14 Ocak 1939 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 3

M KANUNUSANI — 1988 ! INİA AA Amerika Teslihat için 552 Milyon hz/ır_cayacak Amerikanın Silâhlanma Projesi Almanları Memnun Bırakmadı Vaşington, 15 (A-A.) — Roose- MEETM yelt, milli müdafaaya müteallik o- Jarak köngreye göndermiş olduğu Bir mesajda milli müdafaanın ısla- -» bi için derhal 552 milyon dolar B bilaann terliya ” eati Bunun 210 milyonu 1940 senesinde kullanılacaktır. - Kredinin - yekünu | gu süretle tevzi edilecektir- 450 milyon orduya, 65 milyon donanmaya, 10 milyon sivil pilot- — | Jarın antrenmanına, 27 milyon Pa: nama mintakasında sulh zamanın. Ga askeri garnizonların takviyesine tahsis olunacaktır. Programın esasları Vaşington, 13 (AA) — Ayı 've mebusan meclisleri Rooseveltin milli müdafan hakkındaki mesajını dikkatle, fakat büyük bir süküt i- çinde dinlemişlerdir. Askeri encü- Menlerin âzası bu mesajdan mül- hem projeler hazırlıyacaklardır. Encümenler kongreğe — raporlarını| Amerikâ cumnurrcisi Roose -.| maktadır. Bu şerait altında Ame-| rikan eksperleri, fabrikalar büyük | b gemeden evvel mesajı tetkik |/ seriler halinde inşaat yapamadık-. Taaa aahfdller, Roosevettin| '? Müddetçe, tahakkuku imkânı olmiyan bir programı teklif etme-, min faidesiz olduğunu beyan etmek- tedirler. Ağır bombardıman tayya- releri inşa eden fabrikalar bilhassa | bu teehhürden —mesul tutulmakta-| ârr. Avcı - tayyarelerile - bafif bom- bardıman tayyareleri inşa eden fab) rikalar ise siparişleri vaktinden ev- vel hazırlamaktadırlar. Almanlar memmin değil Berlin, 13 (AA.) — Havas a-| jansı muhabirinden hava silâhları taleplerinin Vaşing- tonun mühtelif askeri ve siyasi Mahfelleri tarafından yapılan tah- minlerin üstünde olduğunu beyan etmektedirler. Bir çok Amerikan tayyare fabrikalarının vaziyeti 938| #enesi bidayetinde eksperlerin tah-| min ettiği süratte tayare inşa edil- Mesine müsait değildir. Rooseveltin - tayare fabrikaları- 'nin bir an evvel inkişafı için 50 milyon dolar talep etmesi manidar. addedilmektedir. Çünkü, inşaat pro| gramının bazı kısımları henüz tat-, Bik edilememiştir. 1937 mali yılı zarfında Amerikan fabrikaları or- du ve donunma için 858 tayyare fnşa ebnişlerdir. 1989 senesi prog- Tamında 1150 tayyarenin - inşası derpiş edilmektedir. Amerikan en. Alman güzeteleri, B. Roosevelt- in dün Amerikan kongresine gön-) cum etmekte ve müşartinileyhin to- taliter devletlerin - Amerika kıt'a | gaa bir tecavüzde bulunmaları ih- düstrilerinin gaYretine rağmen tes-| timali hakkındaki - düşüncelerini | Jhat matlüp miktarda yapılama- — (masal) diye telâkki etmektedirler, —— Roma Temasından Ne Netice Çıkacak? (Baş tarafı 1 inci sayfada) kendilerile yarım saat — görüşmüş- tür. | Şakında halledileceğini - ve İtalyan! katalarının Franco'nun zaferinden | Sonra — geri” çağırılacağını - söyle- Chamberlain ile Halifax, müte- | mekle iktifa etmiştir. | akiben Papalık Hariciye Nazırı iğer cihetten salâhiyettar mah) Kardinal Pacelliyi ziyaret