11 Temmuz 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4
Sahife 4 AEŞAM 11 Temmuz 193$ Inkılâp müze ve kütüphanesi (/ngi/ferenin müttefikle- dün merasimle açıldı Bir kaç ay sonra da Atatürk inkılâpların! gösteren ikinci bir müze açılacak Dün açılan Inkılâp müzesinde, bizde matbaacılığın teessüsünden itibaren ilk çıkan eserler, resimler bütün gazete ve mecmuaların koleksiyonları vardır 929 senesindenberi İstanbul Belgdi- yesi, şehirde bir şehir kütüphanesi ve müzesi tesis etmek üzere hazırlıklar yapmakta idi, İnkılâbımızı canlandır. mak için mazinin eşya ve eserlerini toplıyan ve (Şehir ve inkılâp vesika. Jarı müze ve kütüphanesi) ismini ta- giyan bu müessese dün akşam saat 17 de Vali ve Belediye Reisi Dr. Lütfi Kırdar tarafından açılmıştır. Açılma merasiminde şehrimizdeki müzelerin müdür ve mensupları, vilâyet, Beledi- ye erkânı, sabık vali B. Muhiddin Üs- tündağ, gazeteciler hazır bulunmuş» lardır. Vali B, Lütfi Kırdar, müzeyi, bina- nin mütalâa salonunda irad ettiği bir nutukla açmıştır. Dr. Lütfi Kırdar, gerek kütüphane, gerek müzeye alınan malzemenin hep bir maksad ve gaye gözetilerek alın- dığıni, bu suretle muayyen bir mevzuu tedkik etmek için hazırlıklar yapıldı. ğını söylemiş, bu müesseseden bilhas- sa üniversitenin istifade edeceğini, İstanbul Belediyesinin dar bütçesile bu müesseseyi açmakla 'Türk irfanına büyük hizmetler ifa etmekle müftehir olduğunu, bir kaç ay sonra da Ata- türk inkılâplarını gösteren ikinci bir müze daha açılacağını anlatmıştır, Valinin nutkundan sonra müesse- senin kıymetli müdürü B, Selim Nüz- het Gerçek pek muntazam ve mükem- mel bir surette tanzim edilmiş müze- deki odaları davetlilere birer birer gös- termiş ve icab eden izahatı vermiştir. Bilhassa binanın koridorlarına konan eşya ve eserler cidden çok enteresan ve tarihi kıymeti haiz olanlardır, Bu meyanda şimdiye kadar intişar eden bütün gazete ve mecmuaların munta- zam kolleksiyonları vardır. Camekân- lar içinde teşhir edilen eserler şu sirâ- yı takib ediyordu: Mantbaanın tesisin. den evvel son yazma kitaplar, üçüncü Ahmed zamanında ilk matbaanın te- $isi için verilen istida, bizde fik mat- baayı tesis eden İbrahim Müteferrika ile ilk matbaa müdürü Said efendile. rin resimleri, ilk matbaanın tesisi Üze-“ rine basılan İlk eser başta meşhur Van Kuli lügatı ile diğer eserler. İlk matbaalarımızdan Mühendishane ve Üsküdar matbaalarının bastığı kitap. lar. İlk kullanılan hurufat çeşitleri, in ıslahı ve bu arada umumi harpte Harbiye nezaretinin hurufu munfâsıla tecrübeleri, nihayet harf inkılâbından evvel basılan son Arap harfli kitaplarla harf inkılâbını müteakib ilk basılan kitaplar. Bunlardan başka şehre aid sanayi nümüneleri, İstanbulun en eski resim. lerinden en yeni resimlerine kadar çok kıymetli seriler görülmektedir. Bu &rada eski tariklerin eşyaları, sikke, külâh vesair eşya da gayet güzel bir şekilde tasni? ediliyordu. Binlerce