22 Mayıs 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3
Iş yerlerinde Yine “argo, 'AZI diline argo kelime ve ta. birlerinin almip almamıyacı- ğıma dair münakaşalar hâlâ devam e- diyor: hem gazete sütunlarında, hem de “daha ziyade - şifahi “olarak... Doğrusu son zamanlarda çok nazik. leştik ,kelimelerin bile asilini, efendi- cesini araştırmağa bakıyoruz! Ben fikirlerimizi, hangi kelimelerle olursa olsun, söylememize taraftarım. Geçmiş asırların en büyük mubharriri diye tanıdığım Montaigne (Evet, ne yalan söyliyeyim? onu Shakespeâre'e de tercih ederim), kitabımın bir yerin. de der ki: "Si le français n'y suffit, gue le gascön y aille!” Yani: “Fran. sızca kâfi gelmiyorsa, korkma, gas- konca da kullan!" Montaigne'e. göre fransızca, asalete henüz erişmeğe baş. Miyan yazı dili, gasloonca dediği de hal- km dilidir, nereden gelip ne “idükle. ri” belli olmıyan kelimeler! Fikrini a- çikça, kolayca söyliyebilmek için onla” ra başvurmağa da razr. Ben de, icdb ederse, daha renkli ve daha canlı bu. İirsam, argö'muzun kelime ve tabirlo- rini kullanmaktan niçin çekineyim? Fakat anlaşılıyor ki bizim arkadaş. lerm hepsi argo kelimesini aynı ma- nâda kullanmıyorlar. Geçen gün bir muherririmiz “mizikçılık” tabirini kullanırken: “Az kaldı kalleşlik diye- cektim, fakat sonra argo kullanıyor. sun diye bücum edeler, diyordu. (Gazete şimdi yanımda değil, hatr- rımda kaldığt gibi yazıyorum). Hal. buki “kalleş” hiç de argo değildir, lu- gâttır; bilâkis “mızıkçı” argo'dur. Ancak “kalleş” te daha çok hakaret vardır, Biz de ekseriya argo diye kü- füre, hakarete, âğız bozmağa diyoruz. Meselâ, tamam yazılması âdet olmr. yan “B..” kelimesi, belki en büyük hakarettir ama hiç de argo değildir; pistir, çok şiddetlidir, terbiyesizcedir. Pakat “yan çizmek, kodese girmek, afili,, gibi kelimeler argo'dur; hiç bir iğrenelikleri de yoktur. Asli itibarile zönnederim €goiste, vünilcw manala- rma gelen “enayi” kelimesi de . bilhas- si halk ağzında, eski tabirlerle ip Mânbeyleri, tulumbacılar ağzında do, Taştığı için - argo sayılabilir, Ama ne kadar güzel, ne kadar beliğ kelimedir, İcabmda onu kullanmaktan niçin çe- kinelim? Biz, yazıya ulu orta küfür doldurul. sun demiyoruz, Dostum Cemal Nadir- in zannettiği gibi de: “İyisiniz inşal. Jah?” diyenlere, bayağı kibarlık etti diye, ateş püskürmeğe, burnumuzdan solumağa kalkmayız (Ama karikatür güzeldi). Ama: “Bendenizi, afiyöt ha- berinizi vermekle şad eder misiniz?,, diyenlere » bunu sırf şaka için söyle. miyorsa - elbette kızarız! Çünkü o a. dam halkın dilinden, herkesin dilinden uzaklaşmakl!a. kendisini incelmiş zah- heder; kibar'dır, yani asaleti zevahir. de arıyan adam! Argo kelimeleri çok kullananlara gelince: onlar mahsus yapıyor; üze“ niyor, Mahsus yapılan, üzenti olan, mihanikileşan her şey de elbette çir. kindir. İş, tercüme etmeden yazmak- tır: aklımıza gelen kelimelerle, her şeyin ve: mefhumun asıl kelimesini arıyarak... Yoksa kibarda'ya tercüme stmek gibi argo'ya tercüme etmek de elbette gülünçtür. Nurullah ATAÇ , teftiş Istanbul iş bölgesinde önümüzdeki ay umumi bir