18 Haziran 1930 Tarihli Yarın Gazetesi Sayfa 2
Sahife 2 İzmîrd; idarei örfiye mi? Bütün kahvehane- ler gece 12 de kapatılıyor! İzmir, 17 ( Hu. Mu. ) —Şeh- rimiz kahvehanelerinin gece yarı- sından — sonra — gapatılmaları, zabıta tarafından, kahvecilere tamim edilmiştir. Bu karip mü- dahalenin neden icap etmekte olduğu henüz anlaşılamamıştır. Şehir mazbut bir zabıtaya ma- liktir. Asayiş noktasından ol- duğuna imkân verilemez. Geçen sene vilâyetin ittihaz ettiği bir kararla, gazino ve barlar bu tahdidata tabi — tutulmuşlardı. Gazino ve barların fisraf üze- rinde oynadığı röller ve doğur- duğü felâketlere göre bunlar hak- kında yapılan bu tahdit, tabiidir ki her kesin memnuniyetini mu- cip olmuş ve bir çok gençlerimizi de bu pis ve çirkin hayata atıl- maktan —men etmiştir. Fakat, kahvehanelerin bu tahdide tabi tutulmaları aklen, mantıkan pek te kabul edilecek şeylerden de- ğgildir. Bilhassa İzmir gibi bir şehirde (bu tahdit, manasız ve yersizdir. Bir ekmek parası ka- zanamayan bu işsizlerin Otel, Han ve misafirhanelere gidemi- yeceği ve ancak kahvehanelerde sabahlayacagı pek tabil ve bedi- hidir. Bu itibarla, yapılan bu tah- didin yavaş yavaş daha fena neticeler vereceği şüphesizdir. Kahvehane gibi şehir dahili bir yerden iltifat görmeyen bu za- vallıların en nihayet yangın yer- lerini melce ittihaz edeceği şüp- hesizdir. Bu vaziyetten sonra da bu vücutların çürümelerine im- kân varmıdı.? Bu karar eğer ddari ise çok hatalı, uygunsuz ve yolsuzdur. Vakit fevtine meydan vermeden tashih edilmelidir. Zira yukarıda tadat edilen Felaketler bir kâbus gibi gelecek- tir. esasen kararın garabeti bile çok dikkate şayandır. Bir an ol- sun işcilerin hayatını düşünmek zaruri olsa ğerektir. Kahvecilerin bu suretle tica- retlerinden mahrum edilmesi de ayrıca tefsire muhtaçtır. Yapılan bu yolsuzluğun şiddetle tashihe lâyık olduğunu ilâve Faidei zai- dedendir. Yoksa bir idarei örfi- yeye mi lüzum görülüyor? Siyamettin Yunanistanda kar yağdı! Atina, 16 ( A.A ) — Dolu ve karla karışık yağmur ve fırtınalar bir çok nevahide mahsulâtı mühim snrette tahrip etmiştir. e .nı;o tayin edilmiş Üve dün git- miştir. Yeni başkâtip tayin e- dilmiyecektir. Tevfik Kâmil B. geliyor Muhtelit mübadele komis- yonunda türk heyeti Murahhasası relsi Tevfik Kâmil B. perşenbe günü Ankaradan şehrimize gel. mektedir. Mumaileyh Hariciye vekâletinde ihzar edilmeki€ bu- lunan komisyonun yeni teşkilât ve tensikatının müzakeresinde bu- lunmak üzre Ankarada kalmış- tı. Perşenbeye bu projeyi hâmi- len gelecektir. Komisyon kadro- sunda esaslı tebeddülat vardır. MeclîsF Yunan itilâfını | tasdik ederek dağıldı Hariciye vekili izahat verdi ve Baş- vekil umumi bir nutuk söyledi Ankara, 16 (Hu.Mu) — Büyük Millet Meclisi bugün rels Kazim paşanın riyasetinde toplanmıştır. Celsenin küşadını müteakip Türk- Yunan mukavelesinin tasdiki hak- kındaki kanun lâyihasının mü- zakeresine geçilmiş ve bu müna- sebetle hariciye vekili Tevfik Rüştü bey hülâsatan atideki be- yanatta bulunmuştur : * Arkadaşlarım : mübadele ve teferruatından mütevellit işler hak- kında Büyük Meclise,kabul ve tas- dik buyurulması teklifile, takdim edilen Ankara mukavelenamesi Türkiye ile Yunanistanın karşl- lıklı anlaşma arzularından