5 Şubat 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

BUGÜN Taahhüdün Hedefi Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL H er Hitlerin Rayiştağda söyle - diği son nutukta, harp çık uğ takdirde Alınanya ile İtalyanın yan yana görüleceği hakkındaki söz leri, ve bu sözlerin bir taahhüt el - mak bakımından mahiyeti ve kıyme- ti, siyasi mahfilleri alâkadar etmek- te ve bu sözlerin âdeta mikroskop al- ına alinarak tetkik ve tahlil edil - mesine sebep olmaktadır. Her Hitlerin dedikleri şunlardı “Bugünkü İtalya aleyhinde her han- gi sebeple harbin, Almanyayı dostu yanına davet edeceğini bilmek sulh için ancak faydalı olur. Fakat bu cümlede, tercümesi er- babınca çok güç olduğu söylenen, bir tâbir kullanılmıştır. Bu tâbir Von Zane gebrochen'dir. Bu tâbirin har- bi “tahrik,, kaydiyle bağlamış oldü- ğu söyleniyor, Ve onun için Her Hit- ler tarafından verilen taahhüdün ta- arruz harbine değil, fakat İtalya ta- rafından kışkırtılmıyan ve İtalyayı müdafsaya sevkeden harpten bah - settiği, bu yüzden taahhüdün, İtal - yaya, Akdenizde ihtiyatlı o hareketi tavsiyeyi tazammun ettiği anlatılı - yor. Her Mitler İtalyaya karşı taahhü - dünü haklı Bötermek için İtalya mahvedilirse, sıranın Almanyaya ge“ leceğini söylemiş, daha sonra bütün iktısadi güçlüklerin “yersizlikten,, i- leri geldiğini iktısadi vaziyetin ihra- «at ile değil, yer bulmakla zail ola- cağını anlatmış, ve böylece, Alman- topraklarının istihsal edemediği ipti- dal maddeleri ve gıda maddelerini yetiştirecek topraklar istediğini gös- termiştir, Avrupadaki Almanların birleştirilmesi esas itibarile tamam - landıktan $onra Naziliğin programı budur. Ayni zamanda Her Hitlerin, müs- temlekeler meselesi yüzünden harp çıkmıyacağını, kendisinin uzun bir sulh devresine inandığını söylemesi TAN SON HA Amerika Ayan Azasından İkisi Rozveltin Beyanatını Teyit Ediyorlar Alman ve İtalyan Gaze'elerinin Rozvelt Aleyhindeki Neşriyatı ve Jthamları Devam Ediyor Londra, 4 (Hususi) — Amerikanın demokrasilere müza- heret edeceğine dair söylenen sözlerin akisleri devam etmekte dir. Bngün Almanya hariciyesinin organı sayılan İnformatin Diplomatigue, Mister Roosevelt ile acı,acı istihza eden bir ma- kale neşretmiştir, Alman gazetesi, mister Röoseveltin, üç gün geçtikten sonra vaziyeti anlıyarak beyanatını tekzip ettiğini ve bütün sözleri ismi meçhul bir â yan azasına yüklemek istediğini yazıyor. Gazete, “Monroe prensipi Ameri. ka politikasının temel taşı idi,, dedik ten sonra Amerikanın umumi harbe müdahalesinin “bu ananenin ilk in- kârını,, teşkil ettiğini kaydediyor ve diyor ki: “Fakat bu harbeu siyaset millet tarafından tasvip edilmemiştir. Mü - let Vervay muahedesini tasdik etme- miş ve Amerika milletler cemiyetine Almanya Hava Tehliikesine Karşı Tedbirler Aldı Zehirli Gazla Doldurulmuş Sabit Balonlar BERLER İngiltere Ve Filistin Konferansı Bm Suriye, Filistin ve Amma- nın İngiliz Nüfuzu Altında Tek Bir Devlet HalindeBir-! leştirilmesi oDüşünülüyor Londra, 4 (AA) — Yakında top- lanacak olan Filistin konferansı hak- kında siyasi mahafilden alınan ha - berlere göre İngiltere Suriyenin bir kısmı ile Filistin ve Ammanı İngiliz nüfuzu altında tek bir devlet halinde birleştirmek fikrindedir. Yahudiler bu devletin içinde muhtar bir idare- ö ye malik olacaklardır. Fransanın vaziyeti benüz belli de- ğilse de, Akdenizde Fransa lehine bazı tavizler mukabilinde