18 Haziran 1930 Tarihli Yarın Gazetesi Sayfa 1

| '9 '—ı. İSTANBUL : Ankara caddesi TELGRAF : İstanbul Yarın TELEFON : « 48243 POSTA KUTUSU 395 SGne- 2 — N: 119 Açık özlü olalım —. Memlekette iktisadi buhran vardır. Artık bunu anlamıyan, bilmiyen tek vatandaş kalma- mıştir. Tüccar şikâyet ediyor, esnaf halinden müştekidir. Kö- ylü mahsulünü satıp ta mübrem Ve zaruri ihtiyaçlarını tatmin edemiyor. Memurların aldıkla- mı maaş kendilerini ve ailele- rini — geçindirecek — miktarda değildir. Geçinme derdi, ya- şamak ihtiyaçları baş döndü- Tücü ,sur'atle her gün bir az daha artmaktadır. İstihsal eden parasızdır. İs- tihlâk eden bütün — bütün parasızdır.. Hem — müstahsil, hem müstehlik olanlar, yani esnaf kazanamadığı için sarf ta edemiyor. Son vaziyetimiz işte bu merkezdedir. » Tabil şu hal karşısında az çok sermaye sahibi olanlar,müs- tahsille müstehlik arasında mü> tevassıt vazifesi görenlerhu müte- yassıtlardan başka memleketi- mizde zaten kıt olan büyük ser- mayedarlar, ellerindeki serma- yeyi piyasadan çekmişlerdir. Bir taraftan buhran diğer taraftan . çekilen, ihtiyata a- hnan sermaye Türkiye iktisat hayatında gayri tabil bir dur- gönlük basıl olmasına sebebi- yet vermiştir. Bankaların tüccar ve et- nafa krediyi kesmelerinin en belli başlı amillerinden biri bunlardır. Şüphesiz — bunları büyük küçük aklı —eren her vatan- daş bilir, bilmemesine de im- kân görülemez. iktisadi vazi- yetimiz böyle olunca, idare işlerinde bir karışıklık, bir dü- zensizlik başlamak gayet ta- bit olacaktı. İdare mes'elesi yolunda gitmeyince de, umu- mi şikayetler baş gösterecek- ti. Bu asırda, her hadisenin her hareketin mutlak iktisat- la, hayatın maddi kısimlarile irtibatı olmak zaruri idi, Alış veriş, kredi, par lıktan, idare - işlerinin karış- ması, tıkırında düzeninde git- memesi, gene para nedre- tinden, say ve sermayenin is- tihsal ve istihlâk Işlerini denk getirememesinden ileri gelir. Bu itibarla memlekette u- Mumi bir hoşnutsuzluk - ola- caktı. Kabahat ne asayiş ka- Bunlarının — kötülüğünde, ne icra kanunlarının - biçimsizli- ginde, e de irtikâp ve irtişa kanunlarının Mürtekipleri sür'- atle sıkıştıramamasında idi. Has- talık çok başka, teşhisler büs- bütün aykırı taraflarda Mni durmaktadır. Halk herşeyden ziyade kar- Binin asını, sırtının pek- İnîîrldİ:Yı:ıı istiyor . Gerçi Hükümetin yazifesi herkesin lokma bulmak ve sırtına ız- | i : YARIN. giyecek tedarik etmek değil- dir. Fakat, millete karşı taahhüt ettigi büyük mesuliyetli vazife- ler vardır ki, bunlar halkı ça- lışmaya, kazanmaya Ve refaha sevkederler. Ziraat vasıtalarından olan arazi, tohumluk, kredi ve çift alâtı gibi.. Bunlar Devlet elile hem toptan hem ucuz hem kredi ile te'min edilebilir. şey- lerdendir. Maadin, sanayi, orman, de- nizcilik işleri de ayni vasıta- lara muhtaçdırlar. Bizde maa- lesef Hükümet tarafından te- sisledilen kredi müesseselerinin resmi büyük teşekküller, mem- leketin kan damlalarını teşki- leden küçük sermayenin üre- mesinden ziyade boğulmasına bizatihi çalışıyorlar. Küçük ser- mayenin yerine büyük — ser- maye de kaim olamıyor, mem- leketin bir iki merkeze akan ye biriken varı yoğu müsmir) olmıyan, faydasız sahalarda ya birikmeğe, ya büyük emlâke kalbedilmiş olarak — muattal kalmaya, yahutta, döne dola- şa eriyip gitmeğe mahküm kalıyor. Şu vaziyet ve görgüsüzlük karşısında halkın kendi'sendi- ne iş yapabilmesine, kendi vaziyetini islâhetmesine imkâu var mıdır ? Resmi ellerle alınan , ma- kineler mutlak fabrika dcid komisyoncu satışından daha pahalı oluyor, Tesmi eller- le bulunan tohumluklar pi- yasa tutarının iki üç misline çiftçiye satılıyor, nim resmi müesseseler en insafsız saraf- ları gölgede bırakıyor, resmi fabrikalar lıüçuk tezgâh sahip- lerini batırmak — için Devlet bütçesinde dehşetli açıklar ve- riyorlar, vesmi nakliyat İşleri tüçcarı ye iş erbabını. bir yerden bir yere mal sevket- mektense, mesleklerinden vaz- geçirmeğe cebrediyor. Gümrükler berbat, vergiler ağır ve devlet — varidatının tezyidi lehine, düşünülmeden, taşınılmadan — konmuştur. Li- manlarda dizbarko - ücretleri ton başına Amerikadan 'ıleıı herhangi bir eşya uw,.una. daha — pabalıyg — mal oliyor.” Ve ilh.. Ve ilh,, İşte bunlar da, Devlet elile düzeltilecek işlerden iken w mumi bubranın resmi amille- rindendir. Hal ve vaziyet şu ıı_ıeaıeu. iken, ber şey hükümetten bek- lenir mi? Hükümet ne yap- sın ! Demek, Fok"llııııdu Hükümet ne Mi yapsın” Esa-| -Ü sen meydanda yöpılmış bir şey yok ki... hep şimdiden şonra yıpıheılı ! Ârif' Oruç Bıımıılıınirl Anl Oruç a rkadn ge — Mısır kabinesi an- sızın istifa etti Kahire, 17 (A.A )!