18 Mart 1938 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

(uma Ulus Basımevi ŞEHİR STADYUMUNDA a n HD Futbol - Mf Küme 1 8 İ g el —'—'—'Ulu. y 19.3.1938 Cnmırt;ıi, saat 15.30 da Üçok « - alız. MART amla 20.3.1988 Pazar, saat 15.30 da Gazi - Tica- . TödA t liseleri, ğ::::ğ::nr KA GAĞA ». * rPeuıır, saat 15 de Kır koşusu, 1938 Anka şm “ızâ ğ t;’“-ğgğî « FA g"m" b;rı"sms'ıl»'â; Üçok - Har- di - ŞPAN 'azar, Saa' ' 5 KURUŞ Meye e — © / ge A DİİMIZ ANDIMIZDI Pai Litvanyaya bir ültimatom verildi Derhal diplomatik münasebetlerin tesısını ıstıyor -— Polonya son hudud hadisesinin askeri arekâtı bile doğuracağını bildirdi Litvanyayı polonyaya ilhak için Varşovada büyük nümayişler! Öğretmen kadromuz — Gazi Terbiye Enstitü- sünde bir kaç saat — Yazan: N.B 7200 nüfuslu k?.u;dk bir hııhıdu ve üç ilk okulu vardır. Geçen yaz sonunda, Çarşambada, ço- Gük babaları, bize, büyük derdlerini şöyle anlatıyorlardı: —-Ah bir orta okulumuz olsa! O za- # Varşova, 17 (A-A.) — Pelonyanın Litvanyaya bir ültimatum gü mderdiği- ni haber veren Nova Pravda , gazetesi- nin hususi nüshası satışa çıl <arıldığın- dan bir saat sonra toplatı tırılmıştır. Maamafih gazetenin bu nür shası o za- mana kadar mühim mikdar$ la satılmış- tır. Ültimatom bugün saat ova birde Lit- vanyaya gönderilmiştir. Polonya hükümeti, nota sını, Tallin- deki Polonya elçisine ve rmiştir. Elçi bu notayı Estonya hariciş ye nezaretine vermiş ve Estonya harici ye nezareti de notayı Litvanya hüküme tine yollamış- tır. Yarı resmi mahafil, riotanın münde- recatı hakkında tam sü.kütu muhafaza - Tecavüzlere Çekoslovakya askerleri bir manevra esnasında mani olmak ve Çekoslovakyayı korumak için gnp gelmex mecburiyetinde olan çocukla- rımız bu kıymetli vakitlerini dersle- rine tahsis ederlerdi. Fakat, 7200 ve daha çok nüfuslu kaç tane kasabamız vardır ki civarlarında bir Samsun şehri bulunmadığı için ço- cuklarını ya orta tahsilden mahrum etmekte, yahud orta okulu olan şehir- lerdeki dostlarına emanet eylemekte- dirler; onları geceli okullara verebi- lenler başka.. Babaların bu arzusunu da, orta ve da ha yüksek tahsil ihtiyacının bütün di- ğer şiddetli tezahürlerini de memnu- niyetle kaydetmeliyiz: davâ, gittikçe kuvvetlenen irfan aşkı davâsıdır. Ancak ilk, orta ve daha yüksek tah- sil ihtiyacının hakkiyle tatmin edile- memesi de birden fazla sebebe istinad etmektedir: öğretmen kadromuz dar- dır. Bu varken okul binası, büdce za- rureti gibi sebebleri izaha ne hacet! Mecburiyet sevkiyle alınan bazı mu- yakkat tedbirlerle kabil olabildiği ka- dar doldurulabilen orta okul öğretmen kadromuzun - bu tedbirler kaldırıla- cak olsa - derhal bin öğretmen istiye- ceğini biliyoruz. Kadronun bu ihtiyacını Ankaradaki Gazi Terbiye Enstitüsü karşılamağa galışmaktadır. Ders yılının sonuna yaklaştığımızı düşünerek, önümüzdeki sene, orta o- kul öğretmeni kadrosunun ne kadar ye ni elemana kavuşacağını anlamak maksadiyle dün Enstitüyü ziyaret et- tik. dakık Bu okul, orta okullara öğretmen ye- tiştirmek gayesiyle, ilk defa Konyada, 1926-27 ders yılında, küçük bir kadro/l ile açılmıştır. Okulun o zaman yalnız edebiyat şubesi, 16 talebesi vardı. Tah-y sil müddeti iki sene idi. Okul, 1927-28 yılında Ankaraya nakr ledilerek kadrosu genişletildi, bir öfe Pedagoji Şubesi, ilâve edildi. Talehe sayısı 45 i buldu. 