fransız sefarethanesinin bol ağaçlı ve zevkle süslenmiş geniş bah- çesinin terasında tertib edilen bu çay 2i- yafeti, pek samimi ve neş'eli bir hava içinde geçmiştir. Büyük elçi B. Rene Maselgli ve sefa- rethane erkânı, Fransızlara has bir ince- Tikle misafirlerini kabu' ve izaz © lerdir. Sayısı mahdud olan davetliler arâsın- İda meb'us gazetecilerimizden Falih Rıfkı Atay, Asım Us. Hüseyin Cahid Yalçın, Abidin Daver ile Basır Kurumu İstanbul başkanı Hakkı Tarık Us ve diğer meslek- taşlarımız bulunuyorlardı. Bütün misafirterfle ayrı ayrı alâkadör olan B. Rene Massigli, «Son Posta» mü- messilile hasbıhali esnasında, Türk mat. buat erkânile yakından temas vesilesin! bulduğundan dolayı çök memnun kaldı- ğını söylemiş ve dünya işleri hakkında 'Türk matbuatının gösterdiği hassasiyet- ten sitayişle bahsetmiştir. Davetliler, bu dost ve samimi muhit- ten istemiyerek ayrılmışlardır. Türk - Fransız ticaret anlaşması Bir ayı mütecaviz bir zamandanberi Pariste müzakerelerine devam edilen Türk - Fransız ticaret anlaşmaları niha- yetlenmek üzeredir, Alınan mevsuk malümata göre yeni anlaşmada 'Türk - Fransiz ticaretinin in- kişafı için lüzumlu görülen bütün esaslar nazarı dikkate nlınmış ve bu inkişafı te- min eğecek hü ler vazedilmiştir. İklim şartlarınm ayni olmasına rağ- men, Türkiyeden Fransaya ihracı müm- kün görülen bütün maddelerin ihraema mâni olan engeller birer birer gözden geçirilmiş ve hunların bertaraf edilmesi için tedbirler alınmıştır. Anlaşmanın yakında #kmal ve murah- haslarımızın bu ay sonuna doğru mem- leketimize dönecekleri (o anlaşılmaktadır. Bu husus şehrimizdeki Fransız resmi mehafilince de teyid edilmektedir. SON POSTA Hatayı terkeden Ermeniler aleyhimizde iftiralara başladılar! (Baştarafı 1 inci sayfada) Bu mübalâğalar, evvelâ muhacirlerin adedleri hakkında yapıldı. Bunların a- deâleri, nakledilen hikâyelere göre, kırk beş bine kadar çıkarıldı. Halbuki, muh- telif milletlerden mürekkeb olmak üzere bütün muhacirlerin adedi ancak on dört binden ibaret bulunduğunu Fransız ma- kamları, hususi bir tebliğ ile, bildirdiği için, mübalâğalar da durdu. Eğer bu teb- İliğ neşredilmemiş olsaydı. Suriye, günün birinde bütün Hatay nüfusunun iki mis- lini olsun muhacır hele getirebilirdi! ” İkinci mübalâğa de, muhacirlere Türk ler ve bilhassa Türk memurları tarafın- İdan yapılan fena muamelelere | dairdi. Bu noktada iş sada mübalâğadan değil, belki de büsbütün uydurma hikâyeler- den ibaret bulunuyordu. Kısa bir zaman- da hicret kararını vermiş ve tatbik etmiş İmak istedikleri zaman; alıcı bulamarlık- İlarından «canlarının yongası olan» mal- larını ucuz bedelle elden çıkarmış bulun- malarını bir türlü hazmedemeyip ah ve vah çekerek etraflarına tazallüm ettik- çe, bu tazallüm mübalâğa şeklinde dal- gelana dalgalanı, Türklerin zulmettik- leri şeklini alıyordu. Bu zulmün derece- sini anlamak için sade, bir Ermeni tarı- fından bir Arab gazetesine yapılan Şu