24 Haziran 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 7

mam 24-6.936 (Başı 1 incide) yı konferansa ve İsviçre makamatı tarafmdan konferansa gösterilen mi- safirperverlikten dolayi oda Isviçre makamatma töşekkür ettikten sonre Boğazlar rejiminin tadilini elde et- mek için Türkiyenin kullandığı usu- lü met ve sena eylemiştir, Bruce,bir çök Avustralyalmm < öldükleri Bo- gazlar mmtakasınm Avusturalya İ- çin arzettiği manevi alâkayı ve bu ölülere ait Yeezarların o beşeriyete harhın nasıl bir cinayet olduğunu hatırlatması lâzım geldiğini kaydet- miştir. Müteakiben Konferans Ttalyan hü- kümeti tarafmdan Türkiye Hariciye Vekiline gönderilen mektuba ittilk kesbetmiştir. Italyan hükümeti bü mektubunda konferansm başka bir zamane, tehirini telkin etmeye ken- disini sevkeden sebepleri o hatırlat- makta ve vaziyet muhtelif cephale- rinde aydmlarnır andınlanmaz kon- feransta kendisini temeli ettircceği- ni bildirmektedir. Italyan hükümeti ayni zamanda önümüzdeki toplantı- larda cereyan edecek o müzükereler ve görlişüilecek meselelerin heyeti u- mümiysi hakkmda en kati kuyudu Ahtiraziye dermeyen etmektedir. Türk heyeti murahhası reisi Aras, Talyan dış bakanı tarafından günde rilen mektubun İtalyanın pek yakm da konferansa iştirak edebileceğini işrap eylemekte olduğunu memnuni- yetle müşahede etmiş ve Italyan mu Tahhaslarınm bir an evvel konfe - ransta alızi mevki ettiklerini gör - mekle Türkiyenin bahtiyar olacağı- »ı söylemiştir. Konferans Idari mahiyette bazı ka rarlardan sonra Türkiye tarafmdan tevdi olunan mukavele | projesinin | müzakereye esâs olmasmı kabul et- #miytir. Türkiyenin ikinci murahhası Me - nemeneloğlu Türkiyeyi bu projeyi tevdie sevkeden sebepleri tır. İngiliz murahhasının söyledikleri Lort Stanhope hiikümeti - namına Boğazların tekrar askeri bir hale if- rağı prensibini kabul ettiğini şu şart Is ki, diğer bütün bakımlardan mu - cibi memnuniyet bir mukavele akdi- nin mümkün olması lâzım geldiğini söylemiştir. Mumaileyh proje madde lerinin müzakeresi sırasmda tevdi ©- deceği bazı tadilât kaydi ihtirazisiy. le Türk projesinin müzakereye esas olarak ksbul edilmesi hakkında rel sin yaptığı teklife iltihak eylemiştir. aa murahhası ne İ diyor? Saito, Türk projesini müzakere €- sasi olarık kabul etmiş ve fakat hükümetinin mütemmim talimatına intizaren projeyi tetkik etmek hak - kımı muhafaza eylemiştir. Mumaileyh zâmanı geldiği vakit projenin 9 uncu maddesi hakkında kuyudu ihtirazi - ye dermeyan eyliyeceğini bildirmiş- tir. Rusyanın fikri Litvinof, Karadenizin hususi mahi yetinden ve bu deniz sahillerinde bu- İunan devletlerin menfaatlerine 'mil- teallik bazı mltalealar kaydi ihtira- sisiyle Tirk hükümetinin projesini kabul ettiğini söylemiştir. Mumai - leyh projenin kat'i tahririnde Sov - yet Rusyanın hususi vaziyetinin gö- gönünde bulundurulacağı ümidini iz har eylemiş ve Sovyet Rusya bir de- nizden diğer denizlere deniz kuvvet- lerini nakletmeye muhtar kılmma - lıdır demiştir. Mumaileyh Milletler Cemiyeti kararlarmı tatbik için ica- bettiği takdirde harp gerilerinin ser bestçe geçmesinin derpiş edilmesi Mi yumunu kaydeylemiştir. Fransanın fikri Boncour, ilerde müzakere edilecek olan bazı mühim noktalar kaydı