28 Eylül 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2
28 Eylül 1938 Çekoslovakya neden red cevabı verdi? Prag 27 (A.A.) — Çek radyosu, Çe- koslorakyanın Alman muhtarasını kabulden imtina etmesinin sebebi, bu muhtıranın 19 eylâl tarihli İngüiz - Fransız projesinin hudutlarını pek fazla sşması olduğunu. bildirmekte dir. Radyo, bu muhtıranım açıkça, mem- leketin iktisadi mevcudiyeti aleyhi- ne müteveccih olduğunu beyan et- mektedir. Bu muhturanın kabulü ba- linde memleket, Hublon'dan ye ürem- leketin zirai sanayiine-Jâzım olan Or- manların bir kısmından mahrum ola» caktır. Mürakalât hususuna gelince, bü- yük yollarla demiryolları: şebekeleri parçalanmış olacaktır, Diğer taraftan Çekoslovakya, Elbe nehri üzerindeki antropolarını ve Bratislava'da olan mahveçlerini kaybedecektir. Nibayet Çekoslavakya, askeri ba- kımdan o suretle zaala düşecektir ki arazisinin büyük bir kısmı, bilhassa Bohemya ile Moravya her an Almar- yanım avucunun içine düşebilecek bir vaziyete girecektir. Prag 27 (A.A) — Gazeteler, umu- miyetle B, Hitlerin serfüru etmemiş olduğu mütalâasındadır. Gazeteler, B. Benes'e karşı yapılan şahsi hü- cumları ve Alman muhtırasınım Fran- $iz - İngiliz plânının ayni olduğu su- retindeki haberler! istikrah ile kar- glamaktadır. Bir Amerikan âyanının B. Hitlere şiddetli hücumu Vaşinyton 27 (A.A.) — Havas jan- #ırın muhabiri bildiriyor; Hitler tarafından söylenen nutuk parlâmento mahfillerinde, siyaset adamlarının harici siyaset hakkındar Ki şahsi kanaatlerine göre, muhtelif şekillerde tefsir edilmektedir. Cümhuriyetçi âyan âzasından Bo- rah, inlirad siyasetini Hizam elmeğe dzvam etmektedir. Demoktat âyandan King, p Alman Varşova 27 — Dün akşam beş Çek darı üzerinde uçmuştur. Elingenihal 2i (A.A) — Çek as kerleri dün akşam Alman toprakları üzerine mitralyöz ateşi açmışlardır. Balkın Hitlerin nutkunu dinlemek için toplandığı meydana birkaç mermi düşmüştür. Moravska Ostrava 21 (A-A.) — Pat ajansı bildiriyor: askere: çağırılan Lehlilerin Lehistan hududunu geç- meleri hudutta birçok müsademelere sebep olmaktadır. Birçok Lehliler tev- kif edilerek kurşuna dizilmiş veya garında hoparlör tesisatı yapılacak Ankara 21 (Teletonla) — Devlet Demiryolları Ankara garında beş bin lira sarfile hoparlör tesisatı yaptır- mağa karar vermiştir. Bu tesisat ya- pıldıktan sonra garın her tarafında bulunan yolculara, gelecek, gidecek trenlerin kalkış ve varış Gakikaları, katarların yolda yupacakları karşılaş- malar, aktarma noktalarıve buna benzer bilinmesi icab eden malümat dakikası dukikasına bildirilecektir. tayyaresi hududu geçerek Leh toprak» Alman muhtırasının memleketin iktisadi mevcudi- yeti alayhine müteveccih olduğu söyleniyor devlet reisine karşı son derecede sert davranmakta ve şöyle demektedir: «Bu nutuk histerik bir infilâktan ibarettir. Gerçi bugün harp meşalesi- ni tutuşturmamıştır. Fakat yarın bir kibrit çakacak olursa tarih onu hiç- bir devirde görülmemiş derecede bar- bar ve gaddar bir şef olarak kaydede- cek ve onun yüzünden âkacak olan kan onu bir denast denizinde boğa- caktır.» Rumen mahafili ne diyor? Bükreş 71 (A.A) — Hitlerin nut- kumda bir yenilik görülmemiştir. Nut- kun polemik tarafı inflali mucib ol- Toüştur. Timpul gazetesi şöyle yazmaktadır: «Çekoslovakyaya ve Reisicümhur Be- n6s'e karşı yapılan usandırıcı hücüm- Jarın şiddeti, nutkun tonunu geniş mikyasta alçaltmaktadır, Alman milletini kıyama sevketme- ğe matut oları harpcuyane edalarla Benes'e karşı yapılan hücumlar Al- man devlet reisinin kakiki telepleri- nl dünya efkârı umumiyesinder. sak- Yıyan birer maske mubiyetindedir.