22 Mayıs 1936 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 2

— yüksek bir derecesine Banu Alman böyle söyler. Amma (Neo — Lâtin) böyle anlemaz, — Çünkü — Alman'da (Monşheit — Insanlık) kelime- si, fevkalmahsus bir çey ifade etmeyip ancak mahsus aahada kalmıştır. Çünkü cermen ata lar ; İaosanlığı hayvunlıktan ayı ran beşeri sentetik bir mefhum yapmazdan çok zaman — Önce, mahsus — hayaller gekli altında ifade etmişlerdir. Roma'lılar öyledir, diye ; cer menleri bu geri kalıştan ayıp lamak doğru değildir. Roma'lı- larca öyle tercih edilmiş diye, kökü Roma'dan olan bu mah vas hayali, Alman'lara zorla s0D'i Bürette vermek - İstiyen bir ecnebi, Alman'lardaki ah lâk mücasını İndirmiş - olur. Zira bu suretle — onlara, ancak kendi ecnebi dilindekl — şeyin en İyi ve övmeğe değer oldu- ğanu söylemiş olur. Hakikatte e ©o ecnebi, fıtri tabhayyül kepasitesi doleywsile, o kelimede öyle bir tanımlacak ve muha- faza edilecek fikir görmektedir. Daha derin bir misal belki gösterecektir kl ecnobi bayalleri kebol etmekle diğer Cermen ırkları, Roma diline girmiş oldular ve onlardaki abhlâki kiymetl İndirdiler. Fakat bu incelemenin şimdi bir değer ve öneml yoktur. Liberallte, vasıf ları, Popülarite kell melerine gelince, bunları ol doğu gibi kullanacak yerde, bir Alman'a harfi harfine ter cüme ettim : “Haschen vach Günet graesen Hanfen* Büyük kemiyyetin ardından koşmak “Und Enifernang Vona Skla- yensinn “ Ve gölgelikten uzaklaşmak Ba ifadeler, Alman'a Roma" olduğa gibi, — vazıh ganlı bir mahsus bayal vermez. Bir Roma'lı yüksek bir mevkle harla bir namzedin, evam taba- kasını pebpehlediğini her gün görüyordu ; — gölgeliğin — aşırı derecesl de gözleri önünde Idi Ba sebeple ba kelimeler, onun için canlı ve yaşanılmış şeylerdi Hökümetin değişmesi ve hi Tetiyanlığın zühurü, Roma'lı ların gözleri önünden bu tab Toları kaldırdı. Buü ulua (Bil basaa ne red, ne kabol edebi len ecnebi unsurlardan - teşek kül eden hıristiyanlık dolayı tile) kendi ağzında kendi dili nin “Teşkil edici unsurlarının,, kaybolduğunu gördü. Kendi öz vatanında bile yarı ölmüş olan — bir dil, nosıl olar da yebancı bir ulus nezdinde Banlhı ve yaşayan bir dll olabi lir ? Ve bilbassa böyle bir şey, Alman'ların başına nanıl gele bilir ? Eğer şimdi bu İki mehsus bayalio, fevkelmuhsus kısımla mnı Dezarı İtibara ulırsak Po pöülarite — kelimesi, — menşede : Fena blir münayı müstelzemdir. Milletin ve konstitösyonunun tefessühe uğraması veticesinde fezilet sayılmıştır. Almun böyle blr değişimi asla kabul etmez. k Liberalite kelimesiolu tercâ mesine (Köle ve uşak rahuna malik olmamak) gelince Alman bundan çok bir şey anlamaz. Daba vur : Ahlâki köültürün gelimiş fena bely rüchanı hılara ve : Bı-_'lılıyı iyi veyi M. Rahmi Balaban münada — kullandıkları - zaman lardaki bu mahsus hayaller ; (Neo — Lâtin) diller tekâmül ettikçe daha başka mânalar da alınışlardır. Meselâ içtimsi mü- nasebetlerde ciddiyet noksanı, zillet ve denaet, seciyesizlik hafiflik mânaları gibi. Bize bunların bu son — mânalarımı anlatmak ve bizi körcesine, süküt içinde, ceki zamamı te: maşa ve ccnebi milletini takdir ettirmek için bu kellmeler, Al- mon'caya — böylece — getirlldi Amma İşla mereye — vardığımı açıkça gören biç kimse yoktu. Varılan sonuç şu oluyorda : Samli, İlk önce, kendi