ih- tirazisiyle Fransa hükümetinin 1923 mukavelesiyle istihdaf olunan mal- satlara cevap veren Türk projesini müzakere esası olarak kabul ettiğini söylemiş ve Milletler Cemiyeti pak- tmm olduğu gibi bu kadro içinde ak tedilmiş olan mmtakavi paktların anlatmış» yiyor. tarafından beyan olunan nöktai na- zarm Romanyanım da noktsi nazs- rı olduğunu ve Romanyanın pro- jJeyi dostaneşbir fikirle fakat Rumen menfaatları kaygısiyle tetkik edece- ğini söylemistir. Yunanistanın fikri Yunan heyeti murahhasası Türk sas mesele ortaya çıkmakta gecikmi | a sürprizler görmektedirler. Ayni projesini müzakere edası olarak ka- bul etmiş ve bazı tevzihat istemek kaydı ihtirazisiyle mezkür projenin | umumi hatları üzerinde mutabık bu- | MAS! İle bu ehemmiyetin bir Kat da; ş ymizakere kararlaştırılmış bulun » lunduğumu söylemiştir. Yugoslavyanın fikri Subbotiç, maddelerin müzakeresi sırasmda Yugoslav heyeti o murah- basasının tevdi edebileceği tadilât kaydı ihtirazisiyle Türk projesinin çok şayanı kabul olduğunu derme- yan etmiştir. Bulgaristanın fikri Norkof, Türk projesi hakkında bil- hassa birinci kısmındaki maddelere dair bazı tav?ihat lüzumunu kaydet- miş ve bulgarislanm mezkür projeyi esas itibariyle müzakere esası ola- rak kabul ettiğini ve ancak konfe- rans işlerindeki teşriki mesaisinin, silâhtan tecrit edilmiş bir memleket olan Bulgaristanın emniyeti kaygi- smdan ve Boğazlar (o vejimi ile sıkı sıkıya bağlı bulunan ticari menfaat- larından mülhem olacağını bildir. miştir. Konferana, Türk hükümetinin mu kavele projesini madde, madde mil - zakere etmeye ve hususi bir tetkike tâbi tutulmasına Jüzum görülecek muhtelif noktaları müzakereden son ra kendilerine tevdi etmek üzere bir teknik ve bir de tahrir komitesi teş- kil eylemiye karar vermiştir. İtalyanın cevabı Montrö, 23 (A.A.) — Havas bildi- Kanferâns koridorlarında kayde - dildiğine göre, Türk heyeti murah - “asası Romağan dun aldiği telgrafı henüz neşretmemiştir. Bunun sebebi ise Rüştü Aras, İtalyanın bu telgra- fı geri alacağmı veya hiç olmazsa müeddasını tahfif edeceğini ümit ey Temektedir. Mamaf'h, Romadan ge - len haberler Italyanm tadil aleyhta- rı hattı hareketinde devam etmeme- si muhtemel olmadığını isbat etmek- tedir, İtalya ve Montrö kararları Roma, 23. (A.A) — Giornale &'Italla yazıyor Türk taleplerinin ekseriyetle #sa- İ nıldığından daha geniş bir mahiyeti vardır. Bu talepler, halen Akdeniz- de bir harp tehlikesi vaziyeti bulun- duğu fikri Üzerine İstinat eylemek- tedir. Bu hususta Italyanın vaziyeti» ne gelince, Mussolini, Habeş mesele- #ini müstemleke mahiyetli bir iş o- larak telâkki eylediğini ve bu mese- lenin bir Avrupa meselesi haline gel- mesinin önüne (geçeceğini mütexh- dit defalar tekrar eylemiştir. Bu i- tibaria Türkiyenin mutalebatını ser. dederkeri ileri sürdüğü sebeplerden bir tanesi döğru değildir. edemiyeceği hakkmda bir nevi ihtar gİbi telâkki olunmalıdır. Bir anlaşmaya varılmış gibidir Montrj, 23 (A.A) — Havas ajan- #ınm diplomatik muhabiri, muahede lerin tek taraflı olarak ihisli yerine sulhperver bir usulü tercih eyliyen Türkiyeye karşı muhtelif delegelerin Montrö konferansında — söyledikleri hüsnü niyetle ve anlaşma | zihniyeti ile dolu sözlerini tebarüz