1928 haziranında ilk 15 mezununu verdi. İ 1929-30 yılında, şimdiki binaya, ta- şınıp “Gazi Terbiye Enstitüsü” sıdını da alan “Orta Öğretmen Okulu”, yük- sek dereceli bir ihtısas okulu haline getirildi. Gazi Terbiye Enstitüsünün l'ıugun— kü teşkilâtına göre şu şubeleri vardır: 1. - Pedagoji şubesi; bu şube nin me- zunları ilk tedrisat müfettişi ve ilk mekteplere başmuallim olurleğ. 2. » E- debiyat şubesi, mezunları (İrta mek- teplere, orta derecedeki meslek mek- teplerine Türkçe, Tarih-Cıpğrafya ve Yurtbügııi muallimi olurlajr. 3, - Fen ' 8 mcusıyfı.dı), talya buyuk elçılenm kabul etmiştir, Ultimatomda neler var?. Varşova, 17 ÇA.A..) — Polonya no- tası hakkında aşağırdaki izahat veril- mektedir: Bu nota, bir ültifmatumdur. Bu ülti- matomla, Polonya, Litvanyadan, ener- (Somu 8. inci sayfada) bir konferans toplanması için bir teklif yaptılar (Litvinof'un yaptığı teklif ve bu teklifin muhtelif yerlerde nasıl karşılandığı hakkındaki haberler 7. inci sayfamızdadır. | Üç şileb satın alınıyor 'TTeşkilâtını tamamlayan Denizbank ilk idare meclisi içtimamı geçenlerde Başbakanımız Celâl Bayarın reisliği altında yapmıştı. Bugün Denizbankın ilk mesud faaliyet eserlerini öğren- mekteyiz. Banka Almanyada Yavuz zırhlısını yapan Blom und Voss tezgâhlarına üç yeni gemi ısmarlamış, mukaveleler de dün imza olunmuştur. 'Gemilerin her biri 5000 ton olup süratleri 16,50 mil- dir. Karadeniz tipinde olan bu gemiler yolcular için her türlü yeni konfor tertibatından başka Frigorifik tesi- satını da havidirler. Gemilerin bedeli kliring yolu ile mal karşılığı ödenecektir. Yeni şileplerimiz Denizbank, İş bankası ve Etibank müşterek bir vapur şirketi kurmuşlar- dır. Maksad bilhassa memleketimizin pek muhtaç olduğu şilepçiliği ve tica- ri deniz nakliyatını inkişaf ettirmek-« Denizbank üç yeni gemi ısmarladı Bunlar ” Karadeniz,, tipindedir ve Bütün konfor tertibatını haizdir Denizbank, İşbankası ve Etibank müşterek bir vapur şirketi kurmuşlardır Denizbank Umum Müdürü B. Ziya Öniş Çörçilin başkanlığında bir kabine kurulması ihtimali de vardır İngiliz kabinesinde ciddi bir ihtilaâf baş gösterdi Kabinenin istifasından bile bahsediliyor Vinston Çörçil Fransız kabinesinin beyannamesi Blum Parlâmentoda dün ilimad reyi aldı (Bu hususta gelen hıberler ye- dinci sayı 13 KUN J Londra, 17 (A.A.) — B, Eden'in aksettirdiği zannolunan Yorkişhayr Post gazetesi, azası mahdud miktarda bir harb kabinesi teşkili hakkında ba- zı mahfiller tarafından ileri sürülmüş olan tekliften bahsetmekte ve bu tek- lifin lehinde bulunmaktadır. Zira fi - kirler muhtelif yirmi kadar azadan mürekkeb bir kabinenin diktatörlük- lerle müzakerede bulunabilmesi müm- kün görünmemektedir. Londra, 17 (A.A.) )— Havas ajan- sı muhabirinden: İyi malümat almak- ta olan mahfillere nazaran İspanya ve Çekoslovakya meseleleri münasebetiy le kabine erkânı arasında ciddi görüş ihtilâfları