27 Mayıs 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 7

un Ankara, 26 (TAN) — Bugün mec- bütçe müzakerelerine devam edilmiştir. Nafın, Masrif ve Mili Müdafaa hk leri konuşularak kabul edilmiş, tsat Vekâleti bütçesi de kismen üşulmuş ve vaktin darlığından dolayı celse tatil edilmiştir. Nafıa Vekâleti bütçesinin müzake #shasinda Nafıa Vekili Ali Çe - ya İleri sürülmüş olan mütalca tâ karşılık olarak ezcümle aşağı - i beyanatta bulunmuştur: “— Nafa Vekâleti bütçesi geçen gibi memleketin ümran, te- Takki ve inkişafı hususundaki seyri Di takibetmek esasına müstenit ola- Milli mıştır Bir tarafta da hazırlıklar yapıl maktadır. 38 senesi içinde diyebili- rim ki, her tarafta ihaleler yapılmış olacaktır. be tesis ettiğimizi hatırlarsınız. Bu şu zaretini ve kontrolünü yapmakta, resmi devlete ait, vermeğe başlamıştır. Asfalt yol inşaatı için Bir de yapı işlerimiz vardır. Bir şu bede vekâletlerin bütün inşaatının ne plân ve projelerini hazırlamakta ve müesseselere ait inşaatın bir intizam dahilinde cere- yan etmesini temin etmekteyiz. Bu bü ronun mesaisi çok güzel semereler Bu sene yalnız Lüleburgazdan öte tarafa devam etmek için bir milyon da hissettik. Daima nezaret altında Mizde bize ait olmak üzere 5 milyon kadar bir paramız vardır. Bun- IN gayri olarak fevkalâde bütçede milyon lira kadar bir tahsisatı - Z vardır. Bu da fevkalâde olarak Memleket dahilinde yapılmakta olan r yükseltme işlerinin, simendü- lerin, su işlerinin masraflarını kar lamak üzere konulmuştur. Yani Mafia Vekâleti hizmetleri hükümet- e ehemmiyetle ve tabii seyrinde dü Yünülerek takip edilmektedir. Zan - M*derim ki, yapılan ve yapılmakta “lan işler yüksek heyetin ve mem - İsketin arzularını tatmin edecek ma- Nİyettedir. Bununla tabil biz de va- “femizi yaptığımıza kal olarak müs ane çalışmamıza devam ediyo - Yuz ve edeceğiz. * Mili şoseler ve şimendifer Evvelce bütçe hakkında Maliye; Vekili arkadaşımızın sözleri esme -| ında diğer bazı arkadaşlarda Aİ *tmişlerdir. Bunda hepinizin hakkı duğunu ve memleketin ehemmiyet , Vermesi lâzim geldiğini ben de sizin SİN beraber kabul ve tasdik ediyo - Füm, Şimdi şoseler işinde bizim yüzde 15 varidatımızla ve bütçemize koy-| “lğumuz 300 bin lira kadar bir pe- ta ile mühim gördüğümüz hususla - 3 alâka göstermekteyiz. Bir de transit yolu Vardır. Bu yolü İrkaç senedir yapmaktayız ve ya- kinda bitirilmesine çalışıyoruz. Trab- Yondan Karsköseye kadar lâzımgelen tâmirler yapılmıştır. Bugün Karakö- *eye kadar vasıtalarımız emniyetle iş > Hududa kadar olan kısım ki 80 kadardir, bu seneki parâlar yapılacaktır. Sonra yapılmış olan yolları daimi akıma tabi tatuyoruz. Evvelce de Söylemiştim, bunda çok lüzum ve fay bülundurmaktayiz. Bunun için de bir Miktar para koyduk. Bu paradan bü- Yük sular üzerinde bulunan köprü- leri yapmak siyasetine devam ediyo- tuz. Yapılmış olan 80 kadar büyük bu sene 30 köprü daha ilâ- Ve edeceğiz. Şimendifer işlerine gelince, bu si- Yasete devam etmekteyiz. 