24 Haziran 1938 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 2

— . Geçen yıl, Şalr Halâk Nihad, gökten inecekmiş gibi ümidsiz bir ümidle beklediğimiz ilk milli — epopeyi, «Çanakkale» yi vermişti. Şüphe yok ki, Çamakkale de fevkalâde muvaffak bir eser de- ğildi. Lâkin özlediğimiz, bekledi. ümiz eserdi. Bilhassa idari değe. Tinde olduğu kadar edebi kıymeti hakkında henüz tam bir fikir sa- — hibi olmadığımız şairi bize tanıt. ması itibarile «Çanakkale» iki de- | | i h k i evvelden müjdeliyen galr, sözünde durdu. Şimdi eli - mizde «Mütareke» bulunmakta- dır. Sanırım ki, «Milli edebiyat» — fikrine hücum edenler bu kitabla muhasımlarına bir mütareke tek. | lifi mecburiyetinde kalacaklar « dir. Millt ve milliyetçi edebiyatın gimdiye kadar yazılanlar içinde €en muvaffakı değil, muhakkak ki, en samimisi, en içlisi sayabi- Teceğimiz <Mütarekee kara gün - lerin ıztırabını o derece canlı çi. ziyor ki, yeni nesil, göcmeciği acı — günleri, bu bedbaht çağı yaşamış olanlar kadar kuvvetli hissedebi- İir. Şair, şiir yazıyorum diye ede. bi heyecanı, millt heyecana tercih etmemiş. Duyduğu ve duyurmak istediği gibi yazmış. «Mütareke» de öyle parlak tas- wirler, derin münalı murâlar, ke- lime oyunları bulamazsınız. Lâ. kin şairin kalemi bir objektif ol. muş, bir fotoğraf sadakatile, ya- şadığımız o kara günleri evvelâ kendi kafasında tesbit etmiş, san. ra bunu kelimelere tahvil ederek sayfalara dökmüş. Her sayfa, Mü- tarekeyi gösteren fotoğraf, bütün kitab, bu fotoğraflardan müteşek. kil canlı bir albümdür. Mevzuu, şairin yardımle şöyle bulâsa edebiliriz: « Yüksek tahsilini Avrupada — yapmaktayken büyük harbin pat. — laması üzerine askerlik hizmetini yapmak için İstanbula gelen Se- lim, ihtiyat zabiti olduktan sonra cepheye gitmiştir. Cephede kah. | — kamış harbinde Ruslara ezir düş. müş ve Sibiryaya sürülmüştür. Uzun harp yıllarını orada bir gar. nizonda. geçiren Selim, Rus ihti- lâli üzerine birkaç arkadaşile gar. muş. Ailesi mahvolmuztur. Bu sı. Tada, eszki bir baba dostu olan Be- kir Beye rastlamıştır. Bekir Beye göre artık her ümid mahvolmuştur. Memleketin kurtulacağına inan - mak güçtür, halbuki Selim büs - bütün ayrı kanaattedir. İnanıyor ki, bir gün bu memleket kurtula. cak, istiklâline kavuşacaktır.. - Bakınız iki düşünüşü Halük AŞ - Tetrika N. 24 — Vallahi biz bu gece dastlar. dan birinin düğününde İdik.. Sa- bahladık dedi, bugün akşama ka. dar uyumuşum. Selim bir koltuğa oturdu: — Bu gece eyi müşteriler geti. receğim sana! — Sahimi?.. Mangizleri bol olsa da yolsak. — Paraya ğine ihtiyacın var ga- Vba? — Paraya ne zaman - ihtiyacım yok ki?.. hele bu günlerde.. — Yeni bir avmı yakaladın? — Pek yeni değil. — Ömnerin karısımı yoksa?.. — Ha şunu bilevdin!. Fakat, MUÜTAREKE ve. HALUK NiHAD | di | KİTABLAR ARASINDA || Kahraman binici-| Tedavülden 1938 Nihad nasıl