12 Eylül 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1
YEFEERI. (EEE İME YEprep PEPE A ENZA CUMARTESİ 12 EYLÜL uriyenin istiklâli ve Suriyedeki ürkler Fransa - Suriye muahedesi iğ meden verdiği malüma-! ta göre Fransa ile Suriye Mümeasilleri bir dostluk ve ittifak Muahedesi imzalamışlar ve bu mua- İede ile Suriye tam muhtariyetini mıştır. Suriye, Büyük Harbin netisesinde Ösmanir devletinden ayrılan ülkeler Arazmdadır. Türkiye Lozan muahe- Üssini müzakere ederken bütün bu memleketlerin mukadderatını ndi sabiplerinin elinde birskmiş ve Mitün bu ülkelerin hür ve müstakil Yaşamalarına taraftar olduğunu gös- Suriye cenup hududumuzda — bize bitişik bir komşu memleket olduğu onun mukadderatile alâkadar ol Manuz tabiidir ve zaruridir. Hür ve Mukadderatma sahip bir | Suriye, “Türkiye ile ancak dost olabileceği, ve Türkiye ile en iyi komşuluk mina- Mbetlerini idame ve inkişaf ettire-! bileceği için Suriyenin hürriyet ve iklâline kavuşmasını, sevinç İle| karşıdır ve Suriyelileri kutlularız. Suriye ve Fransa: Ss uriye, büyük harpten sonra, müttefik devletlerin harp sr- Tüzmda Mekke şeriflerine verdikleri Sözü tutarak müstakil bir Arap dev- i vücude getirmelerini ve kendisi- Yin bu müstakil Arap devletine mer- olmayı bekliyordu. 1918 senesi- İN 7 sonteşrininde İngiltere ve! Pransü hükümetleri Suriye ve | Tra-| kn mukadderatını bu memleketler kalkına bıraktıklarını ilân etmişler, | Tâkat 1919 Eylülünde Süriye sahille- | Fransaya, Suriye iç tarafları-! Min Kral Faysala ve Suriye halkma| lması için uyuşmuşlar, 1920 de Bariyelilerin istiklâilerini ilân etme- ve Faysalı Kral ilin etmeleri &-| “rine Fransa Şam şehrinin Üzerine imiş ve bu şehri işgal ederek il hükümeti devirmişti. Müt İefik devletler daha evvelden Suriye- Fransiz mandasına bırakmayı ka- etmişler, 1922 de Milletler Cemi- konseyi bu kararı tasvip etmiş, 1823 te imzalanan Lozan muahede- ide, Türkiye Osmanir İmparator- Miğundan ayrılan parçaların mukad- ratını halkm iradesine bırakmıştı. Mandasma bu şekilde. gi- tasdikinden ve meriyete geçme- tak sonra müstakil bir devlet ola- Mk müstakil birdevlet sıfatile| İlletler o Cemiyetine girecek, Yek ile ittifakmdan istifade ede- müdafaa kuvvetlerini hazırlıya- w Ye milli hayatıma hâkim olacak- Seriye ve Türkiye: Konu Suriye devletinin gire- & ceği bu yeni hayat devresin- Mltm başmda muvaffak olması | Arkası 3 üncü sayfada J KARIKATURIST RAMIZ Ymetli karikatüristimiz Ramiz ai Maftadan itibaren bütün mesalsi- Yalniz “Karikatür” mecmuasma M, iştir. Bugünkü Karikatür | eğ ia Ramizi seve seve sey-i Ma Suriye, dün imzalanan muahede ron TAN EVI İstanbul Ankara caddesi TELEFON : 24318, 24319, 24310. , İSTANBUL İKINCİ YIL — No. 504 “iskenderon için müstak düşünüldüğünü ümit etmek isterim,, Hariciye Vekili Dr. Tevfik Rüştü Aras dün Cenev- reye hareket ederken “Tan” muharriri, günün birinci plândaki siyasi mevzuları Türk - İngiliz dostluğu, hakkında sualler sordu. Döktor Aras “Tan” muhar- ririne, Fransa - Suriye muahedesinden