> Sovyet Rusyanın vaziyeti Moskova 27 (A.A.) — Tas ajansı bil diriyor; Son günlerde Sovyet efkârı umu- miyesi tarafından Çekoslovak Cüm- huriyetinin mukadderatına karşı gös- terilen hususi alâka ve birçok kari- lerin İstekleri üzerine, İzvestiya gazr- tesi, Sovyet - Çek karşılıklı yardım paktile imza protokolunun metnini tektar neşretmiştir. Güzete, metnin altına koyduğu bir notta, Sovyet - Fransız ve Sovyet - Çek; : paktları arasmda doğrudan doğruya ralıta mevcud olduğunu ve Fransa Çokoslovakyaya yardım etmekten is- tinkâf ettiği veya vazgeçtiği takdirde Sovyet hükümetinin bütün taahhüt. lerinden sıyrılmış olacağın: keydet- mektedir, Çek - Leh hududunda kanlı çarpışmalar oluyor Bir çok Lehliler tevkif edilerek kurşuna dizilmişler Diğer taraftan da Çekler, Hitlerin nutkunu dileyen Almanların üzerine mitralyöz ateşi açmışlar tir, Varşova 27 (A.A.) — Pat ajansı bik diriyor: Pazar günü Çekoslovük kudud mın- takasında Zumbark köyünde Çek ko- münistlerle, kiliseden dönmekte olan Polonyalı gruplar arasmda bir saat- ten fazla devam eden bir çarpışma ol- muştur. Çekler «Köpek Polonyalılar, âva- zelerile Polonyalıların üzerine tüfek ateşi açmışlardır. Bu ateşe Polonyalı- lâr da mukabele etmişlerdir. 10 Polonyalı yaralarımış, bir komü- nist ölmüş ve İ5 komünist te yaralar- yaştır. İstanbul - Bandırma vapur ücreti indiriliyor Denizbank İstanbul ile Bandırma arasında işliyecek vapurların Ücret tarifelerinde mühim miktarda yeni bir tenzilât yapmağa karar vermiş- tir. Bu yeni tenzlâta göre birinci mevki yölcularmdan alınan 387 ku- ruş yerine 300, ikinci mevki yolcula- rindan alınan 244 kuruş yerine de 150 kuruş alınacaktır. Yeni târife 5 teşrinievwelden itibaren tatbik edile. Aiman Iktisad Nazırı İstikbal için bir program hazırlandı Ankara 27 (Telefonla) — Memle- ketimizi resmen ziyaret edeceği yazı. Jan Alman İktisad nazırı Dr. Funk'u istikbal için bir program hazırlanmış» fr. Bu programa göre nazır beş birin- citeşrinde İstanbula ve ayni gün tah- | sis olunacak hususi bir trenle Anka- raya hareket edecektir. Misafirimiz İstanbul ve Ankarada resmi merasimle karşılanacak, Anks- rada üç ve dönüşte İstanbulda bir gün kalacaktır. Dokter Funk memle- Ketimizde bulunacağı müddet İktisnd Vekilimiz B. Şakir Kesebirin misafiri olacaktır, Şerefine Hariciye ve İklisad Vekâ- Jetleri tarafından müteaddid ziyafet- ler verilecektir. Müvasalatarin ilk gü-” nü İktisad Vekili Şakir Kesebir tara- fından verilecek akşam >iyafetini par- lak bir suvare takib edecektir. Ertesi günü Alman elçiliğinde bir kabul res- mi yapılacak ve ayni günün gecesi el- çilik binasında bir akşam yemeği ve bir suvare verilecektir. Nazır ayın 86- kizinci günü akşamı Ankarayı ve onuncu günü de İstanbulu terkede. cektir. İstanbul valisi B. Muhiddin Üstündağ tarafından ayın dokuzunda İstanbulda şerefine bir ziyafet verile- cektir, Alman İktisad nazirına bu şeyaha- tinde Alman İktisad nezareti başmü- şavirlerinden Horst Wolter ile Wilhelm Enothe refakat edeceklerdir. Başvekil “dün akşam Yalovadan döndü Başvekil B. Celâl Bayar dün akşam saat 20 de vapurla Yalovadan dön- müştür. B. Celâi Bayar iskelede vali 'B. Muhiddin Üstündağ tarafından Karşilanmıştır. Son daklka , Macaristan sefer- berliğe