aydın anladığı dilden ayırıp karanlığa Jaşılamamazlığa sokmak. Sonra kendi diline böylece geçmiş olan mefhumları aydın lstmak İçie ; İşte bu böyledir Joson ! Diye yalnız onun İma- Dına bitap etmek ; ve nihayet ekapresyonları karıştırmak sare- iüle fezilet ve rezileti - banları birbirinden ayırd etme güç bir iş olacak tarzda - — birbirile karma karış etme.. Eğer bir Alman'a, bunlar kendi mahsos bayalleri dalre- sinde kendi — dili ile anlatılmış olsuydı, bu yabancı üç kelime- nin hakiki müna: (Hosanlık — sevgisi — Mens ehenfenandilchkelt Hatırnevazlık —Lentseliykelt Seciye asaleti — Edelmutb) Tamamen anlardı. Amma o zaman — ba ekepresyonlara biç bir tefessüh —etmiş müâna İthsl edilemezdi. Bazı Alman'ca — hitabelerde, ya bilmiyerek veya bilerek, vüzübsuzlaklar görülüyor. Bun- dan çekinmek gerektir. Hakiki Hâç ; temiz Alman'cayı kullan ” maktır. Fakat (Neo — Lâtin) dillerin, kökünde esasen, bu vüzubsazluk vardır. Bunu on. lardan — izale etmenin İmkânı yoktur. Çönkü ölmüş, ekapres. yonları tetkike tâbi kılacak canlı bir şey yok; bir anadil yok. Bu misal (Ki dilin her eks- prosyonu için alınabilir,) elze, dilin fevkalmahsas kısmı bak. kında söylemiş olduğum şeyleri bütün — aydınlığile — gösterir. Çönkü burada dilin mahsas oosurları mevzubabs değil. Ya- şamakta devam eden biy dilde, bu kıım esasen mubüayyile melikesine alttir ; muhayyile, her udımda, — mliletib mahsuu ve münevi hayatının — sentezini yapar. Ve bondan milletin eeki hayatından doğao bir fikir çıkarır. — İşte bu fikirde, ba gibi şeylere alışkın bir göz, milletin bütün tarihini oka- yabilir. Ölü bir dilde, vaktile cavlı iken, bu İakiçaf yola elbet vardı. Bau gün İse onün fev- kalmabavana kısmı, sadece bel- lenilmesi lâzım elen, bir takım indi mefhumlardan ve İçaret- lerden ibaret kalmıştır. YL — Üşte bizim “Alman milleti ile kökü Alman diğer millletler —arasındaki aynılık“ meselesl hakkındaki — hel tarzı- Bu aytılık, müşterek yrilındığı —günle bera: ber başlamıştır : Alman'lar ya: şayan bir dil konuşmağa de- vam etmişlerdir. ki mençei ve tabildir. Diğer Cermen kolları ise dalları hayatta - oldağona — $Sonu var — Çeviren: ve Altı Aylık Kontenjan Kararnamesi Vekiller Heyetinden Çıktı. Yeni Kararname, Şimdi Cari Hükümlere Göre Mü- him Değişiklikleri Ihtiva Etmektedir. Ankara, 21 ( Telefan ) 1 Temmuz 936 tarihinden kâ nunu evvel 936 sonuna kadar tatbik edilecek yenl kontenjan kararnamesdi bugün — Vekiller beyetince kabul edilmiştir. Yenl kararoamede şimdiki kontenjan kararnamelerine göre mübim değişiklikler vardır. Bu deği: şiklikler şanlardır: Herhangi bir ay içinde göm rüklere gelen eşya o ayın his sesini geçtiği taktirde farlası, müteskib uylarda ve o ayların kontenjan İlstelerindekl — hisse lere mahsoben İthal edilecektir. İktısat vekâleti, kırk gün evvel İlân etmek şartile karar namenin Flat HÜetesinde yazılı tarife pozlayonlarına göre eşya nın İtbal müsaadelerini kumen veya tamamen bazfetmeğe selâ hiyettardır. Hudatlarda mütemekkla aha Hinin mübadelel ayviye şeklinde vukubulan — tcaretleri sebebile Hhal ettikleri müteferrik vad ve eşyayı ticariye, konten jen Hetelerinde mezkür bulun mak şartile gümrükler umum müdürlüğünün müsandesile güm- rük kapılarında açılacak pazar yerlerinde liste ve kontenjan kaydile mukayyid olmaksızın