etmişler- dir. Müteakiben İngiliz Nazırları, Vatikandaki İngiliz sefarethanesine feller, bir yandan Roma görüşme-| leri yapılırken bir yandan da Hit-) derin Berlinde sefirler heyetini kar, itmişlerdir. Orada sefir B, Es-| bul ederek sulhun muhafaza edile | borne kendilerine bir öğle ziyafeti| ceğinden ümitvar olduğunu - beyan çekmiştir. ettiğini ehemmiyetle | . kaydetmekte, Londranın verdiği malümat ğ z 13 (AA.) —Havas a- Jansının muhabiri bildiriyor: Roma ile temaslarda bulunan Ayni mahfeller Almanyanın şim diki veyu ilerideki - diplomatik te. gebbüsünü takviye etmiyecek olan| bir askeri harekette bulunmuyaca.| #anı söylemektedirler Akdeniz müvazenesi Roma, 13 (AA) — Bir Alman gazetesi olan Correspondance p. tigne et diplamatigve, — (Akdeniz Müvazenesinin — teensüs — etmekten pek uzak) olduğunu / yazmaktadır. Bu cümle hakkında tefsirlerde bu. Tunan Messageri ga: göyle yazmaktadır. (italyanın fogiliz siyasi müşahitleri İngiliz ve İtalyan devlet adamları arasında Salaşmaya müncer olmadiğıni bi dirmektedirler. Dt Siyast mahfeler, Müstlininin dün Japonya ve Almanya sefirlerie, Körüşerek Kepdilerine Cherıberinin Te yaptığı mülükat haklında mar İümat vermesini Talyan başvekii 'Rin Roma-Berlin Çokyo müsellesi. 'Rin mevcudiyetini yeniden teyit et | mek ihtiyacını mektedirler. Bu mahfellerin kanaatine göre| bu tarzı hareket Mussolininin Itar yan taleplerin İngiliz Nazırlarına Kabul ettiremediğine bir deli t kil etmektedir. ü ü e tekabül ettiği zaman meşradı duydüğüna — attet Siyast mahfeller, he de âk :ı uı:vğ iya Romadan haber ala-| rıvındıkıgv,hıfr ı..n Menayg tadıklarını beyan ederek her türlü| - oli el n golini, bu noktaya işaret etmiştir. Halbuki Akdenizde he 'ne tecesüls etmem bir kere daha bahsederek göyle demi (Münih zihniyeti letmekteki - kudretlle tefsirde - bulunmaktan mektedirler. İyi haber alan mahfeller, M nahfeller, Mun. #olininin fapanyol meselesini hemen| hiç münakaşa etmediğini söylemek, tedirler. Mussolini, askerf vaziyetin içtinap et. seleleri hal tecelli odi y Gumhurrei r isi Fransız Elcisini kabul etti Ankara, 18 ( (AA.) — Fransa-) zun Ankara büyük elçisi B. Mas- siğli bugün saat tarafından kabul mesini takdim / etmiştir. Hariciye Vekili 16 da reisicümhur | edilerek itimatnı Kabülde | acoğlu Şükrü da hazır bulunmuştur. Büyük elçinin detinde askeyi merasim 've Fransız milli yapılmış marşı çalınmıştır. Kış zeriyatı iyi Ankarar 13 (Â- A) — Devlet meteoroloji işleri umum müdürlü- ğünden aldığımız malümata göre, 1938 birincikânur n ayı - bol yağışlı 've suhunet bakımından geçen sene- lere nisbetle daha mutedil ve mi aait geçmiştir. Bundan istifade edilerek kı x| zeriyat geniş mikyasta Yapılmıştır. Ve umumiyetle ekimin arkası alır muştar. Ekim bakımından, kış mevsimi- 'ne giriş umum! surette müsait şart- lar dahilinde vuku bulmuştur. Ye rine göre kışlıklar, iyice kökleşmis 've kardeşlenmiş hava şartlarına vemet edebilecek bulunmaktadırlar. Yeni arazi bulundu New-Yorö, 13 (AA) — Ame- Tikalı kutup