9 Nisan 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 8

CUMHURİYET 9 Nisan 1936 Menfi anlamı hakkında Türkçe ile IndoOropeen ve Semitik diller arasmda mukayese v Dil üzerinde çalışmalar Haksız bir tevkif Bir Jandarma yüzbaşısı muhakeme ediliyor Göçmenler için Tekirdağda 3000 yeni ev yapılıyor GÜNUN BULMACASI ÜNU 1 * 3 4 0 6 7 8 » 10 l •i |B| I I îstanbul Borsası kapamşN fiatleri 841936 " PABALAR I 1 20 '0 20 20 '0 2ü 1 20 1 I 1 1 1 '0 20 Sterlln Dolar Frantsız Fr, Lire Belçik Fr. Drahmi IsvıçreaFt Leva Florm Çek kronn Avusturya Şl, Peçeta Marlc Zloti Pengü Ley Dınar Ahş 1 6 • • • • | 618, 123 Tekirdağında göçmenler için üç bin AIi isminde birinin hürriyetini selbet80, D evin inşasına başlanmıştır. Ankaradan mekle suçlu Gebze jandarma kumandanı 23, 813 6 yüzbaşı Kâzım Adliyeye verilmiş ve verilen haberlere göre bu sene Trakya[• 22, suçlunun dün Ağırceza mahkemesinde da beş bin, Elâzizde 1000, Kocaelide 82, r |B 89. muhakemesine başlanmıştır. Dinlenen 400 ev inşa edilecektir. Geçen sene geDördüncü Seri Kplimeleri (D (2) 8 22, şahidlerden Tavşancıllı Mehmed hâdı len göçmenler kâmilen müstahsil bir hale 14. Dördüncü serinin mıhver kelimesi, Li : il + ik t» M 28, girmişlerdir. Bu senekilere de kâfi mikseyi şöyle anlatmıştır: türkçede isimlerin ve nadiren sıfatlann Lik: il + ig 22. 10 1 « Benim Tavsancılda bağım vardır. tarda tohum ve saire verilmiştir. Gelecek 21. sonuna gelen (sız) ekidir ki «Türkçede (1) II: Arkasına yapıstığı kelimenin U. Ali de yanaşmamdır. Bir gün Aliyi ya sene bunlar da kendi kendilerini idare e Soldan sağa: menfi anlamlar» serimizin buna aid olan manasını engin, yaygın, mutlak bir sa48, debileceklerdir. 1 Adam oldürmek, atmaktan emir I Yen 32 kısmında, bu mürekkeb ekin birinci kon hada tecelli ettirerek onu sıfatlandıran kalıyarak Hereke jandarma karakoluna 31 Trakyada bu sene kâfi miktarda yağ 2 Birdenbire, uye, nota. 3 Bir çesid 20 Isveç krona götürdüler. Bağa geldiği zaman niçin sonu gibi görünen «s» nin bir «g» den ektir. takonya, altı duz nehir nakliye vasıtası. I lurk altını 977. 1 Mecıdıye 4 Fransızca «put», sinir 5 Bir işi ya. (2) îğ, ik: Kelimeyi tamamlıyan ve götürdüklerini sordum. «Senin nüfus kâ mur yağmıştır. ^ ^ ^ ^ ^ değişme olduğu ve bunun etimolojık 236, 1 Ranknot Os R 235. pan, arının yaptığı 6 Dünya, bal yapan ğıdm yok. Iki yüz altmış kuruş isimlendiren ektir. şekli: 7 Geniş değıl, şeref. 8 Bağışlama, rusÇEK L E R Kayidlerini getirteceğiz, dediMeselâ (paralı) ve (kışlık) kelimele ver. (1) (2) ça tevet». 9 Zevk. 10 Kumanda, ecAçılıs Kapanii ler. Benim param yok; ver de götüre rini ele alalım: nebi değıl. Londra 621..SO 621,25 (ıg + ız) 0.7962 0,7956 Nev York Yukarıdan aşağıya: I. (Parağ) sözüne (ıl) eklenine yim» dedi. Ben ise parayı vermedim. Hayfa (Hususî) Geçenlerde, bu12.06 Paııs 12.04 dan ibaret bulunduğu izah edilmişti 1 Cinayet yapan, vücudün et ve sinir (parağıl) sözü hâsıl olur ki «paraya aid» (Hükumet isterse yazar, getirtir) ceva rada Kudüs Nablis şosesi üzerinde bir 10,0775 Mılano 10,06 4,70 Bruksel 4 6930 [11. manasına bir sıfat olur. Bunu tamamlı bında bulundum. Bir müddet sonra iki yol kesme vak'ası olmuştur. Bu vak'a pek kısmı. 