17 Ekim 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2
“ 17 Teşrinlevvel 1938 i Dün Geceki ve Bu Sabahki Efaberler Son dakika İngiltere teslihat için yarım milyar sterlin daha sarfedecek B. Çambörleyn'in kab in kabinesinde esaslı tadilâf yaparak bir temerküz kabinesi kuracağı söyleniyor Londra 17 — Avam Kamarası, 3 teş- | rinisanide devrei içtimaiyesine başlı- yacaklır. Hükümet, silâhlanmanın hız. laştırılması için meclisten 500 milyon sterlin (bizim paramızla üç milyar 'Türk lirası) yeni tahsisat istiyecektir. Evvelce teslihat için verilen 400 mil- yon sterlin ile İngilterenin silâhlanma- sına sarfedeceği para 900 milyon ster. lin (5,400,000,000 Türk lirası) liraya baliğ olacaktır. Hükümet bu masrafla» rı kapamak için vergilere zam yapmak niyetinde olduğundan dahili bir istik- raz akdi için ağlebi ihtimal avam ka marasından mezuniyet istiyecektir. Bahriye Nazırı Duff Cooperin istifa- Macarlar ile sından ve Dominyonlar Nazırı lord Stanleyin ölümünden sonra Kabine- de münhal iki nezaret vardır. B. Çam- börleyn'in bu münhalleri doldururken Kabinesinde esaslı tadllât yapacağı ve bütün fırkaların iştirakile bir temer- küz Kabinesi teşkil edeceği siyasi ma- hafilde kuvvetle söyleniyor. People gazetesi, ihdası tekarrür eden Mini Hizmet Nezaretinin hava müda- faası, cephane ve mühimmat tedariki, sıhhi hizmetlerin tanzimi ve memleke- tin iaşesi işlerile meşgul olacağını ya- zıyor, Mezkür gazeteye göre Milli Hiz. met Nezaretinin ihdası, yapılacak ye- gâne iş değildir. Çekler arasında kanlı müsademe Polisle Macarlar arası ndaki müsademede 11 İ ağır olmak üzere birçok kişi yaralandı Berlin 17 — Çekozlovakyada Pres- burg şehrinde vahim hâdiseler çıkmış» tır. Cumartesi günü akşamı Presburg'» daki Macar ahali, Macaristana ilhak- ları lehinde nümayişler yapmışlardır. Polis nümayişleri dağıtmıştır. Dünkü | Hangi pazar günü, Macarlar kilisede milli marşlarını çalınışlardır. Ahali kilise. den çıkarken zabıta, nümayişi menci- mek için müdahale etmiştir. Vuku bu- lan müsademede 1i i ağır olmak üzere birçok kişi yaralanmıştır. devletler Portekiz simi scl inin peşinde B. Salazar: “Bu gibi maksadlar Italya, Belçika veya Hollandaya atfedilemez, diyor Uzbon 16 (A.A.) — B. Salazar ver. diği bir mülâkatta aşağıdaki beyanat- ta bülunmuştur: — Bazı devletlerin Portekiz müs- temlekelerinin peşinde oldukları fikri bana maziden kalma bir fikir olarak geliyor. Bu müstemlekelerin kim pe- şinde olacak? Bunları müdafaayı mua- hedelerle deruhte etmiş olan İngilte- re mi? Fransa mı? Hiç bir zaman hiç bir kimse onu böyle bir şeyle ittiham edememiştir. Almanya mı? Fakat B. Hitler Alman müstemleke istekleri- nin yalnız eski Alman müstemlekele. rine taalluk ettiğini ve diğer herhan- gi bir memleketin müstemlekelerine sümulü olmadığını bildirmemiş mi- dir?» B. Salazar, bu kabil maksatların İtalya, Belçika veya Hollandaya da atfedilemiyeceğini ilâve etmiş ve söz- lerini bitirirken demiştir ki: — Portekiz hâkimiyeti münakaşa Faşizm aleyhinde bir Yahudi cemiyeti Paris 17 — Romadan bildirildiğine göre İtalyanın şimalinde faşist aleyh- tarı bir cemiyet meydana çıkarılmış- tır. Bu cemiyetin birçok İtalyan