9 Ağustos 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 8
Bandırmada beş saat... Bandırma'nın asri deniz hamamında neler gördü m? Türkiyenin en meşhur, enkuvvetli pehlivanlarından birçoğu neden Bandırma havalisinde yetişir?. Vapurdan çıktık. Bandırmada beş saatimiz var, Bu zaman içinde de Ban- dırmayı istediğimiz gibi dolaşabilir- dik. Hava çok sıcaktı. Yanımızdaki €8- ki Bandırmulıya sordum — Bu sıcaklarda Bandı rede ve nasıl eğlenirler?.. — Vakitleri Gun bol ie ye gi rer... Ş Yİ bir. deniz hamam am1z. , Marmaranın en güzel plâjıolan meş- hur «Mamunaltas plâjı var. Biz ora yı Floryaya çok benzetiriz. Bandırma- yon bütün asri âileleri bu Mamunal- tı plâjına giderler, Biz hem orayı de deniz hamamımıza kadar gidebiliriz, Yakın olduğu için evvelâ Bandır- manın «Asri deniz hamamısna gittik. Burası hakikaten şimdiye kadar Tür- kiyede bir eşi yapılmamış bir deniz hamamıdır, Gündüz öğleye kadar ka- dınlara, öğleden sonra erkeklere mah- sus olan bu hamama girdik. Vak:â v kit öğleden sonra idi amma birçok genç kadınların denizde yüzdüğünü görüyorduk. Fakat bu kadınlar canlı değildi. Ha- mamın her tarafını deniz bânyosuna aid gayet güzel tablolarla süslemiş ler... Bu tablolarda yıkanan, mayolu kadınlar görülüyordu. Burası bir deniz hamamına olduğu kadar, Galatasaraydaki resim (sergisine de benziyordu. Hamamın iç tertibatı da çok güzeldi. Denizden çıkınca mükem- mel duşunuzu da yapabiliyorsunuz. Ve mayo, deniz banyosu, duş, kabine ücreti dahil olmak üzere sizden aldık- ları para on İki buçuk kuruş... Doğru- Su Aferin Bandırmalılara,... Bundan sonra Bandırmamn Florya- $i «Mamuraltı; plâjna gittik, Bu- Tası hakikaten biraz Floryayı andırı- yordu. Bilhassa kum ve deniz burada çok güzel, Muhakkak “Mamunaltı> plâjında modern tesisat yapılacak olur. &a burası hakikaten Marmaranın en güzel plâjlarından biri olur. O günü tatil günü olmamakla bera- ber gene Mamunaltı çök kalabalıktı. Bandırma sokaklarında dolaşırken gözüme hararetli bir su borusu döşe- me faaliyeti çarptı. Sordum — Meşhur Kapıdağ suyu Cümhu- riyet bayrammda Bandırmaya gele cek!., dediler, Bir kahvede Bandırma eşrafı ve kânüle oturduk. Bandırmalılar mem- leketlerine İstanbulluları, Bursahları, Ankaralıları, İzmirlileri getirtmek için mühim programlar yapıyorlar. Bir Bandırmalı diyor ki Sus vapurile İstanbul bize dört saallik bir mesafe oldu, Bunun için İstanbullular sık sık Bandırmaya te- nezzühler yapabilirler. Sabah İstan- buldan kalkan vapur akşam tekrar orya dönüyor. Üstelik beş saat de Ban- dırmada kalıyor. Eğer Sus vapurile » Bandırmanın meyvası bol zama nında - tenezzüh seferleri yapılırsa İs- tanbuldan buraya çok gezici gelir. Ve iglenceli olur, rın çoğu Mudan» yayı, Bursayı bilirler, Bandırma bu- ralara nazaran İstanbullular için da- ha yen yerdir, Birçok İstanbullu- lar burayı görmemişlerdir. Arcak İs- tanbül da eğlencesiz bir şehirdir am- ma Bandırmada eğlence namına hiç birsey yoktur. Halbuki İstanbulda Ban- dırmaya nazaran halkı uyalıyabilecek bazı yerler vardır. Bunun için