20 Mayıs 1934 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 4

Biee PA A ' _ıMemlehllgnzuasîL (Selendi) Köyün- de Yenilikler Akhisar 17 (Hususi) — Kasa- ba hattında ilk seyahatleri ya- panlar, tiren buraya yaklaştığı za- man - vagonlarının penceresinden bakarlarsa kendilerini İstanbulun Yeşilköyünden koparılıp - getiril- miş mini mini bir parça karşısın- da zannederler: İşte hat boyunda çiçekli bah- çeler arasında yekdiğerine mü- vazi renk renk köşkler, yekdiğe- rini amuden kat'eden sokaklar, işte mini mini bir istasyon binası, bir kahve, bir tütüncü.. İstasyondan çıkıyorsunuz; önü- vüzde düm düz bir yol, - iki tarafında, — üst dalları — ze- minden dört metro yükseklikte birleşerek yemyeşil bir tünel teş- kil eden ağaçlar, arkada yine bir hiza üzerinde yepyeni köşkler... Akhisara yeni şeklini kim verdi bilmiyorum; bana eski bir belediye reisinden ve onun kur- duğu esasları bilgili ve sebatlı bir irade ile genişleten halkından bahsettiler. Bir şehrin ilk gören üzerinde yapacağı tesirde en kuvvetli âmil, gözüne çarpan birinci manzaraysa, Akhisara yeni şeklini verenlerin muvaffak olduklarmı derhal kabul etmek İlâzım! * : Yeşilyolda, yepyeni köşklerin arasında yürüyorsunuz, gözünüze çarpan ilk büyük bina ilkmektep- tir. Tıpkı İstanbulda gördükleriniz gibi, ayni plâna tevfikan yapılmış; geniş, rahat, bir bilgi ocağı, Demir parmaklığın dışında durdum, içeriye bakıyorum. Bah- çenin ortasında yeknasak siyah önlüklü —miniklerden mürekkep, 20, 30 klşîlik bll' dizi. karsııann- da bir hanım hoca. Beden terbi- yesi ekzersizlerinden bir dersteyiz. Akşam, — karanlık — çöktüğü zaman şehrin küçücük Jlokanta- sında bu hanım hocayı, yahut ta simasını pek iyi kavrayamadım, refikalarından -birini, yine göre- karşısında bir erkek var, yemek yiyorlar. Yanımdaki arka: daşa soruyorum, cevap veriyor : — Hanım* hocanın zevci de muallimdir, fakat İzmirde. Hafta sonunda buraya gelir. Karşı karşıya yemek yerler, birlikte 24 sşaat geçirirler. Sonra işlerine devam etmek üzere ayrılırlar. * Fransız nazırlarından, hem de büyük ilim adamlarmdan M. Heryo geçenlerde memleketimizi ziyarete | geldiği zaman, muhtelif semtler- den geçerken hep ayni çeşit çeşit binalara ve binaların sokak köşelerinde de hep ayni ismi taşıyan levhalara rastgelmiş, me- rak ederek sormuş. — Mektep, demişler. Memleketimizi terkederken bir meslekdaşımıza Türkçede öğren- diği bu yegâne kelimeyi tekrar etmiş ve: — En büyük kuvvetiniz bun- dadır, demiş. Ben memleketin bu kısmını dolaşırken ayni fikri edindim. En büyük kuvvetimiz bundadır ve istikbal için en büyük ümidimiz de bunda olmak lâzımdır. Fakat ne yazık ki, meselâ 10 sene evveline nazaran mukayese edilemiyecek derecede fazla faaliyet sarfedil- mesine rağmen mektep mevcudu azdır, daha fazlası istenilmektedir. * Bu arzuyu Akhisarın yalnız (Devamı © mo sayfada) | elyevm Bitlis - SON POSTA —K Zafranboluda Sanayi Zafranbolu, (Hususi) — Zaf- ranbolu — iktisa- diyatı son yıllar- da epi sarsıl- miştır. Zafranbolu mevkii coğrafisi itibarile çok da- gınık bir kaza merkezidir.. Her biri, birer kaza olabilecek — bir vüs'atte, Üç na- hiyesi vardır. Bu nahiyelerden U- lusu nefsi kazaya on sekiz ,,, Aktaş “ dört ,,, Eflâni “ sekiz ,, saat mesafededir. Bu üç nahiye- den başka unun — mer- kez köyleri vardır.. Aşağı yukarı “elli,, yi bulan bu merkez köyleri- nin arazisi, sebze ve meyvacılığa pek elverişlidir. Buralardan çıkan üzüm, elma, armut ve sair mey- valarla her çeşit sebze nefsi ka- zanın bütün ihtiyacını tatmin ettikten başka cıvarındaki Kas- tamonu, Zonguldak vilâyetlerile Daday, Amrah, Çerkeş, Gerede Bartın ve sair daha birçok kaza- lar. ve hatta bazan Ankara ve Ankara cıvarındaki Kızılcahama- ma kadar iptidat vesait ile sevk- edilirdi. Son zamanlarda bu is- tihlâk merkezleri artık meyva ve sebzelerini bizzat kendileri ye- tiştirmiye başladılar. Zafranbolu mahsulüne iltifat etmez olmuşlar- dır. İşte İbu vaziyet Zafranboluda iktısadi vaziyeti biraz sarsmıştır. Burada artık bir konserve fabri- kası tesisi zaruri bir hale gel- Zafranbolunun denizden çok içerde oluşu ve cıvar kaza ve vi- lâyetlerle iskelelik ve saire gibi bir irtibatı bulunmaması dolayısile buranın ötedenberi bir ziraat ve sanayi memleketi olarak kalması- na sebep olmuş ve Zafranbolu bu vakte kadar kendi yağile kendi kavrulabilmiştir ve oldukça da bu vadide bir hayli ileri gitmiştir... Bilhassa keresteciliği ve köseleci- liği eskiye göre mütarekki sayıla:- Zafranbolu civarındaki kereste fabrikalarından biri bilecek bir hâle gelmiştir. Orman- larında hâlâ faaliyet hâlinde bu- lunan Helkir, Yenihan ve sair elektirikle mücekhez birkaç ke- reste fabrikası, aynizamanda çay ve nehir sularından istifade ede- rek işliyen yüzlerce hizar ve ke- reste tezgâhları vardır. Fakat son zamanlarda — kerestecilik te umumi kırizden mütessir olmuştur. Keresteciliğin sarsılması bu- ralardaki hizar ve fabrikaları iş- leten birkaç tüccarın işten çeki- lişi, köylüyü âni bir inkisara uğ- ratmıştır!.. Buralardaki kereste işlerinin bu derece sarsılmasının sebebi Zingal şirketinin rekabeti olmuştur. Zafranboluda dibagat ta pek ileri gitmiş ve hatta bundan ev- vel alelamum Zafranbo'u gönleri yerli deriler içinde birinci mevkii tntmuşçtur. — Falıtat son- yıllarda memleket sanayi - ilerledikçe bu | iptidat şekildeki dibagat işleri de hiç para etmez olmuş; Zafranbo- lunun ikinci derecedeki bir vari- dat membaı olan köselecilik te bugün için —ölmüştür! Bundan (altı-yedi) yıl önce burada his- sesi hususi eshama münkasim bir ÂAnonim şirket —teşekkül etmiş.. bu şirket «yüz elli bin,, Hira sar- federek elektrikle müteharrik bir dibağ fabrikası kurmuşur. Fakat bunca masraflar ve emekler sar- file vücuda getirilen fabrika bir takım esbabı müessire tahtında üç gün bile işlememiş kapatıl- mıştır. Şimdi demir bir külçe ha- line gelen bu