16 Haziran 1934 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3
Hergün Dilimizin Zenginliği Belgelendi *t Osmanlı tenbelliğinin, eski de- wirdeki — bilgisizliğir — ihmaline uğrayan Ööz Türk dilini tekrar yaratmak için kaç senedir uğra- şan “Türk - dili tetkik cemiyeti,, bize ilk eserini verdi. “Osmanlı- cadan türkçeye söz karşılıkları tarama dergisi,, adını taşıyan bu eseri :_ıs,_vk bir ıkınşhrınca dil cemiyetinin, —asırların arkasında kalan öz Türk kelimelerini bul- mak için ne kadar çok çalıştığı hemen anlaşılıyor. Fakat bu uğ- raşma ve daha doğrusu bu zorlu dşdınme; Türk dilinin zengi birçok özlü ve canlı delillerle ispat eden bir eserle neticelen- SatTeina da “Tarama dergisi,, nin bugüne ka ır_.çıkuılııı asiküllerine Şzbyle bir göz attığımız zaman bu esşerin ayni zamanda dil işlerinde yapı- lacak ilmi tetkikler için çok kuv- vetli bir yardımcı olduğunu da anlayabiliyoruz. Hülâsa; öz Türk dilinin çok zengin olduğu hakikatini ortaya koyan “tarama dergisi,, inden bazı misaller almak suretile bu ikati size gösterebiliriz. v Bugün dilimizde takılı bulunan rçok aral l vl- farsça kelime- unların türk n şılıkları bulunmadığıııı ıın':nzk. Ğ bü Fakat — Tetkik Cemiyetinin üyük eseri, bu zannımızın ne kadar boş . olduğunu meydana koymuştar, İşte size birkaç canlı misal: u “ Ahlâk ,, Arapçadır. Bunun dört tane “öz Türkçe ğ bulunmuştur. Sııyılırıı.::çe HL Buyan, kılık, yoruk ve kılin; Yine Arapça olan “ ahmak B l.ıeli_ı;ı;ı:niı de tamam 24 tane z Türkçe karşılığı bulun ve qunlırdır:w Z amTü Alık, alan, alu, angüt, aora, bön, #üsik, cermes, epos i , mank, mınk:;'ı, âenîfinhîîi'.î ı:ıııı- TAma, sangâma, sangiı, santır, savurşuk, seme, gibiz, uy yalgu. Allah — kelimesinin — karşılığı çlırık ta öz Türkçe 19 kelime bulunmuştur : Asragucu, Baya, Çalap, Çelep, İdi, Kutkaruç Tanrı, Bayat, Beyribar, ke, İte, İtçi, İye, İzi, Münkü, Oğan, Oğun, Okan, Yaratkan, ıırsiıüıh-:ıklh kelimelerden Aanlıyoruz. ki r:: dilimiz bütün dillerin üstünde bir zenginliğe sahiptir. Tarama dergisinin 6 fasikülü Çıkmıştır. Diğerleri de yakında çıkacaktır. Bundan sonra mem- leketin bütün münevverleri ve okurları öz dil seferberliğine gi- rişecekler, netice olarak ta dilimiz yabancı - kelimelerden — kurtula- caktır. Yu yazının başlığındaki belgelendi * ispal edildi , demeklir. Dolu Ve Yağmur Balgk.oıirde. Kütehyada, Selânikte Tufanı Andıran Yağmurlar Yağdı İ Balıkesir, 16 (Huıusî)g— Dün ':ı:::.:ı h:“ıııt devam eden andıran dolu ve yağ- ;ıdııj y:jııı. korkunç gürültülerle BAA düşmüş, şehir sokak- arı su içinde kalmıştır. ğ " Zarar ve ziyanın çok büyük oldu; edilmektedir. : Tn Kolânikte Yangın Ve K irga Selânik 16 "ğ'luıuıi) Dün sabah burada şiddetli bir kasır- ga olmuş, şehrin büyük bir kış- munı sular - istilâ etmiş, muhacir Mahallesinde yangınlar çıkmıştır. Hasarat pek fazladır. Bir Kadına Yıldırım Çarptı Kütahya, 15 (A. A.)— Armu- teli nahiyesinin Salra ve Kalburcu öylerinde dolu yağmış buğday Ve arpa ekinleri üzerinde hasaratı Mucip olmuştur. Bölcek köyünde düşen bir yıldırım Fatma isminde bir kadını öldürmüştür. Resimli Makale Muhtekirler aile ocağına gelen davetsiz bir misafir, ail inin cüzdanına giren bir yankesici eli gibidir. Hü- kümetin pahalılığa ve ihtikâ- ra karşı girişeceği yaman bir mücadele, bu davetsiz misa- firi kapıdan kovacak ve bu yankesici elini kaskıvrak ya- kalıyacaktır. Fakat mücade- lenin daha verimli olması için EZEREEEEŞT A ÇAM A B . aai MA B Muhtekirin Eli Bi bizzat halk ta muhtekirlere ve hiç yoktan pa- halılık yapanla- ra karşı devle- tin tuttuğu tem- yak uydur- malıdır. SON TELGRAF HABERLERİ Büyük Misafirimiz Şehinşah Pehlevi Hz. Ankarada Samsun, 16 (Hususi) — İran Şehinşahı Hz. ni şehrimize geti- ren Yavuz zırhlımız dün sabah saat tam sekizde limana girmiştir. Yavuz zırhlımız. Trabzondan hareket ettikten sonra misafir hükümdar uzun müddet sahilleri- mizin güzel manzalarını seyret- mişler, bu aralık mürettebat gü- vertede bandonun iştirakile milli oyunlar oynamışlar, Şehinşah Hz. bu oyunları, mürettebatın yanına kadar .