Bandır- mada, İstanbulda olmiyacak bazı şey- Ter yapmak lâzımdır. Çünkü İstanbul- lu buraya geldiğine göre biraz da eğ- lenmek ister. İşle şimdi Bandırmalıların düşün- çeleri bu. İstanbulla daima temasta bulunmak için Bandırmada, İstanbul- da olmıyan birçok şeyler yapmak, Zaten Bandırmanın da en büyük dev- let memuru olan Bahkesir valisi İs- tanbulda olmıyan bazı şeyleri mınta- kası dahilinde yapmak niyetindedir. Sus vapurunda kendisile -görüşür- Bandırma şehrinden ken Balıkesir valisi gazetecilere: Bizim Atatürk parkı İstanbulun meşhur Gülhane parkını geride bıra- kacak derecededir. 1 milyon iira sar- file emsali olmuyan bir muallim mek- tebi yapıyoruz.. demişti, Görülüyor ki, Balıkesir, Bandırma ve havalisinin imarındaki ölçü İstan- buldaki bazı şeylerin de fevkindedir. Eğer hakikaten Bandırmada İstan- bulda olmıyan bazı tesisat yapılırsa Bandırma - Istanbul tenezzühleri çok rağbet görür. Bandırmalılar yalnız İs- ultuların gelmesini değil, bütün vilâyetlerin, İzmirin, Bursanın, Ankaranın, Kütahyanın memleketle- rine gelmelerini istiyorlar, Çünkü Sus vapurundan sonra “İzmir - istanbul yolu çok kısalmıştır. Birçok İzmir yol- cuları bundan sonra muhakkak ki, İzmir - Bandırma - İstanbul yolunu tercih edeceklerdir. Bu itibarle birçok kimseler Bandırmaya uğrıyacaklar- dır. Bu hal Bandırmanın Iktisadi ha- yatında bir kalkınma yapacaktır Bandırma çarşısını gezerken bura daki ucuzluk pek dikkatime çarptı, 4 saatlik kısa bir mesafe ile biribirine bağlanan Bandırma ile İstanbul ara- Sındaki fiat farkına şaşlım, kaldım. En güzel üzüm Bandırmada yedibu- çuk, on kuruşa satılıyordu, Hem bu perakende fiatti. İstanbulda üzümün İ 20 kuruşa olduğunu düşününüz. Dört saat geride bıraktığımız İs- tanbulda biliç 50-60 kuruştu, Burada en yağlı biliçler 10-12 buçuk kuruş... İstanbula, artık onun bir mahalle- si haline giren Bandırma arasındaki bu flat farkı, baş döndürecek derecede mühimdi. Hakikaten Bandırmada eğlence na- mına birşey yoktu. Yalnız Bandırma» nın havasından mıdır? Suyundan mı- dır? Buranın toprağı Türkiyenin en iyi pehlivanlarını yetiştiriyor. Burada 6 yaşındaki çocuklar bile güreşiyor, peh- Hyanlık ediyor. Bandırmada güreş ar- tık aile arasına girmiştir. Bandırma ve ona pek yakın olan Balı- kesir Türkiyenin âdefa pehlivan min- takasıdır. Bursları başta eski Türki- yenin başpehlivanı Kara AH olmak üzere güreş hayatımıza en değerli peh- Jivanları yetiştirmiştir. Çoban Meh- met de bu havalidendir. Bunun sebebini ihtiyar bir Bandır- Mmalıdan sordum: iki görünüş — Topraktan olacak... dedi, ben de elli altı yaşına kadar güreşirdim. To- runlarım güreşe dört yaşından başla- dı: Dört yaşımda yağlanıp” yağlamıp | sizorta edilmişti, biribirlerini alense ediyorlardı. Bunun için Bandırmanın yegâne eğlencesi de iddialı pehlivan güreşle- ridir. Bir de Bandırmadaki kahvehane bolluluğu dikkatime çarptı. Çarşı s- ra sıra, baştan başa kalive... Hem bunların arasında o kadar gü- zel kahveler var ki, bir eşi bizim çay- hanelerile meşhur Direklerarasında bile bulunmaz. İstanbulda «Meyva yi- yiniz, balık yiyiniz: diye biz halkı mey- vaya ve balığa teşvik ederken Bandır- mada da herkes süt içmeğe davet olu- nuyor, Kahvehanelerde, şimendifer istasyo- nunda, sokaklarda ilânlar var, Ortada bir şişe içinde süt resmi... Şi- şenin yanında şu izahat: 1 litre süt şu gıdaların yerine mu- adildir; 300 gram sığır eti, 350 gram dana eti, 6 yumurta, bir buçuk kilo elma, iki buçuk kilo kamıbahar, 250 gram koyun eti, 100 gram kaşar peyniri, üç kiloya yakın ispanak, 2 kilo patates, 400 gram ekmek.. Eğer bizim İstanbul südlerinin de bu kadar gıdalı olduklarını bilseydim, sabah akşam bardak bardak süt içer- Hikmet Feridun Es SENELİK (1400 kuruş 7700 kuruş © » 4 » 3 AYLIK » 1 AYLIK Posta ittihadına dahil olmıyan ecnebi memleketler: Beneliği 3600, altı aylığı 1900, tç aylığı 1000 kuruştur, Adres tebdili için yirmi beş kuruşluk pul göndermek lâzımdır. Cemiziyelâhir 1? — Ruzuhumır 96 5. İmsak Güneş Öğle İkindi Akşam Yatsı KE. 740 SAL SM2 845 1300 14 Va. 300: 5021220 1812 1917 2101 İdarehane: Babiâli civarı Acımusluk sokak No, 13 İRiihe ingiliz amiral gemk sinin altınları çıkarılıyor Bu iş için kullanılan tarak gemisi ilk hamlede birçok altın sikke çıkardı Toprak altında ve deniz de define aramak şu buhranlı ve &l tahı zamanlarda umumi bir moda ol- muştur, Romalılar zamanından bir asır evve- line kadar battığı, yahut batırıldığı ta- rihlerde yazılmış olan harp ve tü gedilerin ankazı aranmakta ve bunla- rın içindeki hazineler çıkamlmaktadır Batan gemi ister Avrupa sularında olsun, ister Hatllüstüva havalisinde olsun, deniz dibindeki defineleri ara mağa umumi bir heves vardır. Deniz dibinden define çıkarmak pe- şinde yalnız ferdler değli, büyük mü- e€sseseler de koşuyor Bu müesseselerden biri de Holları- danm merkezi Lâhey şehrinde tessüs eden ve eski bir firma olan Billiton kumpanyasıdır. Bu şirketin asıl Işi Hind Felemen adalarındaki kalay madenlerini işlet. mektir Halbuki kumpanya şimdi işi defi- ne aramağa dökmüstür. Bu kumpan- ya Hind Felenmenginde Korimota bo Bazında deniz altında mebzul bulunan kalayları çıkarmak için dünyada mis- li az bulunan devâsa bir tarak gemis inşa ettirmişti Kumpanyanın başında bulunanlar bu gemiyi Uzak Şarkta denizlerin di- binde kalay aramaktan evvel Avrupa sularında ve bahusus Hollanda suk rında denizin dibinde yatan defineleri çıkarmakta kullanmağa karar vetmiş- Terdir. Hollanda sahillerinde, içinde hazi- | ne bulunan muhtelif harp ve tüctar gemileri batm Bunlardan biri de 1799 senesinde Terschelling adası önünde batan Lutine ismindeki İngi- liz amiral gemisidir. Bu İngiliz gemisindeki hazine, o tarihte meşhur Loyd sigorta kum- panyasına 900,000 altın İngiliz Iirası- Fakat sigorta kumpanyasının Londradaki merkezi 1838 senesinde yanmış ve bu ârada bütün vesikalar kaybolmuştur. Bina- enaleyh bir gün Lutine gemisinin ha- zinesi çıkarıldığı zaman İngiliz kum- panyası bunun üzerinde tasarrufu- nu isbat edemiyecektir. Bu suretle sahipsiz bulunan hazine- | nin çıkarılmasına kalay kumpanyası | Korimota ismini vermiş olduğu