Fransanın da tavizlerde bulunacağı zannedil - mektedir. İngiliz hariciye nezareti konferansın mesaisinden Fransız ba-| riciye nezaretini haberdar edecektir. İngiliz kabinesi azası, arasında da iktilâflar olduğu söyleniyor. Harici- ye nezareti, Amerikanın tazyiki gi tında yahudilerin menafiini koru - mak istediği halde müstemlekât ne- zareti Arapları tutmak fikrindedir. İngiltere hükümetinin teşriki me- saisiyle mültecilere yardım eden A- merikan ofisinin vücude getirmiş ol- duğu bir komisyon, yakında İngiliz Guyane'ına Avrupalı yahudi mülte- Amerika Hariciye Nazırı Hol . ELEK Gece Yatısı! Yazan: B. FELEK ski Türk misafirlik tâbirleri arasında günü birliği ve gec9 yatısı diye iki söz vardır. Bunlardan birincisi alelâde ziyaret mânasına ge Wir, İkincisi de — hani söz aramız da — musallat olmak demektir. Çün kü eski şerait altında gece kalan bir misafiri ağırlamak hayli müşküldü. Kadın ise erkeklerden kaçar, erkek ise harem dairesine giremez, Yemek, yatak, halâ vesaire bir çapraşık işti. Hele işi yüzsüzlüğe vurup yazlık- taki bir dostuna çoluk çocuğiyle ge lip haftalarca kalan ve yaz mevsimi- ni yüzünü kizarima pahasına beleş ten geçirenlere de çok tesadüf olu- nurdu, Zengin ailelerin gerek bu kabil, gerekse hakikaten candan sevdikleri adamları ağırlamak için misafir ter- il vardı, Selâmlık dairesinde (misafirler için yatak odaları olduğu gibi ha - remde de kadınlar için yataklar mev cuttu, Bu, gece yatısı bahsinde muhtelif hikâyeler naklederler, Tuhafı, ince- si, hazini ve acaibi vardır. Şu anlatacağım $ey incelerinden- dir. Deniz aşirı bir yerde oturan bir zat, dostlarından birinin Nişanjaşın- daki konağına ziyarete gitmiş. Lâf sohbet. Derken ev sahibi ile satranç oynamağa başlamışlar. 7 deki oyunu da — oynyanlar bilir — bir ömür törpüsüdür. Hele ustalar arasında üç oyunluk bir par tinin üç dört saatten evvel bittiği va- girmemiştir. Gazete, Roosevelti daha 1937 de muhariplerin harp malzemesi satın almalarına müsaade ederek kanunla bitaraflık hükümlerini ihlâl ve son - ra “İspanyol bolşevistlerine,, müza - heret etmekle itham eylemekte ve “Amerikalıların kızıl İspanyol ordu suna kaydedildiklerini,, bildirmekte dir. Nihayet gazete İngiltere ile Al - alâkadarların “Mesele yok!,, diyerek ear tır. Çünkü Führer onlara ile mariyi telâfi çiya vermiştir, * Siyasi müşahedelere göre, nutuk Avrupadaki gerginliği tahfif edecek mahiyette değildir. Fakat Her Hit- ler bütün nutkunda Almanyanın ye- Bi bir hareketinden bahsetmemiştir. Yalnız yeni bir iktisadi hamleye işa- Fet etmiş ve Romayı vaziyetin anah- tarı olarak göstermiştir. O halde Al panya İtalyayı teşvik etmiş, ve onu ei «tiği sırada yeni bir variyet ME Yeni bir harekete geç - ve iğini hissettirmek istemiş - ya karşı talepleri Yenii ile müstemlekeleri tmak esasını kabul et » ünkü kendisi © iktısadi Bu sözler, Alman; temleke işle; de a kendi pe yeletmek İstediğini göstermektedir. iyki de bu mokta, bugünkü mihver siyasetinin hedefidir, Acaba İtalya, Alm, an davasınm da alcmdarlığını yapacak ve talepleri Yak israr edecek mi? oksa vaziyet dı kamet alacak my e başka bir isti. Önümüzd kip olunacak den biri budur. Belki de İtalya ku bu yolda hissolunan min edecek sözler söyliyecektiz —— m. Mebus Seçimi Hazırlıkları çıkara, 4 (TAN Muhabirinden) — cak ger» Mebus seçimine esas ola- vE mahallât defterleri tanzim edile- tş “tİş heyetine