kâşiflerinden Lincoln Elleworth, / cenu #ülharekesinden bir mesajda (küremize şime dar insan gözüni olduğu 80.000 mil murabbamda bir | Saha) inzimam etmiş olduğunu bil| dirmektedir. u Tlniyet bundan evel salhu bir| kere daha kurtarmıştı. Bundan| sonra da âdilâne vasıtalarla bütün| milletlere şamil retlere göre sulhu tarsin etmemesi için hiç bir sebep Yoktur.) Fransiz gazetelerindeki Yazılar Paris, 13 (A Chemberlainin - Roma seyahatinin | verdiği menfi netice dolayısile bü-| yük bir hayret izhar etmemekte ve| bir şekilde hareket| başvekilin kat'i Z u çıkan, Tribuna gazetesinin Londra| ettiğini tebarüz ettirmektedir Ve İtalya hariç tutuldu. Bundan| $ ga z Aetion Françüise gazetesi, (tav| müğber olan - İtalya, intizamımı | muhabin. Doi Hemldoa Bünte giliz Nazırlarının bu görüşmelerdee | Muğber olan İtalya, intikamımı| Şir bir Şam mektubuna atfen Ö- e gibi bir netice çıkaracağını) sor. | Rusyanın umum harbilen çekilme-| iye Başvekili Cemil Mardamın Pa-| makta ve bunun, yarının sirrrul Si üzerine, Sen Jan de Moryen an-| TiSten avdette vaki beyanatından | teşkil ettiğini ilâve eylemektedi Petit Parisien yazıyor: (tngilterenin hareketi Romada bir inkisar tevlit| etmiştir. Mussolini çen eylülde gördüğü Chemberlaini görmemiştir.) Ördre gazetesi, diyor ki: (Bu menfi netice, müsbet ve pek vahim neticeler çı- karıyor. İtalya, görünüşe göre, 1s- | faaliyetini Mecburiyetinde kalacaktır. italya, panyada Fransaya karşı mak değilse blie tindedir. Bütün mesele, Berlinin ne| dereceye kadar da bulunduğunu Bir tek selâmet Her zaman için ve her sahada mu-) teber olacak Fransız - Tüfı akdetmek.) Neşredilen tebliğ Roma: 18 (A İngliz görüşmeleri hakkında gece aşağıdaki t tir Son günler zar berlain arasında riciye nazırları B. Çiano v fax'ın ştirakyle rüşmeler esnasında hali hazırın en mühim meseleleri lak nİş ve açık anda mevend Nisan paktının dahilinde inki bir kere daha u paktta kararlaştırılmıştı ihdaf eyliş kendi af ettirmi olarak uygunsuz kolaylıkla mük: dürüma varmız p kutbundaki / üs- göndermiş oldu; ka- ün asla görmemiş. olan haya A) — Matbust, gazetesi, — şöylel azimkârane taraı| Karşısında ortaya pek teksif etmek taleplerini arttır- | ifa etmek zarure-| Romanın arkasır tayin - etmektir. Yolu mevcuttur: İngiliz. iti. . A.) — İtalyan - bul tebliğ neşredilmi ında Düçe - Çem- iki memleket ha-| Hal vukua gelen gö - i ve iki İmparat kik edilmiş - ündüz büyük bir inde cereyan etmiş| ir fikir tentisi ile İki memleket a münasebetleri 16 dostlük — zihniyeti hüsusi Zu kadar AN italyanın Akdenizdeki Emelleri Nedir ? (Baştarafı £ inci sayfada) oluyorlardı. Genç İtalya, Afrikal da bazı mıntakaları elde edebili-| ra - Umman, - Rutbah Vels - Baz-| dad hava yolu 1927 de açıldı. Ve| muntazaman işledi. Fransız haval yorsa da bu kendisini hiç de tat-| hattı Beyruta gelerek doğrudan Min etmizordu. Onun arzusu Adİ doğruya Bazdada gidiyor.” Fakat| riyatik Venediğin, Akdeniz hav-| hakiki muvasala ve nakliye yolla- Zasında eski Romanın - hatırasını| canlandırmaktı. İtalya bu emellerinin bir kıs- umümü harpten istifade ile| kuk ettirmek istedi. Filhakika ittilâf devletleri bu mantakaları elde etmek için 1914 teşrinevvel ile 1918 teşrinevvel| arasında müzakere Ve imza ettikle- Ti birçok anlaşmalara ve taksim| projelerine bel bağladılar. Bu pro| jeler o zamanki Carlık - Rusya da) dahil olmuştu ve bu arada Osman-| ha İmparatorluğunun taksimi işi de) alledilmiz Bu muahedelerin İtalyayı alâ- kadar eden kasmı, umümi harbe iş-| tirakini temin eden ve 26 nisan 915 de imzalanan gizli Londra muahe- desidir. Bu vesikanın 8, 9 ve 10| uncu maddeleri şayanı — dikkattir. Bilhassa 9 umcu mmddeye göre Fransız, Büyük — Britanya - ve| Rus hükümetleri, İtalyunın Akde -| nizde muvazenenin muhafaza edil. mesi keyfiyetinde alâkadar oldu- | ifunu ve Türkiye Asyasının tama miyle taksimi halinde, İt Akdeniz mntakalarında mı, Fransiz ve Britanya hükümet-| derinin yardımı ile Trakın büyük| petrol kumpanyalarının / faaliyeti| ile meydana getirildi. Süveyş kanalından petrolu ge-| çirmek usulünün zebeb olacağı v: kit ayni mhsraf fazlalığını bitaraf| için ve İngiliz Akdeniz filosunun| mahrukat ihtiyacını Sahradan ge-| çen bir “Pipe - line” inşa edildi. Bu hat, Hitde geçtikten sonra ye ayrılıyor, Fransız kolü / Süriyel çölünü geçerek Trablusşama ka -| dar geliyor. İngiliz kolu ise Mave-| rayi Erdünden geçerek - Hayfada| nihayet buluyor. Bu sebepten bu Timan, Şarki Akdenizde sevkül -| ceyş noktadan en mühim bir mev-| ki mahiyetini ihraz etti. Bu vaziyetin bir neticesi, bul mıntakalarda İngiltere ile Fransa-| min, buralarda faal bir siyaset ta-| kıp etmeleridir. Hele Fransa, Si riyeyi katiyen başı boş - birakmak | istememektedir. Fakat İtalya, hem şarki Akde- nizde mühim bir rol oynamak, ve) hem de Akdeniz -ıntakasını şarkal muadil kıymette arazi kısımları al-| PAklayan xeçid yollarında sevkül - mağa hakkı olacağını tasdik eder.| C€YS Mevkileri elde etmek ve niha- ea Te aa glyecmi Yet bugünün en kıymetli serveti o- Hukuk ve menafii iktisap eylemiş| 14" betrol kuyularını kismen olsun) alandağu ge İlalya . Büyek Bri | tamamiyle eline geçirebilmek için| H fanliyetine kermi vermektedir. bunlara| tanya mükavelesini —mucib — olun!| Antalya havalisinin iltisak peyda| — — Bazı Alman gazetelerinin bul eylediği — mintakalardır. Ayrıca | hususta/ İtalyaya ön ayak olmaları başka hakemler, Dalmaçya sahille. | dikkate şayandır. Dr. REŞAD SAGAY rinin, Adiryatikde mühim mevki- leri İtalyaya tanıtıyordu. 28 Bda Fakat İtalyanın menfaatleri bu| — Hükü netimizin bir vesikayı imzalarken, ayrıca kendi) Hi aralarında Osmanlı İmparatorlu -| #unun taksimini gizlice konuştular.