March 14, 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

ON SEKİZİNCİ YlL No. 5611 Cenevre, 13 (A.A.) — Anadolu ajansının hususi muha- biri bildiriyor : Komite türk projesinin ilk tetkikini bitirdi. Bu sahada anlatma, tenvir etme ve fikir teatisi hı- dudunu geçmediği için, çok şiddetli münakaşalara rağmen, hiç bir meselede henüz karar verilmiş değildi: yapılan müzaker Komite yeniden Sancağa ilhakını iste ile İskenderun limanı ve yerli polis ve jandarma kuvvetleri hakkında görmenleri dinlemiştir. Para, gümrük, ekalliyetler, askerlikten tecrid ve mahalli polis meseleleri hakkında türk- Hatay anayasası Cenevrede türk projesinin ilk tetkiki dün bitirildi Hiç bir meselede henüz kar Fransızlar mukabil bir proje verdiler sıs dairelerin yardımı ile teknik hazırlıklar yapılıyor. Fran- sız mütehassısı bugün bir mukabil proje esasları metni tevdi etmiş ve komite tarafından bu sabah gözden geçirilmiştir. Komite, pazartesiye görmenleri dil meselesi hakkında dinliyecektir. imiz üç nahiye fransız mütehassısların iştirakile milletler cemiyeti mütehas- Başbeıkı- : Türkçe konuşma Falih Rıfkı ATAY Parti Genel Sekreterliğini türk vatandaşlarından türkçe bil- miyenlere dil öğretmek için dü- şündüğü tedbirleri sevinçle karşı- kyotüz, Tütlüye'de türkçe Könuş » mamak yoktur: Türkçe konu- şamamak vardır. Burası öy- le som bir türklüktür ki, maddi manevi, her türlü menfaatler, or a dilini bilmeğe bağlıdır. Oğlunu küçükken Avrupa'da bulunduran bir ahbabımız diyordu, ki: “— Üç lisanı mükemmel biliyor: ingiliz- ce, fransızca, italyanca! fakat türkçesi kıt olduğu için - ilerleye- miyor...,, Türkçe bilmeyen, veya az bilen türk! Bir yabancı dil yahud lehçe kesifliği arasına düşen, ye'. -d, eski Beyoğlu terbiyesinin cezasını çe- ken türk vatandaş! Bizim hedefi- miz, kendi milletimizden olanla- rı kurtarmaktır. Bu memlekette herkes kendinin bildiği dili iste- diği gibi konuşabilir: sokakl: . mızda ne rumca, ne ermenice, 1e yahudice, ne de fransızca işitmek- ten bir çekindiğimiz yoktur. Fakat Kültür Bakanlığının tam beş daki- ka ötesindeki dağın bütün yamaç- larında âdeta bir kasabalık halkın türkçe konuşmamakta - olduğunu gördüğümüz vakit, bunu, teşkilât- çılık ve teşebbüs kusurlarına ver- mekten ve Ankara'nın mahallesi böyle olursa, memleketin diğer kı- sımlarında hal nice olduğunu dü- şünerek hüzne düşmekten kendi- mizi alamayız. Lütfen bir giridli göçmenin türkçe konuşmaması mesuliyetinin kendine aid tarafını bana gösterir misiniz? Bu sınıf vatandaşlara mahsus mektebler açtık da veya herhangi bir öğret- me vasıtası icad ettik de bu vatan- daştan red cevabı mı aldık? Vazi- yet cenub vilâyetleri için, doğu il- leri için, her taraf için birdir ve bu- dur: teşkilâtlı Türkiye'nin teşki- lâtlı türkçesi! Düşmanın bile men- faati memleketin dilini bilmekte- dir. Türkçe konuş, vatandaş! Fakat zavallı bu afişleri ne okuyabilir, ne de okusa anlıyabilir! Bu söz vatandaşı türkçe — konuşturalım manasına geldiği, yani hitab biz- (Sonu 4. üncü sayfada) karar alınamadı Fransız Hariciye Nazırı Elçimizle konuştu Paris, 13 (A.A.) — B. İvon Delbos Türkiye Büyük Elçisi B. Suad Davaz'ı kabul etmiştir. (Bayır, Bucak ve Hazne nahiyeleri hakkındaki ADIMIZ, ANDIMIZDIR yazımız dördüncü sayfamızdadır.) Batı paktı etrafında Almanyanın cevabı nasıl tefsir ediliyor ? Londra, 13 (A.A.) — Royter'in öğrendiğine göre, sefir fon Rib- bentrop, bu sabah Eden'e, ingiliz notasına karşı verilen alman ceva- bını vermiştir. yAlman elçisinin gelecek hafta tekrar Eden ile görüşmesi muhte- meldir. İngiliz Dış İşler Bakanı B. Eden Vonder Osien Konteransçı fon der Östen ve