29 Haziran 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1
TA PAZARTESİ | N-E'VT Ganetecilik, Matbasclık, Kilşecilik 29 TELEFON : TELGRAF « HAZİRAN 1936 5 K 24318, 24319, 24310. TAN, İSTANBUL İKİNCİ YIL — No. 429. URUŞ Boğazlardan geçiş tahdidatı Ingiltere ile Sovyetler arasında olanihtilâfa hal çaresi bulundu Litvinof Rus filosunun Boğazlardan geçmesinin bazı şartlara bağlanmasını kabul &diyor MONTRÖ MEKTUPLARI : Montrö palas Montrö, 24 Haziran Yirminci asır diplomatlarının en akıllı hareketlerinden biri de hiç şüp- he yok ki beynelmilel meseleleri hal için dünyanm en sakin ve en şirin yerlerini intihap etmeleridir, Eski - den devlet adamları bir munhede ya” pacakları zaman Viyana, Berlin, Pa ris gibi nüfusu milyonları bulan gü- rültülü şehirleri seçerler, redingotla- rını giyerler ve bir hariciye nezare tinin yüksek tavanlı salonlarında toplanarak o günün İcapları memle- ketlerinin menfaatleri ne ise onlara göre dünyaya nizam verirlerdi. Simdi ise kalabalık ve gürültülü şehirler - den pek hoşlanmıyorlar, mümkün ol- duğu kadar uzağa kaçıyorlar. ve ga- Uba rahat konuşabilmek İçin, en sa- kin, en ıssız yerleri arayıp buluyor- lar. Ya Streza gibi bir cennet köşe- sinde toplanıyorlar, ya Lokarno gibi harikulüde bir tabiat parçasını seçi- yorlar, yahut ta şu bizim şimdi bu- Tunduğumuz Montreux gibi dünyanın yünlm, Mİ san sininleri tesiri inkâr edilemiyeceğine göre diplomatların arkası bin metro yük- seklikte bir nefis dağa dayanan, önü durgun ve lâcivert bir göle bakan ve her tarafı renk renk çiçek ve yeşil- lik dolu böyle bir yerde toplanmış ol- maları, görüştükleri meseleleri aklı- selim ile neticelendirmeleri için her halde faydasız sayılamaz. Boğazlar Konferansma gelen muh- telif devletlerin diplomatları, Montrö de gölün kenarma kurulmuş Mon: treux Palaewta oturuyorlar. Montrö Palas ;bu on dört bin nüfuslu Mon- trö sehrinde, İsviçre turizmine göre bir otel, fakat bana göre beş yüz ya- taklı muazzam bir hâdisedir. Beş yüz yataklı modem kârvansaray ki her Odası tertemizdir, her odası banyolu- dur ve her odasınm pencereleri ya göle, ya dağa, fakat mutlaka bir ye- gil tabloya bakmüktadır. Bu mektu- bu yazdığım zaman #abalım saat be- gidir. Otelin beş yüz odasmm her bi- rinde bütün devletlerin ya bir mu- rahhası, ya bir müşaviri, ya bir kâ. tibi, ya bir gazetecisi yatmakta ve otel kuşlar tarafından sanki mülia. sara edilmiş bulunmaktadır. Binler. ©e ve binlerce kuşlar, sayısız ağaçla” ra konmuşlar, durup dinlenmeden o kadar güzel ötüp şakrıyorlar ki bü - tin otel sakinlerinin daha harikulâde bir musiki içinde uyumalarına imkân tasavvur edilemez. Montrö Palasın bir otelden ziyade bir büyük beynelmilel hâdise olması sebeplerinin başında evvelâ şu esna- da bütün devletlerin şu veya bu he- yeti murahhasalar halinde bu otelin İçinde toplanmış olmaları gelir. İste İngilizler şu katta, işte Fransızlar bu