August 14, 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

Ankara mektupları - Köy kalkınması için Birlikler kurulacak, zirai reform yapılacak İstanbul, İzmir, Ankara gibi büyük şehirlerde az faizle ödünç para bulmak için hususi bir b teşkilât Mahalli İdareler Umum Mü (Hususi muhabirimiz yazıyor.) — Memleketin bü- yük davasi olan köy! kalkınması plâ- bunun muv; “tatbiki için dört vekâlette el ele vererek kendi sahala- rına düşen işler Üzerinde çalışmakta” dırlar. İçişler Bakanlığınm yaptığı veya yapmağı kararlaştırdığı işler Üzerinde kendisini ziyaret ettiğimiz Mahalli İdare Umum Direktörü bize gunları söyledi: “Plânın tatbiki cümlesifden olarak mahalli idarelerde bir köycülük şu- besi ihdas edilmiştir. Köy işlerini $*- tedenberi göz öründe bulunduran ve köy kalkınmasını proğramma alan Cümhuriyet Hükümeti her firsattan istifade ederek bu vaziyete temas et- mekte ve esaslı bir hal yoluna sok- mak çarelerini aramaktadır. Eri büyük daya köy davasıdır. O- bun için attığımız her adımda, kar- #rmızda bu büyük davayı görerek ha- reket ediyoruz. Türkiyenin 44 bin kö- yü vardır; ve bunun 26 bininde eli- mizdeki köy kanunu muvaffakiyetle tatbik edilmektedir. Köy kanunu, kö- yün sıhhi içtimai, idari, bedi! ve ilmi yeniliği bulunduğu muhtelif sahalara temas etmiş, hayat şartları ve yaşa- yişı biribirine uymaz olan köylerimi- zin hepsinde tatbik olunabilir şekilde tanzim olunmuştur. Ancak, nüfusu yüzü geçmeyen pek küçük köyleri- miz de vardır ki bunlarda bu kanu- nun tatbikma şimdilik imkân yoktur. 'Bu küçük köylerimizin de mahalli hiz. metleri muvaffakıyetle başarabilmesi hedefine doğru yürüyoruz. Ve buna varmak için fakip edeceğimiz yol da “köy vahdeti” fikrinde toplansbilir. Başlı başma, köy kanunun tesbit et- tiği işleri başaramıyacak olan, küçük köylerimizi birlikler halinde toplıya- rak ve bundan doğacak olan mali ve bedeni kuvvetten istifade ederek he- defe varmayı kolaylaştıracağız. Fa- kat köy vahdetini temin etmeye ça- Mişirken karşımıza toprak işi çıktyor, Memlekette bir röforme agraire ya- pılmadıkça bu İşin haline imkân gö- rülememektedir. Bu ise, her şeyden önce bir zaman ve para işidir. Bu hal ledildikten sonra köyler düşünülen plâna göre esaslı surette tanzim ve tensik edilecek ve bu yeni ve daha kuvvetli kurumların sür" atle kalkın- ması sebep ve çarelerine tevessül 0- Tunacaktır. 'Tedbirlerin hülâsası ü güne kadar alınmış olar ted- birlerin hulâsası şudur: “Trakya köyleri için bir birlik ban- kası tesis edilmek Üzeredir. Bu gün için yalnız Trakya mmtakasını ihti- va öden bu ilk teşebbüs, önümüzdeki yılar için, bütün memlekete teşmil olunacak ve 44 bin köyümüzün maji ihtiyaçlarına yardımlarda bulunmak Üzere bir Köyler Bankası teşkil olu- nacaktır, Vekâlet son günlerde bu i- şin etüdile meşguldür. Fakat merkezdeki bu kurum bütün köylerin mürakabesine kâfi gelmez; harici teşkilâtın da yardımı lâzımdır. Onun için şimdilik, merkezdeki teş- kilâtm vazifesini kolaylıkla görebile- ceği kudreti kazanmasına intizaren bu işi