11 Eylül 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4

Sahife 4 Henleinci hücum kıtaları hazır bulunmak emrini aldılar (Baş tarafı 1 inci sahifede) azaltmak çarelerini tedkik ettikleri beyan olunmaktadır. İngiliz hükümetinin Fransız aske- Tİ tedbirlerine mümâsii bahri tedbir. lere müracaat ettiğine dair gazete haberleri ne teyid ne de yekzip edi. Jiyor, Siyasi mahafil, İngiliz matbuatın- dan bir kısmının iltizam ettiği ple- bisit fikrini uluorta reddetmemektedir. Hattâ hükümet partisinin »üfuzlu mahafilinde Çekoslovakya meselesi- Di hal için plebisitin en miüvafık şekil olduğu mütaleası vardır ve bu fikir gittikçe taraftar kazanmaktadır. Bu hususta Sarda yapılmış olan plebisit bir misal olarak gösterilmektedir. İngiliz gazeteleri Almanyaya ihtarda bulunulmasını istiyorlar Londra 10 — Deyli Meyil gazetesi müstesna olmâk üzere diğer İngi gazeteleri Almanyaya gönderildeek nota hakkında henüz bir karar ve- rilmediğini yazıyorlar. Fakat bütün gazeteler, B. Hitlerin Nürnbergde son nutkunu irad etmezden evvel İngil- terenin vaziyeti hakkında sarih bir ekilde haberdar edilmesini talep ediyorlar. News Chronliele. İngiltere- nin isteseydi 1914 harbi umumisini önliyebileceğini kaydederek diyor ki; Almanyaya bu ihbar bugün yerine dün yapılsaydı daha müessir olacak- tı. Fakat geç te olsa bile medeniyet namına bugün de bu ihbarı yapınız. Tıpkı Deyli Meyil gibi, Deyli Ek$- pres ve Mançester Guatdian güzete- leri de İngilterenin bugün yarın AL manyaya bir nota vererek, Çekoslo- vakyaya karşı aşkeri bir hareket vu- kuunda bunun neticesi olarak orta- ya çıkacak umumi bir ihtilâftan İn- gilterenin hariç kalmasına (Oimkân bulunmadığına Hitleri iknaa çalışa- cağını kaydeylemektedir. İtalya, işe karışacak mi, karışmıyacak mı? Koma 10 — İtalya Hariciye Nazı- ri Kont Ciano Fransız maslahaigü- zari B. Blondel ile yaptığı son müla- katta Karlsbad kongresinde Südetler tarafından ileri sürülmüş olan sekiz talebi tasvib etmesine rağmen Südet- lerin Almanyaya ilhakına ve Çekos- Jovakyanın istilâsına muaârız bulun- duğunu beyan etmiştir. Fransız mahafili, İtalyanın Almanya ile beraber yürüyeceği fikrinde Paris 10 — Romadan bildirildiğine göre, tecrübeli -müşahidler, Çekoslo- vakya meselesi yüzünden harb pat- larsa İtalyanın Almanya ile beraber yürüyeceği fikrindedirler, Dün. İtalya, İnformazione . Diplo- maticado neşredilen tebliğ ile ilk defa olarak resmen - Südet talepleri lehinde vaziyet almıştır. Maamafih mezkür gâzete, Prag realist olmak şartile ihtilâfın halledileceği ümidini izhar ediyor. Ayni müşahidler, Çekos- Jovak ihtilâfı yüzünden harb çıkarsa İdeolojik bir mahiyet alacağı ve İtal- ya İle Almanyayı birbirine bağlıyan ideoloji yüzünden İtalyanın Almanya yanında mevki almak mecburiyetin- de kalacağıni ilâve