1938 sene *i içinde Zonguldağa kadar gittik. Ve bu hattı işletmeğe açtık. Sivas - üzerinde Çetinkayadan Ma- ge tanzim edilmiştir. Tetkik buyur) lira kadar bir tahsisat aldım. Bir te unuz, adi bütçemizde 8 milyon kü ) lira vardır.Bunun 3 milyon küsür She diğer vekâletlerin yaptırmak | tanbul - Ankara meselesi de hatırımız girdikleri yapı işlerine sit bir psrs-|dan geçer. Ve garpten şarka doğru » Ve usulen Maliye Vekâletinin | pir otomobil yolunun da uzaması Şa- Ye tensibile bizim bütçemizde| yanı arzudur. Yelniz bu büyük bir İlmektedir. Şu halde adi bütçe| iştir. Şimendüfer işi devam ederken raftan da projeleri hazırlıyoruz, he- men az zamanda işe balıyacağız. İs- bir taraftan da pahalı olan asfalt yol sonra #ıra İle buna geçeceğiz. Yalnız bunun üzerinde de ufak bazı hareket mı yaptık. Etimesuda kadar bu yol hatırımızdadır. Böyle fırsat buldukça ufak tefek yapmak istemekteyiz. Posta - Telgraf Posti Şimdiden söyliyeyim ki, kışlar.,, Ecnebi şirketler lah nasibetti bitirdik. İstanbul ele! la hallolunur. alkışlar, Vakıflar Umum Müdürlüğünün büdeesi dir umum müdürlüğün tir, - Telgraf bütçesi geldiği VA| teren alâmeterdir. İkit yine izahat vermek mümkündür. | ateşe verecek ve bize de sirayet ede- tasarruf bilecek olan bir harbin zuhur etmiye sandıkları üzerinde arkadaşımız dur ceğini hiç kimse iddia edemez. Ve dular. Bu sandıklar üzerinde €3a3lı | bunun ne kadar yakın veya uzak tetkikat yaptırmaktayız. Bunu her-| olduğu da tahmin olunamaz. Böyle halde yapmak istiyoruz. Çünkü bi -| olunca her an her ihtimale karşı or- zim memleketimizde kolay para Yâ dumuzu hazır bulundurmak mechu- tırmak, kolay: para almak için ÇOK| siyetinde olduğumuzu söylemiye ha faydalı reticeler verecektir. Bun —| cetiyoktrir dan bülk çok istifade edecektir. Bu- na kani olduğumuz"içindir ki, bu işi yapmak istiyoruz, “Bravo sesleri, al- trik şirketi işi hallolundu, “sürekli alkışlar ve bravo sesleri,, diğer iki zin yüksek kudreli ve her “hususta üç şirket kalmıştır. Onlar da kolaylık | yüksek kabiliyetini göstermiş olan Arkadaşların başka arzusu ve sua- W varsa söyliyeyim. “bravo sesleri ve 2.915.495 lira tahsisat verilmekte - varidatı Umum müdürlük: bütçesinde bu sene Üsküdarda ve Lâlelidekine ilâ /kışlarla tasvip olunmuştur: Müdafaa, İktısat Vekili Şakir Kesebir işine fazla para koymak teklifsizce küçük her millet ordularının teşkilâ bir hareket olur. Ötekini bitirdikten | unı genişletmekte ve bütün varlıkla | olan Maarif bütçesinin müzakeresine rile harbe hazırlanmaktadırlar. Ger- çi beynelmilel müesseseler sulhü ida ler yapmaktayız. Tayyare meydanı-|me için insaniyetkârane ( gayretler na kadar olan 9 kilometrelik bir kıs- | sarfediyorlar. Sonra devlet adamları maruf siyasi şahsiyetler her yerde uzatılacaktır ki bununla 19 kilomet- | sulhperverane nutuklar söyliyorlar. £e olacaktır. Yani ihmal etmiyoruz,| Amma bir taraftan da silâhlanma ya rışına çıkmış olan milletler biribir- lerini geçmek için olanca kuvvetle rile çalışıyorlar. Uğraşıyorlar. haller sulhün tehlikede olduğunu gös Bütün dünyayı Arkadaşlar, kabul buyurduğunuz. İkanunlarla, verdiğiniz isabetli karar larla ordumuzu! en son sistem harp vasıtalarile teçhiz ederek milletimi- zin yüksek menfaatlerini lâyikile ko Ecnebi. şirketler meselesi üzerine | ruyacak bir hale