hususi-İdareler marifetile ted- vir etmek Istiyoruz. Mahaza bütün esaslı düşüncelerimizi * tatbik ediyo- pm Köy kalkınma plânının aldığı #on geklin, elimizdeki köy kanununda ta- dilleri icab ettirip ettirmiyeceği mes" elesine gelince köy kanunumuzda muhtacı tadil bir nokta yoktur. Yal- nız köy kanununun tatbik kabiliyeti. ni kolaylaştırmak için safhalara ayrıl ması lâzımdır. Bu balile kanunun tat- bikinde müşkilâta tesadif olunduğu inkâr edilemez. Zira kanun her saha- da bir çok güzel hükümleri ihtiva et- mektedir. Bunlarm hepsinin birden ayni muvaffakıyetli randımanı ver- n (hal kuruluyor dürünün gazetemize beyanatı Köy kanununun bölgeye ve ihtiyaca göre müsait proğramlarile plâna bağ- lanması lâzımdır. : Memleketi bu noktai nazardan k-| sımlara tefrik eder ve ihtiyaçları da bir raya koyarsak gayeye varmak için sarf edeceğimiz emek ve zamanin yarısını kazanmış oluruz. Meselâ o Zâ- man, 50 bin lira sermaye ile teşekkül eden bir köy bankası bir bölgenin yalnız mali işlerini taahhüt eder, bir diğeri sermayesini ilmi, ve bedil ihti- yaçları karşılamaya hasreder; ve Du suretle de köy kanununun tatbiki çok kolaylaşmış olur. Kolay yoldan ödünç para bulma ine bu sene halka kolaylık ol. mak üzere, frenklerin mont de piât& dedikleri, kolay yoldan ödünç para elde etme için bir organizasyon Vücuda getirmek niyetindeyiz. Avru- pada çok taammüm etmiş olan bu borçlanma şeklinin esası şudur! Her kesin paraya ihtiyacı olabilir. Fakat her kes bunu bir şeref mes' e- lesi saydığı için gidip şundün bundan ödünç para alamaz. Alsa bile muhte- kirlerin elinde bir oyuncak ve istis- mar yatağı olmak ihtimali vardır. Hem bu günkü kanunlarımızla ödünç para alma geniş bir merasime tâbidir. Devlet.ödünç para verme kanunile bu işi mahdut ellere tevdi etmiştir. Sulistimelin önüne geçmek nokta- sından bu fevkalâde yerinde bir ted- bir olmakla beraber, vatandaşlara ko. laylık göstererek, ihtiyaçlarmı teda- rik etmelerine yardım etmek de yerin de bir teşebbüs olmalıdır. Bizim teşkil edeceğimiz organizasyon şu şekilde işliyecektir. Her hangi bir vatandaş, kiymet ifade eden bir malmı, vermek suretile kasadan malile mütenasip pa- ra alabilecektir, Fakat bu münasebet | borçlar ve ticaret kanunlarımızdaki | ahkâmı ümumiye dairesinde olmaya- caktır. Bu çok basit bir muamele şek- lindedir. Avrupada, Meselâ Fransa- da sokakta &nsizın paraya ihtiyacımız. olur, cebinizdeki saati adetleri çok 0- an bu türlü müesseselerden birine verir, istediğiniz parayı alabilirsiniz. muayyen bir milddet zarfında parayı götürüp saatinizi geri almanız müm- kündür. Fakat parayı veremezseniz, usulü dairesinde, saatiniz satılır ve aldığınız paradan fazla para getirmiş. se üstü de size iade edilir, İşte mem- leketimizde bu usulü ihdas etmek ta- savvurundayız. Fakat bunlar için hu- susi hükümler ihtiva eden kanunlar! çikarmak lâzımdır. Bu iş üzerindeki etütler bittikten sonra bir kanun pro- jesi hazırlayıp kamutaya taktim e- deceğiz ve İlk çalışma devresinde Çi- kartlacağını umuyoruz. Bu yoldan