ettirmek - tedir. Evveler Lozandaki münakaşalarm aksine olarak, Montrö toplantısı, de- legeleri iki tarafa ayırmamıştır ve €sas itibariyle bir anlaşmaya varıl « mış gibidir. Bununla beraber Montrö konferan #1 mudil bir iş karşısındadır. O da Boğazların yeniden #skerileştirilme- sini kabul hususunda müttefik olan susunda, ayni kolaylıkla anlaşmıya - caklarıdır. LR e; cuttur.. Meselâ, Türkiyenin teklifle. Hindeki tonilâto haddi hakkında İn- tai nazarları ayrıdır. * Ingiltere, belki de hir Karadeniz filosunun Boğazlardan ansızın geçi - si keyfiyetinin Akdenizde bahri ml- vazeneyi bozması ile alâkadardır. Sanıldığna göre, konferans gittik çe ehemmiyet. kesbedecek ve Mon - teö toplantısının ortaya koyduğu © | yecektir. Zecri tedbirlerin kalkması nı müteakip Italyanm sahneye çık - ba arlmansı da pek muhtemeldir. Yanlış ve asılsız bir haber Londra, 23 (A.A.) — Havas bil.| diriyor: Sovyetlerin harp halinde, Boğaz Ilardan askerleri için geçme serbest “tiği istemekte olduklarına dair Ce - nevreden verilen bir haber, Lonüra | diplomatik mahafilinde Sansasyo - nel bir tesir yapmıştır. Eğer bu ha| TAN İtalya Konferansın tehirini istiyor Dün beş madde tetkik edildi, harp gemileri meselesi bugün konuşulacak mast lâzım geleceğine dair Boncour | gilterenin ve Sovyetler birliğinin nok | ber doğru İse, böyle bir talep, tama men yeni bir vaziyet ihdas edecek ve pek mühtemel olarak Akdenizde ki müvazene üzerinde büyük bir te- sir icra eyliyecektir. Esasen Londra siyasi mahafili, Türk taleplerinde Ak deniz münukalesinden o buhsedilerek Karadeniz münakalâtının mevzubah- sedilmemesinden dolayı simdiden ba mahafil, şimdi, bu unutmanın esasın da, Sovyet teşebbüsünün daha evvel den Ankara ile Moskova arasmda ması keyfiyetinin mevcut olup olma dığını soruşturmaktadırlar. Italyan soktai nazarı, Sovyet talebinin mü- zakerelerin en ehemmiyetli unsuru © larak telâkki edilmesi lâzımgeldiği merkezindedir. Öğrenildiğine göre Koma bu talebe ruhaliftir, | o Anadolu Ajansın notu.— Alâkadar ve emin membalardan aldığımız haberlere göre, bu hava- disin asıl ve esası yoktur. BAŞI 1 duğu görüşme esnasında Fransanm nin istikbalde hangi eseslara istina- den yeniden gözden geçirilmesini ar» za etmekte olduğunu izah etmiştir. Zu başlıca gayenin bu mukavele nameyi kuvvetlendirmek olduğunu, ancak tatbikatta mütecavize kargı | esaslı harekât ve ieruatta bulunmu- nm tecaviz mahalline yakin olan devletlerden istenileceğini söylemiğ- Hr, Çünkü müessir neticeler gida ede-. bitmek için bu vaziyette bulunan devletlerin sür'atle müdahalede bü- lunmaları iktiza eder, Bu devletler de mlltecavize karşı ekonomik zec- ri tedbirler tatbik elmek İmkânı elde edeceklerdir. Corbin, bundan başka Fransa hil- kümetinin Milletler Cemiyeti Asamb lesinde mütecavizir takbih edilmesi için Asamble azasının ittifaka ih- tiyaç olmadığı fikrinde bulunduğunu ve böyle hareket edildiği takdirde Cenevre müessesesinin icraat ve faa liyetinde sülr'atin temin edilmiş ola- cağmı beyan eylemiştir. Tecavüzün vuku bulduğu mahalle yakın olan devletlerin İcrzatma müteallik olan noktada — İngilizlerin o mutaleaları Fransızlarmkinin aynı ise de Ingil tere, İecavüz'mmtakasına uzak mın- takalarm müdahalede (o bulunmaları