22 Haziran 1931 Tarihli Yarın Gazetesi Sayfa 6

Memleketin beden ve kafa işçisini ihata eden Lâyik Cüm- huriyetçi Çiftçi ve | Beşinci sahifadan devam da, inşaât ve nakliyat işlerinde — gündelik, haftalık ve aylıkla çalışan — Türk: lerdir. Bu Türklerin hepsi de çalıştıkları müessese da. hilinde mevzit birer sindika teşkil ederler. Bu sindikalar, işçilerin sâyi, ücret ve hakla- rını müdalaa etmek - salâhi- yetini haizdir. Mevzü sindi- kalar — mıntaka — sindikası birliğine, mıntaka sindikaları umüm — Türkiye — sindikalar iltihadına merbut olur. Umum Türkiye sindikalar ittihadı hükmiyeyi baiz ve intikapları da Türkiye relsicümhuru tarafından iradei milliyeye iktiran eder. 4 — Küçük esnaf Türkiye — küçük içtimal — bayatın — ebli. adli, beyti, bedii ve sa: ne Mmüstenit yevmi ihtiyaçlarını temin etmek için bizzat tez- gâhmnın başında amelelik eden, çalışan ve kendilerile azami ©n çırak çalıştıranlardır. Bun- ların hepisi de muavin meslek sindikaları teşkil ederek ikti- sadi bünyeyi ikmal ederler. Bu sınıf, kol ve kafa işçi- Tiğinin mümessilidir. Bunun için, hem kol işçilerinin, hem de kafa işçilerinin — içtimai hukukundan istifade ederler. Yedinci kısım Zirai siyaset 1 — Türkiyenin zirai siya- seti, Türk — ziraatinin her maddesini istandardize ettire- cek şekilde keyfiyet ve ke- Miyetini ziyadeleştirerek cihan Piyasalarında satış kıymetini yükseltmektir. a 2 — Köylünün arazi mül- kiyeti hakkı vardır. Ancak, nen muayyen geçim ile fert ve ailenin, gayrireşit çocuk- lar miktarımın üzerinde mül- kiyet ebedidir, zaptedilemez. estnafı, abhi, 3 — Türkiye cümhuriyeti, , fahsiyeti hükmiyeyi haiz mın- taka ziraat enletitüleri ve bütün çiftçinin sây, istihsal ve mülki ile şerik olduğu Ziraat bankası ile ziraatı fen- nileştirir. ve makineleçtirir. 4 — Ziraat bankası, ziraat kooperatiflerile çiftçilerin kre- di kooperatifi mahiyetindedir. Zirai — mahsulâtımızın - hari- €İ pazar yerlerindeki kredi Müesseseleri ve beynelmile) zi- ral kredi bankalarile doğrudan doğruya —temas eder. Avru- Panin zirai — siyasetini idare eden cemiyeti akvamın zirai müesseselerinde Türki- yenin daimi mümessilidir. 5 — Ziraat bankası, ser- Mayesini ziyadeleştirerek ta- kip edecek senede fazla kre- di vermek — gayesini takip etmek için bütün muamelâtın- da 7,3 kredi fazlası alır. 6 — Ziraat bankasının bü. Yük müdüriyeti, arayı umumiye ile intihap olunmuş bir büyük Müdürle nımtaka ziraat ensti- tüleri ve mıntaka ve istihsal, isthlâk zirai kooperatif mü- dürlerinden mürekkep 23 ki- gilik bir idare meclisi ile idare olunur, Banka 12 mıntaka müdü- Tiyetine ayrılır. Bu müdüriyet- ler de iktısat tahsil etmiş bir devletnamzedi, müdürü ve mın- takayı teşkil eden kanton mü- dürleri tarafından intihap edil- ::l lhı::;rıhhıı azanın teş- ettil bir ü le tedvir ulmi_h" heystE 7 — Türkiye cümhuriyeti, __:*'nîh-. zirai — mahsulâtı- maliyet fiatından düzmemesi ve ıınl—.ı'.ııı: ni * için icabı halinde Türk ce- miyetinin bütün fertleri za. rarına olarak fazla mahsulâ- tin muayyen senelerce hıfzı, imhası ve hükümet Dumpingi | yapılması gibi vasıtalara mü- racaat eder. Bunâ lüzum gör- üldüğü zaman, ziral enistitü- lerin, kooperatiflerin ve ziraat bankasınin büyük müdürlerin- den mürekkep bir meclisin kararile hareket olunur. 