anlatıyor; Önlerinde iki yol, biri düzgün birt - |lerimize Partimi-| Kaldırılacak zin şükranı dik,| Süvari ekibimiz için Biri tdte bir iman, öteki ümlidsiz. lik.. Bekir Bey geri döndü, Leşı çöl gi- bi kuru Sürdü azgın atını Selim, güneşe doğru.. Esce çok hareketlidir; baştan aşağı dinamik sahneleris doludur. «<Mütareker, hem parça parça, hem de kül halinde güzeldir. E. sasen, bizce muvaffakıyeti de bu. Tadadır. Halük Nihadı tebrik ederiz. #«Çanakkale» bir başlangıçtı. Hit mi Ziyanın dediği gibi «Mütare. ke» gafr için bir «Araf» oldu. Pa. kat Çanakkaleden mütarekeye kadar geçen zaman boyunca ken. disini bir hayli renklenmiş ve gö TüÜŞ zaviyosi genişlemiş bulduk. Eminiz ki, «Kurtuluş» destanı ile | hetinde ise narıma verildiği binlek €n mükemmel, en muvaffak eşe. Tİnİ vermiş olacaktır. »Sinema ve tiyatrolarda ucuzluk nasıl temin Biletlerin damga, Tayyare, Darülâce- 26 ve belediye resimleri; yüzde 28 den yüzde 10 a indiridi Her bilete maliyece tek ( darülâceze sinema kentröl memurları ) teşkilâtı lâğvedilecek !.. Sinema ve tiyatrolarla eğlence yerlerinin fiatlarının ucuzlatı! - ması için başlanan Ççalışmalara faaliyetle devam olunmaktadır. Bu maksadla hemen bir kanun lâyihası da hazırlanarak Büyük | Millet Meclisine verilmiş ve ted- | kik edilmek üzere muhtelit encü. mene havale olunmuştur. Bu lâyiha ile sinema ve tiyatro ların bilet bedelleri üzerinden a. lınmakta olan damga, tayyare, Darülâceze ve Belediye resimleri, $4 10 a indirilmektedir. Halbuki, hâlen İstanbul gibi Darülâcezesi bulunan yerlerde, bu resimler, 9t 28 e, diğer yerler- de de 21 e baliğ olmaktadır. $6 10 a tenzil olunan bu resim, badema bilet bedellerine — dahil olunmıyacaktır. Bunun 962 si damga ve S&3ütayyare, G 3ü Darülâceze bulunan yerlerde Da. mıyan yerlerde ise Belediye his. Besi 96 5 olacaktır. Hâlen Darülâceze için «Soğuk damga» usulü ile, Maliye için de matbu pul vurulmak suretile alı- nan bu resimler, yeni lüyiha ile tek bir pula irca olunmuştur. Ya- ni her biletin 96 10 u vergi olaca. Hına göre bu 96 10 resim için her GK AYAT DETEDEDA AAAT IKD GA ELDEZ TUT HEYECAN ve İHTİRAS ROMANI yazan: İskender F. SERTELLİ ı © ne hisli, ne sevimli kadınmış ya. huf — Ben sana ondan çok bahs et. miştim amma sen dudak bü - küyordun! Şimdi geldin mi sözüme?, — Bu gece sabaha kadar dans ettik onunla. — Buluşmak için bir söz aldın mt kendisinden. — Dostça görüştüm. Ona: «Sen benim müşterilerimin yıldızısın!» dedimm, Portresini çok beğenmiş, Şimdi yeni bir oyunum var ona. — Vâay kâfir vay! Nihayet o güzel kadını da tuzağa düşüre - ceksin desene. ieır. Her madalyonun bir yüzünde murassa madalyonlar hazırlanıyor Avrupanın muhtelif şehirlerin . de muvaffakiyetli — müsabakalar yaptıktan ve — şerefli binicilik « der aklıktan sonra memleketimi - ze dönmüş olan kahraman binici. letimize birer hatıra olmak üzere Cumhuriyet