2 Fazla ısrar, boş lâkırdı 3 Su83 1214 Atına S3 98^5 da yetişen bir çicek, nota 4 Mahkeme. Bu mürekkeb ekle karşılaşan kelime yan (ığ) ekile birlıkte (parağılığ) sözü defa daha karakola götürüp bıraktılar. ,4425 .,4384 garib ve garib olduğu kadar Türkleri den alınan şey, kısın yağan şey. 5 Ta Cenevre 64,3375 64 2312 Sorva Bunun bir defasında Alinin üzerinde çaler iki zümreye aynlır: kaynaşarak (paralı) şekline girer. alâkadar eder bir şekilde neticelenmiş raf, ortada olmıyan üçüncü şahıs. 6 Ez. Amsterdam 1.17 1,1688 (1) Basında (s) bulunan kelimeler: 19.2210 II. (Kış) kelimesine (ıl) getırile kı olduğu için götürmüşler; dördüncü de tir. 19.1890 Pra mekten emir, meydan, senenin on ikide 4.2510 4.2440 Vıvana Sans ( F r . ) ; sine (Lât.). rek (yeşil) gibi (kısıl) sıfatı yapılır fa Gebzeye yolladılar. Gebzede beş gün 5,819,2 5,8095 Çete efradı yolun müsaid bir yerine biri. 7 Bazan «ötede» kelimeslnin evveMadrid kalarak döndü.» 1,9762 1,9745 Berlın (2) Başına ( L ) gelen kelimeler: Los ve (ık) ile tamamlanarak (kışılık = kışpusu kurarak gelip geçen otomobil ve line gelen bir tabir, can. 8 Tahammül. 4 2220 4,2150 V'arjova Diğer sahid Gebze jandarma karako kamyonları soymağa başlamışlardır. So 9 Nakliye vasıtalarından biri, kocası ve( A l . ) ; less (İng.) ; lâ, len, bila (Ar.). lık) şekli elde edilir. 4.5438 4,5363 Budapeşte 108^914 lunda Mizrap Çavuş ta şunları anlattı: yulanlardan mukavemet gösterenlerin ya karısı olmus olan. 10 Iplik gibi de 1087113 Bukreş Los, Less Bu yazılarımızm II. numaralısında 34.9837 Relgrad 34,Q2 >7 « Ben bir gün karakolda değildım. hepsi bağlandıkları gibi bir polis neferi mir, yuz kuruş. Işte almanca (los), ingilizce (less) 2,7575 2.7530 Yokohama (me) ile mukayese edilen sözler arasın24.8787 Evvelki bulmacanın halledilmif şekli 24,92 Moskova ve arabca (lâ, len, lem, lemmâ, bilâ) ke Geldiğim zaman Aliyi bahçede gördüm. de tabanca kurşunile yaralanmıştır. da geçen arabca (lem) ve (lemmâ) ke3 1212 3.1160 stokholm Sonra Müddeiumumî geldi. Bir zabıt van Ö 7 ' 4 1 10 Haydudlar soydukları otomobilleri salımelerinın baslarındaki ( L ) ler de bu limelerinde görülen ( L ) elemanlan, tıpESH AM kı bu (li) ve (lik) eklerindeki ( L ) lerin rakası yaparak Aliyi serbest bıraktı.» lıvermediklerinden gerek Kudüs ve geikinci zümreye bağlıdır [ 2 ] . 1 B|O|Ğ|A|Z|L|A|R|B|P Açılış ıv.apani5 Gene sahid olarak dinlenen Gebze ceyerini tutmaktadır. 