katta, Romenler, Yugoslavlar, Ya - banlılar, arka tarafta, Ruslar ve biz ön tarafta, hulâsa her heyet bir ta- Pafta, fakat hepsi bir arada ve ayni koridorlara sıralanmış odalardadır - lar, Otelin alt kat salonlarında kon- ferans toplanır bir büyük salonu var. ür ki, telgrafhanedir, başka bir sa- onu postahanedir. Diğer bir salonu Yanyana sıralanmış küçük telefon 0- «nlarile doludur ve bu otel gece gün- düz dünya ile konuşur. Yine bir ay- N salonda takriben yiize yakm ma- Aa göze çarpar ve burâsı yirmi dört aat arılar gibi çalışan yüze yakm Üünya gazetecisinin merkezidir. Otal değil, bir âlem ki üç günden- içinde kendimi nasıl kaybetme. hayretler içindeyim Bu âlemden şimdilik en memnun Romanya Dış Bakanı Titü- , Ve bu konferansın Montrö- Mar bak İngiliz murahhası Stenhop (Meşhur karikatürist Kelen Paris, 28 (Tan) — Boğazlardan geçecek harp gemilerinin tahdidi me- selesi Üzerinde Cenevrede Sovyet Rüsya, ve Türkiye baş murahhasla rı ile İngiltere dışişleri bakanı Eden arasında yapılan müzakerelerde bir hal çâresi bulunduğu haber veril - mektedir. Litvinof, Sovyetlerin #ulhçülüğü - inu göstermek İcin .numüz-hir.hilanii. niyet İzhar ederek Rus donanması. | SİYASAL GÜNDELİK GAZE Rus Dış Bakanı Litvinof tarafından sureti mahsusada Tan için çizilmiştir.) nınBoğazlardan geçmesinin bazı. şart | lara bağlanmasını kabul etmiştir. Bu şartlar üç tanedir: 1 — Eğer Uluslar Kurumu fevka- lâde bir hal vukuunda karar verirse, 2 — Eğer Uluslar Kurumu önce « den bazı ahvali derpiş ederek önce - den bazı müsaadeler vermişse, 3 — Eğet Sovyet topraklarınm e maili dahlikede İsahamamam.. TArkası 3 ün ilde) Konferansı Şarki Akdenizde Ankara ile hoş İngiliz gazeteleri Rusların İ gazetesi, 5 devlet arasında i Akdeniz Rusya donanmasını teşkil eden bazı gemiler Boğazlar konferansı bütün dünya Ii matbuatında büyük bir alâka ile | karşılanmıştır. Boğazların tahkimi | j meselesinde İngiltere matbuatı, ve Sovyet Rusyanın Akdeniz mnüvaze- | | mesi üzerinde fazla âmil olmasından endişe etmektedir. Alman gazeteleri ise Türkiyenin Yakın Şarkta büyük bir kuvvet ol- duğunu söyledikten sonra Yakın Şarkta menfaatleri olanların Anka- m de toplanmasını kendisinin telkin et- tiğini memnuniyetle tekrar eder ve delil olarak ta güzel tabinti göstere- rek: “Bundan daha güzel yer nerede bulumabilir?” der, Hakikaten güzel yer, durgun ve, mahzun bir tabiat, insanım âsabını yüzde yüz dinlendir- mek için ne Jizımsa hepsi, burada, sanki toplanmış gibi... Yalnız bir küçük, küçücük kusuru var: İsviçre frangınm telgrafhane - lerde su gibi eriyişi ve hayatın ateş pahası karşısında insanım bü canım tabiati yürek rahatlığı ile içine sin- dirememesi! Ali Naci KARACAN i tersane yapmalarından endişe ediyorlar. Bir İtalyan paktının devam n akisleri menfaati olanlar geçinmelidirler Karadenizde kuvvetli bir | İtalyaya karşı imzalanan edeceğini yazıyor iç SR ra hükümetile hoş