| — Ankara, 13 (AA.) — Romadal bahsetmektedir. - Mümaileyhin — bu meyanda (Evlül buhranı esnasında | Ankara hükümeti harp olursa bita-| daşmalariyle aldı. Neticede, Fran #a ve İngiltere Rusyanın da mu -| vafakat etmesi ikrarı kaydiyle, ye-| şil renkte bir mıntaka ile İz-| af kalmak için Halep ve Cezire Mir ve Antalya havalisini kapla | mıntakalarının Türkiye mandasına| yan bir mıntakanın idare ve menfa. | birakılmasını — istemiştir.) - dediği atleri husasunun ayni şartlar al -| kaydolunuyor. tında İtalyaya ait olduğunu tanı -| dılar Umumi harbin hitamında mu -| zafferolarak ortaya çıkan — ittilâf| devletleri, İtalyaya yaptıkları bu | vaidlerle beraber Alman müstem- dekelerinden verecekleri mmtaka -| ları hiç mevzubah etmedikli bi, “Türk milletinin Milit Anadolu ajansı, katiyen aslı ve esası olmuyan bu neşriyatı tekzibe| mezundur. Filistinde galeyan Devam ediyor Kudüs, 13 (A. A) — Galeyan devam etmektedir. Dün akşam Sa- sülâ -| mel ve mücadelesi bu projeleri alt| üst etti. desir marYa mintakasında — askeri kat'a merbut üç taraflı antaşma-| MAFi çöbeler arasında — vuku bul aRerbut ç taraflı anlasma. | bir çarpışmada bir çok asiler yara- İzmir hariç cenubi Anadolu| Tni ye mühim muktarda allah yu ve Ereğliyi İtalyanlara veren| Çü hükümleri de tatbik mevkü bula-| V YS c Ve mevhum Sevr muahe-| e ele geçirilmiştir. | — Hayfa'da eski bir arap polis me| madı. | ; S muru çarşının / ortasında - öldürül. ünün Üzerine Avruapda siya- | Münr Bi kamyan n ai mücadeleler — başladı. İtulyal Bit İagorar l ça denizi civarında taarruza uğramı tir. Memnu silâh — taşıdıklarından dolayı Üç arap idam edilmiştir. tevessüünü başka yerlerde arama-| a kalkıştı. Ve sistematik bir siya-| #et kendisini Habeşistanın fethine ve bir İmparatorluk kurmağa sev ketti. Fakat bu vaziyet İngiltere ve Fransanın / müdahalesini de (- cabettirdi. İtalya Habeşistan fet-| hinden tamamiyle istifade edebil - mek için serbest hareket etmek, sermaye ve sây bulmak mecburi. Balkan antantı merkez bankaları / toplantısı Ankara, 13 (AA) —- Belgrad- da 17 ve 18 ikinci kânunda yapıla cak üçüncü Balkan antantı merkez bankaları guvernörlerinin toplanta-| #ında bulunmak üzere Merkez Ban- yetindedir. -Bunun için de Akde-| Kasi umum müdürü - Kemal Zaim| ölade,. Göveye ve ua döbMe| Simek, tenkanın eli mülgeviki Ti hareketi seçbestisine mülik olmamı| "ik Zeki Aral ile hirlikte bu akşam Tazımdır. Bu sebeptendir Ki Sü -| Ankaradan bareket edeceklerdir. veyş kanalı kumpanyasının iştirak| — Yeni ziraat müsteşarı etmesi, garb devletlerinde faal bir| Ankara, 18 (A.A.) — Zırsat Ve propaganda tertibi ve Şarki Akde-| Kâleti müsteşarlığına Statistik u- aktedilmesi de Britanya, dar de cemi ulunmuş | nizin medhal mıntakasının on iki| Mum müdürü Celâl Aybar tayin e- adalarla birlikte kuvvetli - istinaa| dimis, bu husustaki kararname makladır. arablalanın a mtar GA 17 son künün G anı İngiltere v. Fransa mül Salı akşamı aat 21 de abliyetle bulunmaktadırlar. | FRANSIZ: Tiyatrosunda Fi Belı maderleri d | Dehakar ve meşur Viyoleni | ! Frama seri b hat tavrall HUBERMAN'ın Hün N€ n Ka GALAKONSERİ HSNY ĞTi geee Yerlerinizi " aldırınız. Tayyare Kaçakçılığı (Baştarafı 1 inci sayfada) Rahmetli Tahir bir akşam ga- zetesinin yazı işleri ve mes'ul müdürü iken, Naci ” Sadullahın mecmualardan birinde çıkmış bir yazısını gazetesine