1 rek Nablis istikametinden gelen vesait ş Rankası muessls Iki zümre kelimelerini ayrı ayn mu> A|K|I|L • IOIKİUİL A name Almanca (los) ve ingilizce (less) tıp za mahkemesi zabıt kâtıbi Kadri de; birer birer pusuya düsmekte devam etmiş, kayese edelim: ,. M haımlıne Müddeiumumî ile birlıkte karakola git • L|WR|A|BİP|A|M|U|K ı kı türkçe (li) ve (lik) gibi kelimenin so24,20 bu suretle vak'a mahallinde dört büyük Anadolo D.M. %6O 24,20 Sans, Sine t LNİBİKİEİI L|B L E %ıoo nuna gelmektedir. Arabca edatlar başa tiklerini; jandarma kumandanı Kâzımın kamyonla beş binek otomobili toplanmışTramvay Fransızca «sans» kelimesi hakkında gelirse de gene ( L ) clemanını muhafaza Müddeiumumiye: «Burası jandarma ka tır. 1 A|F|G|A N | B BİPİU T ^omontı Nektır rakoluna mahsus bir binadır. Burada etımolojı lugatinden şu sözleri gözden etmislerdir. Rejı Bu sırada yolun başında yeni bir av 1 NİAIRİB • |A|D|A B vazife göremezsiniz. Hemen buradan çık\slan çimento geçirelim: (L) böyle izah edildikten sonra ge manız lâzımdır» dediğini işittiğini söyle olarak bir bin«k otomobili daha peyda Vlerkez Bankası 7 • |D|A|V|A|R|B|L t F «Sans. önce sens ve ayrıca (Chan riye kalan elemanlara gelince: olunca haydudlar bunu da durdurtmuşmiştir. Bundan sonra Gebze mahkemesi NIEIMİ* S | A L A|T A son de Roland) [3] da görüldüğü Ü7eI. Almanca ve ingilizcede bu ele mübasirlerinden Emin şahid sıfatile sa lardır. Fakat şoförün yanında oturan bir İİN 9 İİBİBİK AİBİA re seinz ve senz. Eski provansal dilin manlar (s) konsonu iledir ki bu da (z) İSTIKRAZLAR Arab tüccan, haydudlara içeride oturalona alınmış ve mahkeme reisi Suad de «sen, sens, senes»; ispanyolcada «sin», kategorisinden ve onun manasına olduğu II Ş | A | K | A | B | A F|1|L|I Açılış Kapa ı» nın Türk konsolosu olduğunu söyleyince kendisini tahlif eylemek üzere suçlu ile 1933 Turk borctı lâtince «sine» nin devamlarıdır. Eski fran cihetle menfi anlamı yaratacağı tabiîdiı. işin rengi değismiştir. Çete efradı işlerini 23,55 tahyilı ı 23,575 bir husumeti olup olmadığını sorunca Esızcada «Bunsuz» anlamına gelen «següclerini bırakıp konsolosun otomobilini • • 2 Lâ, Len min şu cevabı vermistır: > • A noec» lâtince «sine hoc» tur.» [ 4 ] , Erganl II. Arabca şekillerden (lâ) da « Jandarma kumandanı Kâzım tek sarmışlar ve hep birden bu işi bilmiyerek yo 7 SivasEczurum Kuruş Fransız etimoloji lugatinin verdiği şu (ağ = az) ; (len) de (en = eğ = ez) ; me ile karnıma vurduğu icin kendisini dava yaptıklarını ileri sürerek özür dilemeğe ıstıkrazi Dahlli başlamışlardır. Iskender 60 '/o 5 Hazine malumat, bu kelimenin sonunda bulunan (lem) ve (lemmâ) da ise ikinci seri ke ettim. Üç gün hapse mahkum oldu, dar'/0 2 Hazine Demokrit 25 Konsolos Ömer, vaziyeti anladıktan «s» nin eski şekli bir «z» olduğunu mey limeleri sırasında izah edilmiş olduğu ü ğmız.» L Defırmencıük Herakht 25 sonra çete efradına yolcuların salıverilîark DeğlrmenzıliV dana koyuyor ki bu «z» lâtincesinde zere [5] süje veya obje gösteren «em» Eflâtun 35 "nram Sigorta Bunun üzerine riyaset makamı şahidin melerini söylemiş ve bağlı olanların da «ğ» ye, ispanyol ve provansal kelimele den sonraki (eğ = ez) ve (ağ = az) vtanbul Telefon Musolini 100 tahlif edılip edilmemesi keyfiyetinin mah serbest bırakılmaları hususunda şefaatte rinde ise «n» ye çevrilmektedir. Fransız elemanları menfi anlamını vermektedir. Bismark 75 T A HVILA T