doğan ameli bir itilâftır. Bu itilâfın müzakere ve intacında iki tara- fın da tabiatile maruz kaldığı güçlükleri ifade ve izah için ta- | alluk ettiği insan kitlelerini ve onların her iki taraf için de | müdafaa edilmesi lâzım gelen menfaatleri hatırlatmak kâfidir. | Varılan — netice itibarile artık sade görülen fakat, mevzuu iti- barile haylı çetin olmuş olan bu işin bitmesinde müeasirleri söy- | lemek için bütün —müzakere safhalarında daima göz önünden | ayırmadığımız iki esaslı amili zikretmeliyim. Bunlardan biri ve birincisi, | beşeriyet binasının yeni vaziye- tinde bu iki komşu devleti biri birine yaklaştıran umumi men- faatleri hususi menfaatlerin ya- nında ve başında tutmak, yeni vatandaş hukuk ve menfantini müdafaa ederken bütün vatan- daşlardan terekküp eden devle- tin bukuk ve menfaatini ihmal etmiyerek telif etmek, İkincisi müzakerat neticesinin tatbikatı sabasında imkân dahilinde az tedbir ve zeman istilzam edecek mahiyet ve surette ameli olma- | sına itina etmek. Bundan üstün bir çok şekille- rin tasavvuru müşkül olmayabilir. Ancak asıl maksat ve gaye için iki tarafı müsavi fedakârlık is- tiyen bir itilâfı en iyi bir ne- tice olarak kabul etmek daha muvafık olur. Bu anda kürsüde bulunmak- lığım fırsatından âzami istifade etmiş olmak için umumi siya- sette Türkiyenin takip eylemek- te olduğu esaslı hatları da bir kaç cümlede hülâsâ etmeğe gay- ret ederek arzetmek isterim. Bu vadide herşeyden evvel şunu kaydetmek isterim ki, bu son | seneler zerfında hükümetimizin Übaşlıca mesaisini hasır ve temer- küz ettirdiği malli iktisadiyatımı- zın beynelmilel sahada inkişafına müsalt bir zemin teşkil edecek olan ticaret muahedenamelerinin müzakere ve intacında hususi bir faaliyet gösterilmiştir. Bunlardan *“Ilçi Büyük Meclisin bu içtima devresinde tasdika iktiran etmiş bulunuyor. Digerlerinin de ikma- Hine ikdam olunmaktadır. Bu mu- ahedelerin müzakerelerini idare de mezkür mesaisini gördüğümüz kıymetli heyetinize burada ale- nen teşekkürü bo:ç bilirim. Hariciyemiz Büyük Meclisin tasvip ettiği yolda yürüyerek sulh için büyük Bir hevesle ve faali- yetle, hatta aşk iİle diyeceğim, çalışmaktan bir an farig olmadı. *Komşularımızla ve diğer devlet- lerle akdettiğimiz ve etmekte olduğumuz dostlük ve hakem muahedelerinin çoğu bu vadideki çalışmalarımızla olmuştur. Büyük inkilâbımızın ve coğ- rafi vaziyetimizin icabı - ola- rak kendimiz için olduğu kadar dünya sulhu ilede daima alâ- kadar bulunduk. Her nerede sulh namına bir toplanış olup ta | çağırıldıksa derhal oraya koşmak için veher Ne vakit sulh na- mıina bir tertip düşünülüp te bize bildirildi ise hemen ona iştirak için yalnız iki esaslı şarta dikkat ettik, Müsavi muâmele ve hiçbir devlet aleyhine muteveccih ol- mamak Çünkü biz biliyordukki | devletlerin aralarında ayrı ayrı | âttifaklar yaparak muhtelif züm- relere ayrılmasiyle elde edilen muvazenet sulhu Mmüstakir sulh | olmamıştır. Şiarımız şudur: Türkiye mü- | messilinin — bazır. bulunmadığı zır olduğu halde ittihaz edilecek karar Türkiyeyi kan ve pa- ra — fedakarlığına — sevkedecek | , mMahiyette olunca mutlaka mümessilimizin reyi munzam ol- madıkça böyle bir .girişmez. Zirx Türkiye kuvvet- lerinin sevk ve idaresi B. M. Meclisine