tarak | gemisini tahsis etmiştir. Lutine, bu hazineyi Texel'de Napol- | yona karşı harbetmekte olan İngiliz ordusuna maaş olarak verilmek üze- re götürüyordu, 900,000 İngiliz lirasi- | na sigorta edilen bu hazinede bir yi- | vayete göre 1,060,000 ve diğer bir ri- vayete göre de 3,000,000 altın ve gü- müş. İngiliz lirası bulunuyordu. O tarihte Şimal denizinde İngiliz donanması kumandanı bulunan ami- ral lord Duncan hazineyi Avrupa sa- hiline selâmetle eriştirmek için kendi amiral gemisi olan Lütine gemisini Bu gemi, Almanyanın Hamburg 1 manına paraları götürecek ve yoldi Kokshafen limanına da uğrıyacaktğ Amiral gemisi Yarmouth limarne dan hareket etmiş ve uzun (zamlı geçtiği halde Almanya Himanlaşınd! görünmemiştir. Nihayet bu fırkateynin, kıymetiai hamulesile beraber Hollandaya alk Terschelling adası önünde battı şılmıştır. Fakat geminin yolda HE tınaya tutulmakla berâber nasıl bağ tığı bir türlü tesbit edilememi l tebatından süğ olar: hırpalanmış: olduğun: tan sonra ifadesin Ki hayat etmiştir. Vakadan ancak iki-sene son ılar geminin deriz dibinde kiini keşfetmişierdir. 1799 senesinde İnglilz ordusu Hol landadan çekilmişti. Hollanda hükü meti dalgıçlar vasıtasile bu gemide 100,000 Ingiliz liralık altın çıkartmış” tı. Lâkin geminin ankazı süratle kı ma gömüldüğünden dalgıçlar dah& ziyade çalışamamışlardır, O zmandanberi ankazın üzerine yi” ğılan kum tabakası 35 kademi bul muşlur. Gemide kalan hazineyi kur tarmak için gayet büyük bir tarak göt misinin kullanılması icab ediyordu İşte Hollandalı kalay kumpan: da denizin dibindeki kalayları mak için inşa ettirdiği tarak gemisi” ni İngiliz amiral gemisinin kumlar gömülen altınlarını çıkarmağa tah sis etmiştir. Korimota şimdiden faaliyete başla” | mıştır. İlk hamlede tarak koğalar! kum karışık olarak bir hayli altın v8 gümüş İngiliz sikkesi çıkarmıştır. G6“ minin eski topları ve bunların gülle leri de yavaş yavaş çıkarılmaktadır. © Şimdiye kadar üç top çikarılmıştıre Hazine, topların ve gülle deposunu altında idi, Hazine 10 kulaç sudadır, Kâmilen çıkarıldığı zaman kalay kumpanyasi ihya edilmiş olacaktır, F. Bu akşam Nöbetçi eczaneler Sişli: Pangaltıda Nargileciyan: Tak sim: Limoneliyan, Beyoğlu; İstikiği caddesinde Dellâsuda, Galata: Kara- köyde Hüseyin Hüsnü, Kasımpaşt: Mücyyed, Hasköy: Asco, Eminönü: Beşir Kemal, Fatih: İsmeli Hakkı, Karagümrük: Ahmed Suad, Bakır” köy: Merkez, Sarıyer: Osman, Ales ray: Etem Pertev, Beşiktaş: Vidin; Fener; Vitali, Kumkapı: Belkis, Kü“ çükpazar: Hasan Hulür, Samatya" Kocamustafapaşada Rıdvan: Alem dar: Çemberlitaşin Sırrı Rasim, Şeh” Temini: Topkapıda Nözm, Kadıköy: ği Pazaryolunda Rıfat Muhtar, Modada Alâaddin, Üsküdar: (oÇarşıboyunda İtimad a Halk, Büyükada: vere kame mammn ene ni Geri Bergama ve Efes harabelerinde tedkikat yapacak dört Çek talebesi İzmir (Akşam) kikler yapacaklardır. — Çekoslovakya tebaalı Prag üniversitesi tale 4 genç muhtelif tedkikler yapmak üzere şehrimize gelmişlerdir. Bu Bergama ve Efes harabelerini de gezecek, eski medeniyetler hakkınd8 geni