verilmiştir. Tef- — beyeti betkikatına başla SM unmaktadır. Heyet bir iki gün zar finda bu tetkiklerini tkmal ederek EE İ 10 şubata kadar defterler asık- wl bulunacaktır. Memleketin her öşesinde seçim hazırlıklarına de - manya, tarafından Fransa e İte Bin ârasını bulmak için sarfettikleri, mesaiyi baltalayarak yahudi bolşeviz mi siyasetini güttüğünü, fakat Ame- Tikan halkının bu siyaseti tasvip et - miyeceğini söylemektedir. Romada da, Rooseveltin tekzibi a- cı acı karşılanmıştır. Ropsevelt'in nutkundan sonra Vaşington 4 (A. A.) — Ayandan B. Pittman, B. Roosevelt ile görüş - ükten sonra şu beyanatta bulunmuş tur: «.— Bence Avrupada bir harbin çıkmasına ve bu harbin Amerikaya sirayet etmesine mani olacak yezâne çare, her devletin bir hezimete uğra mak tehlikesini göze almak isteme- mesini temin edecek şekilde askeri kuvvetler arasında muvazene vücu - da getirmektir. İki âyan âzasına göre Nevyork, 4 (A-A.) — Herald Tri- bune gazetesine göre, âyan âzasın - dan iki zat, Roosevelt'in âyan ordu encümeninde Amerikanın “İlk mü - dafan,, hattının Fransa ve İngiltere- de olduğunu söylemiş bulunduğu id- din etmektedirler. Ayni gazete, geçen yaz hakkında sıkı bir ketumiyet muhafaza edilen bir hava müdafaa topunun İngilte- reye satıldığını işa ediyor. Bu iş vaktiyle o kadar gizli tutulmuş ki, yalnız fki kongre âzasi topu görsel * Diğer taraftan Senato ordu komis- vesikaların, peşri meselesini görüş - yaresinin ilk kısmı dün akşam va - koni Pine kısım da sevkedilecektir. t yeni sipariş ettiği Loc yarın İngiltereye Patlatılarak Hava Zehirlenecek ve Düşman Tayyarelerinin Mürettebatı Öldürü uru Berlinden İntransigant gazetesine yazılıyor: Alman ordusu yüksek kumanda heyeti tarafından neşre- dilmekte olan Die Wehrmacht mecmuası ilk defa olarak İsviç- re hududundan Felemenk hududuna kadar imtidat eden hava lecek Edilen Eşyanın Macerası işi Bu Eşyalar Suriye Hududunda Toplanan Gümrük Kaçaklarıdır. Ankara, 4 (Tan Muhabirinden)— Gümrük kaçakçılığı suretile memle- kete sokulmak istenilirken yakala - j han ve bugünlerde Ankarada müza- yede ile satılacak olan eşya işi et - rafında yaptığım tahkikata nazaran mevzuu bahis eşyanın buraya gelişi- nin sebebi şudur: Suriye hududunda gümrük kaça- ğı olarak yakalanan muhtelif eşya nın gümrük kanunu mucibince sa- hipsiz eşya gibi müzayede ile satıl ması İcap etmiş, fakat Suriye hudu- dunda bu eşyaya değer fiyatını vere- cok müşteri bulmak imkânsizlığı kar şisında eşyanın İstanbula gönderil - mesi zarureti hasıl olmuştur. İstanbuldaki satış komisyonu bu eşyayı müzayedeye koymuş, fakat mezada iştirak edenler tahmin edi - len kıymetten çok aşağı fiyatı ver - mişlerdir. Başka müşteri ve daha iyi fiyat bulunamadığı için de satış ko - misyonu kanuni muameleyi ikmal € derek eşyayı bulunan fiyatlarla ta- Miplerine ihale etmiştir. Müzayede esnasında mala fazla kiymet vermiyen, fakat pek ucuza satıldığını da gören rakiplerden bir eki günlerin merakla ta-| yonu gizli bir toplantı yaparak Fran | kısmı bu ihaleye itiraz etmişlerse de en mühim hâdiselerin. saya tayyare satılması hakkındaki) ihale kanunun bütün icaplarına uy - gun olarak yapıldığı için bozulama- Başvekilinin nert - İmüştür. ipgiltere tarafından sipariş) mış ve keyfiyet Ankaradan sorulmuş merakı tat-| edilmiş olan 200 bombardıman tay-| tur. Ankarada yapılan tetkikler neti- cesinde ihalenin kanuni olduğu gö - rülmekle beraber