8 Eylül 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 7

© 8-Eylül 1939 -AEŞAM SIEGFRİED HATTI Almanlar bu hatlı ne kadar zamanda ve nasıl yaptılar? İzmir mektupları Izmir fuarında Vakıflar paviyonu Bu paviyonda eski vakıfnameler Fransız . Alman cephesinde harb harekâtı başladı. Dün gelen Fransiz tebliğlerine göre Fransız ağır topları Almanların Siegfried istihkâm hat- tına karşı ateş açmıştır. Fransız pi- yadesi Rhin ve Moselle nehirleri ara- sında hududu geçerek Sarrebrük İs- tikametinde ilerlemeğe b: Fakat her ta rı, tahkimat ili ni beple ileri hareketi ağır bir sürette devam ediyor. tihkâm hattıdır. Fra harpte e gür harpten sonr man hududunda çok tihkâm sil Bu istihkâml; saik olan eski Harbiye Nazırı Magi. not'un ismi verilmişti Almanlar üç sene re olarak bir istihi getirmeğe başlamışlardı! #rled hattı adı verilmiştir. Fransız ların ileri hareketi için bu hattı yar- maları, yahud her hangi bir nokta- dan çevirmeleri lâzımdır, Slegifrieğ hattı İsviçre hududundan Felemenk hududuna kadar devam etmektedir. Bu sebeple bu istihkâmları çevrimek için İsviçre, yahud Felemenk arazi- sinden geçmek lâzımdır. Fransa hü- kümetinde böyle bir tasavvur mev- cud değildir. Şu halde Alman istih- kâm hattını bir noktadan yarmak kalıyor. Almanlar istihkâm hatlarının ya- rılması kabil olmadığını iddia edi. yorlar, Bazı askeri mahafil ise istih. kâmlar acele yapıldığı için söylendi- gö kadar muhkem olmadığı ve şiddet- 4 topçu ateşi ve tayyare bonbardı- manı ile gedik açılması mümkün bu- lunduğu kanaatindedir. -Bunlardan hangisi doğrudur? Bunu ancak ce reyan eden muharebeler gösterecek. tir. Slegfried hattı İsviçre hududunda Bal şehri civarında başlıyarak Fele- menk hududuna kadar uzıyor. Bu hat bir istihkâm serisinden mürekkep- tir. Yer yer istihkâmlar vücude ge- İlrilmiş, bunların arası dikenli tellerle kapatılmış, mitralyöz yuvaları yapıl- mıştır. İstihkâmlar betondür. Bun. ların inşası iki buçuk sene sürmüş, inşaatta beş yüz bin kişi çalışmıştır. Hitler geçen sene eylülün on İkisin- de Nürenburgte toplanan Nâzi kon- gresinde Siegfried hattından bahse- derken şu sözleri söylemişti: Ordunun ve hava kuvvetlerinin takviyesine başlandığını evvelce ha- ber vermiştim. Bu iş de kuvveden fiile | çıkarılmıştır. Bundan başka geçen s6 nedenberi dünyanın şimdiye kadar görülmemiş en kuvvetli istihkâmla- rinin inşa edilmekte olduğunu haber verebilirim. Garp hududumuzda ya- pılmakta olan bu istihkâmların in- şasına iki senedenberi devam ediliyor, vel buna nazi- hattı vücude l Siegiried hattında bir mühimmat deposunun medhali Buna Sieg- | İstihkâmlar İni Fransiz ordusuna İ bahtiyarım. | | | ve endüstri nezareti, Fransız Maginot ve pa Blegirled | hatlarını gösterir harita Bu işte 278 bin amele, 84 bin müte- | hassıs işçi, 100 bin iş cephesine men- sup efrad, bir çok piyade ve istihkâm | atburları da çalışmaktadır. z Bu iş için, diğer vesaitten başka şi- mendiferler her gün 800 vagon mal- zeme naklediyorlar. Kullanılan çakıl ve kum miktarı günde 100 bin tondur. bu kıştan evvel İkmal Mareşal Smigly Riz'in bir telgafı Varşova 7 (A.A.) — Mareşal Smigiy Ridz, general Gamlin'e aşağıdaki telg- rafı göndermiştir: Müttefik kuvvetlerin düşmana kar. şı silâha sarılmış oldukları