mecburiyetine muarızdır, Çünkü bu kabil müdahalenin bi'âmel tahakku- ku &ebil olmadığı fikrindedir, Hususi bir komite ilhak meselelerini tetkik edecek Londra, 23. (A.A) — De Mada- ringanın Carlton'da kendi (o şbrefine dün Eden, Halifaks ve Cranbourne taraflarından verilmiş olan ziyafet esnasında Milletler Cemiyeti tarafin- dan Mançuri ile Habeşistan'ın refim- lerini tetkik edecek ve bu toprakla- rm ilhakı bilfifl kabul eden bir formül bulmağa çalışacak hususi bir komite teşkil edilmesine taraftar öl- duğunu söylemiştir. Bu kömitenin Milletler o Cemiyeti Asamblesinin eylül içtima devresin- ! de müzakere edilmek üzere bir plân tanzim edeceği söylenmektedir. Loridradaki Ispanyol mahafili, De İ Madariaganın İngiliz paytahtmdaki ikametinin husus! bir mahiyette ol- duğunu beyan etmekte, Tekliflerinin hiç bir veğhile Ispanyol hükümetini ber hengi bir teahhüt altına soka- mıyacağmı ve hükümetin mumailey hi henliz Ispanyol murahhas tayin etmemiş olduğunu ve bu tayin key- fiyetinin bu yakmlarda vukua gele- ceğini ilâve eylemektadirler. Zecri tedbirlerin ilgasına Belçika da taraftar Brüksel, 23, (A.A.) — Belçika, talyaya karşı tatbik edilmekte olan zecri tedbirlerin kaldırılmasını ka- bul edeceğini resmen bildirmiştir. Amerikada zecri © tedbirler işi Vaşington, 23 (A.A) — Relsi- cumhur Roosvelt.dün, Suvich'in A- Milletler Cemiyeti mukevelenamesi- | Sefir, Fransanın takip etmekte oldu , INCIDE merika Birleşik devletleri nezdinde İtalyan büyük elçiliğine tayin! için eğreman vermiştir. Fakat bu âgre- manın, Italya tarafından Habeşiste- İnm ilhakmn kabultinü tazammun etmemekte olduğu da tebarüz etti- İ rilmektedir. Avusturyanın Roma sefiri Roma, 23. (A.A) Yeni Avus- turya sefiri Berger Valdenegg, “Ma- jeste Italya Kralı ve Habeş Impara- toru” na hitap eden itimadnamesini takdim etmiştir. Fransa ve zecri tedbirler Paris, 23 (A.A.) — Leon Blum, bugün öğleden sonra ayan meclisin. de barici #iyasa hakkında beyanatta bulunmuş ve ezcümle şunları söyle- miştir : — Fransa, kollektif emniyeti te- #is etmesi hususunda büyük Ingiliz demakrasisins yardımda bulunmak maksadiyle onu müzaheret clmek ta» savvurundadır, Fransa, Amerikan demokrasisinin dostâne hissiyatına da güvenmektedir. Blum Fransanın zecri tedbirlerin kaldırılmasını kabul etmekte oldu- ie söylemiş ve gu sözleri ilâve et- — Kollektif emniyetin o Milletler Cemiyeti mukavelenamesinin islâhı şeklinde kabul edilmesi o mümkün - dür, Fakat metinlerin kuvvet ve müessiriyetini arttırmak ve şüpheli tefsirlere meni olmak için mühim ta dilât yapılması zaruridir. Müşterek coğrafi vaziyete sahip veya müşte- rek menfaatlara malik olup çikara- bilecekleri bütün kuvvetleri müteca- Vize karşı tahşide hazır bulunan dev- letlerin hangi devletler olduğunu ta- yin etmek icap eder, bu devletlerin, İ Milletler “Cemiyetinin o mütecavize karşı ekonomik ve finansal zecri | tedbirler tatbik edecek olan diğer a- zâlarınm yardımmı da görecekler. dir. Eden Cenevreye geliyor Berlin, 28 (Tan) — ingiliz harici- ye nazırı Eden, perşembe günü Ge- Devreye hareket edecektir. Malüm olduğu gibi, Eden Milletler Cemiyeti Konseyinde İngiliz kabine- sinin zec»f tedbirleri kaldırmak hu- susunda vermiş olduğu (kararı izah edecektir. Eden