istikrazda bulunmak da- ima küçük paralar üzerinde olur, O- nun için ihdas edeceğimiz usulü, gim- dilik memleketimizin nüfusu mütekâ- | sif mıntakalarında tecrübe edeceğiz. Istanbul, Ankara, İzmir düşündüğü- müz yerlerdendir. Eğer ilk tecrübe- lerden miigbet neticeler alırsak bütün vilâyetlerimizde tâmim edeceğiz. | Şimdilik bu işlerle belediyeler ban- kası iştigal edecektir. Fakat fevkalâ. de az bir faizle yapılacak olan bu ik- rasın memlekette taammüm etmesine lüzum görürlerse o zaman yalnız bu! işlerle uğraşacak yeni bir banka kur- mak da mümkün olacaktır.” Elişleri sergisi için Olmhuriyet Bayramma rastlayan 20 Teşrinievvelde Ankarada İktisat Vekâleti tarafmdan sergi evinde açı- lacak elişleri ve ev sanayii sergisi için çok esaslı hazmiıklar yapılmak- tadır. Şehrimizde bulunan İktisat Ve kâleti Türkofis metkez müdürü Akil ün ile Türkofis sergiler fahri müşa- viri Salâhattin Refik ve elişleri mü- esseselerinin mümessilleri ve diğer ayırma İşini) alâkadarların iştiraklarile bugün O. |leri hava soğuk, gündüzleri çok sicak nkân yoktur. İste bir içtima yapılacaktır. edi tur, Genubi Trakyade hava bulutlu ve memektedir, Iktısat vekili dün yatla seyahate çıktı Celâl Bayarın bu seya- hati 15 gün sürecek İktısat Vekili Celâl Bayar, refaka- tinde Tahlisiye Umum Müdürü Nec- meddin, İş Bankası Umum Müdürü Muammer Eriş, Banka şubeler müdü- rü Fazıl olduğu halde: İpar yatiyle dün bir seyahate çikmiştir. Celâl Ba- yar seyahate çıkmazdan evvel Moda Deniz Kulübünde şerefine verilen 2i- yafette hazir bulunmuştur. Bu ziya fette vekilden manda vali ve beledi- ye relsi Muhiddin Üstündağ, bazı me buslar, İktısat Vekâleti erkânı, Moda Deniz Kulübünlün azaları hazir bulun muşlardır. Seyahat Marmara adaları Mürefte yoliyfe İzmire kadar devam edecek ve 15 gün kadar sürecektir. Liman tarifeleri değişmiyor Tarifeler komisyonu dün toplan - miş ve Şirketi Hayriye, Akay, Haliç idarelerinin tarifelerini tetkik etmiş- tir. Komisyon, tarifeleri aynen ipka etmiştir. Dahiliye Vekili geldi Dahiliye Vekili dün Yalovadan gelmiş ve Floryaya gitmiştir. Anbarlıda av sahası Avcılar Cemiyeti Anbarlıda daimi bir av sahası tesis etmiştir. Buranm| açılış merasimi bu aym 23 üncü gü- nl saat 10 da yapılacaktır. Merasim | İstiklâl Marşı ile açılacak evvelâ meydana bayrak çekilecek, sonra davetlilere bir öğle ziyafeti verilecek ve müteakiben atış müsabakaları ya pılacaktır. Daimi av yerine avcilar- dan badema yalnız dühuliye kartı 0- lanlar girebileceklerdir. edecek tacirler Beynelmilel İzmir sergisine İstan- buldaki #anayi firmalartnm da işti- raklerini temin için Başvekil İsmet İnönü, vilâyete emir vermiştir. İzmir sergisine İstanbuldaki sanayi firma. larmın iştirakini temin için dün Tür» kofis merkez müdürü Akil Gün ve Ticaret Odası umumi kâtibi Cevat Nizami ile diğer alâkadarlarm işti. rakleirle bir toplantı yapılmıştır. Bu toplantıda sergiye iştirak edecek fir- malara karşı icap eden bütün sühü- letlerin gösterilmesi ve diğer husus- lar Üzerinde görüşülmüş, o kararlar