başladı Londra 28 — Yugos- lavyadan gelen haberlere göre Macaristan dünden itibaren seferberliğe baş- lamıştır. Yranmada şimendifercilerin sefer- berliği ilâ edilmiştir. Hatayda yeniden mahkemeler kuruldu Yeni bâkim ve müddeiumu- miler r tayin edildi Antakya Yi (A.A.) — Adliye teşki- 8 bir kanunla lâğvedilmiş ve yeni- den muhkemeler kurulmuştur, Yeni teşkilâfa göre, yüksek malikemeden başka Antakyada bir ağırceza mahke- mesi, asliye, hukuk ve ceza münferid hâkimlikleri ve Kırıkhande bir asliye hâkimliği ihdes edilmiştir. Yeni. hâ- kimi ve müddelumumiliklere güzide uüliyeciler tayin eğilmiş ve işe başla- mışlardır. Yüksek mahkemenin An- takyada açılması tekarrür etmiştir. İskenderun 21 (A.A.) — Devlet Te- isi Tayfur Sökmen, buraya gelmiş, mebuslar ve büyük bir halk kütlesi tarafından hararetle karşılanmıştır. Her târafa Hatay bayrakları çekilmiş- ti. Devlet reisi, Belediye dairesine in- miş, burada bir resmi kabul yapıl mıştır, Bundan sonra yapılan Kabine içtimaına riyaset eden ekselâns Sök- men, gece Antakyaya dönmüştür. Antükya 27 (A.A) — Hatayın het yerinde Dil bayramı törenle kutlar- miştir, Antakyadaki tören Gündüz sinemasında yapılmış ve birçok de vetliler hazır bulunmuştur. Antakya Yi (A.A.) — Antakyaya bağlı Ordu nahiyesi kaza kaline kal- bedilmiş, kazâ teşkilâtı yapılmıştır. Kesep nahiyesi Ordu kazasına bağ- lanmıştır. Reyhaniye nahiyesinin de kazaya kalbi mükarrerdir, | Belçika 6 sınıfı çağırdı Londrada sığınaklar yapılıyor Ingiliz kralı Mesajında “Liderlerime emniyetim vardır,, diyor Rusya, İngiltere ve Fransa ile birlikte harekete hazırdır harp olursa Amerika mühimmat verecek Brüksel 27 (A.A.) — Bel- çika, altı sınıfı silâh altına da- Londra 27 (A.A.) — Bütün mem- lekette sivil makamlar hava taarruz» Tanna karşı tedbir almaktadırlar. Her yerde sığınaklar inşa edilmektedir. Parklarda ve açık arazide siperler ka- zılmaktadır. İkametgâhların muhafa- zasına dair talimatı ihtiva eden risg- leler Dahiliye Nezareti tarafından ev- lere dağıtılmaktadır. Binlerce kişi gaz maskesi almakta, iaşe merkezlerine gitmektedir. 35 mil yon maske dağıtılmağa hazır bir hal- dedir. Tehlike esnasında wektoplerin tahliyesi için de tertibat alınmıştır. Londra 28 Halk, hava taarruzlar | rna karşı alman müdafaa tedbirlerini büyük bir alâka ile takip etmektedir. Londranın yüksek ve açık yerlerine tay yare topları yerleştirilmiş, umumi bahçelerde hava hücumları esnasında #ığımılabilmek için kilometrelerce u- zunluğunda siperler kazılmıştır. Lon- dra sokakları seferber kıyafette asker» Jerle doludur. Hafif tanklar ve batar- yalar Londradan geçerek muhtelif yer- Jere sevkedilmişlerdir. Umumi binala- (Devamı 8 inc sehifede) Fransız gazetelerine göre harp tehlikesi artmıştır Paris 27 — Pöti Pariziyen ye ziyor: «B. Hitlerin nutku, Çekoslo- vakyaya karşı mülecavlzane tasavvur- larda bulunmakta olduğunu isbat eden bir etimleyi ihtiva etmektedir. Hiç kimse( Çeköslovakyanın mukaddera- ta ile İngiltere ve Fransanın Avrupa- daki menaflini birbirinden ayırmak hususundaki bu teşebbüs karşısında il avlanmıyacaktır. Daha şimdiden Huriciye Nezareti, nâdir gö- rülen âztmkâr bir ifadeli resmi bir nota reşretmek . suretile bu baptaki sukutü hayalini izhar elmektedir.» Epok gazetesinden: «Südetlere mü- teallik faleblerini tamâmile tatmin etmek suretile Almanyaya karşı ale- Jâde uzlaşma hududlarmı pek ziyade aşmış olan Fransa (le İngiltere; büyük