teftiş başlıyacaktır. Bu tef- tiş işi hakkında talimat almak üzere Ar- karaya gitmiş olan iş dairesi bölge âmiri bugün şehrimize dönecektir. , Haziran ayında yapılacak olan teftiş İŞ kanununun göçen seneki tatbikatmın neticelerini anlamağa matuf © olacaktır. Ayrıca, iş yerlerinin kanun hükümlerini he şekilde yerine getirdikleri de teferrü- atiletesbit edilmiş olacaktır. Diğer taraftan müesseselerin ayın on beşine kadar vermeğe mecbur bulunduk: ları beyannamelerin tetkikine başlanmış. tir. Bü beyannameleri kanuna göre dol: van veya henüz vermiyen müesse. seler teshit edilmektedir. Dün, Balatt iki ev çöktü. Kesmekaya mahallesinde; Hamam Aruhiddin sökağmdaki 16-48 mumaralı Müretib Niyaziye oi ik5 Katlı Bir 05 v8 ünün ya,” nında ayni sokakla Tatlı Menba sokağının birleştiği köşedeki 2 numara hamallar kâhyası Ömerin dört katlı yarsuhşab bir binası tamamen yılalmığtır. Çöküntü. başladığı sırada etraftan görüldüğü için içerdekiler haberdar edilmiş ve bir sathımail üzerinde bulunan ii ev içindekiler çikar çıkmaz büyük bir gürültüyle çökmüştür. ŞEHİRDE ve MEMLEKETTE Bira fiyatları yüzde| Orta mektep- yirmi ucuzlıyacak Yılbaşından, itibaren bira imal etmi-| toplanmağa başlanmıştır. Diğer büyük yen Bomonti şirketinin stoku tükermek | şehirlerde de birkaç ay kifayet (edecek üzeredir. büyük stoklar hazırlanacaktır. Beyaz bira istihlâki siyah biraya nis- İrhisarlar idaresi bira imal etmek Bur betle dörtte üç nisbetinde fazla olduğu | susunda bir karar vermemiştir. Bira İ- için evvelâ beyaz bira bitecektir. Bum | malâtr hakkında - mütehasersların yap- için, fıçı ile beyaz bira satış ve-evzintı | makta olduğu etüdler neticesinde bu hu- semtlere ve dükkanlara idareli bir şekilde susta İcap eden karar almacaktır. O za- & : e mana kadar memleket bira ihtiyacı or- Tk kam zeri 4 | iman çiftliği bira fabrikasr tarafından J < temin edilecektir. vardır. Bununla beraber şişe o birasının 1 “ idaresi, bi Satışı mahdut olduğu için iki ay sonra zi si Başka, inhisarlar esk bira — sıcaklar dölayrsile bira istihlâki aria- fiyatlarının indirilmesi işini bugünler İ- va vi çinde bir karara bağlıyacaktır. İdarenin Mi ee —laçı.birast mevcudu kal-| cağ tülğecinin Büyük Millet Meclisinde mu) ii ç ik : müzakereleri sırasmda birann tcuzla- Bunun için Ankara bira fabrikası, | elması hakkında bazr mebuslar tarafm- memlekette bir bira'buhranı olmamasını * dan İleri sürülen tahminleri de nazarı iti- teminen tam randımanla imalâta başlar |; bara alan inhisarlar idaresi Orman çifte mıştır. Fabrika şimdiye kadar ekseriyet: | liği bira fabrikası ile bu mesele üzerinde le piyasaya şişe birâsını çıkarıyordu. müzakerelere: girişecektir. Şimdiden sonra küçük ve büyük fıçılar | — Bira fiyatlarının bu sene içinde yüzde hazırlıyacaktır. Ayrıca fabrikanm Hay» yirmi nisbetinde ucuzlatılabileceği umu- darpaşada yaptırdığı büyük depoda stok | *luyot. Edirneye grupla Ispanyadan alacağı seyahat olan tüccarlara tediyat Ücretlerde fevkalâde Cumhuriyet Merkez bankası ihraç ta- tenzilât yapılıyor — | drlerimizin İspanyada bloke kalmış olan Devlet demiryolları