çıkmıştır. Bir kabine buh- ranı zuhur etmesi muhtemeldir. Öğrenildiğine göre, B, Morrison, B. Hore - Belisa, B. Oliver Stanley, | B. Ormsbi - Gore, B. Malkolm Mak Donald gibi genç nazırlar, hükümetin Çekoslovakya istiklâlinin bozulması- na müsamaha etmiyeceğini açıkça i- lan etmesini istemektedirler. Bilâkis diğer nazırlar ve bilhassa Hosamu Bay Samuel Hor, buna muhaliftirler. Aralarında B. Hor Belisa da bulu- nan birçok nazırlar italyanlarla alman ların İspanyada hâkim kesilmelerine mani olmak için kati ve şiddetli su-| rette hareket edilmesini istemektedir- ler. B. Hor Belisa'nm fikirlerinin ka- bul edilmemesi takdirinde istifa ede- ceğini tehdid mkııundı söylemiş ol- | - * Tüz e) ; YARIN 16 sayfa İlâvemiz Bizim köy Üç şilep için pazarlıkta bulunuyorlar- dı. Haber aldığımıza göre bunlardan birinin pazarlık muamelesi nihayet bulmuştur. Satınalınan şileb 6000 ton: dur, Diğerlerinin muamelelerinin de süratle neticelenmesi bekleniyor. Belçikanın Almanya sınırında bir hâdise Öpen de Almanya lehine nümayişler Brüksel, 17 (A.A.) — Büyük harb - dan evel Almanyaya aid bulunan Ö- pen'de yeniden bir takım hâdiseler ol- muştur. 200 delikanlı caddelerde nümayiş- ler yapmışlar ve “yaşasın Hitler,, diye bağırmışlardır. Mahalli zabıta,hududdaki askeri (Sonu 8. inci sayfada) FERÖLE S HTT KARÜRE LÖ ÜÜ İK ERR ZZ Türk Çanakkale 18 mart 915 de Çan akkale'ye ilk hücum Yeni tefrikamız bugün başladı 4 üncü sayfada takip ediniz Dost İran medisi Saadabad pakfını Iftifakla fasdik etti İran hariciye veziri vekili ile Dr. Aras arasindaki telgraflar Ankara, 17 (A.A.) — Sâdabad pak- tının İran meclisi tarafından tasdiki münasebetile İran hariciye veziri ve- (Sonu 8. inci sayfada) ÜRYEĞİŞ PŞ ŞELÜ AMĞ şi KG Yanlış nizamlar 1815 Viyana kongresi, fransız ihtilâ- linin hak ve hürriyet prensiplerini reddederek, büyük devletlerin idare ve müdahalesi altında bir Avrupa nizamı kurmağı tasavyur etti. Başlıca hane- danlar arasında bir de “mukaddes itti- fak” teessüs etti. Bunun vazifesi, mil- letler kıralları aleyhine isyan ettikle- ri vakit müdahale ve mukaddes hane- dan hukukunu müdafaa etmekti. . Bu nizam ancak 15 sene sürdü: ilk defa belçikalılar, Hollanda hâkimiye- tine karşı ayaklanarak, bugüne kadar devam eden istiklâllerini kazandılar. Büyük devletler de, önlerinde cihan Ffethi gibi bir imkân varken, nihayet 1914 de bizzat birbirlerini boğazladı« lar. Versay kongresinin kurduğu Avrut- pa nizamının ömrü daha uzun sürme- di. Onun da on beş sene içinde evvelâ hak, sonra toprak maddeleri bozuldu. Afrikadan gayri kıtalar üzerinde he- gemonyasını kaybeden, daha kalaba- lık, daha aç, fakat hırsını kandırabil- mek için hiç olmazsa bizimki hacmin- de bir iki yeni dünya yaratılmak Jâzım olan yeni Avrupanın, eğer milletlerin benimsiyeceği, ve kan dökerek müda- faa edeceği insant bir nizamı olmazsa, birkaç sene sonra ne olup biteceğini akıl tasavvur etmiyor. Hele Milletler cemiyeti yerine, mil- letlerin hak ve hürriyetleri aleyhine, yeni bir “mukaddes ittifak,, dan bah- sedilmesi insanda gülmeğe bile heves bırakımıyor. Tarih tekerrür etmiyor değil, dera n:mi’w *F