hikâyeye bakmak kâ$i Etmeni, hic- ret ederken, yapılan anlaşma bilâfina o- İarak, altınlarını kaçırmak istemiş, Bir şömlek peynir yaparak. altınlar: bunun arasına saklamış. Hududdaki gümrük İmuayenesinde Türk memurları altını o- İlup olmadığını sordukları zaman, Erme- İni eyokfe demiş. Fakat, bu esnada ya- |nmdaki çocukları, altın sözünü işitince, hemen çömleğin üzerine endişe ile bak- maya başladıklarından memurlar şüphe- lenmişler ve çömleği rmsyene edince al- tınlar meydana çikiwermiş! Altın sahibi bunu zulüm hikâyesi olarak anlatıyor ve anlatırken de «ben kaçıramadım amma, alın kaçırdılar! diye şecaat arzetmeği unutmuyor! Bu nevi zulüm şayialarına karşı da | Fransizlar, neşrettiklerini © söylediğim tebliğde Hizm gelen şey ile hakikati ilân eylediler. Gerek Türk ahali ve gerek Türk memurları tarafından kimseye bir fenalık yapılmadığın:, bilâkis mümkün kolaylıkların gösterildiğini tafsilâtile an- Tattılar, Ancak, beyhude yere hicret e- den büyük bir nüfus kütlesi şimdi etrafa Yayılmış, işsiz ve yurdsuz bir halde ken. dilerine yapılan yardun sayesinde yaşı- yorlar, p . Siyaset âleminde (Baştarah 3 ncü sayfada) İngiltere ile müzakereleri idare eden Japon murahhaslarının bü nutuktan son- ra daha mnted'lâne hareket etmek ister görünmeleri isbat ediyor ki İngiliz baş. vekilinin sözleri Vâzım gelen tesiri yap - mıştır. Fakat resmi Japon makamatı ile gayri mes'ul unsurlar arasında mevcud olduğu her zaman müşahede edilen görüş farkı, resmi Japonyanıı bu itidal yolun- da devam edip edemiyeceğinde tereddüd hâsl etmektedir. Yakın bir ai ve bu müzakerelerin alacak'arı istikamet iki ce- reyandan birinin galebesini tahakkuk et- tlreceği için vaziye: daha ziyade yuzuh- lanmış olacak v» dünya, kendisini sıkan bir kısım Iphamdan kurtulacaktır. Çek Yahudileri İzmirde (Baştarafı 1 inci sayfada) sıhhiye müdürlüğü bunların arasında hastalık bulunması ihlimaline binaen ika vermemiş, gemi liman haricinde demirlemiştir. Bu Yahudiler Köstenceden bu vapura binmişler. Rodosa gitmişler, Rodasta İ- talyanların kabul etmemesi üzerine İz- mire gelmişlerdir.- Yahudilerin İzmire çıkmalarma müsaade edilmemiştir. Kaptan geminin Rodosa gittiğini giz- lamiş, Köstenceden hareketle İstanbul-| dan geçtikten sonra Rodosa giderken va-| purun makinesine arız olan bir sakatlık yüzünden İzmire geldiğini söylemiştir. Gemide su, kömür, kumanya yoktur, pa- ra da yoktur. Gemi kaptanı İstanbuldaki âcentasına geminin vaziyetini telsizle bildirmiştir. Zabıta, gemiden kimsenin olan bu muhacirler, bazı eşyalarını sat-| başkaları, türlü bürlü hilelerle pek çok| Almanya Nazi şeflerine seferb (Baştarafı 1 inci sayfada; lâik meseleleri muslihane bir şekilde hal, letmek çaresini bulacaktır. Maahaza izhar edilen bu kanaate rağ- men; mobörlü vasıtalar müsadere edil- mekte, benzin depolarına el konmakta, Nazi gençlik teşkilâtı şeflerine seferber- lik emri verilmekte ve Alman halkının maneviyatını yükseltmek