Necaşi ile görüştü Londra, 23 (A.A) — Nocaşinin talebi üzerine Eden kendisin! kabul etmiştir. Bu ziyaretin sebebi belli değildir. < Filistinde vaziyet Kudüs, 23 (A.A.) — Araplarm Nablus ile Mouresham yakininde hü- kümet kuvvetlerine karşı yapmış ol- dukları son taarruzlar, çok ciddi ol- muştur, Askerler, Samarie dağları - na sığınmakta olan kuvvetli müsel- Jâh Arap çetelerini tardetmek için mitralyöz kullanmağa mecbur Ol - mutşur, Zannolunduğuna göre hayli telefat vermişlerdir Araplar, el san'atler 7 rs Akademisinde dün güzel bir sergi açıldı — Başı 1 INCIDE ——— Sergiden zurunda dün açılmıştır. Açılma töre- | ninde Istanbulun yerli ve ecnebi san at âlemine mensup bütün tanmmiş simaları, birçok mebuslar,. yabancı diplomatlar bulunmuşlardır. Akade- mi direktörü Birhan Toprak, güzel İbir nutukla misafirlerini selâmlamış ve akademinin san'at sahasındaki he- deflerini canlandırarak ezcümle şun- ları söylemiştir: “— Devlet Türk san'atini yükselt- İmek için her türlü fedakârlığı yap - İtalya ve Uluslar Kurumu Uluslar Kurumuna yardım birliği konseyinin kararı mağa karar vermiş ve kültür bakân- lığı da mimari, resim, heykal gubele- rini takviye için kiymet ve kudreti| dünyaca tanımış san'atkârları bü- yük fedakârliklaria getirmeğe te - sebbüs etmiştir. Resim, heykel, mimari şabelerimiz için getirilecek olan ve birkaç gün evvel vefat eden, hatırasmı hürmet ve teessüirle yadettiğimiz Pölzig aya- rmdaki san'atkârlarla, aramıza yeni karışan şark tezyini san'atler şubesi nin, bütün geçmişin zengin an'anesi- Bİ taşıyan Üstatlarile ve onlarla bera ber kadromuza girecek olan Avrupa da tahsilini bitirmiş inkılâp çocukla rile önümüzdeki yıllarda daha büyük bir azimle ve hamle ile çalışmağa| başlıyacağız. bir köşe Plâstik san'etleri milli idealimiz » den ayırmıyacağız. Resmi milli ides limizin kunad: ve kendi yapacağı « muz âbideleri de inkılâbım fikir ve he yecan kaleleri haline getireceğiz. Bu itibarla hiç çekinmeden söyliye bilirim ki, arkadaşlarımın kıymet ve kudretini göstermek için ufak tefek resmi yardımlar bekliyen azim ve iradelerile şimdiden sonra Akademi- nin her sergisi bir evvelkinden daj- ma kat kal zengin ve orijinal ola - caktır.,, Bunu müteakip, sergi salonuna gi- İden koridordaki kurmızı kürdelâyı Is tanbul saylavı Fakihe kesmiş ve da- İ vetliler salonları gezmeğe başla mışlardır. Sergide, talebenin mimari tesim, heykel, fresk, mobilya, afiş, seramik ve şark tezyini san'atler kı sunlarma ait bine yakm eser vardır, Bilhassa' dikkati çeken şube, bu se- ne açılmış olan ve henüz iki, üç aylık bir mazisi bulunan şark tezyini san. atler şubesidir. Davetliler umumi bir takdir hissi işinde bu şubede hayli geciktikleri gi bi diğer şubelerdeki eserlerle de tak- dirle meşgul olmuşlardır. Sergi her. kese açıktır. Gidilip görülebilir. Valiler Partide toplandılar > Baş ride) Del sekreteri Şükrü Kayanm başkan lığında iki saat devüm eden toplan - tda parti işleri ve vilâyetlerin umu- mi hizmetleri görüşülmüş ve toplan tı sonunda valiler kendilerine verilen yeni vazifeden ve şayan görüldükle- ri itimattan dolayı minnet ve tazim- lerinin büyük şefe arzını içbakan ve parti genel sekreteri Şükrü Kayadan rica etmişlerdir. Ege mıntakasındaki