21 Şubat 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3
(SA — —n ro BUGÜN Irakta Buhran ai'n'n riyaseti ai bine teşekk Kİ - Said 1 arak muh» kabinelere iştirak ettikten sonra 1930 da ilk defa Baş gelmiş duha sonra 1 rmuş, 15 kabinesinde Tehte ve daha sonraki za ettikten sonra mu *a yapılan hükümet darbesi Ü rine bir müddet i Uzak yaşamış, ve 19 munda tekrar bir kal Irakta 1921 den başlıyarak bugüne adar yirmi beş kabine değişikliği olduğunu söylersek, aziz kom$ zun iktidar mevkiinde hiç bir menin vasati hir sene bile kalam. Göze çarpar, Bun sebepleri herhalde derin! bir tetkike muhtaçtır. Bir kaç sene evvel konuştuğum İraklı bir diplo. matla bu bahse tenıns etmiş, İrakta iç bir kabinenin bir programı tat. ike vakit ve fırsat bulamsmalı sebeplerini sormuştum. e Verd VAP şu mealde İdi: — “İraklılar, ayni dan uzun mayı pek sevmez! ZA es şahıslar. tara-| man İdare olun. r. Bu hal, mizaç ve tabintlerinin iktızasıdır. Galiba | bir heyeti iktidar mevkiinde uzim| zaman bırakmak, İraklıların ru. bunu sıkıyor, ve onlara bu heyetin | iktidar mevkiinde eskimek yüzün. den tahakküm yolunu tuttuğu h'si.) Mİ veriyor. Onun için İraklılar bir şey hisseder etmez kabi değiştirirler ve r: lar, Mevki mesele; müsait olmadığı t bir nefes alır. gerinleştirm in İraklı diploma. | tn mütalâalarını münak; sk ar bul etmiştim. Fakat hâlâ bu makta, kavrıyamadığım — bahisler & asında dır. Yalnız İraklı diplomatın bu söz. lerinden anlaşılıyor ki İrak efkârı yı. mumiyesi, istikrardan hoşlanmıyor ve istikrarı ist'krarsızlığa çevirmek. sik sik d inşa siya 4 oluyor mu, olmu: | Bütün bu bahisi, rin sik sı Jedüniyy Mizundı unlar ayrı ri kavramak için kabinele. değişmesine sebep olan Ce 1 arİz ve amik tetkik etmek özi'nin feci bir 051 Ve yerine henliz küçük ol oğlunun geçmesi, 1 b ltanat ndan ifa olunmasıdır *ler, vw ” yetin p *İ. Nuri Sait gibi bir ş bulunma, sroda iktidar mevkiinde Yük b herhalde İrak namına bi Şise, a reyi a mühim b ih ; ere ile İttifakı do- üre, ilterenin harbe girmesi A 'manya İle milnasebetlerini ir. Bir aralık AJ yi $e yeka man nüfuz İlyiç ozandasının . İraka bir hayli mg liği söylenmekte idi. Fakat Al unyanın “evvelâ Çekoslovakyayı > Koleiyağr çİğne dei adığı belli olmıyan b, fuzana hatime çekmiş “e Müttefiki olan İngiltere iie Yürüyeceği açıkça onlaşılmdıştı, ik Yeni İrak kabinesinin General Nur. Sait'in mesai arkadaşı ve eski Baş Yekil Reşit Âli Geylâni tarafından urularağı bildiriliyor. R 33 senesinin 20 Martında İlk, 9 Yülünde ikinci kahinetiri kurmuş, fu Nt İki ay gorta istifa etmis ve dahn | #önra muhtelif kabinelere İştirak et. miyti, Kahine değişikliği münssehetiyle emin olunan bir nokta, değişikliğin İrak tinde h'ş bir tahav, rak hariet siyase' Vül ifade etmediğidir. O senin tamamiyle dahili olduğuna hükmeder ve azir dost ve omşumuza muvaffakıyet dileriz. pinar, GENERAL WAVEL O halde hâdi. mahiyette bah'sleriir ve | y Fleyeti Paristen Geldi Orgeneral İzzettin de Heyetle Geldi n gazeteciler heyeti 1 ordu Komutanlarımızdan E. tin Çalışlar, ekspresi. ile nda şu beyânatta bulun- - Majino hattını esaslı surette anı ie memnunum, idafan hattı askerlik son derece kıymet sldedir. Seyahatimiz- arla dönüyoruz. harp henüz başlamış değil Bittabi harbi, kim kuvvetli İse, lilik harbin Balkan- zantetmiyo. o lara Tüm. DENİZ HARBİ Son Bir Haftada 86000 Tonluk 20 Gemi Batırıldı Londra, 20 (Hususi) — Amirallik Bügün bir haftalık zayiat listesini neş/ teye göre, son hafta” muu 47 bin tonluk 15 ve.mecmuu 39 bin tonluk boş isi batırılmışlır. apurların. 