ediyorlar. Fransız gazeteleri ne diyorlar Paris 10 (A.A.) — Enternasyonal buhran karşısında Fransız matbuatı- nın vaziyeti şöyle hülâsa edilebilir: Ümid etmek, barıştırmak, mukave- © met etmek: Epok diyor ki! ... “ Südet Almanları mıntakasının Al manyaya terkedilmesini telkin eden Taymisin makalesine ilk cevabi ve- ren bizzat Halifaks olmuş ve bunun resmi İngiliz noktalnazarma uyma dığını bildirmiştir. Bu da gösteriyor ki, İngiliz hükümeti mukavemete kar- $ı koymağa karar vermiştir. Yaşadı- gımız saatlerin dakikaları sayıldı. Çünkü Hitler, pazartesi günü sözünü söyliyecektir. Binaenaleyh o hemen bugün Fransız Bâşvekili ile Hariciye Nazırı Fransanın © Çekoslovakyada plebisit yapılmasını katiyen kabül e Almanyaya bildirmeli- Figaro şöyle yazıyor: kr am Bödetler için azami rom m m ee mta devleti kadrosu çerçevesi içinde elde , €ttikten sonra, bizzat Çekoslovakya- nın fillen tecridine tevessül etmesi çok muhtemeldir. İşte bu teeridin hadleri üzerindedir ki, asıl Fransa ile İngiltere daha şimdiden tamamile mutabık kalmalıdır. Çünkü iki büyük garb devleti arasında bu hususta bir ayrılık müşahede edilirse, Fransanın hattı hareketi, ideoloji sahasına inti- kal ettirilecek ve Fransa münferit bir Paris 10 (A-A.) — Blum, Berlinden gazetesine yazıyor: Hayallere kapılmıyalım. Berlin Sü- det mıntakaları için muhtariyet ve az çok yakın bir istikbalde de bu mın- takaların Almanya ile birleşmesini istiyor. Nürnbergte, ancak bu şartia Avrupanin tekrar sulha kavuşabilece- ği söyleniyor, General Fon Bravçiç Nürnberg'te Berlin 10 (A.A) — Kara ordusu kumandanı general Fon Bravçiç, dün akşam Nürmnberge gitmiştir. Bonnet, İngiliz elçisile görüştü Paris 10 (A.A) — Hariciye Nazın Bonnet bu sabah İngiliz büyük elçi- sini kabul ederek umumi vâziyet hak- kında görüşmüştür. B. Hitlerin nutku Nürnberg 10 (A.A) — Hitler genç- Jiğinin toplantısında söylediği nu- tukta Hitler, ezcümle demiştir ki; <Her ne olursa olsun, Almanya bir olacaktır. Bizim neslimiz milletimiz arasında büyük işlerin başarıldığını gör- müştür. Daha büyük işler de başarı- lacaktır. Bunu, kardeşlik ve hürriyet gevezeliklerile yapmadık. Almanyayı zillet mevkiinden kurtaran imandır. | Nasyonal sosyalistlik münhasıran 12 ve 13 martı yapmış dahi olsaydı daha bin sene için yaşamağa hakkı oldu- gunu isbat ederdi. Fakat bu hareke- tlmizin feyizli icraatında ancak bir başlangıç olmuştur, Başarmamiız lâzım gelen işler öl. ; çüsüzdür. Ancak müttehit bir milli varlıkla onları yapmak okâbil olur. Bugünkü Alman milleti mukâdderat, hayat ve ölüm birliğini bulmuştur. Göringi N Nürnberg 10 (A.A) — Mareşal Göring burada söylediği bir nutukta ezcümle demiştir ki: «Önüne geçilmesine imkân olmıyan hâdiseler bekliyoruz. Almanyaya şe- refini ve emniyetini iade etmek için ne lâzımgeldise yaptık. Bütün