verilmiştir. Vapurlarda gürültünün önüne geçilecek Bazı kimseler Dahiliye Vekâletine müracaat ederek (Akay ve Şirketi! Hayriye vapurlarmdaki (Obüfelerin pisliğinden ve gürültüden şikâyet etmişlerdir. Dahiliye Vekâleti, dün, belediyeye gönderdiği bir emirde bu büfelerin gayet temiz olmasın te min edilmesini ve vapurlarda Jüzum- suz gürültülerin önlne geçilmesini bildirmiştir. Vekâlet ayrıca bu (iki şirkete de bu hususta tebligat yap- muştır, Belediye, bugünden itibaren icap eden tedbirleri alacaktır. Bugünkü hava Bugün havanın kismen kapalı ol-” ması ve yağmur düşmesi mühtemel- | ir, Dünkü hava Dün hava, evvelki güne nazaran sicak geçmiştir. Hararet derecesi göl gede en çok 328, en az 21 di. Güneş- te 43 dereceyi bulmuştur. Dün hava tâzyikı da 759 du. Memlekette hava Bugün memlekette hava vaziyeti şöyledir: Şarki ve Garbi Anadolu az bulutlu ve diğer yörler açık geçecek- tir. Rüzgürlar değişik istikametler - den kuvvetsiz olarak esecektir. Trakyada umumi hava vaziyeti normaldir. Edirnede farkı sühünet fazladır. Kırklarelinde bilhassa gece TAN FEST Na Güreş müsabakaları için şehrimize gelen Cim Londosun karşısına Türk pehliyanlarından hangisinin çıkacağı alâkadar mahafilde günün meselesi olarak münakaşa edilmektedir. Cim Londos buraya çağırılırken Kol Kı- varyani İle yapacağı revanş maçını hem Cim Londos şehrimize gelmek fırsatını kazanmış, hem belediye böy le mühim bir maçı gehrimiz halkma göstermeye muvaffak olmuştur. Fa. kat, geçenlerde Rus güreşçi Kıvar - yaniden başka kimse ile maç yapmak istemez gibi görünen Cim Londos, Di narlı Mehmetle Atinada yaptığı ma- çin revanşını da burada yapmayı dün kabul etmiştir. Cim Londosun Dinar- dan gayri şehrimizde bir Türk peh- livanile yapacağı maç meselesine ge- lince evvelce de yazdığımız gibi bu müsabaka yapılacaktır. Bu müsaba- kalarda Süleymanla Rifat, Kara Ali ile Arif, Mülâyimle Tekirdağlı karşı. laşacaklar, en son olarak Dinarlı te Con Antinakos güreşeceklerdir. Ayri gün Cim Londos Yusuf Hüseyin İle bir gösteriş maçı yapacaktır. Türk pahlivanları arasmda bü suretle ya- pilacak müsabakada birinciliği kaza- nacak olan gelecek hafta Cim Londos la resmi maçını Yapacaktır. Tiyatro Festivali Tiyatro festivalinin üçüncü gecesi de muvaffakiyetle geçmiştir. Prog « ram mucibince dün akşam Tepebaşı bahçesinin varyete kısmında Naşit, Fahri ve Halide kumpanyasi tarafın- dan üç perdelik Nasreddin Hoca pi- yesi m uyetle temsil edilmi yemden sem RAE ağ çok Na mıştır, Bu piyesten sonra h davetlilere müteaddit varyete numa» raları gösterilmiş, eğlenceler geç va- Kit nihayet bulmuştur. Bu akşam Şe hir Tiyatrosu, Mum söndü piyesini temsil edecektir. Boğazda yüzme müsabakası İstanbul sezonu programı arasın da bir de Boğazı yüzerek geçme mü- ha vE Bu yarışa Türklerden başka ecnebiler mak için gelecek sene Avrupa ve hat- tâ Amerikadan birçok kimselerin ve bu meyanda bazı yüzme şampiyonla- rının gehrimise geleceği ve İstanbul kupasmı kazanmak için yarışacakla- rı şimdiden öğrenilmiştir. Bu itibar- İVAL