8 — Devletin zirai siya- seti, Türkiye zirai mahsulâtının pazarlarını dalma genişletmek için beynelmilel zirai taahhüt- lere girişmek ile Wade olunur. 9 — Türk cemiyetinin zi- rant siyaseti, çiftçinin mülki- yetini ziyadeleştirmek değil, çiftçinin taayyüş, telebbüs, is kân, tenvir, medeni hayat şekil- lerini — tarakki ettirmek ga yesini takip eder. Müterakki kâr, ferdi ilcaların bu ge- yede sarf edilmesini temin etmek için, nakten köylüye verilir. 10—1hracat nisbeti dahilin- deki beynelmilel zirai sigorta ser- mayesinin kredisine reasurans geklinde istinat etmek - için, zirai sigorta tesis olunur. 1L — İhracattan hiç bir gekilde ihraç resmi alınmaz. Madenler müstesnadır. 12 — Çiftçiler için sıhhi ikametgâh ve sıhhi telebbüs kanunları neşrolunur. Sekizinci kısım Sınai siyaset 1 — Türk cemiyetinin sınal siyaseti, mamul istihlâkâtı da- hilde yapmak için ttihlâk sa: yli ve ziral ihracatın hariçte ma- mul şekle konularak istihlâk olunan maddelerini — istihsal yerinde hazırlamak için de zi- raat snayil tesis etmek ga- yelerinde temerrüküz eder. 2 — Gerekletihlâk ve gerek zirai sınayil, yerli ve ecnebi ferdi teşebbüs ve sermayeye bırakılır. Ancak, zirai koopera- tifler, zirı yi tesis ettik- leri takdirde, bunların alâka- dar oldukları — zirai sınayi maddeleri için gerek ecnebi ve gerek yerli müteşebbis ve sermayelerin rakabet faa- Hiyetlerine meydan verilmez. Eski müesseseler, beynel- milel sermaye esaslarına müs- tenit bir tazminat mukabilinde ve beş senelik bir intikal devri ile zirai kooperatiflere devrolunur. 3 — Türkiyede büyük sa- naylin teessüsü için, Devletçe atkeri sanayi tesis olunur. İzah: Bugünkü Gdünya siyaseti, askeri sanayi — manevelâsile idare olunuyor. Busenayie malik olmayan milletler ise, | hayatta ne müte- fevvik ve ne de müsavi bir vaziyette bulucamazlar. Bu bal ise, iktısadi hayatlarını buhrana düşürür, Askeri sanay demir ve çelik istibsali için madenlerin, izabe fırınlarınm we çelikhanelerin açılmasilei, başlar. Bu sanayiin fazla demir ve çeliği de Türkiyede milli istih- Tâk ve ziraat sanaylinin inkişaf ve tessüsünü temin eder. Türkiyenin bugünkü sana- yil, sınai montaj vaziyettindedir. Bu vaziyetten çıkarılarak imal sanayli şekline getirilir. 4 — Yerli sanayi serma- yesi, her nevi rüsumdan beridir. Ecnebi sanayl serma: yesi, kendisini natüralize etmek şartile, bu hakkı haizdir. 5 — Sanayi hak ve men- faalleri, sermaye ve işçi ara- sında taksim olunur. 6 — Beynelmilel — fiatlar üzerine müstenit olan mamul eşyanın maliyet fiatı da Ford sistemine göre tayin edilerek sermaye ve amele hisselerine ayrılır 7 — Hak ve menfaatler, mıntaka — reisinin — riyate- tinde — müteşekkil — mıntaka sindikasının — mümeesili — ile sermayedarlar — sindikası mü- messilinden — miörekkep — bir heyet tarafından tetkik, itilâf, ihtilâf ve mukabil grevler de bu heyet tarafından ekseriyeti âra ile kararlaştırılır. B—Sınal faaliyet, sermaye