karşı mes'ul olanlar- dan gayrisinin ellerine bırakıla- maz, Bunun için bu gibi mühim işlerde daima ittifakı âra usulünü | tercih ediyoruz. Başvekilin nutku Hariciye vekilinin bu nut- | kundan sonra Başvekil İsmet | paşa hühümetin umumi siyaseti bakkında bir nutuk irat etmiş ve ezcümle şunları söylemiştir: “Umumi politikada bu sefer | söyliyeceklerim dahili veya ha- rici her hangi bir mes'eleden bi ( etmek olmıyacaktır. Bütün faa- | liyetimizi teksif ettiğimiz iktisadı| | ve mali mes'eleler üzerinde kisâ | bir icmal yapmak istiyorum Altı | yedi ay evvel bir buhran içinde I' idik. Alacağımız tetbirler meya* | nında her şeyden evvei gördüğü” | müz nokta milli itimadın maruz kaldığı tezelzül idi. Milli bakiki ! tehlikelerden alınacak tedbirler- | den hükümetçe ve devletçe et | mive gayri resmi tasarrufatlan ve bizzat evlerimizin idaresinde alınacak tedbirlerden cesaretle | bahsettik. BEu gün geçirdiğimiz mücadelenin —müspet — neticesi ile ve huzur ile ayrılıyoruz. Herhangi bir müşkülâta uğ- rarstak uğrayalım ilk — vazifemiz biç bir müzakereyi ve kararı ta- | l nıyamaz. Kezalik mümessili ha- | taahhüde — Malt Malta da papanın müda- halelerineisyan etti Londra, 18 (A .A ) — Vati- kanla zuhur eden ihtilâf dolayı- sile tahaddüz etmiş olan buhran hakkında hükümetle müzakeratta bulunmak üzre Londraya gelmiş olan Malta başvekili Lort Stri- ekland, bir gazete muhabirine şöyle demiştir : Biz, dinimizi Romadan telâ- kki etmeğe hazırız. Fakat, siya- setimiz kendi işimizdir, Eski Pa- palar piskoposlar ve rahipler ha- kkında şikâyetlerde bulunulma- sına müsade etmişlerdir. Şimdi- ki papa ise bu gibi şikâyetleri dinlemek istemiyor. Papa, lâyu- ht'dir. Fakat, papazların lâyuhti olmaları zaruri değildir. Lort Strtekland, mer nuniyet- bahş bir hal şekli bulunmağı mümkün olduğuna itimadı oldu- ğunu beyan etmiş ve demiştirki: - Lâkin intihabatın nwfet daires- inde icrasını temin için ihtimal bir takım tedbirler ittihazı bir zaruret olacaktır. Romanya kıralı yi Taç merasimine devlet reislerini çağıracak Bukreş, 17 (A.A)—Hükümet, | kral Karol'un birinci Teşrin ! ayında taç giymesi münasebetiie yapılacak merasime iştirak için müteaddit devlet reislerini da- vete karar vermiştir. | Japonya Paris sefirini | değiştirdi Paris, (A.A ) — Yeni Japon sefiri M. Yoshizava buraya gel- miştir. | Fransa -Itarya mukave- lcsi imzalandı | Röoma, 17 (A.A) — Mali me- | #eleler hakkındaki Fransız-İtalyn | mukaveleleri imza edilmiştirr Ingiliz komiserini attılar! Taghav, 17 (A.A) — Çin gü- Mrüklerinin idaresini ele geçiren Y"“k:llıı'ı, varidat fazlasını ve- Zneye yatırmaktan İmtina eden mgiliz komiserini azletmiştir . ae | ... . — Zehiriçti! Samatyada Hacı Hamza ma- hallesinde oturan ateşçi muharre- Mmin evinde oluran 22 yşında Ah- Mmet efendinin kızı Yaşar hanım Mahkemedeki işini kay ettiğin- den mütessir olmuş, dün sabah | Saat sekizde tedarik — ettiği bir l Yişe tentirdiyot içerek intihar etmek istemiştir. Yaşar hanım tentirdiyot içtik- €t sonra şiddetli — sancılara | totulmuş berayi- tedavi- Hasıki | Hastanesine yatırılmıştır. M | tr, hububat, hahi ve saire gibi | Ük hatıra gelebilen mahsuller Üzerinde muamele vergisine ma- ] tuf sühuletler tesirini göstermek- | tedir. Bu sene ziraat banka- | #inim, üsüllerini uslah etmek - için | İ İ Vöüsi mikyasta tetkikai yapmıak kararımızdır. Bundan .'