bahsederken bilhassa şöyle dedi: “Ve hemen hepsi Türk olan iki yüz seksen bin nüfuslu İskenderun ve Antakya mn- takası için de mahalli müstakil bir idare derpiş edil. miş olduğunu ümit etmek isterim.,, Şimdi mülâkatı Okuyalım: — İngiltere ile bir muahede yapıl- makta olduğuna dair haberler var- dır, Bu hususta bizi tenvir eder misi» niz? — Türkiye ile İngiltere münase- betlerinin çok o dostane ve samimi olduğuna şüphe yoktur. Fakat si yasi bir muahede görüşülmesi bah- 88 mevzu değildir. — Fransa ile Suriye arasmda bir | ittifak muahedesi parafe edildiğini ajanslar bildiriyorlar. Bu hususta malümat verir misiniz? — Söylediğiniz muahede etrafın- da müzakerat cereyan ettiği hak- kında malümatımız vardı. Parafe edildiğini ben de sizin gibi ajans- Jardan öğrendim. Metni hakkmda henliz sarih malümatımız yoktur, Şurasını tasrih ederim ki, Osman. lı İmparatorluğundan ayrılan par- çalarda milliyet esasmda müstaki) devletler teşekkülünü, biz yeni "Tüp. kiye daima memnuniyetle gördük) ve temenni ettik. Lozan muahede. sinde İmparatorluktan omüdevver hükümranlık hukukumuzdan alğ- kadâr lehine feragat ettik. Binaen- aleyh Suriyenin de Irak gibi olüşv haberi bizi ancak sevindirir. Zaten bu hususta görüşümüzü dost Irakm Cemiyeti Akvama dühulü münase- betile söylediğim nutukta açıkça ifade etmiştim. Kendilerine karsı hissiyatımız ve vaziyetimiz bu olan| Suriyelilerle, aramızdaki dostluk çok İleri olan Fransanın yaptıkları Antakya ve İskende- da yaşayan Türkler Antakya ve Iskenderan ha | hepsi Türk olan iki yüz seksen bin BAŞMUHARRIRİ: AHMET EMİN YALMAN Bugün Beşinci sayfada : Suriye istiklâli savaşı — Yedinci sayfada Çocuk Antakya ve iskenderon Türkleri 280 bin Türk icin ". . N müstakil idare Hariciye Vekili “TAN, a dedi ki: —— ve Antakya il bir idare etrafında kendisile görüştü. Suriye - Fransa muahedesi re İngilteree 3 ve Türkiye i | görüşmeleri | fi işe ii Siyasi ve askeri | i anlaşmalar bek- il lendiği söyleniyor Başvekil İsmet İnönünün İngiltere seyahati hakkında il maruf Avrupa Ajansları neş- İ riyata radyosu dün gece yarısından | | sonra General İnönünün se- | yahati etrafında yeni malü. | Doktor Aras dün Cenevreye gilerken vedalaşıyor. ittifak muahedesinde İ mat verdi. Başvekilimizin ve hemen || Zondra seyahati önümüzde- İ ki İlkteşrin ayında vuku bu- nüfuslu İskenderon ve Antakya ironi eğme N le mmtakası için de mahalli müstakil |! İzol in an bir idare derpiş edilmiş olduğunu || Çe bir ge ul ümit etmek isterim. Kel meivakkan tile. PLA sz konseyi o Cenevredeli yet alacaktır. Ayrıca Başve- iy m i kilimize ordumuz ve donan- , “© Şimdiye kadar mutat olduğu memiz erkânından “bazıları. üzere asamble münasebetile Cenev* İ| pen da efakat edecekleri bi. rede toplanacaktır. Balkanlar âra- diriliyor. sında tabil inkişafını takip etmek- ği te olan büyük dostluk münasebetle Kal rini artık teyide lüzum var midir? radyosu, Türkiye pacağı görüşmeler sonunda siyasi ve askeri oanlaşmalar elde edilmesinin beklenildi. | ğini