valiler toplan. tısma relslik etmek üzere İç Bakan Şükrü Kaya, genyön kurulu üyele- rinden 7 zatla beraber, bu akşam 19,£5 trenile İzmire hareket etmiş g tir. Başvekilin söylevi Ankara, 23 (Tan) — İç Bakan ve Parti Genel Sekreteri Şükrü Kaya, bugün şehrimizde bulunan valiler şe refine şehir lokantasında bir öğle zi yafeti vermiştir. Ziyafette iç bakan lik ve parti erkânida bulunmuştur. Saat 15 te yapılan toplantıda Başba kanımız, parti başkanlıklarının vali- lere verilmesinden dolayı maksadın ne olduğunu ve valilik vazifelerinin kesbetmiş olduğu ehemmiyeti teba- rüz ettiren beyanatta bulunmuşlar» dir. Şükrü Kaya de valilere yeni al- d:kları bu vazife etrafmda izahat vermiş ve valilerle hasbihalde buluna rak parti ve vilâyet umumi işlerine dair direktiflerde bulunmuştur. Iç Bakan ve Parti Genel Sekrete- ri Şükrü Kaya ile İzmire giden gen- yön kurül azaları şunlardır: Mümtaz Ökmen, Cevdet Kerim İn- cedayı, Hasan Ali Yücel, Hüsnü Ça- kır, Ali Rıza, Salah Cimcoz. Uyeden Nafi Atuf Kansu. yvarm öğle trenile İzmire hareket edecek- tir. Karamür: köylüye arazi veriliyor Karamürsel, (Tan) — Altunizade İ gitiliği hükümet tarafmdan satına- lnarak, iki üç ay önce gelip te mi- safireten köylere yerleştirilen göç - | menlere verilmiş ve ilcebay, hükü - met doktoru, ziraat memuru, tapu memuru, nahiye müdürü, belediye fen memuru ve Kocaeli iskân müdü- ründen mürekkep bir heyet arazinin bulunduğu yere giderek köyün kuru- lacağı yeri tesbit etmiştir. Pek ys- kmda evlerin yapılmasına başlana - caktır. Romadan Berline bir telgraf (Başı 1indidef İngiliz Dış Bakanlığının bu tarzı hareketi istihfafkârane bulduğu ve bundan muğber olduğu söylenmek- tedir. Montrö'deki heyeti murah « hasaların asıl nazarı dikkatini cel- beden şey Romadan Berline gönde- rilen şu telgraf olmuştur: “Zecri tedbirlerin kaldırılmasını elde ettik. Fakat bu kâfi değildir. Emrivakün kabulünü de istiyoruz. taraftan Fransanın, İngilte- renin ve küçük devletlerin Akde» niz misakı akkındaki tasavvurlarını kabul etmek istemiyoruz.” Murahasların bundan çıkardıkları netice, İtalyanın Alman cevabını bir tazyik olarak kullanmak arzu- sanda olduğudur. Filhakika Al manya cevap vermediği müddetçe Fransa ve İngiltere istikbalden emin olamazlar ve binaenaleyh İtak yanın Berlin, Londra ve Parislen birini intihap edebilmek gibi avan- tajı vardır. Akdeniz anlaşması Londra, 23 (A.A.) — Akdeniz hak kında İngiltere ile Italya arasında bir anlaşma yapıldığı haberi resmi mahafilde tekzip olunmaktadır. Fransada fırka © gürültüleri Paris, 23 (A.A.) — Saint Lazaro istasyonu yakininde sağ ve sol censh taraftarları arasında bir arbede ol - muştur. Polis, intizamı sür'atle inde Dünkü nümayişler esnasında za - bita, 39 kişiyi tevkif etmiştir. Mama fih, bunlardan yalnız birinin mevku- fiyeti idame edilmiştir. Ufaktefek hâdiseler devam ediyor 3 Paris, 23 (A.A.) — Fransanm her tarafında sükün hüküm sürmekte » dir. Yalnız sağ ve sol cenah mensup ları arasında Pariste Saint Lazare is tasyonunda olduğu gibi Grenoble'de de ufak tefek hâdiseler olmuştur. Grenoble'de grevcilerle son zaman larda feshedilmiş olan mili teşkilât lara mensup gençler arasında vukua gelen bir arbedede iki kişi yaralan - miştir. elimi j !