tesisat hergün bir Herkes Büyük Bir Ümitle Demir Fabrikasının Kuru luşunu Bekliyor aa aT nn — POrra dahaçürü- Evvelce Zaf- senelik — ihraca- tı (870560) lirayı buluyordu. Bu ye- künu temin eden başlıça — ihracat maddeleri — şun- lardı: Tiftik, sah- lep, — balmumu, -afran, — yumur- ta, keçi kılından çul ve çuval, kundura, vaketa siyah ve beyaz, kösele, manda gönü, sahtiyan, sansar, rezdeva, tilki, porsuk ve tavşan derileri. İplikten mamul beyaz bez, ceviz içi, kereste, inek yağı, pirinç, nohut, bezir yağı, yaş mMmeyva, kuru meyva, hoşaf, dut kurusu, soğan tohumu vesaire. Bu köy- de aşağı yukarı bu maddeler ihraç edildiği halde fiyat düşük- lüğünden dolayı bu yekünu tut- maktadır. Her yıl (50000) liralık ceviz içi ihraç eden Zafranbolu, birkaç yıl içinde ceviz ağaç- ları köklerile beraber kökünden | satılmıştır!)!.. Bu ve buna benzer birçok sebeplerin iktısadi vaziyeti esaslı surette sarsılan Zafranbolu halkı şimdi bu noktaya ümit bağlamış bulunmaktadır. Beş yıllık sanayi programınınn içine giren, Demir fabrikasının Zafranboluda tesisi bu ümit tahak- kuk ederse fabrikanın kurulması Zafranboluya yeniden hayat ver- ecektir. Her sabah hım bile & -İlll-di er en tatlı hulyası ve en bü- emeli; Demir fabrikasının calarından — fışkıracak — kara “dumanların Zaf ranbolu ufuklarına yayıldığı günü görmek olmuştur. Şimendifere îcıvuşturduğu Zaf- ranboluyu Cümhuriyet hüküme- tinin bu saadete de ulaştıracağı gün uzak değildir. Mehmet Enver Bitlislik 1 edrisatMüfettişi Mardin Bitlis. -( Hususi ) — yatım ektebi müdürü — Nu- rettin — Siyret Bey Bitlis ilk tedrisat mü- fettişliğine ta- yin edilmişti. Nurettin Bey havalisin- ve deki ilkmek- Nareftin Siret B. tepleri teftiş —ile — meşguldür. Bartında İki Kaçakçı Yakalandı Bartın (Hususi) — İskelemize İstanbuldan gelen yoicular içinde Zafranbolunun Tepecik köyünden Şakir oğlu Cemal ve arkadaşı Mehmet oğlu Kâzımın Üzerinde mıntaka gümrük muhafaza me- murları tarafından 478 adet çak- mak taşile, 3 adet kaçak çak- mak bulunmuş, kaçakçılar adli- yeye verilmişlerdir. İ Tirede Çiftçiler Kooperatifi Tire, (Hususi) — Buradaki kıymetli teşekküllerden biri de «Çiftçiler Kooperatifi Şirketi» dir. Bu iktısadi teşekkül, 927 sene- sinde Müftü Sunullah Efendi ile çalışkan tesis edilerek 150 bin liraya ka- dar sermayesi olabilecek geniş- likte ve (30) sene müddetle çar lşma sahasına atılmıştır. Bu kiy- metli müessesenin senelik kongresi belediye salonunda aktedilmiştir. Kongre reisliğine Sandık zade Refik Bey, kâtipliklere: Diş he- kimi Kâzım, Abdürrahman, Ham- di Beyler seçilmişlerdir. Kongrede idare heyetinin bir senelik mesai raporu okunduğu zaman tenkitlere başlanmış, birçok sözler söylene- rek münakaşalar olmuştur. Kon- gre reisinin teklifi üzerine ortak- lardan üç kişi murakıp olarak seçilmiş idare heyetinin raporunu tetkik etmiştir. İdare heyeti aza- ları, gördükleri ademi itimattan ve bazı şahsi- sözlerden dolayı