kemeye aid olduğunu ve binaenaleyh tah bulunmuştur. Budda 50 •.lektrlU «n» sinin hususî söylenisi, bütün bu keli (Bilâ) kelimesinde menfi anlamı veren lif edilerek dinlenmesine karar verildiğiPunel Konsolosun bu sözleri çete efradı üzeStalın 150 melerdeki «n» lerin «ğ» yerinde oldu son fonem (lâ) da olduğu gibi (ağ ni bildirmiştir. Emin de bildıklerini şöyle 43,60 43.60 lıhtım rinde bir emir gibi tesir göstermiş ve hep Yeni Adam 75 43,60 \nadoln I 43.60 ğunu belli etmektedir. Baş taraftaki «s» az) dır. Bunda fazla olan baştaki ( b ) anlatmıştır: II Tarıh Felsefesi 125 birden «Yasasın Mustafa Kemal, yaşanin de «sız» da olduğu gibi bir «ğ» dir ki (lem) ve (lemmâ) daki (m) III « Müddeiumumî ile birlikte kara sın Türkiye» diye bağırarak yolcuların Küçuk hikâyeler 100 » Mumessıli 49,95 49,95 den değişme olduğunu düşünürsek, ler gibi süje veya obje gösterir. kola gütik. Müddeiumumî Aliyi çağıra yollarına devam etmelerine müsaade etDördüncü serinin tablosa «sans» ve «sine» kelimelerinin etimolorak sordu. Ali de beş gündür mevkuf ol mişlerdir. jik şekillerini şöyle gösterebiliriz: Bu esaslara dayanarak bu sözlerin e duğunu söyledi. Jandarma kumandanı aFeci bir akıbet beklerken Türk konEvlerinizi Sineklerin ve Böceklerin timolojik şekillerini altalta yazalım: sabiyetle elini masaya vurarak «Burası solosunun sayesinde serbest kalıp yolla(1) (2) (3) istilâsına karsı muhafaza ediniz. (D (2) (3) jandarma karakoludur. Burasını terke rına devam edebilen soyulanlar da «YaSans: ağ " ağ az f f Siz [ T . ] : . + ig + i z diniz» dedi. Müddeiumumî ise kendisî sasın Türkiye, yaşasın Mustafa Kemal» Sine : iğ + iğ + ez Sans [Fr.]: ağ+ağ(n)+as nin her yerde vazife görebileceği ceva diye bağırmaktan kendilerini alamamışBaştaki ilk ana kökler bizde ek olaSine [Lât.]: iğ+iğ(n)feğ (z) bını verdi. Sonra Ali Müddeiumuminin lardır. rak başka söze yapıstığı için kaldınlınLos [AL] : o l + . fos emrile serbest bırakıldı.» Konsolos ömer soyulanlar arasmda ca, «sız» m etimolojik şekli olan (ığ + Less [İng.]: el+eğ(s)+es Mahkeme diğer şahidlerin çağırılma bir de yaralının mevcud plduğunu haber ız) ile bu şekillerin tamamile bir olduğu Lâ [Ar.] : a l + . +ağ (z) sı için talik edildi. alınca bunu bizzat kendi otomobıline alaaçıkça görülmektedir. Len [Ar.] : e l + . +en (ğ=z) rak son süratle Kudüs hastanesine götür«L» li Zümre Kelimeleri CEMÎYETLERDE: müstür. Bilâ [Ar.] : ib + il +ağ (z) Işte bu tablo, bütün bu seri kelimeleriBu zümrede bulunan kelimelerin başMesele Suriye gazetelerine uzun müdEsnaf cemiyetlerine bina lannda olan «L» elemanının rolünü a nin de menfi anlamlarını bir (V. + z) det mevzu teşkil etmiştir. Bütün esnaf cemiyetlerini bir araya fomülile ve onun türlü fonetik değişmelenaliz edelim: toplıyacak bir bina aranmaktadır. Mü Bizim garb türkçesinde (li) diye gös rile anlattıklarını açıkça ortaya koymaknasib yer bulunduğu zaman bütün esnaf tadır [6]. terilen bir son ek vardır ki bir vasfın bir Perşembe gazetesi teşekkülleri ayni binada