koymuş bulunuyo - arkadaşım temas etti umumiyetle şir | ruz. (bravo sesleri şiddetli alkışlar) ketleri millileştirmek prensibini ve-İbu sayede bugün cihan hâdiselerini kil olduğum gündenberi takibetmek |sükünetle takip etmekte ve aleyhi - teyim. Ve takip ediyoruz. “alkışlar, İmize vukubulabilecek herhangi bir Geçen sene vadettiğim gibi teveccü-|teşebbüs ve hareketi şiddet ve emni hünüze ve itimadınıza mazhar Ol -|yetle karşılamıya âmade bulunmak- dukça bitireceğim dediğim bu işi Al-|tayız. (Bravo sesleri şiddetli ve sü- rekli alkışlar) Kuvvetimizin en büyüğü şefimi - milletimizin fedakârlığıdır. (bravo sesleri alkışlar) maddi ve mâni yüksek sevk ve idare ve kumandası altında ne kadar büyük işler başara- Ankara, 26 iTan muhabirinden) — | bileteğini takdirinize bırakır, bütçe Vakıflar umum müdürlüğü 1938 ma | nin kabulünü rica ederim (brava ses K yıl bütçesi encümenlerden çikti leri şiddetli alkişlar ve meclis ruznamesine alındı. Mez. kür bütçeye göre umum müdürlüğe |fa& Vekâleti kara, deniz hava bütçe lerile askeri fabrikalar ve harita u- mum müdürlüğü bütçeleri kabul e- 2.913.010 lira olarak hesap edilmiş |dilmiştir. i Bütçelerin kabulünü takiben aşağı daki iki takrir ittifakla ve sürekli al- Bu! Küjtür Bakanlığının bütçesi diğer büt İbir de talebeartımı nisbetinde tesisata kuvvetleri böyle iftihara değer bir derecede olan ordumuz Atatürkün Bu beyanatı takiben Milli Müda- İaiyaya kadar olan iltisak hattının da | veteT: Eyüp ve Topkapıda iki imaret açıldığını biliyorsunuz. Ondan sonra Bu sene teşrinlerde, Cümhuri - Yet bayramında Erzincana mutlak su Tette varacağız. “Bravo sesleri" Erzincandan Erzuruma kadar olan abiye ve köprüler kismen bitmiş Ye kısmen bitmek üzeredir. Her hal 38 senesi içerisinde demir ferşiya- tina başlanacak 39 da da mutlak su- #ette bitecekitr. (Alkışlar) Su ve yapı işleri Su işlerimiz malümunuzdur. Bü- YÜK su işlerine ehemmiyetle başla" 31 milyon liralık su işleri üze- her tarafta bilfiil çalışmakta “ir. Btüter yapılmış ve her türlü ha- #rlikları bitirilmiş olan yerlerde mü Pkasalara koymakta ve (hale etmek üzerinde ehemmiyetli tesviyei | daha yapılması vardır. Divriğe kadar olan hattı işletmeğe aç |Müfi Müdafaa Vekilinin nutku Daha sonra Milli Müdafaa Vekil! rek şu beyanatla bulunmuştur. “ — Arkadaşlar, lira kadar bir fark vardır. Bunun alt; buçuk milyon lirası kara, deniz ve hava teşkilâtımızın genişletilmesi dolayısile artacak olan masraflara| vibe sunarız. kârşılık olmak üzere bütçenin muh- telif fasıllarına tevzi ve taksim edil. taksitleri karşılığıdır. Silâhlanma yarışı İeYiz. Birçok yerlerde ihaleler yapıl “Milli Müdafaa Vekilimizin bü - tün milletin emniyet ve itimadını te- KGM ei imi Milli Müdafaa Vekili Kâzm Özalp Tetkik için huzurunuza sunulmuş geçilmezden evvel bu bütçenin ne gi- bi esaslara dayandığını ve 938 - 939 ders yılında bu bütçedeki mevzuat ve tahsisatla neler yapılmak istenildiğini! kısaca ve sizi sıkmıyacak şekilde ar- zedeceğim. Bu sene bize verilen'para yani zam molunan paranın yekünu 2.631.000 li radır. Geçen sene de arzetmeştim ki, çelerden farklı bir mahiyeti haizdir. O da otomatik! olarak artmak zarı retidir. Sebebi heyeti aliyece malüm dur. Orta mektep talebeleri artıyor. Bü artış nisbetinde muallim, teçhizat, tesisat nisbetleri de arlıyor. 