bu aa, Polonya ordusunun kardeşçe selâmı- iblâiğ etmekle Fransız ordusu, memleketlerimizin taziz etmekte oldukları şeref, adalet ve | 7 hürriyet prensiplerini asırlarca müda- faa etmek suretile şeref kazanmış bir ordudur. i Irlandanın bir kararı Dublin 7 (A A.) — Irlanda ticaret | 18 eylülden iti- baren hususi müsâade olmadan, yüz l tonilatodan fazla hacimde Irlanda ge- | milerinin Ilmanlardan çıkmasını men: | etmiştir. yapılan mânialar edileceklerdir. Bu'hat 17 bin zırhlı ve betonlu istihkâmdan mürekkep ola- caktır. İstihkâmlar bazı yerlerde 15 kilometre derinlektedir.» İstihkâmlar mitralyözler ve hafif toplarla teçhiz edilmiştir. Önlerinde | iki sıra dikenli tel ve tankların geçe- memesi içi ihnram şeklinde taşlardan ve kazıklardan mürekkep mânlalar vardır. İlk hattın arkasında Ikinci bir hat vardır. Bu, bilhassa hava hücumları- na karşı müdafaa tertibatını muhte- vidir. Siegiried hattında herşey yerin al- tındadır. Yer altında adetâ köyler vü- cuda getirilmiştir. Burada su, yatak- haneler, telefon merkezleri, radyo, hattâ sinema bile vardır. Bu itibarla Fransızların Maginot hattına benze- mektedir, Almanlar Siegiried hattının geçi!- mesi kabil olmadığım idâla ediyorlar. Filhakika bu hat kuvvetli olmakla be- raber bazı zayif noktaları bulunduğu iddia edilmektedir. Pariste çıkan Temps gazetesinin âskeri muharrir! general Baratier (bir kaç ay evvel öl- müştür) geçen sene yazdığı bir ma- makalede Rhin ile Moselle nehri ara- sında Alman hududuna girmek kabil olduğunu iddia ediyordu. Bu muhar- rir-Fransa yalnız başına harbederse bu ilk hattı aştıktan sonra ikinci hat- | | ta müşüklâtla karşılaşacağını tahmin | | ediyordu Şayanı dikkattır ki bugün Fransızlar Rhin ile Moselle arasında taarruza geçmişlerdir. Almnyaya karşı yalnız değil, İngiltere'fle birl te harbetmektedirler. Şarkta Polonya da mühim Alman kuvvetlerini işgal etmektedir. Bu sebeble Fransızlar bi- | rinci hattı abitirlerse ikinci hattı | i daha güç olmuyacı h | Japon limanlarında kalan Alman vapurları Tokyo 7 (A.A) Japon limanların- misi kalmıştır. Bunlar, uk Regensburg, 9,000 tonluk dur. İlk ikisi Yokohe sü Kobede bulunm Nordeutseher 1 gemilerin Japoi Şimali Irlandalılar askerlik davetine icabet ettiler Londra 7 (A.A) Şimali Irlanda Başveki rd Craivazon, istihbarat vezareti vasıtasile bir beyanname neş. rederek Ulster'lilerin harbe kadir bü- tün erkeklerin İngiltere tarafından yapılan silâha davete icâbet suretile sedakıyi i göstermiş olduklarını bildirmiştir, | «Hüseyin Ali Şir Nevai» ve bir çok kıymetli eserler var İzmir (Akşam) — İzmir fuarında va- kıflar paviyonu, ziyaretçilerin alâka- sını çeken çok kiymetli bir eserdir. Nevyork dünya sergisinde teşhir edilen eski vakıf eserlerinden pek çoğu, fu- ardaki vakıflar paviyonunda bulun- maktadır. En kıymetli eser, elli asır evvel aid olduğu tahmin edilen bir va- kıfnamedir. Fuarın en güzel bir yerin- de, Lozan kapısından fuar sahasına girince sol tarafta göze çarpan vakıf- lar paviyonunun alâmeti farikası, bir minareyi andıran saat kulesidir. Pa- viyon, Selçuk mimari tarzında bir bi- nadır. Önümüzdeki yıl, arka tarafına doğru genişletilecektir. Paviyondan içeri girilince ebedi Şef Atatürk ile Cümhurreisimiz, Milli Şe- fimiz İsmet