toplanmış ola /. N. D1LMEN şahıs veya şeyde varlığını anlatarak bir Persembenin 54 üncü sayısı birçok alâka. caklardır. yı calib yazılar ve güzel resimlerle çıktı. ismi sıfat haline getirir: «Değerli, anlam[1] Bu yazı (Ulus) un 202.1936 da çıkan Çocuklar için müsamere Muhtelif makale, hikâye röportajlarile ka. Iı, görgülü, kutlu» kelimelerinde olduğu sayısındadır. rikatur. Sinanın sahifesi ve birçok resimli hazırlıkları gibi, bu ek vokalik ahenğe göre «li, [2] Bu yazı (Ulus) un 2921936 da çıkan yazılar vardır. Fiatı 7,5 kuruştur. sayısındadır. Hukuk gazetesi Çocuk Esirgeme Kurumu Anneler lı, lü, lu» şekillerini ahr. [3] Chanson de Roland, 12 nci asırda Birliği dünkü toplantısında 23 ni Cevad Hakkı Özbey tarafından türkçe, Bu «li» ekinin «lik» ten kısalmış oldu yasamış Norman saz salrlerinden Theroulfransızca nesredilmekte olan Hukuk gaze. gu, Türkologlarca kabul edilmiştir. Şim de'e atfedılen en eski Fransız sarkılarından sanda başlıyacak olan çocuk haf tesinin ikinci sene on üçüncü nushası dadi isimlere katıldığı zaman hem («yazlık biridir. Bu şarkıya adı verllen Roland, tasının 4 üncü günü yani pazar günü ha tekemmul etmis bir şekilde çıkmıştır. meşhur (Charlemagne) ın yeğeni ve asrı. elbise, kışlık kömür» gibi) sıfat; hem de nin kahramanıdır. Bu epopede Pirene dağ Dağcılık kulübünde bir çocuk müsame Bu sayıda Universite profesörlerinden Erzurum saylavı («bu yıl yazlığa çıkamadık, kömürlük larının Ronsevo geçidinde Rolandın kah resi vermeği kararlaştırmış ve zengin bir tıbba, profesor Saim Ali Dılemrenin adlî Mustafa Residin Fransız te birşey yok» gibi) yer ismi yapan; sı ramanlıkları hlkâye olunur. Vak'anın ta program hazırlamıştır. Bu programda istinaf mahkemeleri kararlarma, profesor rıhi 778 yılı olarak gosterilir. En eski fran yalnız zengin çocuklan düşünülmemiş Gerhard Kesslerin mülkiyet nazariyelerifatlara katıldığı zaman da onlardan sızca metinlerden biri olarak çok değeri fakir yavrular da nazarı itibara alınmış ne. Cevad Hakkı Ozbeyln usul kanunlarının («güzellik, çirkinlik, zenginlik, fakirlik» vardır. tetkik ve tenkidlerine aid yazılarile, Dr gibi) vasıf isimleri yaratan bu «lik» eki [4] Dlctionnaire etymologqiue de la tır. Bu maksadla teşkil edilen bir komis profesor Fahreddin Kerimin. hakem mahT. n , yon îstanbul mıntakası dahilinde bulu nin «k» si düşerek «li» şekli de vücud langue française, par Oscar kemeleri ajansı Suleyman Âlinin, icra meP. 253. nan mektebleri gezerek seçtikleri fakir muru Turgutun makaleleri, etüdlerile tatbulmuştur. [5] İkinci seri kelimeleri için (Ulus) un yavmları da bu eğlentiye iştirak ettire blkat kısmında da istifadeli kararlar, mü2921936 da çıkan sayısına bakınız. talealar vardır. Etimolojik şekillerini yazarsak, bunun [6] Beşinci ve son seri kelimelerini de ceklerdir. Bu ilim gazetesinl okurlarımıza tavsiye böyle olacağı kendiliğinden görülür: yarın yazacağız. 4 •• 164. 150, •• • • • m 1 • m • • Satış 622, 126, 167. 155. 83, 24, 818 24, 84. 92, 24. 16 32. 