November 17, 1932 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 8

392 SERVETİFÜNUN U | Tercüme eden : Feruzan Aril | « Daremberg ve Saglis » isim- lerinde ki < Dictionaire des ân- tigüitez grecgues et romaines » müellifleri <ludi» kelimesinin yoyonun ecdadı olduğunu iddis, ediyorlar. Bundan sonra, müstakbel yo- yonun asrımıza girmeden evvel on sekizinci aşırın sonundan ev- vel duğumunu ve ilk isminin tahakkuk ettiğini zunediyoruz. En eski vesikalardan biri, 1889 da « M. de Bomnire> tara fından Fransada ki <« Auserre> müzesine hediye edilen Hume « Vi gie Lebru » nün yaptığı on yedinci Louis nin portresidir. Ço- cuk elinde yoyonun aynısı bir oyuncakla oynamaktadır, Bu eğlenceli oyuncak Fran- sada büyük ihtilalin başlangıcında çılgıncasıns taamüm etmişti, her- ken, kadın, erkek, çocuk, büyük, küçük, hatta iş güç sahibi erkek- ler bile şimdi moda olan bu oyuncaktan oynuyorlardı. Bu o kadar rağbet gördü ki 1791 de Pariste bir müessese şi yirmi beş bin tane birden imal etti. Bu müessese satranç tahtası Ta Viomta de Mi rikesu, elbizesile Elinde oynadığı oyun- cağın üstünde “ Veto” kelimesi yazılı; niha- yette, zl oyunla meş gul rden birçaçı 3 La isini UTION 3X4 VAUDEYILLİŞ, imdi se ai fm ie diş diş ga Pu M. Mangmaın 9 Lu Çonstitution en voadevilles , İsimli kitabin birinci sayfan ve başındaki resim No0.1892—207 ve hacıyatmaz yapmakla şöhreti büyüktü « des arcis » sokağında belediye civarında bir dükkândı, firması da «BSinge- Vert» yani yeşil maymun idi. Hem &ize gorarım, hiç duy: madınız mı? hiç gazetelerde okumadınız mı f Jurada bir fab- rikanın işsiz kalmış amelesi yoyo yapmakia para kazanmağa baş- lamıştır, Bu oyuncak Fransa da Aran yani kertik, sonrada Norman- diya oyuncağı m — mıştır. Daha 8o Eni muhbaçır » ve « Cahieiz > e. riylede anılmıştır. Bakınız niçin Muhacır ismi verildiğini size izah edeyim. O zamanlar Fran- sadan muhacır çok giderdi ve Yeni yoyo ismile yoyo ve erki izmile öpüzrette-( emigre! ) oynayan bir kafile: jcneral La Fayette'i Me e takip ediyar, jeneralın toparlağı üstünde şu yazı okunuyor Ya hir yafamak ya ölmek. ,, çok geçmeden Fransaya dönerlerdi. Muhacırların çabuk gidip dönmeleri bu oyuncağında aşağı yukarı çabuk Mp. zalim iğ bu oyuncağa Muhacır ismini vetdirtm Hülâs: — Tdi de, ihtilâlciler de aynı fikir. deydi: her ikiside bu oyuncağı çok eğlenceli ve he- yecanlı buluyorlardı. Size bakın başka bir vesika daha göstereyim: Beaumarchsisnin en iyi eserlerinden birini teşkil eden « Mariage de Figarosunun » üçüncü perdesinin on üçüncü sahnesinde —— elinde bir Mahacır yo- yoyla çıkar, Brid'oişur & pe » Gene galiba kendi icadından bir şeyle oynuyor