5 ü Norveç, 4 İsveç, biri Hol iri Yunanistan maji. 86.000 ton) etmiştir. Mister C rlain harbin b: » İsonra, Nörveç hükümetinin dava meşgul olarak, v şu bulâsa etmiştir: “Geçen cumartesi hükümetini prote bir cevap almadı Nazırı müşkülle #pın (Hususi) — Mister) Ghamberlain, bugün Avam Ka: rasında Altmark vapuru hâdisesi den bahsetmiş ve İngiliz donanma. sinin mükemmel bir hareketi saye- Londra, 20 sin € li Atlantikte bir Alman tahs Mi selbahiri tarafından torpillenerek, 4. rılan İngiliz petrol gemisinin tonluk İmperial olduğu anla- şılmışlır. İngilizlerin yeni tedbirleri İngiliz Babriyesi Alman deni tile akbatı şiddetlendire mektedir, oOAlman denizaltılarının seyrisefain yolları civarında durmas lari, gün geçtikçe zorlaşmaktadır. imiş. Fakat durdurulmuş ve araştırılması İsten« ; fakat bu defn da Altmark kap- tanı razı olmamış ve bunun üzerine araştırma işinden vaz geçilmiş Alt. yareleri Şimal denizinde Norfolk, | mark, talimata muhalefet ederek, Tiencilnhire, Suffolk ve. Northum- | Norveç sularında telsizini de kullan. berland sahilleri açıklarında gemile. | diği halde, bir coza ile karşılanma” re taarruz etmişlerdir. miş, bu yüzden mazur görülmüştür. © Saveç hükümetinin Finlanda harbine karışma- mağa karar vermesine rağmen İsveçte harbe ka- rışmak lehinde mühim bir cereyan bulunduğu anlaşılıyor. İsveçin askeri muharrirlerinden mis ralay Bratt ile Stokholm Üniversitesinde İskan- dinavya tarihi Profesörü Ahulund tarafından yazılan bir risalede İsveçin harbe girmesi lüzu- mundan bahsediliyor. Risalede İsveçin demok- rat liderlerinden birinin şu sözü göze çarpıyor: “Sovyet Birliği tarafından istilâ edilen bir Fin. landanın yanında hür bir İsveçin yaşıyabilece- ğini sananlar, ahmaktırlar,, Risalenin muharrilerine göre Sovyetlerin Şimeli İskandinavyayı işgal etmeleri mukabilinde Ce- nubi İskandinavyayı Almanlara bırakan bir an- laşmanın Sovyet Birliği ile Almanya arasında yaplması muhtemeldir ve Finlanda harbinin biteceği sırada böyle bir anlaşmanın yapılması beklenebilir, Bu yüzden muharrirler, İsveçin Finlandaya doğrudan doğruya yardım etmesi lehindedirler. Fakat bu takdirde Almanyanın vasiyeti ne ola- bilir? . Bugün Alman bombardıman tay. Kudüse Teftişe Gitti ! ka 21 Üfasasi) — Y Londra 21 (Hususi nat GE taki İngiliz ord. Meral Wavel, Avust Müharrirler gu cevabı veriyorlar: Sovyetlerin, İskandinavyanın en büyük kısmı- 4, İşgal etineleri Alman menfaatlerinin lehinde “ değildir, Onun için İsveçin, Finlandaya yardım y etmesi, Almanyayı için için koşnut edebilir. rinin kurtuldu. | a wibtelit bir heye masını istedik. “Bunun üzerine tin Altmarkı ığı üç, dört hare aşılmış ve bul FRANSADA Komünistler Mebusluktan Düşürüldüler Paris, 20 (A.A.) — Mebusan Mec. lisi 60 komünist mebusun