2.631.000 liramn, 811.000 “lirası maaşata, 320,000 lirası ücretlere ve ayrıca“ 410,000; “lirâsiiyeğitmenlere 299,000 Tirası-kur lirası ge çen sebölleki tahsisata ten ha lesi yapılmış ölan inşaatayl24.000 li- rası İeyli meccani talebenin 1500 © iblâğına ve ilâh., tahsis edilmek sure- tile 2,387,000 lira tevzi edilmiş. bu- lunuyor. Bunu zammedilen paradan çıkarırsak 244 bin lira kadar bir pars kalır ki bu parayı da teksüdiye, har- cırah, ikramiye ve saire gibi haklara iâşe masraflarına ve mübrem ihtiyaç lra serpiştirmiş bulunuyoruz. Bütçe nin heyeti umumiyesinde bunu ar- zetmekle bu sene bize yapılmış olan | saber bu sitenin nerede kurulması Vâ| ie getirmek istiyordu. Fakat zammı istisyar etmiş olmiyorum. Ni | geleceğini tetkike gideceğiz hayet bu dar sahada Maarif Vekâleti işlerini ayakta tutabilmek ve talebe tehacümünü önliyecek imkânı vere- bilmek için bu parayı bize temin et- İlk tedrisat meselesi aarif ve Nafıa Idü ve Kabul Edildi üdceleri Görüşü arzuya tevfikan-1500 e çıkarmış bu:| hususta heyeti celileye teferrüatlı iza lunuyoruz, Müslim yetiştirmek için |hat verebilirim. bu sene aldığımız tedbirlerden birisi de lisan muallimi için Galatasaray ve | den bahsettiler. Bu, Kültür ailesi #- ya İngiliz ve Alman mekteplerinden | rasında, mahremane yazılmış bir ta- her hangi birisinde tahsillerini bitir |mimdi. Fakat maalesef gazeteye in- miş gençlerden alıp bir sene Lisan tah | tikal etmiştir. İntikal ettiren zevat sil ettirdikten sonra muvaffak olan- | hakkında tahkikat yapılmaktadır. Bu ları bir sene müddetle Avrupaya gön | münasebetle rica ediyorum. Matbua- derip okutmayı ve lisan hocası yap-|tımız, buna dikkat etsin, talebeye söy mayı düşündük. Sipıf geçme hususundaki tamimler. lenecek söz vardır, muallime söylene Bu suretle iyi lisan hocaları elde e |cek söz vardır. deceğimizi zannediyoruz. Sanat mektepleri Mesleki tedrisat için arkadaşlarım, | çok lütufkâr ve cemilekâr sözler söy | ledikleri için fazla bir şey ilâve eğe-| cek değilim. Bursdaki sergide sanat mekteplerindeki evlâtlarımızın eser- lerini gördük. Yalnız bunların adet- leri pek azdır. Mahduttur. Memleket | daha başka tedbirler alınmasını iste- te fabrika, atelye inkişafına mütena zir olarak talebe yetiştirememekteyiz. Kıymet itibarile yetişiyor. Fakat adet itibarile kifayet etmiyor. Zannediyorum ki, bu İzahatımla Berç Türker arkadaşima cevap Ver- miş oluyorum. Muallimsiz köy adedinin nekadar bine baliğ olduğunu biraz evvel ar- zetmiştim. Bizim vazifemiz mümkün olan çareye başvurarak biran evvel lü zam olar muallimleri yetiştirmektir. Eğer aldığımız tedbirler . meyanında yen arkadaşlar varsa onları da maai- memnuniye dinleriz. Süleyinn Sırrı arkadaşımın olgun- luk imtihanı “hakkındaki dikkate de- ger sözlerini ayrıca tetkik edeceğim Universite işlerimiz Büyük Şefimiz Atatürk, yıl başı nu tuklarında Üniversitelerimize haki- kalen şerefli bir vazife tahmil bü- yurdular : Bu vazife, memleket da- valarının ideolojisini