İtbal edilecektir. Ticaret muahedesi hökümle rine ve tearet — tanmmüllerine göre seyyar ticaret memurları veya bunların namlarına hare- ket eden kimseleri — tarafından tekrar çıkarılmak üzere mem Tekete sokucukları nümune ve modeller kon! a tabi değil dir. Yolcuların — beraberlerinde Tüörkiye'ye getirecekleri gümrük resmi tutarı Törk İirae çavüz etmiyen ve zedilmiyen eşya ve köntenjan — barlci olarak ithal edileceklerdir. Mevcut muahedelere müste niden getirilip muayyen bir müddet sonra İbrac edilecek bayvanlar kontenjan harici ge- tirileceklerdir. Kollpostalla ge- lecek makine aksamı tehdid barlei ithal olanacak ve eşhas namına hariçten bediyo olarak gönderilen, kıymetl on İrayı geçmiyen eşyanın (tbali serbest olacaktır. Kiymeti elli liraya kadar olan eşyanın İthali, ikti sat — vekâletinin ? müsendesiyle mümkündür. me —— Ihracat mallarımızın İşleme ve ambalâjında kullamılan ve Idhali bu kararda yasak edil memiş olan maddeler, Iktışat Vekâletinin tasdikile idhal edi lecektir. Mücesesat veya — Wlcu retbanelerin bilâ bedel teşhir ve tevzi edecekleri reklâm ma hiyetindeki eşya ile barliçteki mücaseseleri alâkadar eden meş her ve panı ld matbunlar, hayır ve spor cemiyetlerine ve amami — müemseselere — teberrü glmüş Avusturya Asker- süretile gelen eşya Vekâletin lanile kontenjan harlci olarak Idbal edilecektir. Merkezleri dışarda — olan ve Türkiyedeki musameleleri şübe: lerle ve umumi! vekillerle Idare edilen mdüesseselerin kullanmağa mecbur oldukları çek ve karne: ler gibi sarari şeyler, seyahat acentalarının biletleri — kargılı, gında dövlz verilmemek şartile vekâletin tasdikile tahdid barcı hbal olunacaktır. leri Için Ihtifal Yapıldı. Şuşning Bir Söylev Vermiş, Avus- turya Ordusunun Tarihte Gös- terdiği Kahramanlıktan Bahsetti Viyana, 21 (Radyo) — lardan başlıyarak genel a hükümeti, en eskl zaman savaşa kadar cebhelerde ölen meker ve gabitan için bir ihtifal tertib etmiştir. Bu ihtifal, Avasturya'nın her tarafında oldağu gibi Viyana'da da pek parlak olmuştur. HBükümet erkânı, ettiği moktaya gitmişlerdir. Başbakan Şusaing, bir söylev Arşidök Şarl'in, birinci Napolyon'a mağlüb vererek Avusturya ordusunun tarihte gösterdiği böyük muvaffakıyetlerden bahsetmiş ve yeni Avusturya ordasunun da — İstikbalde ecdadı. gibi kahramanlıklar göstereceğini ilâve eylemiştir. Yugoslavya'da Toprak Kavgası. Kadın, erkek ölenler, yaralananlar var. Belgrad, 21 (Radyo)— Danlu Bra'daki Karadağ köylerinden birinde arazi mes'elesinden köy halkı İkiye ayrılmış ve - kanlı çarpışmalar olmuştur. — Üç kişi ölmüş, 8 kişi eğır yaralanmış, iki bomba patlamıştır. Çarpış. malara kadınlar da İştirak ey lediğiaden, yaralananlar arasın da kadınlar da vardır. Mübadille- rin Borçları. Ankara, 21 (Telefon) — Hükümet, mübadillerin istih kaklarından fazla aldıkları mal ların — borçlandırılarak — takelt Tecle abaması hakkında hazır laamış olan kanun - lâyihasını kamutaydan gerl almıştır. Yaz Fiyatleri Husosi 35, Balkon 25, Salon 20 Senenin en muhteşem iki büyük filmi birden 1 - Kleopatra 2-Kasta Diva « MARTAA Bugün — matinelerden EGGERTH itibaren Elhamra Sinemasında Seanslara dikkat: 4 de Kasta Diva, 545 de Kleopatra 7,30 da Kasta Diva, 9.15 de Kleopatra Sınat Mamulâtımızın Şatış tiatleri hakkındaki kanun Ankare, 21 (Lelefon) — Sı nal