EGLENCELERİ Cim Londos, Dinarlı ilede karşı'aşacak Boğazı yüzerek geçme Srisabakst! i için esaslı hazırlıklar yapılıyor burada yapılması temin edildiği için pazar Türk pehlivanları arasmda bir4 # İmerasiminin bütün hazırlıkları ikmal sabakası tertip edildiği malümdur. | Adliye Sarayının kurulacağı yer de dahil olabileceği için, göhreti dün- | ye Sarayı yapılacak yerin istimlâk yayı tutan Boğazın akıntıların! a$ - | bedellerinin takdir ödilerek vekâlete ! Gelecek hafta Taksim stadında Cim , Londosla karşılaşacak olan Dinarlı liği kazanana belediye tarafımdan iki 4yüz Yira kıymetinde bir kupa verile cektir. İkinci” ve üçüncü geleceklere de ayrıca kıymetli Hediyeler dağıtı- Jacaktır. Bu yarış için şimdiyö kadar on beş yüzücü Türkiye idman ittifak. ları İstanbul yüzücülük ajanlığına müracaat ederek kaydedilmiştir. hfaiye şenlikleri 22 Ağustos Cumartesi günl yapıla cak itfaiye merasiminde bulunmak isteyenlere biletler dağıtılmıştır. EL lerinde 'T ve P markalı biletler olan- lar stadyomun tramvay cihetindeki kapısından diğerleri deniz cihetinde, ki Maipterden gireceklerdir. İtfaye edilmiştir. İki seyyah vapuru geliyor Şehrimize Orantes namındaki İngi | liz bandıralı vapurla 3İ Ağustosta 460, İstradhom ismindeki vapurla 30 Ağustosta bin seyyab gelecektir. Adliye Vekâleti, İstanbulda Adii- bildirilmesini belediyeden istemiş idi. Belediye bunun üzerine istimlâk edi- İecek binalarm kıymetleri hakkında tapu ve vergi şubelerinden malümat istemi şve belediyeye bu cevaplar gelmiştir. la beynelmilel mahiyet alacak olan | Bunun üzerine belediyede bir ko- Boğaz Yüzme yarışlarının ilk adimını misyon teşkil edilmiş ve bu komis- teşkil edecek olan bu seneki yüzm. 14.8-988 see Siyaset âlemi Arap memleketlerinde yenilik cereyanları Arap memlekbiferinde, bilhassa Şimali Afrikadaki karışıklıkların ma» nasını bü defa Fransanm yarı resmi gazetesi olan “Temps” saklıyamıyor. Tunus ve Cezayirdeki geniş halk ta- bakalarının yalnız ıslahat değil istik- İl Mile yakın siyasi haklar da istediğini itiraf ediyor. Fransız hilkümetini te- yakkuza davet ediyor. Fransız, hat- tâ İngiliz gazetelerinde de Şimali Afrikadaki vaziyetin vahametine da- ir birçok yazılar intişar ediyor. Geçen gün Cezayir müftüsünün bir Arap genci tarafından katli, dün de Kostantınıye müftüsünün ağır su- rette yaralanması âdi bir vaka telik- ki edilmemelidir. Zaten Cezayirdeki katil hadisesinin maddi ve manevi suçluları o yakalanmış ve bunlarm yüksek Arap şahsiyetleri olduğu te- beyytin etmiştir. Bunlardan birinin Cezayir ulema relsi olduğu düşünü- lürse vaziyetin vahameti derhal mey» dana çıkar. Şimali Afrikada olsun, Mısır, Fi- listin, İrak ve diğer Arap memleket. lerinde olsun, kalkınma hareketlerile Şimdiye kadar doğrudan doğruya * adeta müstemleke muamelesi gören, birçok hukuktan mahrum bulunan Şimali Afrikada dn yeni birtakım ce reyanlar yer tutmaya başlamıstır. Yakm zamana kadar bu memleket ğu gibi, her şey müstemlekeci devle- tin nimetiyle perverde olmuş ulema» nan elindeydi. Cahli