bildirmekte ve İsmet İn. önünün Londradan sonra Pa- rise gideceği de ilâve olun- maktadır. Donanmamız Akdenize çıkarken Türk, donanmasının 1929 da Ingil- terenin Akdeniz filosu kumandam tarafından yapılan ziyareti iade €t- mek üzere sonteşrinde Maltaya gide- veğine dair verilen haberler dün Londra radyosu tarafından neşir ve tebliğ edilmiştir." Kahire radyosu Türk donanmasının Atatürk devrin- , de Akdenize bu ilk çıkışına cit ha- gösteren harita berlerin çok iyi bir tesir bıraktığını (Yazısmı iicüncü sayfada okuyumuz) | söylemistir. valisini başladılar. o Kahire || İlhayet vermeğe çalışacaktır. Başvekilinin İngilterede ya- || Mussolini Yemeni .istil âyva hazırlandı Bir İngiliz gazetesi diyor ki : Italya, köleliği kaldır- mak bahanesile Yeme- ne de hücum edecek İngiliz matbuatı zaman zaman İtalyanm yeni istilâ teşebbüsleri hakkında neşriyatta bulunuyorlar. Dünkü posta ile gelen İngiliz gazetelerinden Daily Shetch ga zetesi Duçe'nin yeni arazi siyaseti hakkında yeni ma- lümat vermektedir. Bunu aynen yazıyoruz: Londra — Daily Sketch Gazetesinin muhabiri yazı- yor: Cenubu Garbi Arabistanm hemen her şehrinde, bilhassa Bahriahmerin İtalya tarafından yarı istilâ edilen Habeşistana mukabil kıyılarında İtalyanın bu tarafları da istilâ ile tehdit ettiği mütemadiyen fışıl danmaktadır. Bu korku Yemen hükümdarı | mâm Yahyanın nâzırlarına da geç- miş bulunuyor. Cenubu Garbi Ara- bistanda yaptığım seyahatten henüz döndüm. Anladığıma göre İtalya, Bahri Ahmerin bu tarafına da ta- ârruz ettiği takdirde yine köleli ilga etmeyi bahane olarak İleri sü- reçektir. Netekim Habeşistan isti lâsının esası da köleliği ilga olmuş- tur. Halbuki Haile Selâsiye senelerden beri bu maksadı temin için çalışıyor- du. Yemene gönderilen köleler Afri kadan gelirler, Bunlarm çoğu Habeş- lidir, bir kısmı da zöncidir. Habeşis « landa kölelik kalkarsa Arabistanda köle alışverişi de durur. Köle ticare- tinin iki kaynağı Liberiyadır, Millet- ler Cemiyeti de bu Afrikalı Cümhuri- İ yet ile alâkadar olarak bu işe bir ni- | Fakat Habeşistanda ne yapılsa, İsen ticare tinin önüne geçmek İçin hiç olmazsa on sene geçmesi icap edecektir. Çün- kü köle ticareti yapanlar bin bir hile den istifade etmektedirler, Fakat Bahri Ahmerden geçen her gemi araştırılırsa bu ticaretin önüne geçmek mümkün olur. Arabistan hükümdarı İbnissuut, köle ticaretine karşı zelmsğe başla- mıştır, Fakat Yemen böyle değidir.'O halde İngiltere derhal faaliyete geçer Ingiliz gazetelerine göre Yemeni de #stilâya hazırlanan Mussolini ve kendisine her yeri araştırıp köle- leri çıkarmağa müsaade verilirse Ital yanm ayni istilâ için ileri süreceği bi- ricik bahane ortadan kaldırılmış o - İur. Aksi takdirde bu bahane yeni bir istilâ harbine vesile teşkili eder. Bu « gün bu korku mevcut Hitler Norenberg'de dün de nutuk söyledi Dedi ki: “Büyük harikalar doğuyor, gayeye doğru inkişaf ediyor,, si Yeni Alman donammasmm en modern harp gemilerinden Amiral Ger vrrhig (Hitlerin veni mutkn üriineii car. ağı
