5 Şubat 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10

Kaçak Eşya Yakalandı Sokoni Vakum gaz kumpanyası- nın İki gün evvel İmânımıza gelen bir gaz vapurunda, gümrük muhafa- yet, bugün de isticvaplara devam €- decektir, Kaçak eşyanm' binlerce H- ra kıymetinde olduğu anlaşılıyor. Bu hâdise etrafında dün yaptığı muz tahkikatın neticesini aşağıda ©- kuyacaksınız: Sokoni Vakum kumpanyasınm esen Hong - Kong adi gaz gemisi bâyramın ikinci günü limanımıza defa kaçakçılık tesbit ettiği bu ge , lundurmaktadır. Eosen vapurunda sıkı bir tarassut tedbiri şam olunca faaliyet tatil edilmiştir. minin yanmda bulunan şamandıraya sandıklarda şahsı için getirttiği iç © kileri bulunduğunu söylemiştir. enideki adamlar iskelede gümrük #memurlarımı görünce içerilerinde İç- kiden başka eşya dolu olduğu tah- min edilen birçok sandıkları denize atmışlardır. Memurlar derhal gemiye girerek ya atılmasma meydan bırakmadık- Yarı gibi anbarları ve depoları da mü- , Bürlemişlerdir. Vaziyet merkeze ha- o ber verilmiş olduğundan derhal bir teşkilât memurları dün sabah saat ondan gece #aat yirmi bire kadar geminin kaptan ve tayfalarmı istiç- vap etmierdir. Bu tahkikat esnasm © Sda kumpanyanm Türkiye O umumi ç Vekili Safa da hazır bulunmuştur. İngilterede Bombacılardan Birisi Tutuldu ni istiyen bir tehdit mektubu bu- gün Lord Halifaksa gönderilmiştir Mektup, zabıtaya verilmiştir. 1933 birinci teşrinde ve 1939 fkin- Oi kânundaki sulkastlere iştirak et- miş olmakla evvelce itham edilmiş olan bir delikanlı, Manchesterde tev- © kif olunmuştur. Bu delikanlı, şu söz leri söylemiştir: © miyet atfedilen bazı vesaik bulunan “ki kişiyi tevkif etmiştir. Bunları hiçbir şey söylememişlerdir. Bugün “bir ihtiyat tedbiri olmak üzere Avam ve Lordlar kamaraları kapılarına zi- içindir. Vekületin hazırlıklar, sahibi olan Con Dövey, Omer tekrar neşredecektir.Y ler hakkında tetkikat td) VW — Gerek kendi profesör ve ilim adamlarımızın, gerekse memlekette vazife almış bulunan ecnebi ilim #- siyasetimiz ve fazla randımanlı tedrisat hakkında damlarımın, maarif vermiş oldukları raporlarm neşri, VI — Son zamanlarda, program meseleleri ve tedrisatin rasyonel 6- larak yaptırılması hakkında, Maarif Vekâletinin sorduğu sunllere, Üni- versiteye bağlı alâkadar fakültelerin vermiş oldukları cevaplar ve bu hu- susta verdikleri raporlar. Vİ — Vekiletin, muhtelif dere- celi mekteplerde tatbik edilmekte o lan müfredat programları ve okutu- lan kitaplarım o mahiyeti hakkmda, muhtelif Vekâletlerden sorduğu su- allere gelen cevapların neşri, VA — Dünya maarifi hakkında son senelerde toplu bir halde neşre-| De bulunan kitaplarım tereüme- dar, kadarlara tevzl edecektir. Ecnebi dil tedrisatı ——— allimlerin tatbik etmekte oldukları tedris usullerinin ayrı ayrı olmasın. |kette sanayi dan ve müteaddit kitap kullanılma. | reketi karşı sından ileri gelmektedir. Vekâlet bu | imkân mahzurları ortadan kaldırmak için çareler araştırırken başka lisan bün-|m; yelerine göre yazilmiş bulunan bu müteaddit kitapları ortadan kaldırs-|bütün ekonomik rak bütün