ile sâyin birleşmesini, serma yedarla işçiye asrın sıhhi şera- iti dahilinde yaşamak hak ve menfaatlerini doğurur. Bunun için, ihtilâf ve itilâflarda bu esaslarara göre karar verdir- mek mıntaka - reisinin vazi- fesi icabatındandır. Dokuzuncu kısım 'çtimat siyaset 1 — Her Türk, asrım sıhhi esaslarına müstenit bir hayat yaşamak hakkıma mealiktir. Bu hak, gu süretle ifade olunur. A) İş sahibi olmak. B) İkametgâh sahibi olmak. C) Yevmi gidaye — malik olmak. Ç) İş istirahatine malik olmak, 2 — Her fert ve aik, kanunla tayin edilecek - bir #ıhhi ikametgâhın mutasarrıfıdır. tgâhı Tolmiyanlar, Al- manyada olduğu gibi büyük emlâk ve akar, sahiplerinin aldıkları icarın nfsflarından istifade ederler. Hükümet, bu varidatı yirmi sene müddetle almak hakkına maliktir. Bu mebalığın yirmi sene- liği kapitalize edilerek muka- bilinde aktedilecek bir istikraz ile meskensizlere ikametgâh yapılır, tasarruflarına geçiri- lir. Hiç kimse, kendisinin, zev- cesinin ve yirmi yaşına gel- memiş çocuklarının — hukuku müşterekesinden ibaret olan bu evleri satamaz, tahrip ede- mez, Bu gekildeki tasarruf nezedilemez. 3 — Her iş sahibi Türk, senenin bir ayında İstirahat hakkına maliktir. Bu ay, iş başında bulunmuş gibi addo- lunur. 4 — İnsan ismini haiz her fert, içtimal sigortaya dahil- dir. Bu teşkilât, iktısadi buh- ran, tabit afet, sakatlık ve ihtiyarlık gibi hayatın arizala- rına karşıdır. Suretiteşekkül ve idaresi, husust bir. kanunla tayin olunur. S — Evkaf, heyeti umu- miyesile içtimai muavenete hasrolunur. 6 — Hastaneler ve müşte- milâtı, —alilhaneler, doğum mahalleri, yetim - öksüz çocuk büyütme daireleri, ihtiyaç nis- betinde açılır. Türklüğe dahil herkes, buralara meccanen kabul olunur, tedavi edilir ve ağır hastalar yatırılır. 7 — Yirmi üç yaşını ge- çiren her Türk erkek - kadın, evlenmeğe mecburdur. Te- maruz, sindikalar haricinde kalmak, içtimai sigorta, iş, memuriyetien — mahrumiyet, metken ve arazi mülkiyetlerin- den mahrum olmak tehlike« sile —karşılanır. Memurların maaşları hakkındaki ahkâm amele yövmiyesi için de ca- ridir. Bu madde Büyük Mil- let Meclisi tarafından bir ka- nun — şeklin: kabul — edilir edilmez fırka efradına mec- buri olur. 8 — Türkiyenin — içtimal hayatı, insanların medeni Ih- tiyaçlarını ziyadeleştirmek ve tatihlâki fazlalaştırmak — siste- şçi Fırkası on ——— —. mine at eder. Hak ve menfaatler de bu nisbet da- bilinde ziyadeleştirilir. 9 — Her cins fuhuş mem- nudur. 10 — İşsizlere serseri nizam- namesi tatbik olunur. Onuncu kısım Harsi siyaset 1—Türkiyenin maarif siya- seti, asri hayatı idare eden ilim ve fen usullerile Türkiyeyi teşkil eden insanların hayati bilğilerini mükemmeliyetin en son haddine çıkarmaktır. 2 — Tedrisat, ansiklope- dik malümat veren teşkilâtı ve usülleri kabul etmez. 3 — Maarif teşkilâtı, köy ilk mektepleri, kantan or- ta mektepleri, meslek mek- tepleri, mıntaka - kollejleri, akademi ve universite kısım- Tarına ayrılır. 