7 Temmuz 1932 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 6
82 SERVETİFÜNUN No.1873—188 Dünya Sulhu etrafında Lausanne konferansının gayretleri Cihan hastadır. Yalnız altın veya nakit hesabile değil, sanayi ve ticaret tahvillerinin itibari kıymetlerinin düşmesi ile, o tahviller yekünunun gösterdiği milyar- larla servetlerin bugünkü piyasada üçte ikisi kayıptır. Şu hesapça dedi- ğimiz tahvillerin hamilleri, ellerin- deki paranın üçte ikisini batırmış- lardır. Yalnız bir misal gösterelim : Cemiyeti akva- mın kefaleti al- tında Avrupada istikrazlar akte- den Romanya, Yugoslavya, Bul- garistan, Yuna- nistan, Avusturya ve Macaristan is- tikraz tahvilleri- nin iki sene ev- velki itibari kıy- metleri beşte bire düşmüştür. Ce- miyeti Akvamın garantisi altında diye bu tahvillere paralarını yatıranlar bugün yanık bir haldedir paralarının dörtte üçünü erittiler. Büyük muharebeden sonra, hayatın bu müthiş mu- harebede kaybettiğini çarçabuk yerine kondu sandılar ve galatı rüiyete uğradılar. Halbuki muharebenin yaktıkları, yıktıkları servetler acısını şim- di duyuruyor. Cihan buhranının membai harbi umumidir. Bu- na bir ilâç vardı,oda yeniden muharebeye hazırlanmamaktan ibaretti. Hayi ki Avrupayı idareeden büyük akıllılar bu- nun büsbütün aksi yolunu tultular. Yeni keşiflerin, büyük ihtiraların neti- cesi olarak imal edilmekte olan yeni harp aletleri çok pahalı şeylerdir, bunların bedelini ödemeğe Avrupa milletlerinin vergi veren mükellef sınıfı ödeyebilmeğe kadir değildir. İşte Lausanne konferansı bu ihtiyaçtan doğmuştur. ii | Ta e İle e İŞ; LAUSANNE konferansının Ouchy şatosunun merasim salonunda küşat celsesi ğe DR LAUSANNE konferansında mühim murakhaşlar. Soldan sağa M. M. Herriot, Von Papen, Mac Donald ve Rumcinian kurtulmanın yolunu bulur. Amerika reisi cümhuru Hoower'in silâhlarnn üçte birini Rusya, hür ve mustakil yaşamak şartile hi —— au. Yazan: Ahmet İhsan atalım, yakalım deyişi bundan çıkmıştır. Acaba bu akıllıca sözleri konferansta toplanan diplomatlar din- liyecek mi? Bu nasihatlerin önüne akıllı matbuat geçecek mi? Yoksa muharebe aletleri yapmak için kurulmuş (oolan fabrikaların osa- hiplerinin elinde kalan, verdikleri paralar önünde oyuncak (olan Fransız gazeteleri efkârı umumiyeyi tenvir yoluna dönecek mi? Bunu umamı- yorum. Fakat bir ümit kapısı var- dır : İtalya Hari- ciye vekilinin ağ- zile Hoower tek- lifine o bilâkaydü şart iştirak etti. Cenevre'deki konferans o salo- nunu (dolduran murahhaslarla sa- miler (İtalya'nın kabulüne gösterdikleri müthiş alkış bu akıllı yolun tersine giden Fransız'ları açıktan açığa takbih demektir. İtalya'dan sonra İngiltere, ayni temayüldedir. Bize gelince, hudutlarımız içinde ç kimsenin yerinde, Almanya da malında gözümüz yoktur. Onun için Hoower teklifini ca- nü gönülden alkış- layacaklardan biri- siyiz. Lausanne'da toplananlar bu tek- life müsbet cevaplar verirlerse (o cihanın göğsüne oturan bü- tün kâbus hafifler ve Avrupa nefes al- mağa başlar. Bir temennimiz vardır: Tarihte daima doğruya doğru yürümekle izler bırakan Fransa, ken- disini yalnızlığa ve uçuruma sürükliyenlerden elbette