entrikalara rağmen Berlin - Roma mihveri her zamandan Zziya- de sağlam bulunuyor. İngiltere sulh üzerinde o kadar gevezelik yapıyor ki, bizzat kendi es- ki yahudi dünyasında sulhu tesis ederse daha iyi etmiş olur. Almanya ve İtalya Avrupada ve Japonya Asyada Bolşevikliğe karşı yegâne sed teşkil ediyor. Almanya her türlü ablokaya karşı müemmendir. Hava, kara ve deniz ör- dularımız zafere sarsılmaz bir iman besliyorlar. Almanya biç bir zaman bülün tarihin müddetince bugünkü kadar sağlam olarak tarsin edilme- miştir.» Moravska hâdisesi nasıl halledildi? Prağ 10. (A A.) — Moravska-Ostrova hâdisesi aşağıdaki şartlarla tesfiye edilmiştir: 1 — Mevkufları dövdükleri sabit olan polis memurları cezalandırıla- caklardır. Polis âmiri Malaeye şim- diden elçektirilmiş ve hakkında taki- bata başlanmıştır. Kanuni hükümler şiddetle tâtbik olunacaktır. Bu ah- kâm cürüm ortakları olan memurla- ra da şamildir. 2 — Mebus Maye kırbaçla vuran polis memuruna bizzat kendi talebi üzerine işten elçektirilmiştir. Onun da hakkında takibata başlanmıştır. 3 — Poliş müdürü hakkında da, kendi talebi “üzerine tahkikata baş- lanmıştır. Mezkür hâdiselerde ne de- receye kadar mesuliyeti olduğu araş- tarılacaktır. Polis müdürüne tahkika- tın sonuna kadar işten el çektiril. miştir. , 4 — Mevkuf bulunan (Almanlar hakkındaki - iptidai tahkikat bunla- süratle tahliyelerin temin için e AKŞAM 11 Eylül 1938 Atatürke Hataylıların minnet ve şükranları arzedilecek (Baş tarafı 1 inci sahifede) Yemekten sonra yapılan bir hasbı- bal esnasında ekselâns Tayfur Sök- | men, yeni devlet teşkilâtında yapıla- cak tayinlerde iltimas ve haksızlıkla- Ta mahal bırakılmaması için alınan tedbirleri anlatmış ve bu iş için me- buslar arasından teşkil edilen heyetin bir kaç güne kadar işe başlamasını emretmiştir. Bu tedbir bütün unsur- Jar tarafından memnuüniyötle karşı- lanmıştır, Devlet reisi yemekte aşağıdaki nut- ku söylemiştir: Muhterem huzzar, bir müddet ev- vel hariçteki bazı kimseler bu âziz topraklarda yaşıyan muhtelif unsur- Jarın yekdiğerlerine hasım oldukları- hi ve bir afada hayat geçirmelerine imkân bulunmadığını yazıyor, söylü- yor, propaganda ediyorlardı. Hatay vatandaşları kendi hallerine bırakıl- dığı zaman bu iddianın yanlış, hattâ yalan olduğunu dün Meclisi âllde, bu- gün de burada cihana göstermiş ve göstermektedir. Biz Hataylılar, bir aile içinde yaşadığımız bu mukaddes toprakta yurddaşlık etmekteyiz. Bir çatı altında bulunan ve bir yuva için- de yaşıyan insaplar ya bir ırktan ve- ya muhtelif ırklardan, terekküb ede- rek bir kütle haline gplirler. Bir ırk. tan olanlar arasında yuku bulan ge- çimsizlik şu veya bu menfaat dolayı- siledir ki bunlar ya şuursuz veya muh teris insanlardan sudur eder ve et- mektedir. Muhtelif ırklardan olup ta bir