eşyanın değer kıy- metinden çok ucuza satılmış olduğu da anlaşılmış, başka talipler de bu- müdafaa muıntakasının fotografilerini basmıştır.. A Resimler, doğu mıntakası hava İs tihkâmatı kumandanı general Kitzin ger'in yazılarile tefsir edilmektedir. General hava kuvvetlerile kara kuv vetleri arasında el birliğile hareket etmenin ehemmiyeti üzerinde tavak- kuf ettikten sonra, alınmış olan mü - dafan tertibatının Ruhr endüstriyel sahasını tamamen koruyacak kuy - vette olduğunu yazıyor Bu mıntaka- daki sabit balonlar zehirli gazla do- ludur. Bunlar istenildiği zaman pat- latılarak hava zehirlenecektir. o Ve geçecek düşman hava filolarınm mü rettebatı bu suretle öldürülecektir. Bu aletlerin nerelere konması mü nasip olacağını tayin için, yıllarca mıntaka mıntaka hava cereyanları hakkında statistikler tutulmuştur. Bütün müdafaa tertibatı toprak altı telefon sistemlerile birbirlerine rap- tedilmiştir. Telsiz istasyonları da ta- arruzun vaki olasağını peşinen bil - direcek surette tertip edilmiştir. Ha- va topları motörize edilmiş, ve bun- lara göre yollar yapılmıştır. Öyle ki tehdit edilen mmtakaya süratle ba- taryaları yetiştirmek mümkün ola - caktır. Zaten bütün müdafaa tertibatı be ton, ve çelikle mahfuz olduğu için karadan gelen mütearrız, aşılmaz mü dafaa tertibatile karşılaşacaktır. Ba- nı yerlerde müdafaa mıntakalarının derinliği altmış kilo metroyu bul - maktadır. Sofyada alınan tedbirler Bu fotoğrafilerde geniş beton sı- Bınaklar, sabit balonlar, ve seda ile nkarada Mezat ken ayini elk adi ki değildir. İki ahbap oyuna dalıp gitmişler. Parti bittiği zaman, misafir saatine bakmış ve görmüş ki; köprüden sen vapur çoktan kaçmış. Ne yapsınlar? Tanrı misafiri, Sokağa atacak değik ler ya! — Zararı yok efendim! Gece biz- de kalırsınız. Her me kadar rahatsız olursanız da... Diye ağız yaptıktan sonra, tabit smisaliri yemeğe alıkoymuşlar. Yemekten sonra sohbet devam et- cileri yerleştirmek imkânlarını tet - kik maksadiyle bu müstemlekeye gi- decektir. m mmm, . Macaristanda m Örfi Idare a 7 7: Ilân Edildi dap 4(ÇAA) — Dokuz ya - Budapeştede havradan çikar - ken, meçhul kimseler tarafından & - tılan iki bomba ile yaralanmıştır. Yapilan suikast neticesinde hükü- met bütün Macaristanda örfi idare ilân etmiştir. Gerek bu gibi tecavüzler, gerek askerlere ve zabıtaya İtaatsizlik mücrimleri divanıharplerce muhâake me olunacaklardır Eski başvekil Kont Bethlenin ga- zetesi olan Oraiusag dört hafta müd- detle ve nasyonalist mebus Hubayın gazetesi olan Magyarsag sekiz hafta müddetle hükümet tarafından kana. tılmıştır Çinliler Yeni Zaferler Kazandılar Hongkong, 4 (A.A) — Şansi vilâ-'gı yeti içinde ve Hupeh vilâyetinin şi- malinde Ta-Bi-Şan şehrinde şiddetli muharebeler cereyan etmektedir. Çin kıtaatı Ta-Bi-Şan bavalisinde 7 bölgeyi işgale muvaffak olmuştur. in ileri hareketi Ma Ga etmektedir. neee bek,, in bu olduğunu anlıyan misa - SorKiang ve Şanghay'da da kan. | 1 dayanamayıp: hı muharebeler cereyan etmektedir. | — Benim de eşek! demiş. Düşman takviye kıtaatı istemiştir, | Lâkin unutmıyalım ki; ne eşekler Çinliler Fuhu'da düşmana 300 ölü | böyle bir nedamet duygusu duyar miş. Uyku vakti gelince; ev sahibi sor. muş — Size bu odaya mı bir yatak yap tıralım, Yoksa bebeğin odasında mi yatarsınız? Misafir, külfet olmasın diye — Aman efendim! Zahmete ne hacet? Ben şu sedirin üzerine uza - Birim, — Yok, yok! Öyle