4 — Umumi seviye, mes- lek — mekteplerinde — inkişaf | eder. Köy mektepleri, kanton- lar idaresinde bulunur, kan- tonun zirali ve sınai mahiyeti- ne müsalt ameli tedrisatı da ihtiva eder. Bu mektebin ga- yesi, hem köydeki hak ve menfaatleri ifaya kâfi bir tenvirdir, hem de kanton orta mektebine bir mahreç vazifesi hi görür. 5 — Kanton orta mektep- leri, hayata karışan insan tiplerini yetiştirir. Bunlar, iş hayatının ihtisas şubesi olan meslek mekteplerine girebilen namzetlerdir. 8 — Meslek mektepleri, her mıntakanın hususiyetinin ihtiyaç gösterdiği adede göre açılır. Mütehassis amele yetiş- tirir 7 — Kolejler, harsi, askeri, “nal, zirai, siyı idari, mali, iktısadi elit amıfı yetiştirecek birer tedris programı ile idare olunurlar. Her sene, Maarif vekilinin riyasetinde o0 iki mıntaka reisile on iki mıntakanın sin. dika ve kooperatif müdürle- rinden mürekkep 47 kişilik bir heyet içtima ederek kolej- lere kabul edilecek talebenin” adedini tayin eder. Orta mek- tep mezunları, umumi bir im- tihanla koleje kabul olunurlar. Cemiyette dolduracak mev- ki olmadıktan sonra, kollej tahsilini yapmak hem (ferde, hem de cemiyete faide değil, zarar verir. 8 —Köylerde, ilk kanton- larda orta tedrisat mecburi: dir. 9 — Böütün! bu tedrisat parasızdır. Mektep, ders. ki- taplarını ve öğle yemeklerini parasız verir. 10 — Akademiler, ilk, or- ta, meslek ve kollej — mual- limlerini yetiştirirler. İlk, or- ta, meslek ve kollej akade- mileri namlarile ihtiyaç nis- betinde açılırlar. 11 — Kollejlerde ve aka- demilerde Türkçe derecesinde bir ecnebi İisanı okutulur. Fransız lisanı, mantıki bir zihniyeti telkın ettiği — için mekteplerde tedris olunmaz. Hadesi birer harsi ifade eden İngilizce ve ya Almanca oku- tulur, 12 — Umum tedrisat lâ. yıktır. 13 — Üniveriste tahsili, bir Türk &limleri muhiti te: essür edinceye kadar Anglo- sakson ve Cermen üniversi- telerinde yapılır. Maarif ve- kâleti, bir talimatname - ile fakülteleri tayin ve kollej 1 devlet hesabına Üniversite tahsilinin askeri kısmı, Türkiye de tesis olunur. Üniversite profesörlüğünü mes- lek ittihaz eden elitler de talebenin bulunduğu ünivesi- telerde tevsi tetkikat için hü- kümet hesabına bulunurlar. Talebenin — teftişi, bu zatlara mevdudur. Fakat , Türkiye halkında bir tek zihniyetin hâkimiyeti için askeri kollej- ler tesis edilmez. 14 — Her mıntakada bü- yük birer kütüpane açılır. Bu — kütüpanelerde — eslâfın muhallet asari ve asrın bü- tön kitapları, ilmi, fenni mec- muaları bulunur. ve bütün yeni neşriyat, neşri anında getirilir. 15 — Her mıniaka meclisi, mıntakanın iktısadi mahiye- tine göre haftalık, aylık, sene- Hk mecmualar çıkarır. 16 — Eslâfımızın bütün kıyımetli eserleri, arap harf- lerinden Türk barflerine tahvil edilerek kısa bir müddette neşrolunur. 17 — Şehirlerde gece mes- lek mektepleri ve köylerde seyyar hars mektepleri açılır. On birinci kısım İmar siyaseti 1 — Türkiyenin tmari, fen- nin hayata tatbiki mümkün olan şeklini temin etmekle iade olunur. Z — Mevcut nüfusun faa- Tiyet sahası haricinde kalan sahalara Balkanlardaki hicrete müheyya Türkler iskân olu- nur. İskân — siyaseti, —nüfus kesafeti az olan şark hudut- larından cenup ve merkeze doğru bir hat takip ederek başlar. 