alr ler devrin adamı,, — başlığını - taşıyan bu yazıda “Umumi harpte vagon, kaçakçılığı yapmış, Yavuz - Ha vuz dalâveresine burnunu sokmuş 've her devirde refah içinde yaşa- mak, itibar görmek — imkânlarımı bulmuş esrarengiz bir insan tipi,, anlatılmakta imiş. Bu yazının mas keli bir haydut resmiyle beraber gazetede rından üç gün sonra Tahir - Naci Sadullahn desine göre - ellerine kelepçe vu- rularak götürülmüş. Bir hafta sonra Tahir, Na buluştuğu zaman ona vin adamı iktibas eti söyle. me. O mecmua nasılsa göze çarp mamış. Eğer o yazıyı da görmüş olsalar ikimiz birden yanmıştık,, demiş. Gene Naci Sadullaha göre Ta hir şu tafsilâtı vermiş: Beni mevkufen Ankaraya gö- türdüler. - Fethi Yamanın evinde sıkı bir istintaka - çekildim. - Ba- na: “Senin Ekrem Köniği tanıma- dığını biliyoruz. Sana onun hak- kında bu malümatı ve bu fotoğfa- fi kim verdi? söyle... diye sordu- lar. — yazının kimseyi kastetmedi- Kini, muhayyel olduğunu — söyle- dim. Eğer yazıyı senin yazdığım söyleseydim. tehlike - büyüyecek- ti Çünkü senin Konigi tanıdığını biliyordum. Vakıa cevabim evvelâ — onları tatmin etmedi. Fakat, ssrarlarına Tağmen, ifademin — değişmediğin görünce, İnanmak mecburiyetin de kaldılar. Hele fotoğrafın zin,, dün kesildiğini — öğrenince, suiniyetle davranmadığım — kati yetle tahakkuk etti. — Ve serbest birakıldım. Meğer “Polis Mağazin, —den kestiğimiz fotoğruf, Ekrem Köni- ite kendi resimlerinden fazla ben ziyo'muş. Yazıyı da kendi hayatı. 'na benzeten Ekrem König de gu- cunmuş...., Naci Sadullah yazının sonun- da Tahirin istievabı sırasında ga zeteci arkadaşımız Ekrem Uşak. hgilin de sorguya çekildiğini bil dirmektedir. Bu yazı yerine Ekrem Uşaklı gille görüştük. Bize şu - malümatı verdi Polis Mağa- izetemde / mevzuu / bahis yazıyı Naci değil, rahmetli Tahir yazmıştır. Tahir gazeteye —arası- ra hikâye de yazardı. Movcut hikâyelerinden biri - galiba 9: 933 senelerinde - maskeli bir /dam resmiyle beraber gazetemde neşredildi. Tamamiyle - hayali 6- dan bu yazınts, intişarından sonra bir gece mebus ve avukat Vasfi Raşid bana elefon ederek: — Netir b yaptığınız? dedi. Kimi kastediyorsunuz?. Evvelâ ne olduğunu anlıyama- dim. Tahirin — yazısının — mevzau bahsolduğunu öğrenince bu yas zam mühayyel olduğunu, kimse- nia kastedilmediğini söyledim. O israrla aksi kanaatini ishar etti. Ertesi günü Dahiliye Vekâle » tinden pelis vasıtasiyle bir - kâğıt geldi. Ankaraya savet olunduk.. Fakat Tahic'n eline kelepçe - vu: rulmadı. Tahirle beraver Arkareya git tik. Bizi Dahilvee Vekâzetinde hu kuk müşavirinin odasına aldılar. Odana ge zevat verdi: 1 — Mukak müşavıri 2 — Jandarma kuaandanı, 3 — Ekcem Sevencan ( Eaki Dahiliye kalena mahsus müdürü sabık İstanbut belediye reis mun- vini ve şimdiki Bodrum zaymaka mu) 4 — Ekrem Köriz. 5 — Yanılmıyorsam Dahiliye müşteşarı. Bizi sorguya çektiler Aramız. şöyle bir muhave da aşağı re geçti — Bu yazımızla kimi kastı — Kimseyi kastı edik. o tamamiyle hayal mahsulü- | dar.. (Sonu 7 mci sayfada)