mekteplerde okutulmak | saslı bir program Maarif Vekâleti Şüra Toplantısı İçin Hazırlıklara Başladı (Başı 1 neide) Pe göre tedrisat Iarr daniae yuvarlamışlardır. Yapır-| gız bir vethe verecek teklif ve teb- ağ araştırmalar Maarif Vekâletinin bu husustaki hazırlıklarmı şöyle bir tasnife tâbi tutabiliriz: 1 — Cümhuriyetin İline tarihin. | den son zamanlara kadar, Ebedi Şe- fimiz Atatürkün Relsicümhur sıfa- tile, Milli Şefimiz İsmet İnönünün İN m Servibur. | Besvekli ve Cümhurrelsi sifatile mi e zi muhtelif zaman ve muhtelif yerler. | ie perma de, mili kültürün yükseltilmesi, | mecburi tedrisat, maarif kalkınma-| mileri her zaman kontrol altında bu-|* msarif siyaseti, tedrisat Tasyo- nelleştirilmesi gibi umumi maarif si- gene külliyetli miktarda kaçak eşya |Tascümiz hakkmda söylemiş olduk- ve içki bulunduğu Mhbar edilmesi pg. İlarr Dutuklar ve vermiş oldukları zerine teşkilât karadan ve denizden | Greküflerin kitaplar halinde bast rilması, Bayramın ikinci günü saat altıya ka. |, 1 — Muhtelif zamnalarda memle. dar gemi bamulesi olan gazı kum.|Ketimize gelmiş bulunan, terbiye â- panya depolarına boşaltmış ve ak- leminde başlı başma birer mekten Boiz Muhafaza memurları şiddetli fart. |B'bi beynelmilel şöhrete malik şal maya rağmen, ayni gece sandalla ge, |siYetlerin vermiş oldukları raporla- rın neşri. (Gerçi bu raporlar kismen eski harflerle neşredilmiş bulumu- yordu. Vekâlet bu hazırlıklar meya-| nında bu raporları eksiksiz olarak| MI — İktisat Vekâletinin, milli ik. tisadiyatımız hakkında tetkikat yap- “ İtirmak üzere Amerika iktısaf profe- sörlerinden mürekkep olarak getiri- tiği heyetin vermiş olduğu raporla- rm neşri. (Bu heyet Iktisadi mesele- yaparken © vakit maarif meselelerine temas et. miş, sanayileşmeğe doğru giden maarif siyasetinin takip etmesi lâzım olan veche hakkında çok ento- resan poktal nazarlar ileri sürmüş- malla anna anl, mapılakaik, miz maarifi hakkında tetkikat vi pan Amerikalı pedagog bir kadının bu hususta vermiş olduğu raporun Bu suretle Vekâlet, şimdiye ka- ei maarifi hakkında gerek » Berekşe ecnebiler ta- N temas edilmiş ne kadar me. varsa bunları bastırarak alâ üzere bir kursa sevi Bu lanan kitaba göre yapılan tedrisatın muvaffakiyet neticeler verdiği gö- rülmüştür. Ayni usule göre beş sene evvel İstanbulda da, yine ayni şe- kilde tecrübeler yapılmış ve muvaf- fakiyetli neticeler elde edilmiştir. Bu noktadan hareket eden Vekâlet, bu usulü ve tek kitap okutulması mese- desini bütün orta tedrisat mekteple- İrine teşmil etmeğe karar vermiş bu- lunmaktadır. Bu tecrübeleri gözö- nünde bulunduran Vekhlet, İstanbul ve Arikaradaki yerli ve ecnebi fran- sizca muailimlerinin iştirakile bir he yet toplatarak, yine Foset üsulüne göre fransızca tedrisat programı İle her smifa mahsus olmak üzere bir kitap hazırlatmıştır. Miht di o bünyemize Ogö- re yazılmış bulunan bu kitan * ders senesine kadar yetiştirilecek- tir. Almanca tedrisatma gelince; Ve- kölet bu dil için de yerli ve ecnebi almancı musllimlerini Ankarada bir heyet halinde toplatarak o meseleyi bunlara tetkik