4 Nisan 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

azeteci vazifenizi hatırlatıyor, direktör ! Yazan : Karadavul Kastamonuda çıkan Doğru Söz ar- kadaşrmızın son sayılarından - birinde, “Bölge Sanat Okulu direktörü M, A. Ertekin,, taralından imzalanarak neş. redilmiş olan şu satırları, büyük bir hayretle okuduk: Doğrusöz gazetesine; "Gazetenizin dünkü nüshasında ©- kulumuz haklanda yazılar yazı, evvel- kiler gibi hakikate uygun değildir, mü- | balâğalıdır, yalındır. Okulumuza karğı gösterilen alâkanın bu kadar hararetli ve şiddetli -oluşu. nun esbabı malümdur. Binaenaleyh iş. lerimizin ciddiliği ve çokluğu bizi bu Bgibi gazete dedikodularına kıymet ver, mekten meneder. Son defa olmak üzere bu yazı, gü- zetenizin ayni sütununa — dercedilmek Gzere gönderilmiştir.,, Hayretle okuduk; zira sayın direktö- rün bu bir kaç satırını, şöyle üstün kö- Yü bir tahlil! ediverkdiniz mi hayret et. memek elden gelmiyor. Evvelâ şu ilk sümleyi ele alalım: *Gagetenizin dünkü nüshasında oku- lumuz- hakkında yazılan (*) yazı, ev- velkiler gibi hakikate uygun değildir, mübalâğakdır, yalandır.,, Te Bu cümlede bir zaafttelif var. E- ger, “ -w hakkında yazıları yazı,, dedik- ten sonra bir “da,, (**) ve “evvelkiler gibi,, dedikten sonra da bir virgül koy. Taayı ihmaj etmeseydi bundan, fatediği mâna, (yani okulumuz hakkında neş- rettiğiniz yasıların hiç biri hakikste uy- gün değildir. münası) çıkarılabilirdi. Fakat bu ulak iİhmal, insanı, “Doğru Böz,, arkadaşımızın bundan evvelki ya- aylarını, hakikatin tam ifadesi suretin. de telâkkiye sevkediyor. Ve cümlenin sön İttenı bu telâkkiyi basit bir. vebim elmaktan da kurtarryor. Mateye salla, | bet bit hakikat halinde perçimliyor. Zi- | ra sayın direktör, “mübatâğelıdır. ve yalı buyuruyorlar ki mübalâğa ve yalanı kelimcleri asla altalta getirilip cemedilemerz, Hani, ilk okullarda he- sap hocaları arasıra çocukların zekâ. ların: ölçmeğe çalışırlarda sararlar: — 3 armut, dört elma, beş hiyar.... Cemediniz Hakalım.. Yekün kaç ede- cek?. Ve todebeler cevap verirler: — Bunlar cemedilemez bay öğret - men.. — Neye? — Bir cinsten değildirler de ondan.. | Evet cemedilemezler, zira, bir sözün mübalâğalı addekilebilmesi için, içinde gene bir “hakikat çekirdeği,, bulunması lâzımdır. Mübalâğalı addedilen “şey, aslâ “yâlan olan şey,, değildir. | Demek ki ortada bir hakikat var. * 2 —Sayın direktör ikinci cümlelerin. de ortaya attığı bir iddiayı Üçüncü cüm. le ile şöyle bir “Binaenaleyh.... ,, e bağ- Hryorları “İşlerimizin ciddiliği ve çokluğu bi- ,5i bu gibi gazete Medikodularına kıy- met vermekten meneder.., | Cihan tezat rekorunu bu cümlenin ©- Hinden almak imkânsızdır. Cümle de. Zil bir salata.. Sayın direktörün evvelâ şu hakikatten aalâ irtidat etmemesi icap eder ki Türkiyede “gazete dedikodu- su,, diye bir illet mevcut değildir. Tür- kiyenin her tarafındaki gazeteler sade- ce neşriyet yaparlar ve hâdiselerin an- tak hakikat olanını neşrederler, ancak “doğru,, ya müdafaa ederler, selâ cemi- yet ve hattâ devlet bünyesinin dışında mütalea edilemezler; devlet işlerinin yabacıcısı ve cemiyetimizde nasılsa tü- remelerine müsamaha — edilen birer mantar, birer — parazit — değillerdir. Kültür işinde gazeteci tıpkı bir kültür genel inspektörü gibidir. İcabında irşat | €den, icabında tenkid eden kültür mü- esseselerimizi devamlı surette kontrol edip hataları buldukça bildiren bir ins- pektör.. | Kültür Bakanlığının inspektörleri ile | gazeteci aratında tek fark — vardır. Bi- risi raporunu gizlice bakanlığa bildirir, ikincisi açıkça gazetesinde neşreder « | ©c vagon yoldan çıkmıştır. Bir okul direktörünün, Cumhuriyet Türkiyesindeki matbuatın münasından ve hüviyetinden bu derece tegaflile me- zsun almadığını burada izaha lüzum yoktur. Bay direktör, “dedikoduya kıymet vermem" diye tehlikelf bir kestirme yola sapacağına kalemi eline al:ıp “har kikat,, t kendi görüşünden izah eden bir yazı yazsaydı ve meseleyi etraflıca anlatsaydı, çok daha doğru hareket et- miş olurdu. Devletimizin her vatandaşa “kendisi etrafında yapılan — neşriyata mükabele,, hakkını; vermesi ve bu hakkı kolayca kullanabilmesini temin — için matbuat kanunumuzda dikkatli madde- Jer koymuş olması da ancak tavsiye et- tiğimiz hâreket şeklini doğru addetti - Çine delilet etmer mi?. Kaldı ki Doğrüsöz'ün ortaya attığı "Hakikat", eğer kakikaten bir “tam bakikat” ise cidden konuşmağa değer. Doğrusör gazetesi, direktörün bu cevabı göndermesine sehep olan neğri- yatını şöyle bildiriyor: “Kış başında bu mektepte bir. baca Tutuştu, "Sanat Mektebinin bacası tu- taştu,, diye yazdık. Kış orlasında saba borularının saçaklıklara dayadıldığını gördük, bunların — düzeltilmesini rica gttik. Üçüncü defada geçen gün gene baca tutuştu, bizde “yine mektebin ba. cası tutuştu,, diye yazdık. p Direktörün hakikate uygun olmâdığı. nı ve mübalâğalı ve nihayet yalan ol- duğunu beyan eyledikleri — Üç yarımız bundan ibarettir. Yazılarımızda — hakikale — uymıyan, mubalâğalı olan ve nihayet (yalan) ©. lan hangi noktadır? Buşvekâletin, vekâletlerin resmi da- irelerde yangın tertibatı — alınması ve bunların arkesık kontrol edilmesi hak. londa mütçeddil emirleri — vardır. D emirlerin boşında bacaların dalmma sü. | gelir. Bir yıtda Gd defa bt- ipanin — ha amek Ki i almaktadır. Senede üç defa yanma tehlikesi Beçi- ren bu mektebe karşı — gösterebildiği- miz alâkanın yalnız bacaların — tutuşlu- Bunn yazmak kadar naçiz kalımış oldu. ğunn cidden mütocasifiz. Bu zihniyete göre, bacaların sık sık süpürülmesi hakkında gelen — emirler bir tarafa atılacaktır, bacalar yanacak fokat buna hiç kimse karışmıyacaktır, Bilhassa “Gazele, gibİ müesseselerin bu gibi işlere karışmaya ne hakkı var- dır? Karışsa da bünün — ne kiymet ve ebemmiyetl olabilir... KAt Son iki yıl, bize mektep yangınları- nın ne elim bilânçolar verdiğini göster- di, Bu yıl, İngilterede ve Amerikada iki mektep yangını beş yüzü mütecavir ço. cuğun hayatına mololmuştur. Sayın direktör, fazla israr etmese de gu bacaları temizletse.. Evvelâ, vazifesi, saniyen Başvekâle- tin emri, salisen basit bir ihtiyata Tia- yet moselesi, sonra hâdiseler meydan - da... Bir mektep yangımı, bir felâket... Ve nihayet gazeteci yant başınızda.. Durmadan vazifesini yapıyor ve size vazifenizi hatırlatıyor, bay direktör. Bilvesile gıyabi saygılarımla.. Kara DAVUD (©) Neşredilen mânaama kullanılmış olacak. (**) Dahi mânasma.. Yugoslavvı_dı Bir şimendüfer kazası 6 ölü ve 18 ağır yaralı var Belgrad. 