8 Eylül 1930 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 2

K ...... ll l Gün Tafıİı f Halkm Sesı ' Izm irdeki Ishkbal Ve Halkın Düşünüşü İzmirdeki tezahürat müna- sebetile dün İstanbul halkından tesadüf ettiğimiz bazı zevatın fikirlerini öğrenmek istedik. aldığımız cevaplar şunlardır : Şevket B. (otomobil sahibi) — Bu heyecan ve galeyan milletin içinden geliyor; bu heyecanı doğuran sebepleri ara- malı, halkın makul olmak şartile istediklerini yapmalıdır. Fethi Beyin vadettiği şeyleri efkârı umumiye muvafık bul- maktadır. Bu tezahür ve is- tikbal de bumu ispat eder. a -Mazlum B. — ( Üsküdar'da, Bulgurlu mesçitte) — Halkkın bu coşması ve Fethi B. hakkında muhabbetli davranması Fethi Beyin mak- sadını açık olarak söylemesin- den ileri geliyor. Fuat B. (K':dıl'oy, B. sokak. (33) — İzmirlilerin Fethi B. hak- kındaki tezahürlerini iyi bu- İuyorum. Fethi B. hayatı siya- siyesinde daima temiz kalmış bir Devlet adamıdır. Ortaya atfığı — prensipler arasında ki hürriyetçilik ve cümhuriyetçilik memleket ekseriyetinin uzun zamandır beklediği esaslardır. Halkın bu coşkunluğunu çok görmemelidir. * Kadri B. ( Aksarayda, Oruç gazi sokağında (23) Murat — BHürriyet iyidir, Fethi B.in Millet ıçın hurnyet ve hakiki — cümlmüyet — isteme- si'de iyidir. Milletir tezahnrat yaparken birbirine girmesini muvafık bulmuyorum, Makul hareket etmek lâzımdır. * Reşat B. ( Yedikulede, İs- tasyon civarında 16 No. ) — Buü tezahürat — milletin rüştünü ispat eder, İzmirde tezahürat yapan vatandaşları- miz, Fethi beyi alkışlıyanlar müayyen - bazı noktalar — için itirazda bulunmuş oluyorlar. Yalnız bu beyecanların lüzum- suz taşkınlıklar haline inkılâp | etmesi doğru değildir. * * -Mustafa usta (Hacapaşa mahallesinde No. 43)| — Biz esnafız, üzerimizdeki vergiler tetkik edilmek icabe- der. Sonra mensup olduğum çekerciler ve helvacılar cemi- | yetine Halk fırkası karışiyor; kalbuki yeni fırka daha ser- best ve daha halkçı olacağa benziyor. Binaenaleyh İzmir'de Feihi beye karşı gösterilen b.ıyük nümayişli ıstîkbîh ye- vlkr'na Ve ENL Te ddi " h ü 4 d ge ÇN ğ e G y . "i —i ae - vvi bi - şEr a -| İzmir Hadiseleri Niçin Kanlı Ve Müessif Bir Şekil Adı ? Fethi Bey İçin İzmir Rıhtımına Yığılan Halka Karşı Hakaret Edici Yazılar Yazılmasıdır Ki Son Hadiselere Sebep Olmuştur... Bu Hususta İzmir Gazetelerinin Yaptıkları Neşriyatı, Yazdıkları Yazıları Tamamen Aldık. İyi Bir Fikir Edinmiye Yardım Eder... İzmirde Fethi Beyi istikbal için yapılan nümayişin niçin kanlı hadiselere müncer oldu- ğunu anlamuk için dün gelen izmir gazetelerini okumak kâ- fidir. i Halk fırkasının gazetesi o- larak kalan (Anadolu) gazetesi Fethi Beye yapılan istikbal münasebetile birinci sayfasmın üst tarafında büyük harflerle şu tahkiri amız yazıyı yazmıştır: Halk Teessür İçinde “Dün İzmir'de para ile futulmuş bazı sarhoşlar ta- rafından yapılan <aşkınlıklar İzmir efkârı umumiyesini fena halde sinirlendirmiş ve Fethi Beyin nabemevsim ola- rak söylediği sözler İzmir ve mülhakatta çok fena te- sirler icra etmiştir. İzmir ue bütün Garbt — Anadolu Aalkı bu teessürlerini izhar yolunda gazetemize Gbinlece tegraf yağdırmışlardır..,, İşte evvelki günkü kanlı hadiseye sebep olan yazı bu- dur. Anadolu gazetesindeki hakarete tahammül edemiyen halk gazete idarehanesini taş- lamış ve genç mektepli bu sı- rada polisler tarafından öldü- rülmüştür. Hükümet Nasıl Mene Çalıştı ? Hükümet kuvwvetlerinin is- tikbalin nümayişli bir şekilde yapılmaması için aldığı tedbir- leri vuzuhi iğzap edici hare- Lketleri de (Hizmet) gazetesinini çu