kitap ve vesalki ihtiva eden bu müessese, cidden büyük himmetle. rin eseridir. Kütüphane kısmı pazar. tesi, salı, çarşamba, perşembe, cuma günleri, müze kısmı da pâzartesi, çar. şamba cuma günleri herkese parasız Açıktır. TİYATROLAR, — z HALK TİYATROSU Kenan Güler ve arkadaşları Bu gece: Yedikule Pınar sinemasında PIRANGALI « Piyes 2 perde, Telepati tecrübeleri, EGE TİYATROSU Nureddin Gençdur ve arkadaşları Bu yece: Üsküdar Beyleroğlu Bahçesinde YALNIZ BİR KELİME ŞENZADEBAŞI TURAN ys. OGündüş ye give ATİNA KAÇAKÇILARI ERKEK HALA Pazartesi, salı, çarşamba bayanlara 5 kuruş Telefi ERTUĞRUL SADİ TEK Beiiyol Çınardibi Afle Bahçesinde. Bu gece: | KÖR KALBLERİN FATİHİ - PARA Türk Revü Opereti Bu gece Tak$im Altıntepe bahçesinde EFENİN AŞKI Garama Azak sinemasında, | | Müzenin açılışından iki enstântane Kadıköy Halkevinin temeli merasimle atıldı Bina 230 bin liraya mal olacak Vali B. Lâtfi Kırdar temeli atarken Kadıkönünde Bshariye caddesinde yeni Kadıköy Halkevi binasının te 19 da yapılmıştır. Yeni Halkevi binası için tahsis edi- Jen arsa Türk ve Parti bayraklarile süslenmişti. Vali ve Belediye reisi doktor Lütfi Kırdar ile merasimde hazır bulunan Kütahya mebusu B. Receb Peker, İstanbul mebusları ge- neral Hakki Şinasi, B. Salâh Cimcoz, ile sair zevat temele atılacak şu vesi- | kayı imzaladılar: > «Türkiye Oümhuriyeti kuruluşu- nun 16 ncı yılı içinde ve Mili Şef İsmet İnönünün Cümhurreisliği dev- rinde Cümhuriyet Halk Partisinin halkseverliğinin nişanesi olarak Ka- dıköy Halkevine tahsis edilmek üzere yaptırdığı binanın temelatma töreni İstanbul Valisi Lâtfi Kırdar ile Halk Partisi erkânının huzurunda 10/7/939 tarihinde yapılmış ve bu ünlü günün hatıraesıni ebedileştirmek üzere bu ve- sika buraya konulmuştur.» Vesikanın imzasını müteakib Vali ve Belediye reisi doktor Lütfi Kırdar bir nutuk söyliyerek Cümhuriyet bü- | kümetinin imar işlerine verdiği ehem- miyeti tebarüz ettirmiş ve ezcümle demiştir Bugün temelatma törenini yap tığımız Kadıköy Halkevi işte bu prog- | z ramın eserlerinden biri olacaktır. İç- | timal ve kültürel kalkınmamızda mü- | mıyan bu binanın sevimli Kadıköyü- nü maddeten süsliyeceği kadar mânen de bir kat daha kuvvetlenmesinde | âmil olacağını tahmin ediyorum. Halk için - ve halk ile beraber çalış- mak prensibimizdir. Bunun güzel bir örneğini Kadıköy Halkevinde de gö- receğimize eminim. Sözüme son verir ken bizlere bu mazhariyeti bağışlıyan Partimizin değişmez genel başkanı Mili Şefimiz İsmet İnönünü minnet ve şükranla anar, bu binanın Kadr. köyüne Kutlu olmasını temenni ede. rim, Müteakiben yukarıda kaydettiğimiz vesika bir kaç Cümhuriyet lirası ile ir şişe içine konarak temele yerleş- tirilmiş, Vali doktor Lütfi Kırdar, ilk temel taşını koymuş ve gümüş mala ile harçlamıştır. Müteakiben B. Receb Peker, Parti İstanbul başkan vekili B. İbrahim Ke- mal, Kadıköy kaymakamı B. Cenap, Parti vilâyet idare heyetinden