anlıyacak, an- latacak, nesilden nesile yaşayacaktır. Fert ve kurumlar yaratmak igibi çok esaslı bir vazifedir. Bu hütusta mem leketin üç bölgeye ayrılmasını, Garp bölgesi, için İstanbul Üniversitesinde başlamış olan ıslahata radikal bir şe kilde devam olunmasını, merkez böl gesi, için Ankarada bir Üniversite kurulmasını ve Şerk bölgesi için de Van gölü sahillerinde bir kültür şeh ri yaratılmasını irade buyuruyorlar, Ankara Üniversitesi için. dil, tarih fakültesi esas. teşkil oder. Gelecek Sene 99 senesi Mayısında bina hazır- dır. Bin yataklı bir pansiyon ve bin dı hastihanesile beraber Anka Ta Tıp Fakültesi için vermiş olduğu- nuz;kpedi gelevek iiseeden itibaren kullanilmaya başlanacaktır. Malü- mu âlinizdir, kredi Sıhhiye vekâleti elindedir. Şu halde Ankaradaki Üniversite bu suretle teessüse başlamış demektir. Van Üniversitesine gelince; o ha- valide kış mevsiminde arazi üzerinde *etkikat yapmak imkânı olmadığını tasdik buyurursunuz. Yakında şehir cilik mütehassısı Mimar ve muktedir lk ve oria tedrisat elemanlarile be- Maruzatım bundan ibaretti Japonyada Harp Kabinesi Kuruldu Yeni Japon Hariciye Nazırı General (Başı 1 incide) Bu suretle hariciye, harbiye, bah- riye, dahiliye ve maarif askerlerin eline geçmiş bulunuyor. Imparator, B. Hirota, istifa ettiği Güzel Sanatlar ve neşriyat işleri İstanbuldaki Güzel Sanatlar akade-! tiklerinden dolayı gerek Başbakanı- | misi inkişaf seyrini takip etmektedir. mia ve görek Maliye Vekili arkada-| Şu kadar arzedeyim ki, bundan iki şumıza teşekkür etmeyi borç bilirim, |3€De evvelki talebe mevcudu üç misli artmıştır. Bu rağbeti Akademiye ge- z tirmiş olduğumuz mütehassısların fa. | '1Y€ ve terbiye... İzin verirseniz ilk tedrisat hakkın | aliyetine medyunuz. i Mâfları « Burada, Ankaru könservâtuv: allik olan noktal nazar ihti fırsat bulacağız. onu arzedeceğim| monik örkestra inkişaf ha alar ği İnan Japon kabinesindeki bu bulrana | Nüfusu 800 den fazla veya wekiz yüz ğ nedir, BA) ap biyet vermiş olduğu zannedilmek ü de dahi yatro kısimında iki senedenberi tale- 8 400 arasında olan köyler il be mevcudu iki misli artmıştır. dte| di” olmak üzere bütün kasabalara ve bü çıkmıştır. tün bu kabil köylere vermek üzere| Neşriyat işlerin. gelince; bö sene | Şerktan alınan en son haberlere gö da bü sene ne yapmak imkânını ve daha 12.-bin:musllime © ihtiyacımız) mektep kifaplarını eylülde mahalle- rine göndermek Üzere tertibat aldık. çin mevcut muallim mekteplerini tak |U9vYoruz ki buna muvaffak olucaz vardır. Nüfusu 400 den aşağı olan 32 bin köy bunlardan ayrıdır. Bunun İ- viye ederek mümkün olduğu kadar bu 12 bin muallimi az zaman zarfın- Milli Müdafaanın geçen seneki büt çesile bu seneki arasında 15 milyon miştir. Sekiz buçuk milyonu da bü- yük şefimiz Atatürkün irade ve tas- Arkadaşlar, bildiğiniz gibi büyük, yit eder beyanatı, münasebetile, i İhuriyetimizin kıymetli ve kudret Antalya Erzurum Maarif Vekilinin nutku fet Arıkan şu beyanâtta bulunmuş” tur; — Sayın arkadaşlar, & ” tor Kâzm Özalp, Vekâlet bütçesinin mü |dusuna yüksek meclisin slim vel. m zakeresine başlanırken kürsiye gele. | Sevgisinin iblâğını rica