geçinmek mec. | buriyetinde bulunduklarını yazmak tadırlar. ! Muhtelif © Avrupa gazetelerinin Boğazlar meselesi etrafında yazdık- ları yazıları aşağıya alıyoruz; İ Times'in Montrö muhabiri gazete | sine bir mektup yazarak sözüne şu | cümle ile başlamıştır: “Görülüyor ki Boğazlara yakm ve uzak bulunan devletler, hayati men- (aatlerinin mevzuu bahsolduğu bu konferansta Türk projesinin her maddesini ince bir elekten geçirmek lisumunu hissediyorlar.,, Muhabirin mektubu şu şekilde de- vam etmektedir: “İngiliz noktai nazarma göre Tür- kiye'nin Boğazları tahkim etmek ta- lebi haklı olmakla bersbebr bu mm- takanın Beynelmilel bir geçit olması bakımından bir nevi Beynelmilel kon trole tâbi tutulması ve binaenaleyh Boğazlar komisyonunun kaldırılma- ması lâzımdır.,, Muhabir bundün sonra Boğazla- rm tahkimile beraber Rusyaya karşı ATATÜRK | Bayan Gökçenin uçuşlarını temaşa ettiler Atatürk, refakatlerinde Başve- kil ismet Inönü olduğu halde dün saat 17.30 da Yeşilköy Tayyare meydanmı teşrif buyurmuşlar ve Eskişehir tayyare mektebi birin- ci bölüğünden olup hafta tatilini geçirmek üzere evvelsi gün İstan bula gelmiş olan Bayan $. Gük- çenin tayyaresiyle yaptığı uçuş- ları temaşa etmişlerdir. Bayan Gökçen, ilk uçuşta, Ba- yan Cevat Abbas Gürer'i tayya - resine alarak Haliç üstünde bir cevelân yapmıstır. Bayan Cevat Abbas Gürer, ilk defa garak tay yareye biniyordu, Bayan Gök - çen, ikinci uçuşta, tayyare mey- danında hazır bulunanlardan ba- yan Perihan'ı İstanbul üzerinde uçurmuştur. Bayan Gökçen'in, gerek havala nirken ve gerek meydana iner - ken gösterdiği sevk ve idare ka- biliyeti, Yeşilköy tayyare karar- gühi erkin: tarafından takdir o- Tunmuştur. . O aralık İzmir - İstanbul sefe - rini yapmakta olan Devlet Hava Yolları idaresine ait hir tayyare meydana İndiğinden Atatürk, bu tayyarenin pilotunu dâvet bu yurarak kendisinden İzmir - Is- tanbul seferi ve İzmirdeki yolcu tayyare meydanı hakkında İza- hat almışlardır. Amerikada Cumhurrelsi. seçimi için propagandalar Ruzvelt 100 bin kişiye karşı bir nutuk verdi Filadelfiya, 28. (A.A) Ruzvelt bin. kişilik dinleyenler lesi . karşısında büyük bir nutuk söylemiş ve ez elimle göyle de- miştir : Vatan- daşlar, — intahap sahasında müsa- vi haklardan is- Ruzvelt | tifade ettikleri gibi iktisadi hayat- İin da müsavi nimetlerden müstefit olmalıdırlar, Rüzvelt, hüriyet idealini muhafaza etmiş olan Amerikanın hüriyet için mücadeleden yorulmuş gibi görünen bazı milletler hilâfma dünyada de- mokrasiyi yaşatmak (misalini ver- mek için vatandaşlarmın saadetini temin etmeğe gayret eylemekte ol- duğunu beyan etmiştir. Dessie'de isyan Habeşler tayyare ile fedip edildi Londra, 28 (Tan) — Londradaki Habeş elçisi doktor Martin Adizaba- badaki bir dostundan gizli bir suret- te aldığı bir mektubu iLondra gazete lerinde neşretmektedir. Bu mektuba nazaran Habeşista - nm birçok yerlerinde Italyanlara