halk üzerinde ulema genğlere karşı koyabiliyor, bunlarm haklı birtakim. taleplerine set çekebiliyorlardı. Son Üç sene .zarfında yeni bir takım âmiller bu vaziyeti fas mamen değiştirdi, Tunusta, Cezayir» de, Fasta, Mısırda ve bütün Aren memleketlerinde din kadar ve hattâ bazan ondan daha, kuyvetli bir çere» yan belirdi: Arap cereyanı, milliyet, perver cereyanlar... * Hissi, mili, ve hari temayüller Arap dünyamı çalkalarken siyasi bir takım hadiseler de Arap milliyet perverlerinin imdadma yetişti... Ha» beş - İtalyan harbi, İngiltere - İtalys İspanya vukuatı ile Avrupadaki anlaşamamazlığın da diğer Arap memleketlerine birçok fırsatlar ver receğine inanabiliriz: Hele müstakbel rinde derin akisler bırakabilir. memleketlerin siyasi ve kımdan,* dünyanm en yerlerini işgal ettikleri tutulmalıdır. 4 Irak, Filistin ve Mısır, petrol met yi lerde derin bir taassup hâkim oldus derin bir nüfuz sahibi olan bir takım bir Avrupa harbi Arap memleketi | ' i i # N d # İk ».»sım Il sa 4 ye? d |“ “ N i re belediye fevkalâde ehmmiyet mekte Ve ona göre hazırlıklar yap- maktadır. Bu seneki yarışta birinci- | gönderilecektir. g 1011 8 1718192021 ber 1324252027282 Gün: 27 Binet ay Hizm: 1355 Hicri 4858 Rumi Cemasiyelevvel Ağustus 26 1 Güneş: 5,9 — Öğle: 12,19 — İkindi: 18,09 Akşam 1 «— Yatsı: 20,54 — İm 3 8l€ | yon istimlâki icap eden binalara kıy- ver- İmet koymaya başlamıştır. e kapalıdır. Maamafih, vağmur beklen | suzluğundan 81 kişinin lüzumu muha Netice yakında Adliye Vekâletine Denizlide zelzeze Denizli, 13 (A. A.) — Dün 1222 de hafif bir zelzele oldu. Bir dakika sonra uzun ve çok şiddetli bir zelze- le daha oldu. Ufki olduğundan zayi. at ve hasarat olmadı. Saat 12,45 te, 4,5 te, 1,25 te, 835 te ve 8.42 de ol mak üzere beş zelzele daha kaydedil. di. İ İzmir, 13 (Tan) — İzmirde bugün İdört zelzele Olmuştur. Zelzele çok | hatir geçmiştir. Geçen sene bugün 1 — Habeş işi için bir üçler kön-| feransi toplanması kararlaştırıldı. Fransızlar İtalyanları tutarsa İngil- tere Fransayı Almanlara karşı yalnız bırakacaktır. 2 — İtalyanlar dün 12 adada örfi Idare ilân etmişlerdir. balarınm yarında veya petrol müm kale yollarınm üzerinde bulunuyof” | lar, nus ise, askeri ve Iktısadi Şarki Akdenizde ve Atlantikte mühim bir mevki işgal ediyor. Almanya ve İtalyanın hâdiseleriyle Şimali Afrikada bitenlerden çok yakımdan olmaları da bundan İleri geliyor. Birkaç aydanberi Akdenizin tarafında büyük bir faaliyet çarpıyor. Bu fanliyet, bazı siyasi diseler burada ve dünyanın her fmda şimdiye kadar bildiğimiz mefhumları tamamen kadar mühimdir. Arap dünyasının uyanı e” ti. çi ed ki, ması da İİİ bu değişikliklerden biridir. Rai Hafif yemekler — Ateş bab! karası (1), tereyağlı bamya, cık hoşafı. Ağır yemekler — Etli gü böreği, şeftalili francala tatli. 19) Ateş balıklarını iyice temi sonca birer birer a yapraklarzi bi 3 —2 milyon lirayı bulan takas yol mal: üzerlerine temiz bir hindi (© zeytinyağı sürerek izgarada piitiiri” © vet melis olur, i iğ yet | x rw sZzose ik “ i» k k ?