vatanda yaşıyan insanların gö&- çimsizlikleri ise, ya harici tahrik te- sirile veya yekdiğerinden farklı idare- lerinden ileri gelmektedir ve gelir: İş- te velinimetimiz olan Büyük Atatürk Türkiyesi, cins, mezhep, millet, ırk ve zümre farkı göstermeden idare edildiği içindir ki, «Türküm, Türki- yeliyim» diyerek yaşıyor ve öğünüyor. Kurtarıcı Büyük Atatürkün eseri ve biz Hatayblara armağanı olan Hatay- da Büyük 'dâhinin dün olduğu gibi bugün de nurlu izlerinde yürüyerek mezhep, irk ve zümre-farkı gözetme- den idare ederek yaşıyacağız ve Ha- taylıyız diyerek öğüneceğiz. Bay Abdürrahmian Melekin cevabi nutukları Anlakya 10 (A.A) — Anadolu ajan- sinin hususi muhabiri bildiriyor! Hatay Başvekili Dr. Abdürrahman Melek, kölonel Kole'nin dün verdiği öğle ziyaletinde söylediği ve metnini dünkü bültenimizde ; neşrettiğimiz nutka cevap olarak ezcümle demiş- tir kiz «Hatay devleti ve hükümeti hak- kında Fransa hükümetinin mümes- sili sıfatile delege koloni Kole'nin söy- lediği sözlere çok teşekkür ederim. Hatay devleti Türk - Fransız dostlu- Eunun tezahürlerine iyi bir saha teş- kil etmiştir. İki cümhuriyetin iyi mü- nasebetleri ve buradaki sivil ve askeri otoritelerin kardeşçe ve samimi döst- Juğun bütün icaplarına uygun olarak hareketleri, Hatayın süratle inkişafı- na zemin hazırlamıştır. «Hatay, Türk - Fransız dostluğunun takviyesine ve inkişafına bir köprü vazifesi görecek- tir.» mealindeki Büyük Şefimiz Ata- türkün sözlerini unutmuyacağım, Ben, Türk - Fransız dostluğunun lüzum ve faydalarını daha önceden hisset- tiğim için iki buçuk aydanberi kolo- azami derecede tesri olunacaktır. 5 — Hapishanede ölen Alman Knolün kati ölümü sebeplerini tesbit etmek üzere ailesi efradının önünde otopsi yapılacaktır. Sekiz Alman yaralandı Prağ 10 (A.A.) — Dün akşam ko- münist Senatör Krelbich Bodenbah- da bir konferans verecek idi. Daha toplantı olmazdan evvel üni- formalı iki bin Henleinci konferans salonunun önüne toplanarak «yaşa- sın Almanya, tek Almanya, tek halk, tek Führer> diye haykırmağa ve Ak man milli marşını söylemeğe başla mışlardır. Polis halkı dağıtmak ister- ken 8 Alman yaralanmıştır. Nümayişçiler. arasında yeni Hen- Teinci Nazır doktor Kreis de bulunu- yerin. : » alan 4 i nel Kole ile vali sıfatile teşriki mesai | Kore Bu müddet zarfında kolonel Kole'nin, hükümetinin siyasetine uy- gun olarak burada vazifemin ifası es- nasında gösterdiği kolaylıkları iyi bir hatıra olarak taşıyacağım ve şahsen | kendilerine müteşekkirim, Bugün bu masada gerek Hatay devleti reisi B. Tayfur Sökmen ve gerek benim hak- kımda gösterdikleri hissiyata ve Ha- tayın saadeti için olan temennilere ayrıca teşekkür ederim.» Antakya 10 (A.A.) — Anadolu ajan- sınm hususi muhabiri bildiriyor: Türkiye fevkalâde murahhası Or- | ta elçi Cevad Açıkalın'ın