1 Mart 1933 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 5

İnkılâhın ideolojisi. Türkıyenin İktısadi mıntakalara bölünmesi: (Rayonlaştırma». Şevket Süreyya. Gazi Hazretlerinin son seyyahatları esnasında, Türkiyenin iktisadi mmtakalara bölünmesi (Rayonlaştırma) fikri, memleketin iktisat da“ vaları arasına atıldı. Bu fikrin ehemmiyeti her adımda biraz daha şü mülleşmek suretile her gün biraz daha artacak, gerek idare makaniz- mamızı, gerek Fikir adamlarımızı gitlikçe daha fazla alâkmlandıracak- tır. Bir memleketin iktisat mıntıkalarına bölünmesi, o memleketin ik- tisat yapısı ile idare kurulusunun birbirine uyğun kılınmasının ilk adı mıdır. Bu adım ise, milli iktisat işlerinin toplu olarak görülmesi, sıra- lanması ve hezsap altına alınması için lâzımdır. Memleketin iktisat yapısına uymayan vae ona dayanmayan bir idare ku” ruluşunun, bir devylet catısının, iktisat işlerinin bugünkü şartları ve is- tekleri karşısında lâzım geldiği kadar verimli işlemiyeceği âşikardır. Bunun içindir ki, biz, şimdi öne atılan bu fikri, yeni bir millet iktisadı görüşünün güzel bir başlan$gıcı gibi görüyoruz, Şimdi gerek idare, ge- yek fikir adamlarımıza düşen, bu fikti, memlekoet işlerinin ön meszele- leri arasında işlemeğe calışmak ve onun ön plânını hazırlamaklır. Rayon nedir? Rayonlastırma nedir? Rayon tabiri ve Rayonlaştırma bir çok ilim sahalarında kullanılmak- tadır. Elimatnloji'de, toprak bilgisinde, nebatatta, bu ilirnlerin kendi- lerine mevzu edindikleri unsurların yeryüzündeki dağılışı tetkik olu- nurken bu unsurların kesafet mıtakaları (Rayonla) tayin edilmeğe çalışılır ve bu suretle muayyen hava hadiselerinin, toprak çeşitlerinin veya nebatat cinslerinin başlıca rayonları (Kesafet mıntakaları) ha- rita üzerinde işaret uolunur. Bu işaretlemc bir nevi rayonlaştırmadır. Ancak bu ilimlerdeki ryayonlaştırmada göz önünde tutuları tamamile jenetik (2) vaziyetler ve şartlardır. Fakat iktisat sahatında rayonlaş- tırma mevzuubahs olunca daha karışık bir hal alır, Çünki ikktisat hadi- selerinin dünya yüzünde dağılışı jenetik bir görünüşten ziyade insan kuvvetinin fasılasız müdahalesile yürüyen ve hattâ bu müdahale ile hiç durmakaızın değişen bir manzara arz eder. Meselâ Klimatoloji Ü) Biz mmtaka kelimesi»e karsılık olnrak ve Türk zalından diğer bir kelime bu- luncaya kadar hemen her dilde kullamlar Rayet kellmesinin da yuntaka gibi kullanılmasını terelh cderiz! 2) Burada lenetik, zamanın zeyri içinde kendi kendine, yani tekâmüi yoliyle banzxuv edet yartlar ve münesebetler manasında kullanılmıştır.