Söylendiğine göre, alman ce- vabı hakkında gazetelerde şimdi- ye kadar çıkan bütün haberler yanlıştır. ilmahyarlın, 'Hotanının birer Büde- tini Fransa ve Belçika hükümetlerine göndereceği bildirilmektedir. Notanın metni, sonradan neşredilecektir. Alman muhtarasının pek uzun ol- duğu öğrenilmiştir. Alman elçiliği bu sefer, her zaman yaptığı gibi, muhtara- nın bir hülâsasını bile gönderememiştir. Selâhiyetli mahfiller, alman ve i- talyan muhtarasının metinleri arasında büyük bir fark olmadığını ve Roma ile Berlinin yakında başlayacak olan gö- rüşmeler sırasında sıkı bir temas muha- faza edeceklerini iddia etmektedirler. Bu mahfiller, Alaman muhtarasının €ski Lokarno paktının zâminleri olan italya ile ingilterenin teahhüdleri altın. da olmak üzere bir alman - fransız har. binin gözönüne alınmasını teklif etmek- te olduğunu bildirmektedir. (Sonu 4. üncü sayfada) konferansı konferansı dinliyenter Dün arkeoloji profesörü fon der Oste n Halkevinde seçkin bir kalabalık önün- de Anadolunun medeniyeti ve tarihi yol larr mevzuu etrafında bir konferans ver- miştir. Alâka ile dinlenen bu konferansa lacaksınız. aid tafsilâtı dördüncü saytamızda bu- Atatürkü 14 MART 1937 PAZAR tarifini istediği bir tabir: Fakir kime derler? HER YERDE 5 KURUŞ dinlerken Gerilla hakkında iki hatıra Türk Tarih Kurumu Belle teninin birinci sayısı çıkmıştır. Bu sayıdan Türk Tarih Kurumu Asbaşkanı Bn. Afet'in Gerilla hak- kında iki hâtıra başlıklı güzel bir yazısını aynen alıyoruz. Bu Belleten'e dair fikirlerimizi a yrıca yazacağız. I TI inci Abdülhamit devri... İstanbul- da, Harb akademisinde bir zabit.. He- nüz yirmi yaşında... Onun hususiyetlerinden biri: O, kendisinde bir takım mana ve mahiyeti- ni henüz anlıyamadığı duyguların çar- pıştığını hissediyor, fakat bunlara ne müsbet ve ne menfi bir türlü mana ve- remiyor. O, küskündür. O, kederlidir. O, ru- hundan gelen anlaşılmaz bir mana ile â- sidir. Fakat kime karşı? Ve ne için? Bunu, o da bilmez. Bir gün ona, yakın arkadaşlarından biri: — Sen, diyor, kalk borusunda bir türlü uyanmıyorsun, dahiliye zabiti karyolanı sarsmadıkça kalkmıyorsun, O, cevab veriyor: — Hakkın var.... — Anlıyamadım; ben sana bu anlaşıl- maz hayatının sebebini soruyorum, sen bana: Hakkınm var, diyorsun. Ben sana karşı haklı olup olmadığım yolunda bir (Sonu 5. inci sayfada) Atatürkün Harb Akademisinden me- zurn olduğu zamana aid bir hatıra Bağda üzüm yiyen bir türk kızı Üzüm kongresi kapandı Alınması lüzumlu olan tedbirler tesbit edildi B. Celâl Bayar kapanma dolayısiyle çok dikkate değer bir nutuk söyledi Atatürkün telgrafları Celâl Bayar Ekonomi Bakanı ve çekirdeksiz üzüm birinci milli kongresi başkanı İhracat mallarımız arasında önem- li bir yeri olan kuru üzümün standard tiplerini tesbit için toplanan kongre- nin yüksek hislerini bildiren telgra- fınızı büyük memnuniyetle aldım Teşekkür eder ve sayın kongre üye. lerine ve size bu çok değerli çalışma- nızda verimli başarılar dilerim. K. ATATÜRK Üzüm kongresinin üç encümeni dün saat ona kadar kendilerine havale edilen işleri bitirdiler ve raporlarını reisliğe verdiler, Saat 11 de umumi heyet reis vekili, İzmir mebusu B. Rahmi Köken- in reisliğinde toplandı. İlk önce ziraat encümeni raporu okundu. Encümen ü4 retim bakımından kendisine verilen mevzular etrafında uzun boylu tetkik« ler yaptıktan sonra şu neticelere vara mış bulunmaktadır: Üzümlerde standardizasyon zaman« la kökleşeceği cihetle şimdiki halde münakaşası istenilen bu esaslı işe bağ« dan başlamak lâzımdır. Memleket ü- zümcülüğünün bugünkü vaziyeti - bir- çok esaslı tedbirlerin almmasına lüzum (Sonu 5. incı sayfada)