mebusluk. şürülmelerine 492 reyin itti. karar vermiştir. Bu mebuslar Alman - Sovyet paktını takbih et. memişlerdi, Filvaki bazı mebuslar Moskova İle alâkalarını kestiklerini ilân etmişl ten dü: fak Dün Fransadan dönen malbuat heyeli ve Orgeneral İzzeltin Çalışlar Sirkeci İslasyonunda 'ALTMARK,; HÂDİSESİ Chamberlain, Norveç Hükümeti Birşey Yapmak istemediğinden Filomuz Faaliyete Geçti, Diyor İngiliz Başvekili, Belki de Alman Tazyikinden Bu Şekilde Hareket Eden Norveçin Bu Vaziyetinin Bitaraflıkla Kabili Telif Olmadığını Söylüyor “Norveç hükümeti, hâdiseden ha. berdar olmadığını bildiriyor. Halbu. ftalarca dünya matbua. muştur, Fakat bu vazifelerile kabili telif değildir. “Norveç Hariciye Nazırı, bitaraf memleketin karasularında muharip milletlerarası hukuku böyle anlamı. yoruz. Muhariplerin bu gibi harekâtı karasuları sulistimaldir. Biz da bunu kabul edemeyiz.” Beyanatı muhalefet Wderleri mem. tle tasvip etmiş ve bütün Me: ter Chamberlain'i alkışlamış. nü lis N tır. Lordlar Kamarasında da buna mü. di. Fakat bunlar bu kararı pek geç | masil beyanat ile vâziyet izah edil. vermiş telâkki edilmişlerdir. İN miştir. “Sovyetler, Şimali Iskandinavyay istilâ ettik- leri takdirde, bu yarımadanın Almanya ile Sov- yeller arasında taksim edileceğine inanmak lâ- zemgelir. Bu takdirde İsveç ile Norveç Alman- yaya verilir ve İskandinavyanın şimal kısımları ile Norveçin Atlantik üzerindeki limanları Sov- yellere düşer. “0 zaman Garp devletleri de müdahaleye mec- bur kalırlar ve İskandinavya Avrupa harbine sahne olur.., * | Romanya gençlik hareketi lideri Sodororici'nin Rom. aysiyle (Times) in Roma “İtalyanın Romanyaya karşı, in hikmetini, Kral Karol ile devlet adam larının Bolşevikl'k sleyhtarı bir hattı hareket takip et göstermes muhabiri şw gitti tan dostluk melerinde aramak lâzımdır. Balkanlarda Bolçevikliğin indifa etmesi endişesi, İtalya hariciyesinin en çok ehem- miyet veri i mesele olmıya devam edi “Daha bugün, bir İtalyan gazetesi Mısırlıların harbe karşı vaziyetlerini in Kahire mnhabiri izah ediyor. ve Mısır efkâri umumiyesinin İlalyaya karşı itimatsızlığı" mı kaybettiğini temin ederek Sovyet dan Türkiyeye karşı bir teca yet Birliğinin “medeni ananesi ve kendi menfaatleriyle Birliği tarafın. üz vukuu takdirinde Sov- Avrupa menfaatler! namına hareket eden ve Bolşevik liğin Akdenize inmesine müsaade etmiyecek olan bir devletle karşılaşacağını,, ve bu devletin İspanyada baş || eğmediği gibi burada da baş eğmiyeceğini anlatıyor, | İ kaçmış, — İ veçlilerle birlikte Hainden Vefa Zehirden Şifa Yazan: B. FELEK Imanyanın Stutgart radyosun- da Fransa ve İngiltere ele; hine Fransizen neşriyat yapan Frö- donnet adında bir Fransız var, Bu 8 dam bir haindir, Hem haklarında ta- kihat yapıldığı için selâmeti kaçmak- ia bulan asker firarisi Torez ve em- sali mahut komünistler gibi ya şahsi İbir kâr yahut herhangi bir kanmatle bir dalâlete sapmış bir adam a değil ki; onlar gibi Fransa nleyhi- be komplo yapmak için yabanet di yara sığınmış, hınç alıyor diyesiniz. İ Bu sadece bir dolandırıcılık mahkü- mudur. Kimbilir hangi masumu de. landırmış, Kodese girmemek için Şimdi de hem