yazısından anlıyoruz: Kaç senedenberi inhisarın ve mutemetler saltanatının — altında inim, inim inliyen halk; bugünü bekliyordu, elbet te içindeki hissi meydana vuracaktı. bayraklarla donanmiş görüyoruz. Her tarafta bâriz meserret alâ- metleri var. Matbaaya geliyorum. Daha san- dalyeye oturmadan telefon işle- miye başlıyor : millete sevdirmek istiyen bir devlet adamı milletin derdile, hayatile alâkadar olursa- daima halktan yardım görür. — Beyefendi, mağazama bayrak asmıştım, bir Polis efendi geldi, cebren indirdi, hakkı var mıdır? Hayret ediyorum. Fakat hayret etmeme de vakit bıirakmıyorlar. İkinci, üçüncü, yirminci, ellinci, üç yüzüncü telefon işliyor. Yerimde oturamıyorum ve fırlayıp çıkıyorum. Kemeraltında yer, yer ağız pa- tırdıları oluyor. Halk Polisi sarmış hakkını müdafaa ediyar: — Efendi, ben Türküm, hurüm, vatandaşım. İstediğim gün diledi- ğim yere bayrağımı asmak salâ- hiyetini haizim, — beyenmiyorsan zabıt varakası tut, beni mahkeme- ye ver. Fakat polis efendi dinlemiyor. Yetişirse — elleriyle, yetişemezse merdiven dayamak suretile muaz- zam Türk bayrağını yırtıyor, indi- riyor, ve hakkını müdafaa eden vatandaşı yakalayıp karakola gö- türüyor. Dün yaralanan vatandaşlar ol- 'duğu gibi bilhssa Kantar, Keme- raltı,İki çeşmelik, Eşrefpaşa kara- kolları da halkla dolup boşalmış- tır. Hatta: —Polis Efendi, bayraya hürmet etmek lâzımdır. İndireceksen yâra, ağyara kasşı bari yırtmadan indir. Diyen bir mürettibimiz bile tev- kif edilmiş ve müdahalemiz üze- rine serbest bırakılmıştır. Bunları dün gördük ve parmak ısırdık. * Netice ne oldu ? Kordon boyun- da halkı dağıtmıya çalışan polis- lere ve bayrak yırtan zabıta kuvvetine rağmen halk ne yaptı? Hürriyetini ve bakkını filen müdafaadan çekinmedi. Bu defa mey- dana daha büyük bayraklar çıktı, davullar zurnalar meydan aldı ve Kordon boyunu beş bini kadın olmak üzere yirmi binden fazla halk doldurdu. Pasaport kayıklarını — âdetleri | veçhile inhisar altına aldılar. Ki- mseyi kayıkla istikbale gönder- mek istemedilr. Fakat halk bu manasızlığı dinlemedi, yolcu sa- lonuna hücum etti ve kayıklar binerek istikbale koştu. Bu hareketin başı, nihayeti yok- tu. Halk yüksek bir terbiye daire- sinde bütün kalbimi açtı, döktü. Halkın başında kimse yoktu di- yoruz. Dünkü tezahürat — bizzat halkın, bizzat Türk vatandaşın yü- reğinden doğmuştur. Çünkü ter- tip edilmemiştir. , Ve ilâve ediyor: “Gördünüz mü efendiler? Gör- dünüz ve anladınız mı ki halkın İzmir Meb'usları Ne Düşünüyorlar ?.. ( Baş tarafı 1 inci nyf.d.i MKT EN ve maksatları vatan ve mem- leketin saadetidir. Bu hale kim sebebiyet verdi ise lânet olsun. Meb'us beyden sorduk: — Ahali neş'e ve tezahürat içinde iken Halk fırkası tara- fından ikinci bir nümayiş ya- |. pılmasını muvafık görür mü- sünüz? — Hayır, kat'iyen buna lü- zum yoktu. Neden buna mec- buriyet gördüler, anlıyamadık. Yarın sabah hemen İzmire ha- reket ediyorum. Herhalde bu Halk fırkasına mensup ga- zetelerin verdikleri malümattan da bu nokta ınlaşılmıkhdır / dan korkuyorum . yapan bazı kimselere | Bu hususta mütaleanız nedir? —Halk fırkasında kıymetli arkadaşlarımız vardır. Böyle bir zihniyetle hareket edecek- lerini ümit etmiyorum. Yalnız “halka karşı namussuzlar,, di- Y'— bağırılmış olmasını kabul istemem. Bu söz ev- velce Halk fırkasının muteme- di iken istifa — vermeksizin ayrılıp mukabil tarafla nümayiş m- fedilmiş bir asabiyetsözü olmak —Son en vaziyet Halk fırkası ıçmgîî zaaf teşkil et- mez mi? fırkaya mensup İzmir meb'uslarının hattı hareketi ne olacaktır ? — Bu bapta hiçbir şey