15 Aralık 1938 Tarihli Yarım Ay Dergisi Sayfa 12

rliğı edep İk müşteş. ıda büyük ırdır. Son irilmesine hilâyetinin Diğ asıdır. Hü »tle el koy” tanalından nübim dr İamış ol: Şu sen dört sene içinde bu kanaa- tan bir hayli verimli neticeleri tahak- kuk”ediyor: Suya hasret çeken köyler- © dalı hale getirilmesi, bataklıkların ku- rutulması ve buralardan çıkan suların isalesi, kalkerlerden sızan İ Düdenlerde, kaybolan suların birikdi. rilmesi, kış mevsimlerinde sel halinde # akan yağmur sularının yaz için muha- ibi. N faza edilmesi ve saire g Onun şimdi meşgul olarak yap- © mak tasavvurunda bulunduğu bu muaz- zam ve zorlu işin anahatlarından ba: İ gılarını, kendi ağzından dinliyelim: “Konya ovasının bir kısmının su- İ lanmasımı Beyşehir gölü ile Çarşamba ükümetin Çumra eder Beyşehirden Bağra kanalı il * gelip Maviboğazda Çarşanba çayı ile irleşen sulama suyu bu havzayı sular. Oyvaya kifayet etmiyecek olan bu suyun mikdarını arttırmak için başka bir menba bulunmuştur. Bu da Seydişeh- yanıbaşında Kuğlu denilen bir sı vardır. Bu su, oralarda üç hektar- lik bir bataklık yapmıştır. İçerikışla ve © Beldibi suları da sedde ile yükseltile- © rek burada birleştirilip sekiz kilomet- İrelik bir kanalla Bağra anakanalına verilince, saniyede üç metre mik'abı bir su almak kabil olacaktır. Bu suda © iki yüz elli bin dekarlık bir araziyi su- © layacaktır. Bu kanalın yapılmasile gerek Sey- dişehir yanında, gerek Suğla gölünde on dört bin hektarlık bir arazi kuru- yacak ve münbit bir saba elde edile- tektir. Ova için bu da kâfi gelmiyecektir. Yardımcı su olarakta mühim işlerden birisi de Göksuyun bir kısmının ova harice çıkarsa ” da diğer bir kısmı kaybolup gider. Biz * bu sudan istifade ederek ovayı sula- mak istiyoruz. öksuyun bir ayağını iğ esas suyu kesmiş olmuyoruz. O yine yata- İda akıp gidecektir. Biz, Düdenlerde kaybolan sulardan istifade etmek isti- * yoruz. Göksu ile Çarşanba suyunun , aktığı Bozkır arasında 1525 rakamlı İ Elmabeli varsa da, Göksu seviyesinin 140, Bozkurın ise 1160 olması arada > (İSO) metrelik bir fark husule getiri- i Yörki menfezli tüneller vasıtasile su- Yun alınması kabildir. hesabat- tan ve müsbet netice a- Boşa giden suların muntazâm kanallar dahiline alınarak faydalı hale getirilmesi, projeleri hazırlanacaktır., mel ve gazete diline uy- gun konuşan, benimsediği davayı ga: yet selis bir lisanla izah eden İlbay, da- yanın ehemmiyetini ileri sürerek söy- “ — Bu gibi mühim işlerde gözü kapalı yürümemek; ilk önce bulabil- mek, sonra aaa bir icaptır!,, Sonra ilâve ediyor: «— Yapılan da bahsetmek pek de hoşuma gitmez. Su davasının tahakkuku uğrunda yaptığımız işleri vilâyet halkı görmüş ve inanmıştır. Bü- tün gücümüzü, enerji ve cesaretimizi Kemalist rejimden ve Cumhuriyet hü- metimizin müzaheretinden alıyoruz. Ya- pılmakta ve yapılacak olan işlerin hep- sini anlatmak ta saatlerimizi işgal eder. Yalnız Ereğli bataplığı için sorduğu nuz sual üzerinde sizi tenvir edeyim.” Ve burada bir sigare yakıyor. Ya- nıbaşında asılı duran Konya harita- sında, Ereğliye ait bir harita anlatması yaptıktan sonra sözüne devamla: w — Hükümetimizin, diyor; orada açtığı fabrika ile günden güne inkişaf eden Ereğlinin, hükümetin alâkasile mütenasip bir şekilde kalkınması için, Ereğli bataklıklarının kurutulması beh- mehal icabeder. Ve bu işde birinci plânda gelmektedir. Bataklıkta topoğ- grafik harita alınması hem zor, hem de masraflı olmakla beraber uzun bir zamana da ihtiyaç göstermektedir. Bu- nun kısa bir zamanda yapılması için tayyare ile ve fotogrametri usulile ha- ritasının alınması üzerinde bir İngiliz ve bir de İsviçre li yapılan ko nuşmalar ilerlemişt Konyanın döğer valisi vilâyetin su davası gibi ikinci bir dava üzerinde dahi durmaktadır: Maden işleri, gerek su ve gerekse maden işleri üzerinde vilâyetin takatine göre yapılabilecek işleri başaran ve vilâyet bütçesinin tahammülünün üstünde olan işlerin da- hi plân ve projelerini hazırlatan Ce- mal Bardakçı, Konyayı, Mıden Tetkik ve Arama Enstitüsünün istikşaf prog- ramına idhal ettirmeğe muvaffak olmuş ve bu süretle yilâyetin muhtelif yerle- rinde mütehassıslar çalışmağa başla” mışdır. Gerek su ve gerekse madan işleri üzerinde kendi payına düşen işlerde Cemal Bardakçının, peşinden inanıl- miş ve sağlam bilşilere dayanan bir cesaretle yürüdüğü görülüyor. Suya müteallik kanallar, bataklıklar, artezi- yen sondajları; maden aramaları ve maden sondajları işlerinde çalıştırdığı makinelerin son sistem ve e a göre bunların in olması bunu pek iyi anlatmaktadır Vesait ve tesisat bahsinde iğ etli idarecinin maki ünitesine ait aba #iyeti dahi şayan tevakkuftur. * — Bu hususta bilhassa ve dikkat- le durmaktayız. İcabında memleket içindeki bütün makinelerimizin o birbi- rinden yardım görebilmesini ve yedek sıkıntısı çekmemesini en mühim işler- den saymaktayım. Nitekim, biz, şim- diden, Maden Tetkik ve ya Evisti” tüsünden tij m mühim r yardım gördük Şunu da sözüm setine) ste- e ki e çalışan ekipi- Türk işçileridir ve işlerini de mu- vaffakiyetle bam tadırlar, İlbayın yukarıki sözlerini A mühim buldum. Herhangi bir ihtimal- de hariçten yedek aksam gelmeyince ayrı tipteki makinelerin muattal kal- maları akla gelebilir. Makine birliği ise, hiç olmazsa tadil veya terkiple bir birçok tipler, yedek aksamı bulunma” dığından hurdaya ayrılmışlardı.