B. Hâ- mid de ayni gümüş mala ile temel taşlarını mala ile sıvamışlardır. Keşif plânına göre yeni i binası 230 bin liraya mal olacaktır. Bu paranın 180 bin lirası şimdiden hazırdır, inşaat ilerledikçe tahsisat da temin edilecektir, Temelatma merasiminden Sonra davetliler hazırlanan büfede izaz edil- him bir vazife alacağında şüphe ol- | mişlerdir. Kadıköy | rine açtığı kredi ütün Alman gazeteleri buna karşı ateş püskürüyor Petit Parisien gazetesinin Londra | muhabiri, İngilterenin dost ve müt- tefik memleketlere silâhlanmak ve mili müdafaa ihtiyaçlarını temin et- | mek üzere açacağı krediler için Avam kamarasıma tevdi etiği kanun projesi hakkında diyor ki: «Bu krediler 50 milyon İngiliz Jira- 8&ına baliğ olacak ve geçen şubatta tahsisine müsaade edilmiş ve O 2a- mandanberi tamamile kullandmış olan 10 milyon İngiliz liralık krediye ilâve olunacaktır. Verilmesi (okararlaşlırılmış olan avanslar, bunlardan istifade edecek olân milletlere evvelden tahsis ve tevzi edilmiştir. Bu memleketler ara- sında Lehistan, Romanya, Türkiye ve Yunanistan vardır. Bu krediler, geçen şubatta tahsis edilmiş ve 75 milyon İngiliz lirasını bulmuş olan mütad ihracat kredileri hilâfına olarak «siyasi kredi» namile tavsif edilmektedir. İngiliz hüküme- tinin harice verdiği krediler için mecmu taahhüdatı 135 milyon İngi- iz lirasına baliğ oluyor. Şimdiki 50 milyon İngiliz Jiralık | kredinin faiz getirmiyeceğine ve bu krediler için 10 ve 15 senelik bir itfa müddeti tahsis edileceğine göre hü- kümetin tashhüdleri bir kaç milyon İngiliz lirası daha artıyor. Bu ahkâm- dan istifade edecek olan başlıca ih- racat maddeleri, tayyare, harp mal- yemesi, makineler ve bir çok iptidal maddelerdir. Bu proje, müstaceliyet kararile gelecek hafta Avam Kamara- snda müzakere edilecektir. İngilterenin garanti verilen mem- Ieketlere bu kredileri açması Alman- yada dehşetli bir hiddet ve infial uyandırmıştır. Resmi Alman ajansı «İngiltere, Avrupanın esaretini pa- zarlık ediyor. İngiltere ölümün ik- razcısıdır, başkalarının hayat ve ka- nı için milyonlarca lira tahsis edil miştir, İngilterenin ananevi silâh ti- caretinin yeni bir şekli, İngiliz para- sı milletleri salın alıyor» başlıklarile bu hücumlara önayak oluyor. Bu resmi hücumların arkasından İngütereyi «kan ticareti; yapmakiş itham eden bütün Alman gâzeteleri- nin hücumları patlak vermektedir. Nachtausgabe gazetesi diyor ki: «İngiltere, bu kararı ittihaz etmekle muhammi devletlerin kan ticareti ni yapmağa istinad eden ananesine sadık kalmış oluyor. İngilizler, ken- di nam ve hesaplarına ölmek için başkalarını satın almağa bazır bu- lunuyorlar. İngilterenin bu hâreketi, ancak “bir tacirin hareketile kıyas €dilebilir.» Alman sanayi ve mali mahafilinin organı olan Boersen Zeitung: sİngik tere kan vericileri satın alıyor» baş- hğüle $u satırları yazıyor:. «İngiltere bu kabil garabetleri yapabilir. Zira yı, kolaylıkla