ıoıırı Türk - Yunan mükavelesi 1 müstenkif ve 15 | Muhalif reye karşı 189 reyle ka- tedbiri evvelâ şuurumuzda "'"hul bul ve tasdik edilmiştir. sonra bu memlekatin heyeti u- | mümiyesinin takatinde ve ikti- sadi kuvvetine istinat etmesinde | aramalıyız. Milli mahsulun ihracını lnnlni edecek bir çok tedbirler alınmış- Başvekilin beyanatı — tasvii : edilmiş ve reis K,hıı pııuı: | Meclisin bir senelik mesaisini hülâsa eden nutkunu müteakip bu içtima devresine nihayet ve- rilmiştir. i l Evkafta Yeni kadroda te- beddülât var! İstanbul evkaf müdürlüğünün kadrosu gelmiştir. Yeni kadrodâ hayli tabavvül vardır. Tesbiti evkaf komisyonu: mahlülat idaren, Bakırköy © teşkilâtı Tâğvedilmiştir. Umumi evkaf teşkilâtından müdür muavinliği. 2 mühendis, 2 mimar, 2 ressam 1 kâtip Çi7 karılmıştır. İki evkaf müdürlüğü ile 7 vilâyet evkaf memurluğu, 3 mümeyyiz, 9 kâtip, 19 tahsildar 8 veznedar, 3 veznedar — kâti" bi, 1 musahhih, 1 mücellit 17 odacı, 26 mezarlık korucusu, 2 bahçevan açıkta kalmıştır. Halı ticareti (1 inci sahifeden devam) — Bir kaç ay evveline kadar buhren çok had bir şekilde de- vam etmiştir. Halı ticaretiyle meşgül hemen bütün müesseseler tatili faaliyet mecburiyetini hit etmişlerdi. Bu halıların çok ağır bir gü- mrük resmine; tabi tutulmasından ileri geliyordu. Halılardan 2 cins üzerinden olarak “240“" *400, kr. kilo başına gümrük alınıyordu - Halbuki — Amerika ve Avrupaya satacağımız bu ha- hların bu gümrük üzerinden bir daha gümrüğü verilmek icap etmekteydi. Bu vaziyet karşısın- da iş yapamıyan müeesseler için bir transit merkezi olmak kabi- liyetini kaybeden İstanbuldan kaçmek, Pire, Londra gibi başka transit merkezlerine nakletmek- ten ve sermayeleri mahdut olan- lar için ise iflas ve terki ticar- etten başka yol kalmıyordu. Bundan(ö) ay evvel 25 kânu- nuevvelde Amerikadan yüksek bir alıcı grubu memleketimize geldi. Bu alıcılarla çok fazla mu- amele yapmak kabil olabilecekti. Ve hükümete ricalar, müracaat- larda bulunularak Gümrük resmi- nin tenzili istenildi. Alıcıları ka- çırmamak için her çareye baş vurduk, 6 kânunusaniya kadar hükümetin kararına intizaren bumnları İstanbulda tutmak kabil koldu. Fakat bir karar çıkmadı. Bu sefer yeni bir careye tevessül ettik ve alıcıları İrana gönderdik. Bunların orada hiç bir iş yapama- dan gene İstanbula avdet ede- ceklerini biliyor ve o zamana karar hükümetten bir karar çık- masını ümit ediyorduk. Maalesef bu kabil olmadı, alıcılar bir ay dolaştıktan sonra gene bize avdet ettiler. Fakat hükümet henüz bir karar vermemiş bulunuyordu. Ve bu Amerika alıcılarını kaçırdık. En çok muamele yapılan bu mevsimi de tamamen atalet içer- sinde geçirmiş olduk.| Mamafih hükümet bu mes'ele ile alâkadar olmuş ve elyevm halılardan kilo başına “3, kr. gümrük alınması kabul edilmiştir. Bu istikbal için büyük ümitler verecek bir şeydir. Ve İstanbul bu suretle yenlden bir transit merkezi olmak imkâ- ninı kazanmış bulunmaktadır, Yeni inhisar mürakipleri İnhisarlarda idare meclislerini kaldıran yeni kanun mucibince tütün ve müskirat ınhisar idare” lerine birer murakip tayin edil- mek üzeredir.