Halk Partisi tarafın - dan kıymetli madalyonlar verit . mesi kararlaştırılmıştır. Bu madalyonlar gayet san'atkâ. rane bir şekilde hazırlarmakta - (Nis - Roma - Varşova) — ibareleri mahkük bulunacaktır. Diğer ci - subaylarımızın isimleri yazılı ola- caktır. olunacak ? bir pul vurulacağından bilete bir tek pul vurulacaktır. Bu tek pulu da Maliye idaresi vu. racak, beher biletleki hissesin Beledye ve Darülâcezelere vere. cektir. Bu suretle şimdiye kadar bu resimleri tahsil için Belediyeler | ve Darülâcezeler tarafından pul bastırılmak, soğuk damga vur - | mak için yapılan masraflar da ha. zinece deruhde edilmiş olacaktır. Ayni sayede aldatın tahsili de, haznece derubde olunmaktadır. Binaenaleyh hâlen her sinema kapısında bulunan — «Darülâceze teşkilâlina ve Darülüceze sinğema texkilâtına ve Darülâceze sinema ve tiyatrolar sermüfettişi ile mü- fettişlerine de lüzum kalmıyacak. tır. Bu kontrolu badema Maliye memurları ifa edebileceklerdir. İstanbul Belediyesi ve Darülâ. ceze Müdürlüğü de bu teşkilât masrafından ve aylıklarından ta sarruf edecektir. Diğer taraftan, sinemacıların, biletlerine koyacağı fiatlar da Be- lediyeler tarafından her vakit kontrol ve tesbit alunacaktır. Eğlence yerleri hakkındaki ten. zilli tarifeler de ay başına kadar Kaymakamlıklarca tasdik edil , miş olacaktır. Bu arı Beyoğlundaki bar, — Tuzağad üşürmek bir şey de. ğil. Ayni zamanda üste de para almak istiyorum. — Nasıl olur yahu? Hem zevk, hem de diş kirası. — Ben adamı böyle vururum. Ona «benden Amerikalılar model. Tik bir kadın istiyorlar. Çok para verecekler. Sizin vücudünüz mo. delliğe nekadar müsaid'e dedim. — Model olmayı kabul etti mi? — Derhal kabul etti. Çünkü bu kadın meşhur olmak sevdasında, Ben de: «Bütün dünyaca meşhur olacaksınız.. Size milyonlarca er. kek tapacak!» dedim. Bu fikrimi öyle alkışladı, beni öyle teşvik et. ti ki.. Fakat ben nazlanıyorum. — Nazlanıyor musun? Bu da ne demek? — Çıplak resmini yapmak için wakit ve para lâzım dedim. Bü. tün masrafı üzerine aldı. — Şu halde mesele yok. Şim . âiden tebrik ederim, Gültekin se. ni! — Dur bakalır.. Acele etme! Ufak paralar Bunların yerine yenlleri hazırlanıyor Bronz 5 kuruşluklarla 100 para. lıklar ve nikel 1 kuruşluklar bu se- ne başından itibaren mevkli toda - vülden kaldırılacaktır. Bu tarihe henüz 6 ay olmasına rağmen mal sandıkları ve veznelerinin pek muz- tar kalmadıkça tekrar bu paraları sürüme sevketmemeleri alâkadar - lara bildirilmiştir. 