idaresi, Avrupa | pârâlarınitİspanyann bankada mevcut hattında seyahat edecek ve Edirneye gi- blokajından tediyesi işine haziranın ilk decek gruplar için, şimdiye kadar mem- haftasmda başlayacaktır. leketimizde görülmemiş derecede «tenzi- a zi iti bir tri tatbikine karar vermiştir | eve edilecek paranın müktarr 400000 Devlet demiryolları - idaresi Avrupa | Türk Jirasıdır. hattını şirkettenalımca tarifelerde yüzde MEAR 80 tenzilit yapmıştı. Şimdi takarir “| Mareğal Fevzi Çak- den esasa göre en aşağı on kişi seyahat etmek veya bu ücreti o vermek suretile mağın teşekkürü yapılacak seyahatlerde mevcut tarifedeki Ankara; “21 VALA) — Genelkurmay idiş ve dönüş bileti ücretinin yalnız Gİ- | başkanı mareşal Fevzi Çakmak, 19 ma- yıs gerçlik ve spor bayramı münâsebe. diş parası alınacaktır. Bu suretle tarife- de yüzde 50 daha tenzilât yapılmış ol: tin maktadır. Bununla tenzilât miktarı yüz- “ riz e zar dö yüz otuza çıkmaktadır. ve yağlarına Kargi teşekkürlerinin Bundan başka grup şahısları miktarı Anadolu ajansı vasrtasile o iblağını rica 21 kişiye baliğ olunca bir kişi ücreti ten. | etmistir. zil edilecektir. Büyük gruplarda da her yirmi bir kişide bir kişi ücreti alınmıya- caktır, Her gidiş biletinin dönüşü iki ay için muteber olacağı gibi yolculara diledikle- Ti istasyonda inerek, iki ay o geçmemek şartile istedikleri kadar kalmak hakkı da verilmektedir. Tonton amca Devlet csmiryolları idaresinin hazır. kelebek ArCcusu Jadığı bu fçvkalâde tenzilâtlı | tarifenin taltibikine hazirandan itibaren başlanacak tır. Tarife muayyen bir müddetle tahdit edilmiş değildir. lere muallim Maarif vekâleti bir imtihan daha açıyor Maarif vekâleti ortamekteplerin mu- allim kadrosunda mevcut bulunan ve ye- ni açılan mekteplerle gittikçe genişliyen münhalleri doldurmak için ba sene An- karada Gazi terbiye enstitüsünde mual- lim mektebi mezunlarma o mahsus imti- hana girmek üzere yapılan müracaatleri dahi bu işe kâfi görmediğinden 15 hazi- randa icra edilecek bu imtihandan baş- ka birde İstanbulda (imtihan açmağa karar vermiştir. 1 EYiâi tarihinde üniversite konferans coğralya, riyaziye, tabiiye ve lisan ders- leri için muallimler almacaktır. İmtihan- lara dört, beş've altı snsfle rmuallirmemeka teplerinden mezun olan, iki sene ilkimek tep muallimliği yapan ve ortamektepler- de msallimlik yapmak vasfını haiz olan- lar girebileceklerdir. İmtihanlarda kazanan muallimler ev- velâ ortamekteplere muallim - vekili ola- rak tayin edileceklerdir. Bundan sonra gösterecekleri liyakate göre kendilerinin terfileri yapılacaktır. Bu sene açılacak bu iki imtihanla or- tamekteplerin muallim kadrosu tama- men dolmasa dahi münhallerin azalaca- ğı ümit edilmektedir. Mlilmiğynkimmee Bu sene meyva az Bu sene havalar fena gitliği, bilhassa, ilkbahar bir kış havası (içinde geçtiği için yemiş istihsalâtımız ümit - -edildiği gibi olmamıştır, Geçen sene bu ay içinde çilek hem bol, hem de ucuz olduğu balde bu sene piya- saya pek az mal gelmiştir. Bunun için çilek fiyatları yüksekliğini muhafaza et- mektedir. Vakitsiz yağan yağmurlar ve güneşsiz