24, 23, 16 52. 34 32. 978. Filistinde garib bir haydudluk vak'ası : » • • Haydar Rifatın eserlerinden: ( YENİ E E L R S RE ) POLÎSTE Kembriç Oksford kayık yarısı >«*• İngilterenin iki meşhur Üniversitesi olan Kembriç ve Oksford talebeleri arasındaki an'anevî kayık yarışı geçenlerde yapılmış ve Kembriçin galibiyetile neticelenmişti. Resmimiz Tamise nehrinde ve mılyonlarca halkın önünde yapılan müsabakalardan heyecanh b*r aru göstermektedir. KARAKÖY CİNAYETİ Evvelki gün Karaköyde mahallebici Recebin dukkânında Uzunköprülü Huseyin Pehlivan tarafından yaralanan Merzukanm kafatasından kurşunlar çıkanlmıştır. Kadının hayatı tehhkede olup her an ölmesi beklenmektedir. Pehlivan Hüseyne de Beyoğlu has tanesinde ameliyat yapılmış ve boğa zındaki kurşun çıkanlmıştır. Kendisi henüz konuşamamaktadır. ÇOCUKLAR DA BAŞLADI Beykozda oturan 9 yaşlarında Feridunla, 10 yaşlarında Metin, mahallelerinde oynarlarken kavga etmişler ve Feridun arkadaşını taşla yaralamıştır. Yaralı çocuk tedavi altına alınmış, küçük suçlu yakalanmıştır. BU NASIL İLÂÇ? Topanede Gülbaba sokağında oturan ve yedi aylık hâmıle olan Nezahet, civarda bulunan bir doktordan aldığı ilâçtan sonra bir denbire hastalanmış ve Haseki hasta nesinde tedavi altına ahnmıştır. İlâcı veren doktor hakkında Muddeiumumilikçe takibat yapılmaktadır. I Yüzde yüz öldürür. Taklitlerinden sakınınız. İslanbul Levazım Amirliği I Satınalma Komisyonu ilânları | Levazım Âmirliğine bağlı müesseseler için 2, 3 numaralı mıh 9 nisan 936 perşembe günü sa at 15 te Tophanede Satınalma Komisyonundan pazarlıkla ali nacaktır. Ihale günü teslim edi • lecek olan işbu mıh için isteklilerin belli saatte Komisyona gelmeleri. «480» (1811) Fen Tatbikat okulu için 20 aded güvercin seyahat sepeti 14 nisan 936 salı günü saat 15 te Tophanede Satınalma Komisyonunda pazarlıkla alınacaktır. Hepsinin tahmin bedeli 200 liradır. Son teminatı 30 Iiradır. Şartname ve nümunesi Komis yonda görülebilir. Isteklilerin belli saatte Komisyona gelme • leri. «483» (1876) Tahtakurusu, sinek, sivrisinek, güve, an, karınca, örümcek ve bütün haşaratı kökünden keser, yuvalarına ve eşyaların üzerine ve odaların havasma ve tahtaların, duvarların kenarlarına, aralarına bolca FAYDA ser • piniz ve tahtakuru yuvaları FAYDA ile tahrib edi niz. Büiiin yaz bu muzır haşarattan kurtulacak ve rahat edeceksiniz. Bilhassa apartımanlarda, mutfaklarda yemeklerinizi, erzaklarınızı telvis eden hamam böceklerini, aptesanelerde, hamamlarda bulunan kü çük böcekleri, tırtılları, kümes hayvanatmda, köpek lerde bulunan pireleri, hayvanlarda bulvaan keneleri, bitleri, nebatat ve ağaçlar üzerindeki tırtılları behe • mehal FAYDA ile imha ediniz. Nümunelik 20, ufak 30, büyük 50, yarım kilo 50, bir kilo 80, beş kilo 350 kuruştur. FAZLA PARA VERMEYİNİZ. Tesiri daha az olduğu halde ecnebi mah diye fazla para kopar mak istiyenlerden sakınınız. FAYDA imaline nazaran daha kuvvetli ve daha ucuzdur. HASAN markasına dikkat. Hasan deposu: ANKARA, ÎSTANBUL. BEYOĞLU FAYDA