ederiz. Şükrü Koçak. Gİ, Kâzım Sevüktekin” “Milli Müdafaa Vekâletimizin büt da yetiştirmek için bu sene aldığımız muştur. Orta tedrisatta artış Orta tedrisat, arkadaşlarıma : yıl da bilmünasebe arzetmiştim ki,| NakiyeElgün arkadaşımın kimsesiz çesi müzakere ve SNYİR) olunurken | hakikaten maaritin en büyük sıkıntı- | çocuklara bir yurt, a bir yu B. M. Meclisinin ordumüza olan sev larından birisi de orta tahsilde bulu-| va yapılması hakkındaki mütaleala- gi ve hürmetinin vekâlet vasıtasile İnan talebenin kemali memnuniyetle |rı hakikaten şayanı dikkattir. Hepimi| tedir. ordumuza ulaştırılmasını yüksek tas | kaydediyorum, artımı nisbetinde mu |zin mustarip olduğu bir mevzudur. | Hatiplere cevap zaman General Ugaki'yi Başvekâle - ordu, mumaileyhin ordudaki genç zabitle- rin siyasi tahrikâtımı şiddetle tenkil etmesinden korktuğundan bir takım itirazlarda bulunmuştur. Ordu ve donanma mümessilleri, halihazırda beş mühiin hezaret işgal etmektedirler ki, şunlardır Harlelye, dahiliye, harbiye, bah - Çindeki idarenin tensikine müte « Newyork, 26 (Hususi) — Uzak re Japonlar Lunghey demiryolu şe- bekesi üzerinde garbe doğru ilerle meğe devam ediyorlar ve Tayfen' - den elli mil mesafede olduklarını bil diriyorlar. Honan vilâyetinin merke- Zi olan bu şehir dün tayyareler ta rafından - bombardıman - edi niş ve İzin verirseniz hatip arkadaşların üm | dedbirlerden' biri de muallim maktey | beyanına” Yeçiyorum. Bvwelâ/arka;| 25 Hoobermaa yeni bir tesrruzun çoğaltmak ol-İdaşlarımızın Kültür Bakanlığı hakkın da gösterdikleri teveccüb ve iltifsta teşekkür ederim Biz buna lâyik ol maya çalışacağız. mukaddimesi sayılmıştır. Daha cenupta Çinliler kendilerini hissettirmektedirler. Bir Çin membaımdan verilen ha- berlere göre seyyar Çin müfrezeleri, Yankinin 24 kilometre cenubu şarki sinde bir noktaya yarmıslardır. Bu noktadâ muharebeler devam etmek- Diğer haberlere' nazaran Çin kita- allim kadrosunun darlığıdır, artması | Bu etüd mevzuudur. Kendilerini tat-| atı, geçen hafta Vuhu şimendifer hat dır. Geçen sene ortamekteplerde ve |min edici bir şekil bulmaya çulışaca- Rasih Kaplan Aziz Akyürek,.| liselerde mevcut talebelerimizin ade |ğım. di, liselerde 18,270, orta mekteplerde ü TI bin küsur idi. Buna mukabil Mu- |matbaasından kitap ve programlar- viplerile hazırlanan yeni beş senelik| Maarif Vekâleti bütçesinin müza. |allim artması geçen sene alınan ted. |dan 'bahsettiler.. Arkadaşlar, burada | silâhlanma programının İlk senesi| keresi münasebetile Maarif Vekili Sat| birler de datil 300 - 350 de kalmıştır. Janlaşamadığımız bir nokta Vardır. Demin arkadaşlardan bazıları bu-| Programlar esasen — tesbit edilmiştir. tını geçmişler ve Nankinin cenubun- da harekât icra etmekte olan diğer Hüsnü Kitapçı arkadaşım, Maarif) Çin kılaatı ile iltisaklarını temine muvaffak olmuşlardır. Kabinede yapılan değişiklikler hü kümete bir harp kabinesi mahiyeti. ni vermektedir. Kabine Hankov üze yurdular ki yatıl: leyli meccani tale-| Bu esasa göre kitaplar yazılmıştır. | rine harekâla girişilmesine karsr ver benin adedini geçen sene gösterilen Başınızı ağrıtmayacağımı bilsem, bu! miştir.