— Kıbı— nenin bu gün istifasını vereceği söyleniyor. Alınan — bazı ha- berlere göre başvekil geçen Pa- zar günü başmabeyinci ile gö- rüştüğü sırada kı!ıııuıln parla- meatarizm usulünün muhafaza- S1 için neşretmeği evvelce va- detmiş olduğu kanunları bu içti- ma devresinde parlamentoya tev- dia muvaffak olamadığını bina- enaleyh — kabinenin daha ziya- de bir müddet iktidar mevkiinde kalması haysiyet ve'şerefile telif edilmiyecek bir hareket olaca- ğlnı söylemiştir. Istifaname verildi Kahire, 17(A.A) — Başvekil bu sabah saraya gitmiş ve kabi- nenin istifanamesini krala ver- Polıs B Ş müdürü ıAnkaraya çağnldı | | | | Halı akdı için ya- kereye girişi- ABONE z Dahil için seneliği 1400 Hariç , « 2700 İLÂN ; : Tarifeye tabidir. Fıatı 5 kuruş A6 Hııımı — Çımmbı — 1930 UMUMİ BUHRANIN SEBEPLERİ NEDİR ? Kraladarbe! Yunanistanladostluk mu- ahedesi yapıyoruz! İBaİırı İzuvvetlerımızm müsavaten ta- hdidi için muzakerata başlanacak Tevfik Kâmil B. teşkilat projesile geliyor Atina 17, (A A.)—Tür- // kiye ile Yu- nanıstan ara- sında — bir- dostlak — mi- sakı ve iki devletin de- / | niz silâhları- VALb nın, — bahri k kuvetler ara- v sında müsa- // // vat — esasına ; müsteniden | tahdidine da- ST ir- bir iilâf Nihayet Türkiye ile dost geçinmenin kıy- metini anlamış olan M. Venizelos kında müza- lecektir. M. Venizelosun tehdidi Atina, 16 (A.A) — Müuhtelit parlçmento komisyonu M. Veni- zelos'un Ankarada imza edilmiş olan itilâfname hakkındaki iza- hatını dinlemiştir. M. Venizelos hükümetin sırf kendi mes'uliyeti altında itilâfnameyi tatbika ka- rar vermiş olduğunu ve bundan ticaretimiz | Gilâflar sonra Türkiye ile daha bir takım akdedileceğini beyan etmiştir. Yunan başvekili sözüne de- vamla demiştir ki: Eğer hükümet muhalefete maruz kalacak olursa meclisi feshedecek ve yeni inti- habata tevessül eyliyecektir. M. Kafandaris, M. Çaldaris ve Kondilis - itilâfname aleyhinde rey vermişlerdir. Yunan cevabı geldi Ankara, 17 — Atinadan bek- lenen Yunan cevabı dün gece gelmiştir. İYARIN) — Atina şehri deniz kenarında bulunmadığına göre ace- ba bu tahtelbahirler havadan mı uçtular yoksa tahtezzemin tünel- lerle mi geçirildiler, merak et- tik! Atinada italyan tahtelbahirleri! Atina, 17 — (A. A.) İki İ- talyan tahtelbahiri Falere'dan Atina'ya gelmiştir. Komisyon başkâtibi gitti MIIİIIEİR mübadele baş kâtibi Zeki Hakkı B. Barslon konsüllü- iflâstan kurtuldu # Tüccarımıza geçmiş olsun Emniyeti umumiye emrine alınan polis 2inci Şube müdürü Şükrü B. Polis müdiriyeti 2 inci Şube müdürü Şükrü B. Emniyeti umu- miye Binci Şube fen kısmı emrine alınmak üzere Ankaraya çağrıl- nuştır. İkinci Şube müdiriyetine de Edirne polis müdürü Feyzi B. in tayini tekarrür etmiştir. Polis 2 inci S,x,'n, müdürü Şükrü B. eşesen polisin fen kısmıada 22 sene çalışmıştır. Mumaileyh Emniyeti umumi- yede yeniden tesis edilen fen şubesinde ifayi vazife edeceklir. Yeni 2 inci Şube müdürü va- zifeye başlayınçaya kadar müdür muavini Ata bey vekâlet ede- çaktir. deşeee—— Prenses İleana gitti Roman prensesi “ İleana , dün Reçel Karol vapuru ile Romanya- ya hareket etmiş,Romen sefiri ve sefaret erkânı tarafından teşyi Yüz bınlerce liralık bir Amerikan . — grubusırf hükümetin ihmali yüzünden kaçtı. Halı tüccarımızın büyük bir ı,ı,ııkc geçirdikleri Gümrük binası Halı ticaretimizde bir zaman- dııl;:ı'ıll devam ıdııâ :ık"."hıuk ve buhran nazarı di etmekte idi. aa eei Dün maruf halı tüccarlarından bazılariyle bir muharririmiz gö- Tüşmüş ve halı ticaretimizin son | yaziyeti hakkında izahat almış- tır. Ezcümle Avrupa ve Amerika alıcıları beyninde çok tanınmış bir müessese sahiplerinden biri şunları söylemiştir : (Devamı ikinci sahifede)