İnönünün iki büyük büs- tü göze çarpmaktadır. Medhalin İç kısmını süsliyen güzel bir havuz var- dır. Duvarlara vakıflar idaresinin şe- hirlerimizin mamurlaşmausı, istihsalâ- tımızın arttırılması ve nevilerinin 1s. Jahı için çalışmasını gösteren muhte- lif tablolar, fotoğrafiler yerleştirilmiş- tir. Duvarları süsliyen bu resimlerin altında Türk medeniyetinin meydana getirmiş olduğu şaheserler güzel bir tasnif ile ziyaretçilerin önüne serilmiş bulunuyor. Eski devrin harap ve cılız zeytinlikleri yanında Cümhuriyet va- kıflar idaresinin gürbüz ve canlı zey- tinlikleri görülüyor. Yalnız zeytinlik. ler değil, portakal, limon ve mandali- na bayçeleri de ayni vaziyettedir. Ağaç- lar üzerinde yaprakların görülmesine bile mâni olacak derecede fazla mey- va var, Ziyaretçiler, vitrinler, palyeler İçindeki kıymetli, tarihi eşyayı, vesi- kaları, müzeyyen ve mezhep kitapları, asırlık çinileri, Türk sanatinin, Türk zekâ ve dehasının ilmi, içtimai sına! varlıklarını alâka ile seyir ve tedkik ediyorlar. Paviyonda bulunan gençler, Ziyaretçilere muhtasar ve faydalı malü- mat veriyorlar. Bu izahat, eski vakıf ile yeni vakfı bize lâyıkile öğretiyor. Birinci vitrinde «tarihin her devrinde vakıf. yazıları görünüyor. Bu vitrinde vakfın Eti ve Uygur Türklerine aid kı- sımları var. Taş üzerine Uygur yazısile hakkedilmiş bir vakfiye var ki, tarihi kiymeti fevkalâde yüksek... Ameri- kanlar, bizim paramızla buna yatım milyon lira kiymet biçmişler... Pavi- yondaki eserler arasında Ortaasyanın en büyük vakıflarından biri olan (To- pal Timur) ailesinden «Hüseyin Bay- kıra» devrinin büyük adamlarından ile Timurun resimleri ve vakıf kitabeleri var. Ah. i med Yesevi camisinin kapısının ve ar- ka cephesinin fotoğraflarile Timur sa- rayının harabeleri, Timurun türbesi, zevcesi Bİbİ hatunun türbesi temaşa ve tedkike değer çok kıymetli eserlerdir. Büyük Türk asiromonu Uluğ beyin Semerkanddaki meşhur rasadhanesi- â rellerin gözü önüne eyazıd (Sultan) devrin- altın, yarısı tunçtan li bir şamdan, İstanbul- yapılan muhtelif mamul kıyı da Atmeydanında gi Vakıflar paviyonunun gör kitap göze çarpıyor. Bu tabı okudum. İçinde st, ok atışı sporları ya mecbür oldukları bir t ler var. Hakem ve idarecile, çök güzel mevzuat mevcut. Vakıflar paviyonundaki tahmini kıymeti bir milyon Fakat atikyata merakı miktarı da az buluyorlar, Nitek caret Vekili B. Cezmi Erçin, vakıflar paviyonunu gezdikleri vakit: Çok üstün bir eser... Kıymeti çok yüksek olsa gerek... Sözlerile takdirle rini izhar eylemiştir. İzmir vakıflar müdürü B. Esad Serezlinin, vakıflar paviyonunun çok enteresan ve güzel şekilde hazırlanmasında büyük tesiri olmuştur. ! eserlerin liradır. olanlar, #i# Son siyasi vaşiyetlere ve harbe dair akseden çeşidli haberlerden bunalan- lar, fuar sahasına koşarak oradaki güzel manzaralar ve ihtişam karşısın- da düşünce ve. teessürlerini derhal unutmaktadırlar. İzmir fuarının bin bir eğlence dolu köşelerinde, manza- ralarının güzelliği ve renkliliği karşı- sında insan, bütün teessürlerden $iy- rıldığını hissetmektedir. 9 eylülün yaklaşmış olması sebebile İzmirde ve fuar sahasında bariz bir kalabalık gö- rünmektedir. İş bulmak Için Uzun, uzun düşünmeğe hacet yok! Akşam»a bir vermek kâfidir. KÜÇÜK İLÂN