8 (A.A-) — Bu gece Bal- grad Saraybosna treni bir. Inhidam netlcesinde raylar üzerine dökülen taş yığınmma çarpımış ve — lokomotif Şimdiye kadar enkaz — altından 6 ölü ve 18 ağır yaralı çıkarılmıştır. Foto Hilmi Bil Fotoğrafçılık sanatinin en son ye- | niliklerini yalnız, — Beşiktaş *Foto Wilmi Bil,, de görebilirsiniz. Bir tec- rübe küfidir. *teşriki mesalsini anlatmış ve Alman | tinin neşrettiği bir — Şuşnig çıldırmış! # Baştarafı 1 incide rımda kâin Stetnhof tımarhancelne götürülmüştür. K Muhabir bu haberi teyid eden ma- Mmat alamamış ise de Steinhofa gi den yolların hücum kıtaları vo Jan darmalar tarafından muhafaza altı ' na alınmış olduğunu görmüştür. Mubabir şöyle yazmaktadır: Tımarhanc civarındâ muhafız kı- tası görmoğo alışık değiliz. Halbuki biz orada Şuşniği Viyanada Belveder sarayında muhafaza eden adamları gördük.,, Ayni muhabir Şuşniğin Avustur- yanın Almanyaya ilbakından sonra uzun bir zaman tamamile bitkin bir halde kaldığını yazmaktadır. Rivayet edildiğine göre nasyonal Bosyalistler tarafından yapılan he- yecanlı tezahüratmm bıraktığı İntiba Şuşniğin doi — olmasıma sebeb ol muştur. K .0 * * Şuşniği asmalı ! , t de, geçen gi da Hit nuta Susnig aleyhi olmuş ve halk diye bağırara vekilinin | Şusniğin ya mesine veri) Bpor Barayın- ledikten sonra, üyük nümayişler asınalı! — asmalı!,, eski Avusturya baş- vı istemişlerdir. nda Lâypzig mahke- malümdur, Heki başvekil, adliye nazırlığı zamanında Dolfüsün katli hâdisesini iyi tetkik edememekten HBaşka, son hâdisoler. de, nazırlarma, ve bunlar arasında Says İnkarta sormadan reyiâm yap- mağa karar vererek kanunu esasiyi İhİâI etmiş olmakla da suçludur. Arşidük Ottoaun sözleri Daha bek yakm bir zamanda, A- vusturya tahtina kral olarak geçiri. leceği kuvvetle söylenen — Arişdük gmo bugün Fransada bulunmakla. ır. Memleketinin — Almanyaya ilha. kından sonra bugün bile — Arişdük Otto, Avusturyanın bir gün istiklâl kezanacağına kanl! olduğunu söyle- mektedir. Bulunduğu bir beyanatta son söz olarak şöyle demiştir: — Avusturya, küllerinden tekrar g::ğıınakur, Çünkü, Avustarya ehedi. ir. TETEtCA KA 3 AA UNN vi Graz, 3 (A-A.) — Hitler, bu akşam buraya «-simtştir. Sokaklar ve evler donatılmıştır Btüryanın morkezi şim diye kadar bu derece kalabalık bir halk kütlesi görmemişti. Hitler bu akşam burada söylediği nutukta, 75 milyonluk cunlı bir mil: Jetin müthiş enerjisi ve vasrtaları sa- yesinde Avusturyadaki sefaletin sü- alkacağını söylemiş tlr ki: © “Dünyanın bahsodegeldiği Avüs. turya istiklâlini Avusturya — mijleti istihza lle — karşıltyordu. Çünkü bir !n tek bir işliklâl — vardır. Alman vatanınm fatiklâl.,, Mütçakiben Hitler Almanyanm sulh siyasetini, İtalya ile muslihane milletinin hayat kuyvetlerini olduğu gibi muhafaza etmek yolundaki ide- alin! tayit eylemiştir. Avusluryadaki yahudi avukatlar Berlin, 3 (A.A.) — Adliye nezare- emirname, Al- manyada yahudi avukatlar bakkım. da carl usulü Avusturyaya da teş- mil etmektedir, Almanyada tatbik edilen vsul mucibince 1914 — senesi ağustosundan evvel baroda mukay- yet bulunan, Almanya veya mütte. fikleri hosabına harbe iştirak eden ve cephede baba veya oğullarını kay beden yahudi avukatların meslekle. rine devam etmelerine mümanaat e- dilmemaktedir. Bulgaristandaki Almanlar Burgaz, 3 (A.A.) — Bulgarlstanda bulunmakta olan — bütün Alman ve Avusturyalılar bugün toplanarak | 'Tessalla vapuruna binmişler ve Al- | manya ile Avusturyanın birleşmesi için yapılmakta olan plebisltte rey- lerini kullanmışlardır. 