mütees$ir olarak elbirliğile istifa ve celseyi terketmişlerdir. Yeni- arkadaşları tarafından | | Zekâi -Temgei ' çi hazır” bulunmuştur. | beş binden fazla seyirci huzurun" da muvaffakiyetle yapıldı. ;î! Gençlik Hareketi Memlekette İdman Bayramı Ankara, 19 (Hususi) — Ank ra mekteplileri yedinci idıs bayramı Cuma sabahı Gazi Te biye Enstitüsü sahasında yap mıştır. Merasim saat 9.40 ( başlanmıştır. Şenliklerde — Adliye v:: Saracoğlu Şükrü, Maarif V Hikmet, Müili Müdafaa Vek Beylerle büyük rütbt birçok erkân, meb'uslar, — sefi retler mensubini ve binlerce hal Evvelâ bir geçit resmi yapıld Bir bando merasime iştirak edi yordu geçide Kız 1isesi, Orüİ; mektei, İsmet Kız Enstit Musiki Muallim kız talebesil erkek mekteplerinin bütün tâ lebesi iştirak etmiştir. Geçit bittikten sonra Ki mektep talebeleri sahaya gelerel İsmetpaşa Kız Enstitüsü Jimna# tik Muallimi Zehra Cemal Hant hareketleri yapmışlar ve pek ç im Gazi Terbiye tüsünde geçen sene açı'anyüksek dereceli beden terbiyesi şubesi talebesinin harekâtile — nihayet bulmuştur. Bu harekât bu seneki Ankara — şenliklerinin en ba hususiyetini teşkil ediyordu. Zilede Zile, 18 (A.A.) — Saat onda Cümhuriyet Meydanında — kesil bir kalabalık önünde Ortamektef talebesi tarafından jimnastik şen* likleri yapılmıştır. ( Kayseride Kayseri, 18 (A.A.) — İdmafl bayramı binlerce halkın huzu da canlı bir surette bugün Halk- evi stadında icra edilmiştir. ç Niğdede İ Niğde, 18 (A.A.) — Ortat mek bahçesinde bugün jim* nıstitlîp şenliği bütün kız ve erke— talebenin iştirakile ve binlercö halkın huzurile — muvaffakiyetle bir şekilde yapılmıştır. Hoca v& talebeler çok alkışlanmışlardı. Sinopta Sinop, 18 apılan ortamektep idman ge" tarafından alâka ile ilmiğ çocukların çevik hareketleri muhtelif spor oyunları takdirle karşılanmıştır. Burdurda Burdur, 18 (A.A.) — rumuz idman bayramını bir alâka ile geçirmiştir. Bayr binlerce halk iştirak etmiştir. Bursdda Bursa, 18 (A.A) — Gazi stadında Bursa kız ve er İzmirde 1 İzmir, 18 (A.A.) — B..,d ' havamn yağmurlu olmasına rağ” Tireden bir manzara: Ihlamur meydanı den idare heyeti intihabma baş- lanarak tasnifi âra — neticesinde keresteci İbrahim, tüccardan Ha- fiz Rıza, Sandık zade Refik, Gülcüoğlu Halim, Dıramalı Hamdi Semerci zade Hafız Süleyman Beyler' yeni idare heyetine seçil- mişlerdir. Bundan sonra yeni mu- | Ankara | kımları bir hazırlık müsabak | men spor bayramı parlak bir sürette yapılmıştır. | Öğleden sonra Alsancak stad” yomunda Atina - İzmir - İstanbul muhtelitleri — maçl hazırlık olmak üzere A ve B yapmışlardır. A takımı 6-4 g Tokatlı zade Edip, Rasih, ! Hamdi Beyler murakabe heye% seçilmişlerdir. Eski idare heyetinif ibra edilmesi için yeniden murakabe heyeti seçilip 927 &€ nesinden beri yapılan mua İ ve hesabatı teftiş ve tetkik €© tikten sonra heyeti umumiyt)” arzı karar altına alınmış, ondtf sonra bütçe işleri tesbit edw kongreye nihayet verilmiştir. — İ