ettirmiştir. Bu heyet yine Foset usulüne göre bülün or- tamektep sınıfları için tek bir kitap okutulmasıma karar vermiştir. An- cak ortamektebin ikinel ve üçüncü sınıflarında bu kitaplardaki bahisle- rin ne şekilde tevsi edilerek okutu- lacağına dair de rehber hazırlanmış bulupmaktadır. Bu tek kitap ve Teh- ber de yeni ders senesine kadar ye- tiştirilecektir, Yeni hazırlanacak kitaplar Maarif Vekili, gazetecilerle olan müsahabesinde' İlkmektepler için müsabaka ile yazdırılacak tarih, yurt bilgisi ve kiraat kitaplarından da bahsetmiştir. (Dünkü nüshamızda $u müsabaka hakkında dufsilât vardır) Vekâlet bu. kitaplardan ; başka or- tamekteplerde okutulmak üzere “ki cik te gramer kitabı hazırlatacaktır. Bunun için de ayrı bir müsabaka yapılacaktır. Bu müsabakanın şart- ları yakında ilân edilecektir. Hasan Âli Yücelin noktai nazarma göre, bu müsabakadan maksat, hem mesleğin içinden ve dışmdan muhar- rir yetiştirmek ve hem de çocukla rımıza, ana dilin inceliklerini öğrete- cek iyi bir gramer kitabı temin et- mektir, Bu ders senesi başmdan itibaren | mekteplerde okutulan ıstılahlara da temas eden Hasan Âli Yücel, Vekâ- letin bu ıstılahlar hakkında alâka dar müslimlerin, gerek ilmi kıymet bakımından, gerek tedris noktasın- dan mütaleslarını sorduğunu, önü- müzdeki hafta içinde bu mütaler- ların mektep müdürlükleri tarafın- dan Ankaraya gönderilmiş olacağını, bu mütaleaların Vekâletçe tetkik & dilerek ileri sürülmüş bir noktai na- zara tesadüf edilirse bunun nazarı dikkate alınarak © kolaylaştırıcı 've düzeltici tedbirler o alınacağını söy- lemiştir. Teknik tedrisat Maarif Vekilinin noktal nazerma göre, maarifimiz, bülün tahsil kade- TAN melerine muvazi mesleki ve teknik bir tahsil sistemi kurmak gayesine doğru gitmektedir. Devletin tatbik etmekte olduğu sanayileşme progrü- mi, büyük teknik mekteplerden tu- İ da, köylerdeki biçki ve dikiş urslarıma varmcaya kadar tik hayata hazırlayıcı e Tulmasını icap ettirmekedir. Memle- ve ihtisas başlıyan ha- lamağa başka türlü bir Bu gaye, a para, gerekse ele an cihetinden, imkân elde edildik. çe gerçekleştirilecek ve memleketin durumuna üzere tek bir kitap kabul etmek ve| programda, umi mevcut tedris usullerinden en fayda. |tün orta teli Ml ei sını tercih etmek zarüretini duy-| bulundukları yerlerin ihtiyaçları na. muştur. Evvelâ tedris metodları tet-|zarı dikkate almarak ayni zamanda kik ve tecrübe edilen Foset usulünün | mesleki ve tekniki mevzurlar üzerin- daha iyi olduğu neticesine va-|de de tedrisat yapmaları gözönünde tutulacaktır. rilmiş, bu üsüle tevfikan bir ingiliz. ce ders kitabı hazırlanmış, Ankara-| Maarif Vekili, bu daki ingilizce muallimlerini, bu usu- | ya dönecektir. MAN Dedikodu Nasıl Çıkar | Nasıl Yayılır? (Başı 1 incide) Her Falkner öğle yemeğine eve döndüğü zaman bu haber onada veriliyor. Fakat karı koca bü ha « bere ehemmiyet vermiyorlar. dir B:' sırada sabahleyin Toni ve arkadaşlarının geçtiğini gör- dükleri hudud civarindaki Alman piyade bölüğü erleri, çavuşlarının kumandası altında dağa çıkıyor ka yak talimleri yapıyorlar. Hattâ Zü rihe yapılan bir telefon neticesin - de adedlerinin arttığının bile far- kına varmıyorlar, Fakat o arada, Falknerden as - kerlerin dağda kayak talimleri yap makta olduğunu öğrenen köyün şa rapçısı Zürihe, toptancıya telefon la iki fıçı şarap smarlarken biraz da havadan bahsediyor, ve köye gelen Alman askerlerinin o anda dağda kayak talimleri yaptığını ha ber veriyor, Zürihteki şarapçı bu telefon muhaveresini o sırsda dük kânında bulunan üç müşterisine an latıyor. Bu müşterilerden biri bor- sada bir memur, ikincisi belediye meclisinde muhasebeci, “ üçüncüsü de bir gazetecidir, Borsa memuru derhal telefonu açıp âmirini bu te lefon muhaveresinden haberdar e- diyor. Belediye muhasebecisi yol da tesadüf ettiği valiye haberi nak lediyor. Borsacı zaten kulağı tetikte ya şıyor. Zaten Zürihe gelen Alman mültecileri her an Hitlerden bir sür priz beklenebileceğini işae etmiş- lerdir. O gece derhal Paris ve Lon dra borsalarındaki ajanlarına. da bu haberi yetiştiriyor. Vali Dahili ye Nazırına telefonla malümet ve- riyor. Dostlar dostlara telefon ediyor. damları ortakların haberdar ediyor. Borsa oyunları yapanlar ha beriyaymak için ellerinden gele- Bi İş a ve Paris, Hitlerin İsv. “üzerine: yürümekte olduğu ha - beriyle uyanıyorlar, Pek az son « ra bu haber Nevyorka da varıyor. Nevyork, Paris Londra borsaların- da esham düşmeğe başlıyor. Bir çok kimseler iflâs ediyor. bir çok ai leler mahvoluyor. Yüzlerce, bin - lerce insan zarar görüyor. Aradan yirmi dört saat gecme- den Almanya ve İsviçre hükümet leri bu haberi resmen tekzip edi - yorlar, Fakat artık iş İşten geçmiş, olan olmuştur. Bir mektep çocu - Bunun bir müşahedesi bakınız ne- lere sebebiyet veriyor. i ka edikodu ve fiskos aile yıkan cemiyeti içinden yiyen bir mikroptur. Bu sirada gazete ida - rehanelerini, hususi meclisleri dol- duran, fakat menşei ve (hakikate uygunluğu derecesi belli olmayan bu dedikodulara kulaklarınızı ka - payınız. Çünkü dedikodu zarartız bir gevezelik olmaktan çıkmış, bir * çok kimselerin haysiyet ve şerefle- rini tehlikeye koyan zararlı bir hal almıştır. Dedikodunun bu xararını tahdit etmek, ona ehemmiyet ver memekle mümkündür. Yugoslav Kabinesi (Baş 1 incide) vat partisi arasında aktolunan kümü. nuevvel anlaşmasını şiddetle alkış- lamışlardır. Yeni kabine kuruluyor Belgrad, 4 (A.A.) — Birleşik mu- balefet Sırp ve Hırvat partileri bu akşam bir içtima yapmıştır. Mezkür mahafilde kaydedildiği « ne göre, memleketin menfaatlerine tamamile uygun olan Stoyadinoviçin harici siyasetine karşı katıyen mu - halefet mevzuubahis değildir. İsteni- len şey Hırvat meselesinin halline le zannediliyor ki, istifa eden nazırların ekserisini ihtiya edecek 0- lan bu bitaraf kabinede eski ba şve- kil Stoyadinoviç ya hariciye neza- Iİ Yediğimiz Etin Hikâyesi Bazı Koyun Tüccarlar Ziraat Kurumu İle Iş Yapmak Istemiyorlaı (Başı 1 ncide) Erzurumdaki bir kısım O hayvan)tedir. Beytülşebap Irakın ve Nusa; tüccarları ise sayım aylarında ellerin de hayvan bulundurmamak, bayvan toplama işlerini dalma sayım mus - melesinden sonraya