1 kânunusani 999 dan itibaren tamamen todavülden kaldırılacak olan bu paralar, 940 senesinin ilk gününe kadar yalnız mal sasdık - ları veznelerinde değiştirilebile - ceklerdir. Diğer tartftan — halen piyasada tedavül etmiyen 25 ve 50 kuruşluk paraların mal şubelerinde değişti. rilmesine de 939 senesi 1 inci günü- ne kadar devam olunacaktır 'Tedavülden kaldırılacak olan bu ufak paralarımızın yerine miktarı kâfi ufaklık para darbolunacaktır. Cezalandırılan Tüccarlar Yüksek fiatla mal sa- tan'ar tecziye olund ılar Şehrimiz ticaret odası borsa ni. zamnamesine muhalif fiatlarla mal satmağa teşebbüs eden veya borsa haricinde gizli satış yapan tüccarları şiddetle takib etmek - tedir. Bu cümleden olmak üzere son-defa üç büyük tüccarın borsa nizamnamesine muhalif yüksek fiatlarla mal alıp sattıkları tesbit olunmuştur. Ticaret odası idare heyeti bu tüccarlar hakıkındaki tahkikat ev. rakını tekemmül ettirmiş ve her üçünü de oda meclisine havale et. miştir. Meelisin evvelki günkü iç. timamda bu Üç tüccarın para ce. zasile tecziye olunmaları karar. laştırılmıştır. ler, bahçeler ve sinemaların sa - hiblerile Beyoğlu kaymakamlığı arasındaki temaslar bitgiştir. Kaymakamlıkta yapılan bir iç- tima neticesinde Beyoğlunun iç « kili ve çalgılı eğlence yerlerinde mezeler üzerinde yüzde 25, meş . Tubat üzerinde yüzde 10, barlar - da bütün meşrubat üzerine yüz . de 28 tenzilât temin edilmiştir. Beyoğlu kaymakamlığınca bu esas dahilinde tanzim olunan ye- ni tarifeler tasdik edilmek üzere iktısad müdürlüğüne sevkolun . muştur. Sinema fiatları da, sine. manın büyüklüğüne göre 20 - 25 ve 15 . 20 kuruşa indirilecektir. Ayrıca cumartesi ve pazar gün- leri tenzilâtlı halk matineleri ya. pılacak, çocuklar için de 10 ku - Tuşluk çocuk seansları tertib olu- nacaktır. — Adam sen de. Ömer budalı. min biridir.Böyle zeki bir kadın için, öyle buda! bir kocayı ka - fese koymaktan daha kolay ne var? Selim cebinden bir akşam ga. zetesi çıkardı. — Bu akşamkı gazeteleri oku. madın, değil mi? - Görüyorsun ki uykudan şim. di ayanıyorum! No var, ne yok bakalım? Selha gülerex mırıldandı: — Leli Mansuz moselesi yine canlanmış. — Ne olmuş, Yakalamışlar mı serseriyi? — Yok canım.. O kolay ele geçer — Ne olmuş ya? — Dün gece bir sökakta potisle karşılaşmış.. Faka! yakalanmadan kaçmış, Hem de bir adamın ko . lunda.giden bir kadını almış.. immiş bu kolundaki kadı. adam kolay iç?.. ' Birbiri üstüne işlenen cinayetler lGenç metresini yarak öldüren bir adam! |Bu kanlı hâdisenin failini arıyan Tire zabı şehir yolunda bir cesedle karşılaştı ! Evvelki gün, Tirenin Şark cihe- tinde, Tirenin iki kilometre me . safesindeki Tire Ödemix yolu ü- zerinde br cesede — raslanmıştır. 'Tire zabıtasının, hadise ânında mahallinde yaptığı tahkikatta, bu cesedin yankeslellikten dört em. niyeti umumiye nezaretinde bu. Tundurulan Milâsın Burgaz ma- hallesinden Caba Mustafa oğlu Ahmede aid olduğu anlaşılmıştır. 25 yaşlarında bir delikanlı 0. lan Ahmet, hâdise günü Tirede bulunuyordu.. Anlaşılan, Tireden ayrılmak üzere Tire Ödemiş yö- lu üzerinde gidiyordu. Arkasında ve kafasında iki tabanca yarası vardı. Suçluların veya suçlunun kullandığı silâhin nevi, tabanca kurşunlarının — muayen — esiyle Brovning olduğu anlaşılmıştır. Hadise mahallinde Tire jandar. ma komutanı ve müddelrmumi. sinin yaptıkları tahkikat hâd'senin bir iki saat içinde aydınlatılması- na vesile olmuştur. Bu cinayet Tirenin İhsaniye mahallesinde oturan Nuri Pulatın işlediği an- laşılmış ve kendisi takib edilerek tevkif edilmiştr. Katil, cinayeti işletiğini itiraf etmekle beraber sebebini aydınlatacak beyanatta [ KÜÇÜK HABERLER * Yeni yirmi paralıkların ha. sılmasına başlanmıştır. v Kraliçenin annesi öldüğü cihetle İngiliz Kral ve Kraliçesi. nin Paris seyahatleri 19 temmuza bırakı!mıştır. * İngiliz hava kuvvet'eri dur. madan arttırılmakladır. Bu yıl içinde 31 bin tayyareci dahı as . keri kadroya alınmıştır. * Almanya ve Avusturyadıkı Yahudller akn akın İngiltereye hicret etmektedirler. * Üniversitedeki kız zalebeler. den askerlik dersi imtihanlarına henür girmemiş olanlar bu ay sonuna kadar imtihan edilecek . lerdir. » Ekalliyet vakıfları için alâ. kadarların mütevelli usulüne iti. raz ederek imtihanların durdu - Tulması için Devlet Şürasına mü. Tacaat etmişlerdir. MWİstanbul valisi pazartesiye Pi. reden hareket edecektir. Vali Ka- timerini gazetesi muhabirine be- yanatta bulunarak gösterilen hüs. nü kabul karşısında heyecanları. mı ifade etmiştir. ** Denizbank İstanbul . Pireye işliyen vapurların İstanbul - İz. imir - Pire arasında işletilmesi, karar vermiştir. İlk posta bu pa. zartesi Konya tarafından yapı « lacaktır. * Maden tedkik ve arama ens- titüsü Avrupa ve Amerikaya ye. niden 20 talebe gönderecektir. * Bu sene Üniversiteye yeni . den 14 döçent ahnacaktır. — Tuhaf şey! Mansura deli der. bıçakla doğrı- bulunmamıştır. Cürüm âleti olan tabancada elde edilmiştir: Katil, adliyeye verilmiştir. İKİNCİ CİNAYET Yukanda izahatı verilen cinı- yetin tahkikatı devam ederken Tirede ikinci bir cinayet daha ol. muştur. Tirenin garbına düşen ve Tire merkezine üç saat mesafede bulunan Alacalı köyünde, Kadir oğlu Alinin hizmetkâri - Mehmet oğlu Yaşarın beraber yaşadığı bir kapatması vardır. 35 yaşlarında olan Bn. Ayşe son zamanlarda sık sık, erkeği Yaşarla kavga ediyor ve aralarında ağır sözler geçiyor- du. Aslen Çankırının Sünkür kö. yünden olan Yaşar, Bn. Ayşe Tay- lanı kıskandığını yüzüne söylü « yor ve haraketlerini tanzim et - mesini istiyordu. Evvelki gün saat dokuz radde- lerinde tekrar, henüz anlaşılama. yan bir sebepten dolayı kavga e - den Yaşar Bn. Ayşe Taylanı sopa ve bıçakla dövmek ve bıçakla et. derini doğramak suretiyle işken. ce içinde öldürmüştür. Kati! ya- kalanmış, hadiseye mahalli adliye €l koymuştur. Bu sene hangi Mekteb kitabları Değişecek Şehrimizde bir komis- yon bu işle meşgul oluyor Bir müddettenberi şehrimizde bulunmakta olan Maarif Vekâleti neşriyat müdürü Fuik Reşid: bu. rada Üniversitede yaptığı tedkk. lerden maada mekteb kitabları işi ile de meşgul olmaktadır. Mumaileyh; İstanbul