milletler safından çekilmeksizit tes- Jimiyet gösteremezler, Hiç şüphesiz bu iki millelin şerefleri mevzuu bahistir. Poptiler gazetesinde B. Blum, Şöyle yazıyor: «Hitler, tesbit edilmiş olan ta- Tihde, tamamile talmin edilmediği İnkdirde kuvvete müracaat edeceğini yeniden bildirmiştir. Şu halde yeni- den B, Ruzvelte hitap ve müracaat ediyorum, Mumaileyhin ilk davetine kulak asan olmamıştır. Şu halde bu dayetini tekrar etmesi icap eder, B. Ruzveltin daha yüksek sesle ve daha açık konuşması lâzundır. ' Övr güzetesinde bayan Tabui, Berlin- den vaki istihbarlına atfen, B. Çam- börleyn'in Hitlere göndermiş olduğu mesaj, üç noktayı ihtiva etmekledir, demektedir.. 1 — Fransa ve İngiltere Godesberk muhtarasını kabul etmemektedirler, 2 — Çıkacak bir harp, Avrupa ve dünye için felâketli bir şey olacaktır. Her ne bahasına olursa olsun önüne geçmeliyiz. 3 — Fransa - İngiltere plânının ka- 'bulü bususunde israr ediyoruz, fakat menatıkın hududlarını tahdld husu- sunda bazı tadilâta muvafakaf etme- ge haziriz. Amerikalılar Avrupaya seyahatten menedildi Paris 28 — Eşanj Telegral ajansi- nın Vaşingtondan vukubulan istihba- Tatına göre Amerika hükümeti, Ame. Tika tebassının Avrupaya seyahat et- melerini menelmişlir. Berlinden ecnebiler ayrılıyorlar Paris 23 — Gelen haberlere göre Berlinde bulunan ecnebiler oradan ayrılmağa hazırlanıyorlar. Sovyet Rusyada hazırlık Paris 28 — Moskovsdân gelen ha- berlere göre Sovyet Rusyada askeri hazırlıklar huzlaşlırılmışlır. Lenin. grad, Moskova ve diğer mıntakalarda binlerce genç &mele muntazam kıtaat İle beraber manevralar yapmaktadır. Beylerbeyinde bir mantar fahrikası yandı İki amele kayıptır, 22 amele yaralandı Dün akşam saat on yedi buçuğa doğru Beylerbeyinde B. İsmali Hak- eni mantar fabrikasında bir iştial vukua gelmiş ve yirmi yedi kişi yâra- Jarımıştır. Ağır surette arasında, bayan Handan, Ayşe, Hanife, Şakir, Hüsnü, Selim, Hzsan, Mustafa, Nuri, Abdi, Murad, Mehmed Feyzi, Hakkı, Tahsin, Kâmil Feyzi, Hayri, Süley- man vardır. Bunlar sıhhi imdad otomobilile Haydarpaşa hastanesine (o yatırılmış- lardır. Ameleden diğer iki kişi kayıp- tır. İnfilâk neticesi çıkan yangınla bina kismen yanmış, Kadıköy ve Üs- küdar itfaiye grupları ateşi müşkü- Jâtla göndürebilmişlerdir. İki kayıp amelenin arüşlarması de- vam etmektedir. İnfilikın sebebleri tahkik edilince bir havâi fişek doldar. ma âmeliyesi esnasında vukungelen bir tazyikin faciaya sebep olduğu tes- bit edilmiştir. Cibalide yangın Fındık ve susam yağı fabrikasi ile bir depo yandı Bu sabul saal alı buçuğa doğru Cibalide mühim bir yangın olmuş- tur. İskele cnddesinde Ali Kemal Lİ miteğ şirketine sit fındık ve susam yağı fabrikasından çıkan ateşle bü- tün fabrika, müştemilâtından bir de- po tamamen, bitişiğindeki bir kırant- hane ile üzerindeki iki kat odalar ve kahve arksisındaki B. Osmuna ait bir ev de kısmen yandığı halde itfaiyenin gayretile söndürülmüş, sık ve ahşap olan civar evlerle odun depoları ateş- ten müşkülitla kurtarılmıştır. Yan- gınin neden çıktığı, fabrikanın sigor- tanı olup olmadığı tahkik edilmekte. dir. i Yeni Defterdarlar Ankara 27 (Telefonla) — İstanbul komutanlığı muhasebecisi B. Halil Teşçioğlünün Mardin defterdarlığına, Veridat umum müdürlüğü şube mü- dür muavini B. Ferit Erkip'in Kars defterdarlığına, İstanbul © varidat kontrol memuru Fazıl Orhunun Urfa defterdartığına tayinleri yüksek tasdi. ke iktiran etmiştir.