Defne ote- | linde verdiği ziyafette Açıkahn tara- | fından irad edilen hutka cevap ola- | râk ta Halay Başvekili Abdürrahman | Melek, aşağıdaki sözleri söylemiştir: İ «Türkiye Cülmhuriyetinin Hatayda | fevkalâde murahbası ökselâns Cevad | Açıkalın'ın Hataylılar ve Hatay devle- | ti reisi ekselâns Tayfur Sökmen ve | Hatay hükümeti ve dolayısile şahsım hakkında söyledikleri sözlerden pek mütehassis olarak gerek ekselâns Tay-| fur Sökmen namına ve gerek hükü- | metim ve Hataylılar namına kendile- rine arzı şükran eylerim, Atatürkün | yüksek alâka ve himayesine mazhar | olan bu memleket, bu Türk Hatay, bü- tün mevcudiyetile her vakit ve her | devirde Ulu Şefinin minnettarı kala- | cak ve onun namını ebediyete kadar şükran ve minnetle taziz edecektir. İşte bu kudretli insanın, bu müces- sem dehânın mümessili olarak mem- leketimize unutulmaz yardım ve hiz- metlerde bulunan fevkalâde murah- | has B. Açıkalın'la şanlı Türk ordusu- | nun bize getirdikleri nur ve reha- kâr kuvvet,-Türk milletinin kudretli tesanüdünü bir kere daha isbat ve izhar etmiştir. Bu nur bugün mem- leketimizde parladığı gibi yarn da istikbal yollarımızı * aydınlatacaktır. Çok kıymetli bir diplomat olan ve çok ince zekâsı, gece gündüz durmıyan faaliyeti ile bilâ tefriki cins ve mez- hep bütün Hataylıları kendine müte- Tenin hakiki bir Fransız vatanperveri? olarak ciddi ve samimi hareketi ken- disine bütün Hatayın sempatisini ka- zandırmıştır, Hatayın büyük inlolâb devresinde bize dost: Fransız milleti, namına kıymetli yardımları dokun- muş olduğundan İyi hatıralarını unut- mıyacağız. Kadehimi Büyük 'Pürk Önderi Ata- türk şerefine ve Fransa Cümhurreisi B. Löbrön şerefine, Türkiye fevkalâde murahbası ekselâns Cevad Açıkalın, Türk askeri mümessili albay Ş$. Ka- natlı şerefine ve kıymetli dostumuz Fransız delegesi kolonel Kole şerefine kaldırırım.» Hatay kabinesi yeni kanunları hazırlıyor Anlakya 10 (A.A.) — Anadolu ajan- sınm hususi muhabiri bildiriyor: Hatay kabinesi, Millet Meclisinden aldığı salâhiyete uygun olarak yeni devletin kanunlarını tanzim ve neşre matuf mesaisine hararetle deyam ediyor. İlk çıkacak olan Af kanunu- nun birkaç gün içinde ikmal edilece- ği haber verilmektedir, ÖLÜM Sabık Tahran sefareti müsteşarı bay İrfan kızı ve Zihni paşa hafidi bay Neyyirin eşi Bayan HÜRREM vefat elmiştir. Cenazesi yarınki pazartesi günü saat 10,30 da Kadıköyünde Bahari- yede Şekerci Bakkal sokağındaki 21 numaralı evinden kaldınlacaktır. Allah rahmet eylesin, MEVLÜD Eti Bank İdare Meclisi Reisi Hamit Eseniş'in annesinin vefatının kırkı. cı günü münasebetile önümüzdeki salı günü öğle namazından sonra Beyant camiinde mevlü4 okunacağın- -dan arzu buyuranların teşrifleri rica MELEK Sineması Yeni sinema mevsimine başlıyor Açıldığı gündenberi