geçinmek, hem de vatan cüdalığımı bir siyasi paçavraya sarmak için Almanların hıyanet işlerine girmiş, Hergün ma- imussuz vazifesine devam ediyor. Ben bu adamin kim olduğunu hayli, geç olarak Fransız gazetelerinin neşriya- tından öğrendim, Daha evvelleri bu hainin sesi ve sözü bana o kadar İğ- renç ve gönül bulandıricı geldi ki; Bir Fransızın, Fransızcayı bu kadar müstekreh bale nasıl koyabildiğini derin derin düşündüm ve şu neticeye vardım: Diller bile, kendi milletlerine hi. yanet vasilası olurken güzelliklerini, asaletlerini kaybediyorlar, Bir hukuku tmumiye müerimi ve namus düşkünü olduğunu öğrendik- ten sonra arasıra bu “Müösyö,, yü din. lerim. Bakalım hangi bedahetlere karşı ıkına sıkma hıyanet ediyor di- ye, Allah sizi ipandırsın, bütün ah- İlik sefaletine rağmen herifin hıya- bet memuriyetinde ne kadar sıkıntı. ya düştüğünü hisseder gibi oluyo- rum, Meselâ dün akşam İngilizlerin Norveç sularında içinden üç yüz İn- giliz esirini kurtardıkları Altmark hâdisesinden balısederken şöyle di- yordu: “Tiritanya korsenlarımn her türlü ahlâk kaldelerine mugayir olsrak bire karşı yüz 0 & hücüm etme" nisbetle Alt l ularında müdafaası eline ve N Radyonun, fensli insanım radyo nesriyatına derhal ce vap verememesidir. Eğer mümkün olsa da hemen söyliyebilseydim, di- yecektim ki — Bire bedbâht! Hergün bir Nor. veç vaptırumu İçindeki masum Nor batıran Almanlı. ra kızmıyorlar da, içinde yüzlerec arip İngiliz gemlcisi taşi y silâhlı zindan gemisini kars sularında arıyan İngilizlere mi kıza cenk Norveçliler? Utanmamak hiç bir zaman bir me- riyet değildi. Lâkin bir muharebe si. lâhı olmak şerefi: taşıyacağı hiç beklenmezdi. Zaman bunu da göster di. Muharebe, bir vatan davasıdır. Vatan davalarına” vatansız ve hain. leri katmak şerefsiz ve gayri ahlâk' hir harekettir. Almanyada Fransızes bilen Alman mı yok ki; böyle dolan dırnerliık mahkümlarını üçüncü Rays hükümetinin güya baklı davasm müdafaada kullanıyorlar, Pis bezle sarılan yaralar kangren olmıya, ba inlere müldofan ettirilen ar iflğ. sa mahkümdurlar. Almanlar bir kere daha büyük bir psikoloji hatası yapıyorlar. Bir ha. in doğru da söylese, ona kimse ins maz. Vatanma hayırı dokunmuyan sefilin gayriye faydası olur mu? İngiltere ve Fransoda hinlerce man millteci vardır. Lâkin hiç br z8man bu iki memleket kendi radyo. larında bu adamları çalıştırmazlar. i Çünkü ve olursa olsun onların İngi- liz ve Fransız davasına hizmetleri İ anormal ve çirkin bir şevdir. Bir va tansızın namussuzl simek te şerefli hir hareket değildir. Alelhusus hainden vefn, zehirden fa umulmar, Vatanını satmış olan bal, (irsat bulunca yabancı efendi sini de satar, Bir kahramanlık destanı olmıyan 4sims lâyık olan harbe sefil unsur- Var ilâve etmek revn midir” irak Kabinesi İstifa Eti Bağdat, 20 (Husust) — 1938 sene si ilkkânunundan itibaren Irak Beş” vekilliğini yapan General Nuri Salt, | buğün istifa etmiş, Kral Naibi istifa. yı kabul etmiş ve veni kabinenin tes kiline eski Başveki! B. Reşit Âli RL geylâni'yi memür etmistir, Yeni ka. binenin bu gece teşekkülü b mektedir. Nuri Salt kabinesini £ faya sevkeden sebepler henüz anla. sılmamıştır. en.