şe- hirlerinde şubeleri vardır. Bu cemiye- tin başında Kolorni namında bir Ya- hudi profesör vardır. Kendisi Triyeste- de tevkif edilmiştir. Kolorni İtalya da- hilinde ve haricinde Musevilerle te- masta bulunduğunu itiraf etmiştir. Dino Filipson namında bir Yahudi mebusu da Floransada tevkif edilmiş- tir. Yahudiler arasında daba bazı tev- kifler yapılmıştır. Suçlular, fevkalâde mahkemeye verilmişlerdir. kabul etmez bir şeydir. Bizim müstem- lekelerimiz başka bir milletten fütu- hatla alınmış değildir. Biz onları keş- fettik ve daima bizim olmuşlardır.» B. Salazas, İngiliz - Portekiz müna- sebetlerinden bahsederken, bu müna- sebetlerin her zamandan daba İyi ol. duğunu, İspanya harbinin iki memle- ket arasındaki ittifaka zarar verme- diğini, bu ittifakın terazinin kefelerin- de hak ve vecibeler tevazün hasıl et- tikçe daha kuvvetli olacağını söyliye- rek demiştir ki; — Esasen, İngilterede bizim açık hareketimiz umum! hayatımızdaki is. tikrar takdir edilmekte ve hiç bir za- man yalana çıkmamış olan halisane hattı hareketimize güvenilmektedir.» B. Salazar kaza geçirdi Lizbon 16 (A.A.) — B. Salazar'ın otomobili bütün süratile giden bir taksiye çarmış ve araba hasara uğra- | mıştır. B. Salazara birşey giniamiştir. ! Kara Ali Bulgar Kiro'yu mağlüp etti Ankara 16 (A.A.) — Bugün Cebe- cide Kara Ali ile Bulgaristanlı Kiro arasında on beşer dakikâlık dört ra- vund üzerine yapıla profesyonel ser- bes güreş müsabakasında, üçüncü ravundun beşinci dakikasında Kara Ali Kiroyu yenmiştir. Tekirdağlı Hüseyinle Manisalı Ali- nin gösteriş müsabakası da üçüncü saniyede Tekirdağlırın galibiyeti ile neticelenmiştir. Bu müsabakalardan evvel yapılan Tekirdağlının ağabeysi Bekirler Ah- med arasındaki müsabakayı, Bekir kazanmıştır. | at koşul /feshedeceğinden endişede| İ Kudüste bombolar ile bir çok kasd- İ mahafili, İngüterenin Musevilere Fi- Başvekil bu sabah geldi Haydarpaşa istasyonunda merasimle karşılandı Başvekil B. Celâl Bayar bu sabah- ki eksprese bağlanan hususi vagonla saat 8,35 de Ankaradan şehrimize gelmiş, Haydarpaşa garında vali, be- lediye ve parti erkânı, Deniz Bank erkânı ve daha baazı zevat tarafın- dan karşılanmıştır. B. Celâl Bayar, Acar motörile Dolmabahçe sarayına gitmiştir. Nafia Vekili Adanada Bugün Tarsusa giderek tedkikatta bulunacak Adana 16 (A.A.) Nafla Vekili B. i Ali Çetinkaya, bugün saat 10 da re- fakatinde bir fen heyeti olduğu halde Adanaya gelmiş ve istasyonda vali B. Tevfik Hâdi Baysal, Belediye reisi B. | Turhan Cemal Beriker, kumandan, emniyet müdürü, bir askeri kıta, me- murin ve halk tarafından karşılan. Vekil, on dakika kadar gar sa- istirahatten sonra otomobile K Adana ovasında açılmakta olan büyük su kanalları inşaati ile baraj yerini gezmiştir. B. Çetinkaya bir kaç saat kadar ovadaki tesisatı tedkik ettikten sonra Seyhan bölgesi su İşleri teşkilâtı şeflerinden işler hak- kında izahat almıştır. Öğle yemeğini vagonunda yiyen Vekil, bugün yapılmakta olan işleri müteakib başlanacak olan inşaatın projelerini -tedkik etmiş ve bundan sonra Vekilimiz, şehir hipodromunda rını takib etmiştir. B.'Ali Çetinkaya saat 16 da hüsüs! vagonuna dönmüştür. Vekil geceyi vaganda