söy- Hyemem. Behemehal işi yerinde tahkik etmek, hakikati öğ- renmek lâzımdır. Bizde, umu- miyetle halk muayyen bir fik- rin arkasından gitmekten ziya- de cereyana kapılır. Ben bun- muhabbeti neymiş? Cebrile, kah- rile, zuülmile, ceberutla halkm muhabbetini nasıl bastırabilecek- tiniz ? Bastırabildiniz mi? Bunun müm- kün olup olmadığımı anladınız. m? | Halkın kalbindeki mevkiüinizi seçe- bildiniz mi? Mutemetler saltanalı- man, inhisarların bu millette nasıl hissiyat yarattığını şimdi farket- tiniz mi?,,; Halk Reyini Veriyor... “ Yeni Asır ,, gazetesi İz- mir tezahüratı halkın fırka ve hükümet aleyhinde bizzat rey vermesi demek olduğunu ya- zıyor ve diyor ki: “ Evet, dün İzmir halkı re- yini vermiş, kimi istediğini ve kimi istemediğini, bu mem- leketi idare için kime ilimat ettiğini göstermiştir. Serbest Ciimhurıyet fırkası lideri Fet- hi Beyi karşılıyan” İzmir hal- kının candan kopan tezahüratı, muazdam bir “Plebisit,, mahi- yetinde idi. ' İzmirliler hep bir ağızdan “Fethi beyi isteriz!, dediler. Milet, eski fırkayı icraatı üzerinde muhakeme etmiş ve mahküm eylemiştir. Doğru Değil Ortalıkta Asayiş Varken Niçin Yok, Denir? İzmir 7 ( Hususi ) — Yeni fırka erkânından birinin söyle- diği şayanı dikkat bazı söz- ler vardır. Bu zat diyor ki: — Hükümetin asayiş yok- muş gibi vaziyeti endişeli yös- termesi doğru diğildir. İhtiyat lâzımdır. Bu, şayanı uldür. Esasen Fethi Beyin mevkiimni degıl, rey sandığı- rın başı tayin edecektir. Bır Tebliğ um muharrîkten Yu hakkında tev- Bu meyanda komünist Kerim, Çatalkafa Ahmet ve Yusuf, sabıkalılardan Yıldırım Şevki Hüddei yardır. 300 kişinin tevkif edil- diğine dair çıkarılan ve İstan- bul gazetelerine akszden şa- yiaların aslı yoktur. Fethi Bey mnutkunu yarın u'ıt edecektir. verilenööıeııeri' Gazi Hz. Dür W 'Başvekille Parkti Gezdiler | Reisicümhur Hz. dün ug!' den sonra beraberinde BaşvtE kil İsmet Pş. olduğu ha'd' Gülhane parkına — gelmi şlefı. yirmi dakika kadar oturmüf sonra dönmüşlerdir. | 4 Saraçhanebaşı'nda < | Arap Kadri'yi öldürmekle mâf'| nun Hamdi'nin muhakemesiti? dün ağırcezada devam olul' muüş, şahitleri getirtmek - içif) başka güne kalmıştır. 1 M Şehir Dahilinde — Muhtelif yerlere asılacak 509 lâmba gelmiştir. Yakında lerine konacaktır. * Vali, Kaymakam Nahiye müdürü gibi memurlart? Cemiyetlerin idare heyeınd' azalık alamıyacakları bıldml' miştir. w * Halk — Fırkasına € ı velce müracaat eden Resmiyti | Zeynep Fatin, Lâtife Beki hanımlarla diğer birkaç hanl'| mmn kayıtları yapılmıştır. * Serbest Fırka — Mef xez heyeti reisi Refik B. kadan çekilmiştir. | * Belediye — İntihap h€ yetleri dün toplanmıştır. | * Tetil — Bittiği içf mahxemeler dünden itibar&| işe başlamışlardır. | X Akıl -Doktorları © Kongresi Eylü sonunda topl&' 3- Afyon — Fiatları, mab sulün azlığından yükselmekte dir. | M Ecnebilerin — Türkiye " de ikamet şartlarım göstere? talimatname Vekiller heyeti de tasdik edilmiştir. X4 Yeni İrak — Sefiri Nat Şevket bey, şarkta medeniy? meşalesi oldunuz, sizi heye takip ediyoruz, demiştir. — * Cenubi Amerikadaki”| tayfun felâketi müthiştir. O|) lenler iki bini bülmuştür, X4 Suih —Hâkimlerin” Toplantısı — Dün İstanbul'? bütün sulh hâkimleri Adbr dairesinde Müddei umumi B” nan Biüu riyasetinde saatb | olduğu için bu hmtn F| 'lacak muüameleleri ayrı 89 ve misallerle izah etmişt r. Paz:ar Ola Hasan B İzmırde r Son Posfa nin Resımlı Hıkayesı. — Muioı_.u_ GAZETESİ ANAdoLU | GAZEYESİ _î._ ! ei S:H—ı—&— Canım onlar da yarzdıklarına N_%MMMMM 4 : Hasan 'B. — rhıımıuıııımz tetikten uzak olıım- — Aşkolsun, hakkmızı ıısyl'