kitabcıları ile de temas ederek bu kitabların Satış ve tabı meselesi - etrafında görüşmüştür. Bu sene yalnız «Riyaziye», «Ta. biiye. ve «Fiziki ilimler. e aid ki. tablarda değişmeler yapılacaktır. Bu değişmelerin esasını da «Ye. ni terimlere teşkil edecektir. Te. rimlerin kitabda birleştirilmesi işi le de ayrıca bir komisyon meşgul olmaktadır. Bütün mekteb kitabları eylül ayında tamam olacaktır. Bu suret. le hiçbir talebe kitabstz kalmıya- cak, mektebler açılır açılmaz müf. rodat programları takib oluna . caktır. * Tegayyüb eden Kudüs müf. tisi tekrar Beyrutta ortaya çık . miştir. ——— —— —— ——— —. — Vay canavar vay! Nihayet ken, onu akıllılar hatta kurnaz . | kızkardeşim? de götürdü demek.. lar sırasında görüyoruz. Polis bu adamın Mansur olduğunu nere . den anlamış? Ş Selim gazeteyi uzattı: — Al da oku.. Ben şöylece göz. Selim hayretle yerinder fır . ladı: — Ne diyorsun, Gültekin; Me. Kühat kayıb mı oldu? — Öyle ya. Bu ge) eve ge'me. den geçirdim. Gazetede amma da | di- Herhâlde Mansuc'ı. otomo . heyecanlı bahsetmişler ya.. He. rif kara batak gibi, dalıp dalıp çıkıvar, Ressam Gültekin gazeteyi hızlı hizlı okumağa başladı: «Dün gece, tsmarhaneden ka - çan Mansurun izi üzerinde yürür yen zabıtamız bu garib adamı bu sefer de elden kaçırmıştır. Bo . monti caddesinde genç bir ka- dimi zorla otomobile atarak semti. meçhule kaçmış ve izini kuybet . miştir. Deli Mansurun bu hareketi Amerikan haydudlarının dağa ka. dın kaldırmasından farksız oldu- gundan, zabıtamız artık, müthiş bir haydud peşnide koşuyor de . ni böyle enaiye kaptıran adam? — Bu da belli değil, Adam mey. Onun da kafese koyacağı bir a. dam var: Kocası. danda yokmuş. meektir!e Gültekin birdenbire gazeteyi yere atarak bağırdı: , bile attığı kadın Melâhat olsa — Şu halde ne yapacakım şim. dit Gültekin odanın - içinde sinirli adımlarla dolaştı.. Sigarasını yak. t — Haniya pek de fena olmadı onun kayboluşu.. — Ne dedin, Gültekin? İnsan kızkardeşinin kayboluşuna sevi - nir mi böyle? Gültekin kendini topladı: — Hayır. Sevinmek değil am . ma., Melâhat son günlerde hiç de söz dinlemez olmuştu. — Yahu sen de çok tuhaf bir adamsın be!Sigaranı tellendirece. Bine telefonu açıp da polise mese- leyi ihbar etsene.. (Devamı var) HD ŞARA Ki Çin'e karşı harb ilâni ü Yazan: Ahmed Şükrü ' Gazeteler, — geçen AA baslraBiÇIRE Sapll ğ bahsederken, - «harbs sene içinde filen harb rf.; ,gekinmiyen devdetler, men ilândan neden gi dır? Malâmdur ki Büyük a yapılırken, bunun artık cus harb olacağı itilâf sörle tarafından tekrar tekrar # yin mişti. Sonuncu harb elmAt K hhirı-n.umı-n’“" : lerinin mağlüb olmaları İi ği odi sonuncu ei halk, harb için 188 İği ga8 Nihayet harb 1918 sewe$i ) yaztüb düy ığ; harb ilânı tecavüzün en / şa kaldırmıyan şekli idi- içindir ki tecavüze ran bir devlet, harbi da ayni politika landı. Devletler, harb ilâf VD as