mamulâtin — maliyet va sa tış flatlerinin — kontrolü — hak, kındaki kanan lâyihası, önü müzdeki hafta içinde Kamutaya gelecektir. Adliye encümeninde tetkik edilmiş olan kanun lâ- yihasında küçük bazı — değlşik likler yapılmıştır. Tesblt edi lecek satış fiatlerinin ilân edil mesi bakkında lâyihaya — bir fıkra da İlüve edilmiştir. Bez Fabrikalarımız.. Istanbul, 21 (özel) — Ereğli bez fabrikamı ağustosta ve Na. zilli bez fabrikası da 937 se nesl ortalarında açılacaktır. Balkan Matbuatı Ve Gazetelerimiz İstanbul, 21 (Özel) — Balkan matbuatı kongresinde Türkiye'yi, Camhurlyet Başmuharriri Yunuz Nadi, Ulus Başmabarriri Falih Rıfkı, Matbuat Umum Müdürü Veded Nedim, Şükrü Eemer, ve Matbast Müdüilüğünden Sadri Etem temsil edeceklerdir. Istanbul'da Feci bit oto- mobil kazası oldu. İstanbal, 21 (Telefon) Bogün İstanbul'da bir otomöbll kazası olmuş ve polls mamuru Namık, bir otomobll tarafından çiğdenmiştir. Ağır — yaralanan polis memurü ölmüştür. Istanbul Gazeteleri G T Başmakalelerinde Ne yazıyorlar.. Istanbul, 21 (AA) — Yu nus Nadi, bu gün Coamuriyet gazetesinde Ttalyan Delegusyo- nunan — Cenevre'yi — terkedip gidişladen sonra Fransız ve Tagiliz gazetelerinde Italya'aın Cemiyetten ayrılıp ayrılmıya- cağı ve Almanya İile birleşip birleşmiyeceği bakkında yepı lan tahmin ve gösterilen endi- şeleri kaydederek deniyor ki : «Bizce bir Italyan - Alman anlaşması esasco geyri kabildir. Ve şeyet olabilirse — kat'iyyen muvakkattir. Avrapa'daki muh- temel Alman İnkişafının ber devletten ziyade Italya'yı dü şündürmek İüzimgelen bir key: fiyet olduğandan şüphe yoktar. « Asım Us Kurün gazetesinde Başbakan — İsmet — İnönü'aün Hava kurumuna blu İlra te: berra — etmesi babse - mevzü ederek Başbakan'a Hava tehll- kesini millete tekrar batırlaten ba teberraundan dolayı teşek- kür etmekte ve tehlikenin çok mühim bir tehlike olduğunu, buna karşı koymak için lâzım gelen fedakârlıkların yapılması gerek olduğunu yazıyor. Açık Söz gazetcel de arsın- lasal durümu kaydederek en geniş mikyaslle — sllâhlanmıya, bilhassa Bavu kuvvetimizi ar tırmağa mocbur. olduğumuzu söylüyor ve hükümetin, büdce encümeninin raporanda da kayt olanduğu gibi bu bususta icab eden tedbirleri aldığını şükranla gördüğünü ve sulhun Milletler cemiyetinde değli, kuvvetli bi lek ve kuüvvetli silâhlar da saklı olduğunu İlâve ediyor. Kadastro Memurları.. Aakara 21 (Tolefon) — Ta- po ve kadastro umum müdür- löğü merkez heyetl İle fen heyetleri müstahdimlerine, dev- let memurları maaşlarının tev- bit teadülüne dalir olan kanun lâyibasına göre musş verilmesi hukkındaki kanon lâ yihası kamutayın yarınki (Bu- ve günkü) roznamesine alınmıştır. ÇKGN Tekaüd Maaşı için müracaat edenlerden cedvel isteniyor. Askerlik şübesladen: Balkan — harbinde, — büyük İstiklâl — harbinde mıo, kocalarının ve ba- n gehit veya kaybolduk- iddle ederek mahkemeye müracantla İlâm almış ve fakat bu İlâmlar üzerine — maaşları tabile edilmiyerek M. M. Ve kâleti aleyhine yeniden — mah- kemeye müracaatla İlâm alma ları — kendilerine — bildirilmek üzere şübeye iade edilmiş olan evrakların miktearını — bildiren bir cedvelin acele ölarak gön- derilmesi teksüd — şübesinden tstenilmektedir. Cedveli — yapıl mak üzere bu gibilerin mayı- #ın yirmibeşinci gününe kadar şübeye müracaatları İlân olanur. — ve