devam eden uzun günler yüzünden diğer yemişler de yanmış ve çürümüştür. Bu itibarla bu sene erik, şeftali, kiraz gibi meyvelerin de az ve pahalı olacağı anlagıl maktadır. — Yoklamaya davet Sarıyer askerlik şubesinden: Yedek subayların senelik (o yoklamaları baziramın birinci gününden 30 uncu günü akşamına kadar yapılacaktır. Bu müddelten evvel veya sonra bizzat veyahut yazı ile müracaat edenlerin mü- racaatları muteber olmadığından bu gibi- Terin de 1076 sayılı kanunun tayin ettiği yukarıdaki müddet zarfında müracaatları Târumdır, i (Haber'den Tatihe Bu yıl meyva az olacakmış Çiçeğin seyrini, meyvenin de yemesini severim, Güzel vişneleri olan komşunun anlattığına göre, şu son yağmurlar epey tahribat yapmış. Geçen sene elli kilodan fazla olan vişne mahsulünü, bu yıl ya- rısından noksan tahmin ediyor.. Kom- şum ile beraber bizim köy halkı, meyve» ye pek o kadar pata vermez. Bahçeleri- mizin iyi kötü birkaç ağaç eriği, kirazı, inciri vardır. Biraz meraklılar küçücük bir de bağ yapmışlardır. Fakat, bâna öyle geliyor ki, İstanbul şehrinin surları içinde yaşıyan hemşeri- lerimiz için meyve bolluğu ve meyve s1- kıntısı pek o kadar hissedilmez. Çünkü anlar, meyve madrabazlarının e$iridir. Jer. İstanbula meyve gönderen Marmara sahilleri ve İstanbul civarı bahçeleri ile bağları da bu madrabazların sömürgele- Istanbulun, su, et ve ekmek meseleleri ile beraber meyve meselesi de çok eski bir derdidir; eskiden belediye isleri ile uğraşan İstanbul kadısına Divanı hüma- yundan göndetilen şu hüküm bunün can Mı bir vesikasıdır; ifadesini biraz değişti- rerek naklediyorum: “İstanbul kadısına hüküm kiz... Yaş meyve ile İstânbula gelen gemileri bazı kimseler karşılayıp iskeleye © gelmeden getirdikleri yemişi kendileri (Satın alıp adalet ve kanun üzre halka ve pazarcıla- Ta taksim ve tevzi ettirmezler imiş, şimdi sana emrediyorum ki bundan sonra yaş meyveyi halka ve pazarcılara adalet ve kanun üzre sattırasın; ve gemi reisleri- ne bu hususu muhkem tenbik ve töh- dit eyliyesin!,, Sene hicri 968 Evliya Çelebi on yedinci asırda İstan- bul ve civarında büyüklü küçüklü 43950 tane meyve © bahçesi ve bağ kaydedi- yor ((2) Her bağda birer adamdan, İs- tanbul bahçıvanları ve bağcılar 43950 a- dam edermiş ama bâzı bağda beşer onar adam varmış, binaenaleyh Esnafı bağı- ban pek kalabalık imiş, İstanbulda bü- yük esnaf alayları olduğu vakit, pürsilâh, eilerinde güna gün kazmalar, çapalar, yabalar, beller, ve başlarında teller, ça- pa taraklar, testereler, (keserler, türlü türlü bahçıvanlık âletleri ile alay göste- rirler; önleri sırada bostan dolaplarma Diye bağrışırlarmış. Yaş meyve, yalnız bir ağız tadı, çerez lum; “YA Mevlâ! madrabazlara insaf vre! Madrabazlara merhamet ver... Reşat Ekrem KOÇU Türk borcu kupon hamillerine tediyat Düyunu umumiye meclisi eski Osman- cu hamillerine yüzde 7,5 faizli bedeli tediyatının yarın sabahtan itiba- İ ren dolâr mukabili olarak Türk Tifasile Türkiyede tediye edileceğini tebliğ etmiş tir.Bunun için yarın kupon başma 0,7346 dolar mukabili olarak 92 kuruş 96 sin- “Lütfen sayfayı çeviriniz)