İstanbul'un en Kibar sineması ismini muhafaza eden ve daima sinema dünyasının en güzel, en pahalı filmlerini gösteren Melek sineması önümüzdeki çar- şamba günü akşamı Yeni Sinema mevsimine başlıyor. Melek sineması senelerdenberi ka- zandığı «En güzel filmler gösteren sinema» şöhretini bu sene de muha- faza etmek için hiç bir fedakâtlık- tan çekinmemiş. Amerikanın METRO GOLDVYN, ÜNITED, PARAMOUNT ve FOKS gibi en büyük film şirket- lerinin en muazzam filmlerini satın almıştır. Bu filmler arasında şu bü- yük isimleri şimdiden kaydedebi- Miriz: 1 — KONTES VALEVSKA: CHAR- LES BOYER - GRETA GARBO. 2 — MARİE ANTOİNETTE: NOR- MA SHERER - TYRONE POWER. — KASIRGA: DOROTHY LA- MOUR. 4 — MARKO POLO: GARY C00- PER- 5 — SENORİA: JEANETTE MAC DONALD - NELSON EDDY, 6 — ŞAHANE ÇILGINLIKLAR. 7 — ROSALİF: ELEANORA PO- WELL - NELSON EDDY, 8 — MANON: MARTHA EG- GERTH - JEAN KİEPURA. 9 — FENA YOL: DANİBLLE DAR- RİEUX. 10-— SÜT KARDEŞLER: HENRY GARAT - MEG LEMONNİER. 11 — DELİKANLILAR; ROBERT TAYLOR - MAUREEN O' SULLİVAN 12 MANURLLA: DOROTHY LAMOUR. 3 — NAPOLİ GECELERİ: JEAN KİEPURA - GLADYS SWARTHOUR. 14 KAZANOVA: HANS ALBERS 15 — SÜVEYŞ KANALI: ANNA- BELLA - TYRONE POWER. 16 — KADINLAR HAPİSHANESİ: (Venedik Film müsabakasında bi- rineiliği kazanan film). 17 — ANALARIN GÜNAHI: GLA- DİES GEORGES. 18 — BARONES ve UŞAĞI: AN- NABELLA WİLLİAM POWELL, 19 — se ARKADAŞ: ROBERT TAYLOR “' MARGERİTTE SUL- İl BAVAN: 20 BÜYÜK ATEŞ: CHARLES “ İ EAUGİTON, “24 — TAŞ BEBEK: JEAN CRAW- FORD SPEN CER TRACY. “22 KİR- ÇİÇEĞİ: 'TEMPLE, 23 — PARİS BÜLBÜLÜ; SİMONE SİMONE. 24 — KADIN OYUNLARI: 10 RETTA YOUNG. 25 — ŞANTOZ JOSETTE: SİMONF SİMONE. 26 — VERTHER (Geothe'nin meş- hur'eseri) Pierre Richard WİLLİM. 7 — ALTIN MABUT; MİREİLLE BALLİN. Hükümetimizin sinema vergileri- ni indirmesi üzerine Melek Sinema- sı müdüriyeti bu sene fiatlerini her- kesi şaşırtacak bir surette kırmıştır: HUSUSİ KOLTUKLAR: 50 kuruş - BALKON ve BİRİNCİ KOLTUK- LAR: 35 kuruş - İKİNCİ: 25 kuruş - LOCALAR: 250 kuruş olarak tesbit etmiştir. ” Aynca Melek sineması şehrimizde ilk defa olarak, sesli makine tertiba- tını, Amerika ve Avrupanın yalnız en LÜKS, en PAHALI sinemalarınır kullandığı WESTTERN ELECTRİC şirketinin en son sistem tertibatı ile teçhiz etmeğe başlamıştır. Bu yeni tekâmülü on beş yirmi güne kadar hazir bir şekilde - görüp dinliyebile- ceksiniz. SHİRLEY NİŞAN Haydarpaşa İntaniye Hastanes baş hekimi doktör Galib Ataç'ın kiz. Suzan İle müteahhid M. Nuri Altı ok'un oğlu, Diyarbakır valisi doklot Mitat Altıok'un yeğeni, genç mü bendislerimizden Kâmi Altıok'un ni- şan .(örenleri geçen cuma âkşamı Fenerbahçe'de Belvü oteli bahçesin- de icra edilmiştir. ERTUĞRUL SADİ TEK TİYATROSU Bu gece (Büyükdere) de yarm gece (Suadiye - Şen Yol) da Balı (Taksim - Altınte- pe) de (Nurbaba) *