bırakmak, satış işlerini de bu zamanlara hasretmek suretiyle kendilerini sayım vergisln- den kurtarmak yolunu tutmuşlardır. Gerek denizden, gerekte karadan sevkettikleri hayvanları ayni sayım makbuzu ile vapur veya trene bin - dirmek suretiyle iş görürler. Bu hu- susta Erzuruni tüccarları ile İstanbul alıcıları arasında kendiliğinden doğ- muş ve İşlemekte bulunmuş olan bir anlaşma vardır. Bu suretle de her sene yüz binlerce lira kaybolmakta- dır, Halbuki mezbahaya gelen hay- vanatın adet itibariyle sayım vergisi İnin makbuzları istenilse bu kaçakçı - İluğın önüne kısmen olsun geçilebile- ceği tabiidir. İşte bu sayım vergisi meselesi de Erzurum tüccarlarını Ziraat Kuru - mu ile iş yapmaktan menediyor. Bu- nun için Ziraat Kurumu namına ya- pılan İş tekliflerini bu tüccarlar ya ellerinde hayvan bulunmadığını ve- yahut da eldeki hayvanatın (pey) al tında bulunduğunu söylemek sureti- le reddediyorlar. İkinci ve mühim sebep Ziraat Kurumunun Erzurum ha - valisinden hayvan mübayaa odeme- mesi sebeblerinden biri de para işi- dir. Şark vilâyetlerimizde bugün da- hi kâğıt ve altın para meselesi mev- cuttur. En çok hayvan yetiştiren âşl retler dalma altın parayı tercih eder ler. Erzurumun Abdürrazakı müba- yantını ekseriyetle altınla veyahut retlerin muhtâç oldukları herhan- | LOR- İyi bir eşya mübadelesiyle yapar. Bu âşiretlerle Abdurrazak arasında-mü tekabil bir emniyetle devam eden &- çık bir kredi hesabı da vardır ve bu da çok ehemmiyetlidir. Çünkü bu havalinin büyük ve küçük hayvan toplayıcıları, müstahsilleri umumi - yet itibariyle büyük tüccarlara borç ludurlar. Katiyen başkalarına hay - van satamazlar. Bu hususta gerek Erzurum, gerek se Bitlis gibi hayvan piyasası addo - lunan mahollerin kesim işlerine mü dahale ve iştiraki fuzuli görülen Zi- raat kurumu ve emsali müesseseler aleyhine yapılan propagandaları da, hiç şüphesiz ki, büyük tesirleri ol - maktadır, Bitliste hayvan ticareti Diğer taraftan Bitlis (o şehri de hayvan işlerinde Erzurum kadar © - hemmiyeti haizdir. Bitiş, cenubu şarki vilâyetlerimizin hayvan tica - reti merkezi addolunabilir, Hattâ mu amele itibariyle son zamanlarda Er- zuruma bile takaddüm edebilecek bir faaliyet göstermektedir. Buna sebep de; Elâziğ, Diyarbakır, Mardin İistas yonları vasıtasiyle, Diyarbakırdan daha kölay ve seri bir surette garbi ve cenubi Anadoluya sevkiyat yapa bilmek imkânlarının hasıl olmasıdır. Bitlise Malâzgirt, Erciş, Van, Hak kâri, Şirvan, Siirt, Çapakçur, Hozat ve havalisinden külliyetli mıktarda hayvan gelmektedir. Bitlisteki hay - van ticareti de Kebolzade Rıza na - mında bir zatın elindedir. Bu zat, Suriyede koyun kralı olarak tanın - maktadır. Kebolzade Rızanın bu havalide büyük bir hayvan toplama ve sev - ketme teşkilâtı vardır. Bu teşkilâtın merkezi Bitliste ve şubeleri de Siirt ile Çapakçurda bu - lunmaktadır. Siirtdeki işleri Seyit Hacı Süley man adında bir adam idare eder. Bu şube İran ve Irak hududları üzerinde bulunan Küvar, Şemdinan, Beytül - şebabe kadar kol salmıştır. Garzan, Şirvan, Çölemerik, Hakkâri, Şirmik gibi