3 — Garbi ve merkezi Anadolu şimendifer hatları üç koldan şark hudutlarının müntehasına — kadar — temdit olanur. Bu hatlar iktısadi si- yaşelin —esasını teşkil ettiği için her şeye tercihan yapılır. Ancak, mali külfetlerini bir kaç nesle taksim edebilmek için iskân şiyasetinin tatbik edil- diği sahaduki mali hak ve menfaatler karşılık gösterile- rek uzün vadeli - istikrazlar yapılması ciheti temin olunur. Kolonizasyon — şeklindeki amumi iskân, mali bir teminat teşkil ettiğinden bu istikrazla- rın aktı mümkündür. 4 — Büyük Türk suları, wwva ve faka ameliyelerile Tür- kiyenin cer, tenvir ve tahrik kuvvetlerini temin — edecek merkezi bir elektriklenme İşi- ne müsteniden tedvir olunur. 5 — Türkiyenin yol siya- seti, şimindifer hatlarına mu- vazi - olmiyacak ve otomobil- lerin şimendiferlere rakabetini temin eltmiyecek bir - şekle ircâ olunarak umumlileştirilir. 6 — Her ikametgâhta su ve elektrik bulunması için icap eden teşkilât yapı Çiftçiler! üç ğmdan ibarettir 7 — Su, eletirik, vesaiti nakliye gibi hidematı umumi- ye teşkilâtı millileştirilir. On ikinci kısım Harici siyaset * 1— Türkiye'nin harici siya- seti, kendi mevcudiyetinin şeref haysiyet, emniyet ve selâmetile mütenas'p olarale cihan — sul- hunun temini için Avrupa itti. hadına dahil olmakla — ifade olunur. 2 — Türkler, mukadderatile Tetleri ailesine dahildir. sebeple, Cemiyeti girmek tabildir. 3 — Bütün — devletlerle dostlük, ticaret muahedeleri aktolunur. İktısadi hakkı rüç- han, devletin dalmi bir mes- elei müstehhiresi addolunur. Ö e Yiae Onüçünçükısım Türkiyenin müdafaa siyaseti 1 — Bugünkü dünyayı idare eden zihniyet, henüz insanların tabil bukukuna riayet etmek ahlâkını iktisap edememiştir. Türkiye, bu ahlâka mali- kiyet iddiasındadır. Fakat, dünyanın umumi zihniyeti bharicinde kalamaz. Mütenasip emniyet ve mü- savi haklara müstenit ciha şumul bir terki teslihata bü- tün milletler karar verinceye kadar kendisi de müdafaa teşkilâtını son haddine kadar tahakkuk sahasına getirir. 2 — Türkiyenin müdafa- ası, tarihi Türk ordusuna mev- dudur. 3 — Her Türk, kanunun tayin ettiği şekil ve müd- detle orduya dahil otur, A keri terbiye alır. Hiç kimse için nakti askeri bedol yok- tur. 4 — Türk ordusunun Tür- kiye dahilinde müesses büyük askeri sanayıa istinat etmesi şarttır. 5 — Türk ordusu siyaeer ile iştigal etmez. Umumi mülâ- hazalar 1 — Lâyik cümhuriyetçi Çütçi ve İşçi Fırkası, teşek- külü tarihinden üç ay sonra kongresini aktederek liderini, kâtibi umumisini ve idare meclisi azalarını tayin eder. 2 — Kongre programın: da mezkür maddelerin tat- biki için icap eden teferruatı ve tadilâtı tayin eyler. 3 — Kongrenin teşekkü- lüne kadar merkezden başka yerde teşkilât yapılmaz. 4 — Programını neşriyat ile tamim ederek muhit ha- zırlamakla iktifa olunur. 5B — Fırka, programını ka- nuni yollarla tahakkuk ettirir. 6 — Mayısın birinci günü çiftçi ve işçiler için hususi bir gündür. Akdeniz AÂvrupa mil- Bu akvama Işçiler! Esnaflar! Dertlerinizi, şikâyetlernizi, di- leklerinizi (şahsiyat olmamak şartile) «YARINA» yazınız! - Sütunlarımız tamamen sizindir ! KN aN