180 Avusturyalıdan 178 | (evat), ve bir tanesi (hayır) cevabım) vor. miştir. Diğer rey kâğıdı boşlur. 79 Alman ise müttefikan Hitler ve birleşme lehinde roy vermişler- ir. Avuasluryanın nilınları Berlin, & (A.A.) — Dün neşredilen | Alman devlet bankasının blânçosün. da bu bankaya — devredilmiş olan millt Avusturya bankasının 584 mil yön altınr kaydedilmemiştir. Devlet bankasınıa altın öloku 00- kisi gibi 7T0 milyon mark olarak gös- terilmektedir. Halbuki bu bankaya, millf Avusturya bankası tarafından 243 mlilyon şiling yani 162 milyon mark yatırılmıştır. Diğer matlüp haneleri geçen haf- taya nlabetle 432 milyon artmıştır. Bulgen SAKARYA :B (Milletler Kupası) büyük mükâfatını kazanan Kraliçe Viktorya Fransızca — sözlü, zengin ve muhteşem filminin ilk iracsi şerefine BUYUÜK GALA Baş rollerder ANNA NEAGLE ve ADOLPH WOHLBRUCK Telefon: » PEŞTE - A SERGİSİNDE 6 GÜN EBÜKREŞ " ŞEHRİNDE 2 GÜN i OTEL, VAPUR, TREN, YEMEK, GEZME HEPSİ BERABER 98 Lira 30 Nisandan 1 Mayısa kadar Müracaat: NATTA !stanbul Telefon: 44014 * Romanyanın yeni harlelye nazırı Kon- ner, nazır oluşu münasebetile Sovyat hü- riciye komiseri Litvinofa bir telgraf gön- dererek onunla sulh yolunda teşriki me- salden zevk duyacağını — bildirmiş, ayni mealde bir cevnap almıştır. * Alman gençlik teşkilâtı relsi nazır von Şirah Hitlerin doğduğu yer olan Braunsu da dün sekir bin kız ve erkek çocuk önün- de söylediği bir nutukta, Hitlerin doğdu- Bu şehir olmak itibarile Braunay'nun bü. tün Alman gençliği için hir kâbe olaca. ğımı söylemiştir. * Alman münakalât nazırı Dorp Müller, Ren nebri üzerinde biri Speyer öteki de Karlşrube yakınlarında olmak üzere yeni iki büyük köprüyü açmıştır. Bu köprüler modern tekniğin birer şabeseri olarak te- Tâkki edilmektedir. * “Sandey Taymis, Bazelesinin Dublin- den öğrendiğine göre, İrlanda — başvekili müzakerelerine devam etmek üzere yakın- da tekrar Londraya gidecektir. * Paristeki grev bareketinin Li! ve diğer vilâyet sehirlerle sirayet edeceği anlaşıl- hyor, Lilda Marangozlar grev ilân edecek. derini bildirmişlerdir. Angulemde, grev ha Jinde bulunan bir fabrikadan — kamıyonla küâğıt çıkarmağa teşebbüs eden bir şoför Ereveller tarafından ağır surette yaralan- mıştir. * Tunusdan bildirildiğine göre, - Fran. sız 52 inci hava fırkasına mensup 21 bom bardıman layyaresi cenubi Tunusda yapı- Jacak olan mahevralara iştirak etmek öze- re mezkür şehire gelmiştir. * Şakoda bir ihtilâl harekeli vuku bul. muşsa da derhal — vaslırılmıştır. Astlerin reisi Albay Toro haricle kaçmışlır. Birçok tevkifat yapılmışlır. * Halyanın son sisleimde yapılmakla o- Jan “Benedelto Brim,, denizaltı gemisi To- rontoda denize indirilmiştir. * Yüksek Sövyet meelisi divanı Trenli- eli Socyetler birliğinin Ankara büyük el çiliğine