koyunlarının çokluğu ile meşhur yerlerin sürüleri Seyit Hacı Süley - man vasıtasiyle hep Rızaya bağlıdır. retini yahut ta maliyeyi deruhte ede | © Bu havaliden satılan hayvanlar cektir. Hırvatlar, vaziyet almak için, | Diyarbakır ve Mardin vasıtasiyle m-|yafetinde, Türkiyenin, Yunanistan İ Bu sebeple Bitlisli Rıza iş yapabilmek 5.2.9359 ——— yade Suriye ve Iraka gönderilme) lide de sayım vergisi kaçakçılığı mev” cuttur. Vergi alındığı aylarda bütün! hayvanat (İmadiye) taraflarına geçi rilir. Kebolzade Rızanın Çapakçurdaki işlerini Rıfat ağa adında bir tüccar idare eder. Bu şube Hozat, Yalo, Lice, toplanan hayvanat münhasıran Elâ- zığ ve Malatya istasyonları vasıtasi- le cenuba ve iç Anadoluya gönderi - Bitlis piyasasında da Erzurum pi- yasasında olduğu gibi komisyon ve çoban bahşişi usulleri çaridir. Bu ha- valide de hayvan mübaysasında xâ- öt paradan ziyade altın para teda - vül eder, bu suretle bu havallde, memleketin altınlarını Suriyeye çe- ken bir muamele vardır. Bu havali birçok ihtiyaçlarını İrak ve Suriye- den altın para mukabili temin eder. için ya dahilde altın tedarik etmek veyahut aşiretlerin ihtiyaçları olan eşyayı Suriyeden celp ve temin et mek mecburiyetindedir. Ankara ve havalisi için Bitlisli Rizanın bu işlerini Mu- sulda (Caferi zade Kâmil) Çelebi ve Halepte (Seyit Riza Eddevri) ida re eder. İstanbulun tanınmış tüccarların - dan bazıları hayvan alım satımı işin- de Bitlisli Riza ile sıkı temas halın- 'dedirler, Bu tüççarlara Kayseri ha - valisinden gelen koyunlar Bitlisli Ri- zanın bizzat veya bilvasıta malıdır Ankara ve havalisine sevkedilen kesim hayvanları da Bitlisli Riza ve onun iş adamı olan Bitlisli Şakirin birkaç hayvan tüccarı ile teşriki me- salsi neticesi temin edilir. Ankara havalisindeki hayvan ahi- mının mühim bir kısmını hemen b men yalnız bir tek İstanbul tücca- rının tavassutu İle yapılır. Alınan hayvanların çoğu Ankaraya ve birazı da Adanaya gönderilir. Buralardan İzmir ve İstanbulda istihlâk edilmek veyahut İzmir tariki ile Yunanista- na sevkedilmek Üzere hayvan almak istenilirse, muhakkak surette evvelâ mütavassıtlarla anlaşmak mecburi - yetindedirler. * Et işinin diğer safhalarını da ya- rınki yazımızda anlatmağa devam e deceğiz. Hüseyin Subaşının mektuba Dünkü yazıda ismi geçen Hazne- dar çiftliği sahiplerinden Hüseyin Subaşı, bize gönderdiği bir mektupta diyor kiz “Koyun işlerile alâkam, kendi çiftliğimde. beslemekte olduğum bir kaç yüz damizlık hayvanın mevsi « minde Kuzularını satmak gibi mah- dut bir alış verişten ibarettir. Yoksa İstanbul piyasasına hâkim bir vazi - yette bulunmaklığıma mâddeten de imkân yoktur.,, Siyasi Ziyaretler Paris, 4 (A.A) — B. Bonnet, ya - kında Berlin'e gidecektir. Maamafih, Hariciye Nazırının yakınında bulu - , Varşova, 4 gil) — Halya Ha riciye Nazırı kont Ciano'nun. Varşo- va ziyareti şubat sonlurına doğru ya- pılacaktır. Bu hususta Polonyanın Roma ek gisi Dlugşovski Kont Ciano ile gö - rüşmüştür. z * Belgrat, 4 (Hususi) — B. Stoya - 'dinoviç, Rumen Hariciye Nazırı Ga- fenkou şerefine verdiği bir akşam zi.