üzere Zigirid İ müstahkem hattına filme alınarak, hal- ka gösterilmesi derpış edilmektedir. Danzig gümrük ihtilâfı Londra, 8 (A.A.) — Press Assoclatio- mun diplomatik muharriri diyor ki? Danzig gümrük ihtilâfının pek yakın- da bir konferans masasında görüşülebile- ceği ümidleri Londrada belirmiştir. Eğer bu müzakereler başlıyabilirse, gerginlik mühim surette azalacak ve gümrük ihti. lâfınni vahim bir tarzda ilerlemesi tehli- kesinin önüne geçi'ebileçektir. Aklıseli- me uygun bir hal tarzı mümkün gözük- mektedir. Teati edilen notalar Varşova, 8 (A.A.) — Polonya hükâ- meti ile Danzig arasında teati edilen no- tslar hakkında aşağıdaki resmi tebliğ neşrolunmuştur; 1 — Danxig Ayanının dün hükümete tevdi edilmiş olan cevabı, Polonyanın Danziç komiseri Şodaki #le yapılan şi- fahi görüşmede alınan hattı hareketi te- yid etmektedir. Bu hattı harekete göre, Polonya hudud müfettişlerine karşı hiç bir emri vaki yapıimıyacaktır. 2 — Danzig yanı, bu mektubunda, muhtelif Danzig hudud karakolu şefleri tarafından Polonya hudud müfettişlerine İ yapılan beyanatın âyanın emri üzerine | yapılmış bulunmadığını bildirmektedir. $ — Danzig âyanı, gümrük kontrolu- nun şimdiye kadar olduğu tarzda mer'i- yete mevkiinde kalacağın, temin etmek- tedir, Lehliler Alman işçilerile çalışmıyorlar Varşova, 8 (A.A.) — Lodzda büyük bir mensucat fabrikasında bır grev çık- mıştır. 700 işçi Alman kadın işçilerle us- tabaşılara yol verilmedikçe çalışmaktan imtina etmektedir. Alman tahşidatı Varşova, 8 (A.A.) — Wisezir War- zawski, gazetesinin yukarı Silezyada Al man kıtalarının tehşidine dair Katoviç- ten verdiği bir habere göre Cuma günü! yedinci kolorduya mensub büz yüfreze-| (ler otomobille hududa birkaç kilometre- İlik bir mesafede kâin Zabrze mntakası- na gelmişlerdir. Bu müfrezeler burada bütün umumi binalarla mektebleri işgal etmişlerdir. Bir Polonya tayyaresi düştü Danzig, 8 (A.A.) — Danzigin üzerinde uçmakta olan bir Polonya askeri tayya- Sayfa 11 gençlik teşkilâtı erlik emri verdi | resi, denize düşmüş ve kaybolmuştur. Danzig, Iimanına mensub bir vapur iki Polonylı tay, 'yareciyi kurtarmağı muvaf. fak olmuştur. Taymise göre Londra 8 (A.A) — Times diyor kd Londradaki umumi kanaat, heyeti umumiyesi itibarile Danzig meselesi. nin daha hâlâ tehlikeli vaziyetini mu hafaza ettiği ve şu veya bu noktada ciddileşebileceği merkezindedir. Harb tehlikesi | Paris, 8 (A.A.) — Almanyanın as- keri hazırlıkları hakkında mufassal malümat neşreden Fransiz matbuatr İ Avrupada harb #ehlikesi henüz ö. nü alınmadığı kanaatini izhar etmek tedir. Hitler, neler hazırlıyor? Epoğue gazetesi diyor ki: Bu seneki Alman askeri manevra » ları, geçen sene olduğu gibi, talim gör mekte olan bir ordunun manevraları değildir. Bu seneki manevralar, daha ziyade harekete hazırlanan bir ordu « nun manevralarıdır. Bir harb tehli « ikesi, her zamandan daha ziyade va « himdir. Herhalde, Almanya bugün bir harbi inüne alamıyacağını