şey olmaz. Bu- Taya bir yatak serdirelim. Hakikat, lar ve misafiri yatırırlar. Adamcağız geceyi fena geçirmez. Fakat her misafirlikte olduğu gibi erken uyanır. Aradan beş on dakika geçer. Kapı açılır. İçeriye fevkalâde güzel bir kız girer: — Efendim, kahvaltınızı getireyim mi? , Diye sorar, Biraz da zendest ol - luğu anlaşılan misafir sormuş — Kızım senin adın ne bakayım? Kızcağız cevap vermiş: — Efendim ,benim adım Bebek' Bir gece evvel kendisi için odası j mişlerdir. lırlar. Japon tayyareleri Şanst vilâyetin. Sofya, 4 (Hususi)) — Müstakbel bir harpte Sofyanın tayyare ve gar bombardımanlarına karşı müdafaası için tedbirler alımmaktadir. Bu cüm- Teden olmak üzere bundan sonra Sof yada inşa edilecek binaların bodrum katlarında sığınak yerleri yapılacak- tır. Ani hava hücumlarında ev ve et- raf halkı bu sığınaklara saklanacık- deki Hoa-Ying şehrini bombardıman ediyorlar. İki düşman tayyaresi düşü rülmüştür. Hupen vilâyetindeki Tun çeng civarında cereyan eden muhare- beler neticesinde Japonlar 500 zayiat vermişlerdir. Paris, 4 (Humeri) — Fransa hükümeti bugün istihsali arttırmeğn hizmet edecek beş kararname neşretmiştir. © Berlin, 4 (Hususi) — Şahtın arka daşlarından olan Rayhbank müdürlerine. den ikisi de bugün çekilmişlerdir. © Şamdan polis, talebe tarafından bu- ya İngiliz Genelkurmay am KISA HABERLER | J tayyarelerinin miktarı 250 | lunduğu göz önüne alınarak hazine - pes mii mektep tayyareleri-| nin menfaati bakımından ilk müza- pi adedi 200 dan 400 e çıkarılmıştır. yede ve ihale feshedilmiş ve kirk aa ar Çİ sandık dolduran bu eşya Ankaraya vam olunmaktadır. Bu arada Ağrı, celbedilerek burada tekrar müzaye Bitlis, Bolu, Burdur, Diyarbakır, E-| deye konulmuştur. lâzığ, Kastamoni, Konya, Muş, Siirt,| © İşte birkaç güne kadar yapılacak Sinop len defterlerin i- olan ve yaprak sigarasından dudak mal edildiğine dair haberler gelmiş-| boyasına kadar hör nevi ve her cins tr. Yarın bütün vilâyetlerde bu) eşyayı ihtiva eden bu müzayede ma- defterler bitmiş olacaktır. cerası bundan ibarettir, Başkanının Teftişleri için #rtip edilen nümayise mâni - oraya bir yatak yapar na yatak yapılması teklif edilen “Be- verdirmişler, 3 saha topu ele geçir. | lâf; ne de böyle tekliflere maruz ka si > di lardır. Sofya belediyesi de umumi) (Kahire, 4(A.A)) — İngiliz genel İri sığınak yerleri yaptıracaktır. kurmay başkanı B. Gort, tayyare ile | mağazalar tekrar açılmıştır. Bu meyanda Rakovski sokağının | Mersamartuna hareket etmiştir. Mer| © Paris Siyest Bilgiler £ Memtebinde altındi. hava tehlikelerinden müda- | samartun, İskenderiye ile Libya hu- |dün mili modafan dersi baştımıştır Der | faa için bir tünel de kazdırılacaktır. | dudu arasında yarı yoldadır. B. Gort |iki ene sürecek ve imlikana tâbi ol. | Gittikçe adedi arttırılmakta ( olan| oradan yine tayyare ile ve yanında |” Sofyanın park ve bahçelerinde de sı | Mısırdaki İngiliz kıtaatının kuman- e 00 raki Kasas 5 Bnak yerleri yapılacaktır. Sofyanm | danı general Gordon Finlavson ile| © Tori Gabenie böke, Pravm Si bu seneki bütçesinin yüzde ikisi de | birlikte garp sahrasında bir teftiş tur |düncü ravuntta nakavt etmek suretile havadan gelecek tayyare ve gaz ta- | Nesi yapacaktır. Bu turne ün gü. |mdğlöp etmiştir. Toni Gebenio, yakında e basredilmiştir recektir. BÜ Sİ mta için Joe Zonle ie karla a — caktır. . İlmiştir. 50 kişi tevki? edilmiş ve bütün