elde edilmiş im- iğün, o müstemlekelerindeki en ve mandası altında bulu- nan topraklardan alıyor.» Algemeine Zeitung gazetesi bunun aksine olorak yeni tedbirlerin İngiliz mükelleflerin omuzlarına y& ni bir yük tahmil edeceğini iddia ise Al Hariciye Nezaretinin efkâ- nna tercüman olan Correspondance Diplomatigue garanti edilen memle- ketlerin çemberleme cephesine işti- rak edip etmiyeceklerini açıkça be yan etmeğe mecbur kalacaklarını ile- ri sürüyor. Diğer Alman gazeteleri ise, İngüte- renin harbe hazırlandığı halde yal mz para vermekle müttefiklerine ihanet ettiği iddiasında bulunuyor En nihayet Lokal Anzelger gazete- si diyor ki:. «in kabinesi, İngilla silâhlanma endüsirisine azi faatler temin ediyor. Bü mer kanlı bir harp tehlikesini bertaraf ediyor.# Alemdağı jandarma karakolu açıldı Bir müddettenberi yapılan Alemda- ğı Jandarma karakolunun inşaatı bit- miş ve merasimle açılmıştı, izzet Melih, Normandie vapuru- nun tiyatrosunda Türkiye hakkında bir konferans verdi Konferans büyük Kıymetli edi- bimiz İzzet Me- Mh, yeni dün. yayı gezmek ve ona dair ma- kaleler yazmak için oAmerika- ya gitti, Trans- atlantik «Nor- mandies oNev- yorka giderken vapurun tiyat- rosunda Tür- kiye — hakkın- " ; da (Fransızca bir konferans İzset Melih verdi ve pek çok alkışlandı, Bu güzel musahabenin, tam Türk - Fransız itilâfları imza edildiği gün yapılma. $1, Amerikalı, Fransız ve İngiliz din- leyicilerini bir kat daha alâkadar etti. İzzet Melih, eski Türkiye ile cüm- buriyet rejimi arasında dikkate şa- yan mukayeseler yapmış, Atatürkün hayatını, milli mücadelelerini, yarat- tığı muazzam eseri ve inkılâbı tasvir ve tahlil ederek konferansını şu cüm- Telerle bitirmiştir: «... Ömründe hiçbir şeyden yılma- mış, kaç defa ölümü islihkar ederek ş olan bu harikulâde ada- bütün Türk milletini e- lemler içinde bıraktı, Hiçbir devlet reisi Atalürk kadar sevilmemiştir. Çocuklar ve büyükler, herkes ağladı, hiçkırdı. Onun eserini idame etmek ve tamamlâmak vazifesi kıymetli ve kuvvetli ellere mevdudur; bilhassa alâka ile dinlendi yeni Relsicümhur İsmet İnönü, harp meydanlarında Atatürkün zafer ar- Kadaşı ve on iki seneden fazla Baş- vekili idi. “Tarihinin feci bir devresinde Ke- mal Atatürkü, dâhi kurtarıcısını bul- mak bahtiyarlığına nail olan Türk milleti, şimdi başında İsmet İnönü- nü görmekle bir defa daha mesut ta- Yihine ve parlak âtisine inanmakta. dır» e CE SOR A 22h15 AU THEATRE Conförence en İrançais sur “LA TUROULE NOUYELLE" ( parle grand ecrivain tere Ülzzet MELIH 3 Avjourdhui-möme, a sü etre sizne$ Za Paris haceord entre ia France et la e. Nous wvons prid, & celle o€ $ caslon, Je trds Tazet Melik #mandie » pınlon publiguk Melih e ayteur de romans de, hOUVelles d'impressions voyage gul sont haut placda dans? N a sussi derit,- iferants? vude su roman $ re Loti? sava prelac& deş termes enihou-> ZE sinetes z e Normandie' gazetesinde konferansın Hân