geçirecektir. B. Ali Çetinkaya yarın Tarsusa gi- derek o bölge ovasında açılan büyük kanalları görecek ve regülâtör yerle rinde tedkikatta bulunacaktır. Filistinde kanlı müsademeler oldu. Yahudi mahafili, Ingiltere- nin Balfour beyannamesini! | Kudüs 17 — İngilterenin Filistin fevkalâde komiseri B. Mak Miçel dün tayyare ile Londradan buraya gel- miştir, Dün Gazze şimendifer hat tında bir bomba patlamıştır. Hattı muhafazaya memur İngiliz askerleri mteş açarak 3 Arabı öldürmüşlerdir. | Kudüs - Yafa yolunda vukubu müsademede 3 Arab ölmüştü lar yapılmıştır. Kudüste Şam kapısı civarında bombalar atılmışlır. Cami önünde patlıyan bombadan bir İngiliz as- keri ve bir polis yaralanmışlardır. Başka bir bomba da Kudüsün diğer bir mahallesinde patlamıştır. Londra 17 — Buradaki Yahudi listinde bir yurd vadeden Bâalfour beyannamesini feshetmek ve hiç ol- mazsa muvakkat bir zaman için Filistine Yahudi muhaceretini menet- mek hususunda teeyyüd etmekte olan niyetinden endişe izhar ediyor» lar. Kudüs 17 — Bir Arap çetesi, Kudü. sün cenubunda Judeon sırtlarında bir İngiliz müfrezesine hücum etmiştir. Vuku bulan müsademede 20 kadar Arap öldürülmüş ve yaralanmıştır. Londra 17 — Filistinden tayyare ile c ye giden Deyli Meyl muha- 'arına göre İngiliz kuvvetleri Arap isyanını bastırmak için büyük bir taarruza hazırlanıyorlar, * Italya, külliyetli EN tütün ve arpa alacak Italyan adalarından gelecek mallar kilring ile ödenecek Yeni anlaşma ile İtalya, yumurtalarımız, balıklarımız, pamuğumuz, hububat ve kuru sebzelerimiz için iyi bir mahreç Ankara 16 (Telefonla) — İmzala- nan Türk - İtalyan ticaret anlaşma- sında İtalyanlar, Türkiye lehine yüz- de 20 bir marş kabul etmişlerdir. Bu suretle İtalyanların meri olan genel itbalât rejimimizdeki serbestiden is- tifade etmeleri imkân dahiline gir- miştir, Şimdiye kadar İtalyadan gelen bi- lümum mallar kontenjana tâbi tu- tulmakta idi. Bu yeni vaziyet dolayı- sile İtalyan malları serbesçe, hiç bir tahdide ve takyide tâbi tul girecektir. Piyasamızın ihtiyacı bir çok mallar, bu suretle İtalya piyasa- sından temin edilecektir. Bu serbestiden istifade ederek, mütemadiyen artmakta Sn İtalya- nun ihracatını karş > kiyeden yapılâcak ihracatın müteka- bilen artması için İtalyanlardan yük- sek kontenjanlar temin edilmiştir. Bilhassa İtalya yumurtalarımız, ba | iklârimiz, pamuğumuz, hububat ve kuru sebzelerimiz için iyi bir mahreç haline gelecektir. Geçen seneye kadar pamuk ihtiyaçlarını başka yerlerden haline gelecektir temin eden İtalya yeni anlaşma ile pamuklarımızin kuvvetli bir alıcısı olacaklar. Bu yeni anlaşma ile İtalya men- leketimizden külliyelli mikterda da tütün alacaktır. Bunlardan başka İtalyadan halen alacaklarımızın kısa bir zamanda ödenmesi için lâzımge&- leri tedbirler de alınmış bulunmakta» dır. Esesen yeni anlaşmalarla iki memleket arasındaki iktisadi müna- sebetler genişlemiş olacağından bu alâcaklarımız: yakın bir zamanda İ tasfiye edilmiş olacaktır. Yeni anlaşmanın faydalı hükümle- rinderi biri de şudur: İtalyan adala- rile sahillerimiz arasında cereyan edecek mübadelenin bir kısmı kliring yolile yapılacaktır. Adalardan mem. leketimize