kabul etmiş dahi olsa, şu cihetten emin ol * malıyız ki, hiç olmazsa şatafatlı bir blöfü muhakkak yapseaktır. Hitler, büyük sergüzeşt karşısında tereddüd €tse bile, muhakkâk surette, vaziyeti, | İni tahkim etmek ve yeni hücumlar ha. zırlamak için bir prestij muvaffaki X yetini bütün kuvvetile ariyacaktır. | Herhangi ihtimal üzerinde durulursa durulsun, netice aynidir: Mukavemet etmek, cesur olmak ve her şeye hazır bulunmak. Ordre gazetesi diyor ki: «Ufukta, geçen seneki Eylül buh - bih bir buhren sözükü yor. Onun karşısında, kuvvetli ve müt Berlin 8 (A.A.) — Gazeteler, Po'. #mya malbuatınin Mareşat Smigiy « Rydz'in nutku etrafındaki neşriyatı karşımda hiddet göstermekte ve bu neşriyatı takbih eylemektedir. Hitler - Förster mülâkatı İ Berlin 8 (A.A.) — Hâber verildiği. ne göre Danzig Nazi teşkilâtı reisi Förster dün akşam Berehtesgadene gel miş ve derhal Hitler tarafından kabul olunmuştur. Hitler - Förster konuşmalarına bu » gün bütün gün devam olunmuştur. Berlinin iyi malümat alan mehafile bu Omülükatlara hususibir e hemmiyet veya mâna atfolunmamak. tadır. Sümer ve Etibank bir elden idare edilecek Ankara, 8 (Hususi) — Sümer ve E. tibanka merbut sanayi ve maadin mü- €sseselerinin biğleştirilerek bir &den idaresi hakkında yapılmakta olan tet- kikler ilerlemektedir. Alâkadar makamlardan aldığım ma. lümata göre bu tetkiklerin esası bir sabah gazetesinin yazdığı gibi Sümer Sovyet - Leh Münasebatı Varşova, 8 (A.A.) — İyi haber alan mahfeller, Moskovsda yapılacak Sövyet- İngiliz - Fransız askeri görüşmelerine iş tirak etmek üzere bir Polonya askeri he- yetinin Moskovaya gideceğini yalanla makla, fakat ayni zamanda, Polonya ile Sovyetler Birliği arasındaki münassbet- lerin İki tarafı memnun edecek bir tarz- da inkişafta devam eylemekte bulundu- Bunu da ilâve etmektedir. Bone Amerika ve Alman sefirlerile görüştü Paris, $ (Hususi) — Hsriciye nâzri çıkmasına mâni olmak için tedbir almiş, | Bone, bugün Alman ve Amerika sefirle- gemi kaptanına limanı liğ olunmuştur. terketmesi teb-|rini ayrı ayrı kabul ederek, kendilerile uzun boylu görüşmüştür. ve Etibankın lâğvını istihdaf etmeyip bu müesseselerin birleştirilerek ida - resini istilzam etmektedir. Önümüzdeki günleri: şehrimize dönmesi bellönen İktiisad Vekilinin İbu mevzu üzerinde matbuata geniş bir | beyanatta bulunması muhtemeldir. Sırp - Hırvat Meselesi Belgrad, 8 (A.A.) — Yugoslav Nabi Prens Paul bugün Lerdo sarayında baş- vekil Tsevetkoviçi kabul etmiştir. Başve- kilin, dün Hırvat lideri Mâçek ile yaptı- ğı mülâkat hakkında izahat verdiği tah- min ediliyor. Bugün Belgradda dolaşan şeyislara gö- re Hırvat meselesinin hallinde yeniden bazı müşkülât ortaya çıkmıştır. Salâhi- yettar mehafilde muhafaza edilen sıkı ketumiyete binaen bu şayiaları tevsik etmek imkân: olamamıştır. Adliye Vekili Şehrimizde Ankara 8 (Hususi) — Adliye Ve - kili Fethi Okyar 19,25 te hareket e « den ekspresle İstanbula gitmiştir. |