kar şı İsyan vardır. Hattâ Dessel civarm da isyan eden Habeş milliyetperver- leri bir aralık şehri ellerine geçir - mişlerdir. Fakat sonradan Ttalyan tayyareleri bombasdiman ve zehirli gazlerle sükünu temin etmişlerdir. Talyanlar Hayeşistanın mühim bir kısmını ele geçirmek için ilerlemekte fakat ciddi Habeş mukavemetile kar şılaşmaktadırlar. ÇArlenm 7 incide) dün akşam yüz| kit-| rabıtalar çok Londra, 28. (A. A) Obser- yer (o gazetesi * nin Cenevre mu» habirinin o intibar şu merkezdedir : Fransayı İngilte- re'ye bağlıyan ra- bitalar Blum ile Eden ve Delbos arasında Paris'de yapılan görüşme- lerden S$onra, her zamankinden da- ha ziyade kuvvet . bulmuştur. Edeh- Litwinoff © görüş- mesinden o sonra Rusya İle debir yakınlaşma hasıl olmuş olduğu da kaydedilmekte - dir. Eden'in Fran- siz başvekil Blum un siyasi akide'ye saplanıp (o kalmı-| yan ve realist olan hattıhareketin! taktir etmiş olduğu oda ilâve olun- maktadır. | Eden'e talimat geldi Londra, 28; (A.A.) — Observer| gazetesi muharririne göre Eden,| zecri tedbirlerin > kaldırılmasını is temek için talimat almıştm. Fakat İ bu meselede şilinin ön ayak olması ihtimali mevcut olduğu ilâve olunu- yor. İtalya ve zecri tedbirler AAA) Gazeteler Dün geceki güreşlerde Al- man pehlivanlarını sıfıra kar- şı yedi ile yendik. Tafsilât beşinci sayfamızdadır Zecri tedbirler meselesi Fransa-İngiltere arasında kuvvetlendi Londra hükümeti zecri tedbirlerin lâğvını istemek için Edene yeni talimat verdi İngiliz Başbakanı Baldvin nutuk söylerken #ecri tedbirleri kaldırmak kararmı memnuniyetle karşılamaktadırlar, İtalyanlar Ras Nasibu'nun | Başkanlığındaki delegeleri tanımıyor Roma, 28 (A.A.) — Istefani ajan- sının diplomatik muharriri Ras Na- sibu'nun riyasetindeki Habeş heyeti murahhasasınm Cenevre müzâkere- lerine İştirake hakkı olmadığını ya- zarak diyor ki ; Negis Habeş topraklarını ve mem. leketinin idaresini terekederek ayrık LArkası 3 üncüde) , İ | Dünkü yarışlardan diğer bir enstantane Sipahi Ocağı tarafından tertip edi- len Konkur Hipik'ler, dün Harbiyede yapıldı. Bu sporun halk arasmda uyandırdığı slâkanın kuvvetini ifade eden mümtaz bir kalabalık sahanın İdört tarafını çevirmiş bulunuyordu. Bu kalabalık arasında ordu müfet- tişi General Fahreddin, Süvari mü - İ fettişi General Mürsel, spor kurumu İ başkanı General Ali Hikmet te bu- İ muyorlardı. | Müsabakalara saat on dörtte baş- i landı. Büyük bir intizam içinde, 86- İ yirellerin alâkasmı sonuna kadar top layarak devam eden bu müsabakalar da alınan teknik neticeleri bildiriyo- ruz: Birinci müsabaka “tik adım mükâfatı, ismini taşı- yan bu müsabaka, simdiye kadar hiç bir müsabakaya girmemiş Sipahi Ocağı talebelerine mahsustu, Aza PO santim yüksekliğinde on man: muhtevi olan bu müsabakaya yedi TArkası 3 öncüde) Konkur Hipik Dün Sipahi Ocağında atlı müsabakalar yapıldı i pe Gülsüm İlhanın “Ateş,'i bir mania atlarken