gelecek bilümum malların bedeli kliring ile ödenecek, buna mukabil memleketimizden adalara gidecek canlı hayvanlar, kuru sebze, siyala yağı, kuru üzüm, prina bedel leri İtalyan kliringi ile ödenecektir. Kliringe tâbi olan bu madtleler için ayrı ayrı konlenjanlar tahsis edil miştir, 10,000 Italyan günüllüsü İspanyadan ayrıldı Gönüllülere 11 Ifalyan harp gemisi refakat ediyor, ikinci kafile de 18 teşrinievvelde hareket ediyor Paris 16 — Dün saat on yedide Ka- | diks limanından İtalyan bandıralı Piemonte, Kalabria, Sardenya ve Li. | İ gurya vapurları İspanyada harp eden İtalyan gönüllülerinden 10,000 kişi ala. rak İtalyaya müteveccihen hareket et- mişlerdir. Bu dört vapura ikisi Faran- te ve Trieste olmak üzere üç İtalyan | kruvazörü ile sekiz torpido muhribi refakat etmektedir. İtalyan gönüllüleri kumandanı general Brazzoli ile gene- ral Berti ve erkânı harbiyeleri dört va- | purun en büyüğü olan Ligurya vapu- | rile İtalyaya dönüyorlar. Ademi müdahale komitesi mümessil. leri Kadiks limanında bu gönüllülerin ! İ vapurlara irkâbını ve hareketini kon- | trol etmişlerdir. Londradaki ademi mü» dahale komitesi mümessili B. Hem- mings şirndi Malagaya giderek 18 teş- rinlevvelde mezkür limandan ikinci İtalyan gönüllü kafilesinin vapurlara irkâbını ve hareketlerini kontrol eğe» cektir, Burges 16 (A.A.) — Genera! Franko, B. Mussoliriye bir telgraf çekerek; «İtalyan gönüllülerinin bir kısmının mihi İspanyol davasına kahramanlık- Jarile, kanlarile büyük yardımda bu- lunduktan sonra İspayol toprağını ter. ketmekte oldukları şu sırada Frankist | İspanyanın İtalya'ya derin minnettar. lığını iblâğ etmekte olduğunu» bildir. miştir. Japonyada tek fırka teşkili kararlaştı İngilterenin müzakereye girişmek teklifi Tokyoda şiddetli itirazlara uğrıyor Tokyo 16 (A.A.) — Kabine, dün prens Konoye'nin riyasetinde toplana- rak bir tek parti ihdası hakkında mü- zakerelerine devam etmiştir. İyi haber alan mahfillere göre prens Konoye, müzakerelerin bidayetindenberi kabul etmek istemediği diğer nazırların fik- rine nihayet iştirak etmişitir. Münâka- Yât ve demiryolları nazırları müsald ra» porlar vererek liberal, muhafazakâr ve sosyal kütleler partilerile yapılan mü- zakereler netiresinde seri ilerleme İm- kânları gösteren bir itilâf zemini bu- İunduğunu tasrih etmişlerdir. Siyasi mahfiller, tek parti fikrinin kati surette fiilen tahakkuk etmek üzere bulunduğunu beyan etmekledir- ler, Umumi hayat totaliter devletler örnek tutularak yeinden tanzim edile» cektir. İngilterenin müzakere teklifi Tokyo 16 (A.A.) — Müzakerelere yes niden başlanması hakkındaki İngiliz teklifi hükümet mahfillerinde tedkik edilmektedir. 'Teklif şiddetli itirazlarlş karşılanmaktadır. Son tugyanda ölenler ve yaralananlar Tokyo 16 (A.A.) — Domei ajansı bils diriyor: ” Eyalet merkezi olan Kagoshira'dan telefonla alınan bir mesaja göre tug« neticesinde 81 kişi ölmüş, 270 kişi ybolmuş ve 397 ev harab olmuştur. Sivas - Erzurum hattında bir kaza Sıvas 16 (Akşam) — Sıvas - Erzie rum hattının onuncu kısmında kâin yedinci tünelde bir tren derezina çarpmıştır. Bir mühendis ölmüş, bir amele de yaralanmıştır. Kaza sebebi tahkik edilmektedir.