resmen tayin eylemiştir. * Yeni Kalombiya kabinesi teşekköl et- mişlir, Hariciye nezaretine Anlonyo Roşa teyin edilmiştir. h * Mareşal Voroşilofun hasta olduğu hak- kında ecnebi memlekellerinde dolaşan ha- berler Moskovada tekzip edilmektedir. Ma- reşalın sıihhatinin mükemmel olduğu temin | edilmektedir. | Hamallar Baştarafı 1 Inelde Melumumtsi Hikmet Oymattan sorduk, bize şu cevabı verdi: *— Vilâyet idare heyeti bise bu iki zat hakkında böyle bir ihbatın yapıldır fanı bildirdi. Biz de meseleyi birinci istintak hâkimliğine havale ettik. Hâlen tahkikat devam etmekedir. *“Tan” gazetesinde yazıldığı gibi, vilâ- yet idare heyeti bu gibi meseleler hak- kında memurlar için lürumu muhakeme kararı veremez, Böyle suçlar memurin" muhakemat kanunu çerçevesine gire. mez.. Tahkikat 1609 numaralr kanunun çerçevesi dahilinde yapılmaktadır.., <<0 X Zannedildiğine göre bu artma bil- hassa Viyanadan göelen altın va dö- viz dolayısile hasıl olmuştur. Evrakı nakdiye tedavülü 813 mil. yon artmıştır. Bu paranm büyük bir kısmı küvvetli bir ihtimalle şiling yerine mark konulmasında kullanı- Tacaktır. - 41341 Varşovadan — Praga nota verildi Varşova, 4 (A.A.) — İyi habor a- lan mahfillerde söylendiğine göre Polonyanın Prag elçisi doktor Ka- simir Papee Çekoslovakya hüküme- tine bir muhtrra vererek Çekoslorak yaya yerleşmiş olup hükümetin mü- samahasından fstifade eden Polonya komünist partisinin faaliyetindon çi- kâüyet etmiştir. Şikâyeti mucip olat noktalar muh tırada şöyle bildirilmektedir 1 — Birkaç senedenberi Polony komünlat partisi Polonya aleyhin- dekt propaganda merkezlerini Mo- rayskaostrava ile Praga yerleştir- miştir. 2 — Komintern memurları ekos. Tovakya makamlarının mümanaatı- na maruz kalmadan sahte pasaport- lTarla Polonyaya girmektedirler. $ — Polonya — aleyhindeki bütün risaleler Çekoslovakyada Clezin şehrinde tabedilmiştir. Polonyanın verdiği — muhtırada bundan maada risaleleri dağıtanla. rın isimleri, dağıtrlan veya ele ge- çirilen beyanname ve risalelerin a. dedi, bunların hazırlayan — tâbilerle muharrirlerin isimleri, propagan- da malzemesini Polonyaya getiren- lerin Polonya Cekoslovakya bududu Üzerinde geçtikleri noktalar zikre- dilmektedir. Polonya muhtırasında, bu - faali- yetten mesul tutulan tinden “biran evvel va Hesltra'da Hü Süad aa Oluz saniye 'cinayetinin sSırrı Şüphesiz hatırlarsınız: Bundan ay- Jarca evvel, Pariste bir tünel vagonun. da ,gayet esrarengiz surette ve 30 sa- niye zartında bir kadın öldürülmüştü. Letlsya Turo izmindeki bu güzel ka- dının öldürülmesindeki esrar - şimdiye kadar hâlâ anlaşılamamıştır. Pariste bu son senelerde bir çok ci- mayetler hep böyle esrarengiz kalmış- tı. Bunlardan bir çoğunuh, nihayet meydana çıkarılan “gizli ihtilâl komi, tesi,, Je alâkadar olduğu anlaşıldı ve bir çok muammalar bu süretle görüldü.. Tüneldeki otuz saniye cinayetinin de bu gizli komite ile alâkadar olduğu ileri sürülmüştü. Çünkü bu kadımın, ihtilâl. cilere casusluk ettiği, kendilerini ele vermek ihtimali üzerine, komiteciler tarafından öldürüldüğü tahmin edilmiş- . Bügün Paris polisi, bu kadının ci- nayeti hakkında bir çok şeyler bildiği anlaşılan bir adamı tutmuştur. Bu su- İ | |