ıkiımek suretile takip etmişler A 0e takdir Yavuz limanımızda demir atar Yunan -_B;lğar Hudü- | dunda Müsademe Sofya, 16 (Hususi) — Selânik- ten bildirildiğine göre Nevrekop mıntaktsında Yunan - Bulgar hu- dut karakolları arasında bir mü- sademe olmuş, bir Bulgar zabiti ile birkaç Yunan askeri ölmüştür. | Ankarada At Yarışları | Ankara, 16 (Hususi) — Dün Ikbahar at yarışlarının sonuncusu yapılmıştır. Meclis Reisi ve Baş- vekil Paşalarla Vekil Beyler se- yirciler — meyanında — bulunmuş- lardır, İSTER İNAN Bir sabah refikimizde okuduk: *Maarif idaresi Mayıs devresinde sınıfta kalan tale- benin Haziranda tekrar imtihan edilmesine karar ver- miş. Bu kararın bütün sınıfta kalan talebeyi memnun edeceğine şüphe yoktur. Bunlar kimbilir şimdi nasıl sevinmişlerdir. *Bu kararı gazetelerde okuduğumuz zaman yalnız bir noktayı anlıyamadık: “Evvelce niçin döndüler? Şimdi niçin tekrar imti- girecekler? “Çünkü son yoklamalar henüz yeni bitti. Talebeler henür yeni karnelerini aldılar. Bunun akabinde talebeyi gün içinde tekrar imtihana sokmak k,cmeıı beş on fikri acaba neden doğmuştur? “Bütün sone çalıştığı halde dönen veyahut döndü- buyurmuşlardır. | atmaz vali beyle kolordu ve fırka kumandanları Yavuza giderek aziz misafiri hürmetle selâmla- mışlardır. Büyük misafirimiz dün binlerce halkın alkış tufanı arasında karaya çıkarak rüküplarına tahsis olunan hususi trene binmişlerdir. Tren saat on buçuğa doğru Ankaraya hareket etmiştir. İstas- yon — çok kalabalıktı. Halkın gösterdiği derin misafirperverlik- ten, hürmetkâr tezahurattan do- layı Şehinşah Hz. fevkalâde mü- tehassis kalmışlardır. — Leh Dahiliye Nazırı | Öldürüldü Varşova, 15 (A.A.) — Lehis- tan Dahiliye Nazırı M. Bronislan Pieracki başına isabet eden üç rovelver kurşunile yaralanmış ve bir müddet sonra velat etmiştir. Bir Çocuk Haşlandı Kocamuştafapaşa caddesinde oturan Hüseyin Efendinin 14 ay- hk Şerefettin ismindeki çocuğu mangalın yanında oynamakta iken üzerine kaynar su dökülerek haş- lanmıştır. ISTER Şehinşah Hz. nin Ankaraya hareketini mütecakıp filomuz da İstanbula gitmek üzere demir aldı. Amasya, 15 (A.A.) — İran Şehinşahı Hz. ni Samsundan An- karaya götürmekte olan hususi tren | saat 14,30 da istasyona gelmiş ve binlerce halkın coşkun va candan tezahuratı arasında 14,45 te hareket etmiştir. Zile 15( AA ) — İran Şehim- | şahı Hz. ile refakatlerindeki zevatı | hamil hususi tren saat 16/18 de Zile istasyonuna gelmiş ve büyük tezahüratla karşılanmıştır. Beynelmilel Adalete Yaptığımız Hizmet Müflis banker İnsullü Ameri- kaya iade ve teslim ettiğimiz için Amerika gazeleleri Türkiye hak- kında çok sitayişkârane makale- ler yazıyorlar, yurdumuzu müc- rimlere sığınak yapmamak suretile beynelmilel adalete büyük hizmet- lerde bulunduğumuzu da - ilâve ediyorlar. Mısırda Komünistlik Kahire 15 — Komünistlik su- çile kırk iki kişi tevkif edilmiştir. İNANMA! bir. karar ittihaz edilemez. Öyle ize kusur evvelce olmak Üzere bu olsa gerektir. * ciheti fazla i fikirlerimizi imtihanındı riyaziye rülen talebenin birkaç gün içinde bu dersleri hazırlıya- bileceği meşküktür, Talebeler sevinsin diye de böyle İSTER INAN “Halbuki burada: “Bir talebenin sınıfı geçmesi rının yekânu 8 i doldurması lâzımdır deniliyor. Bunun için meselâ son yoklamada 3 aldığı halde sekizi dol- durmiyan talebe ikmale - bırakılıyor. “Fakat ayni talebe eğer ik sınıfını geçebiliyor. Demek — mı alacağı Üç iliriz İcir yapılan imtihanlarda mıdır? * Her halde Maarif İdaresinin, bir defaya mahsus karanı vermesinde ciddi bir sebep Münakaşa etmiyeceğiz. Yalnız bu etle bizdeki imtihan ve numara usülleri hak- söyliyece; için kanaat numarala- tihanında üç alırsa sta aldiğı üçle ikmal arasında bir fark var, Biz 3—3 tür. 3 — 3 değildir., ISTER İNANMAl Sözün Kısası Liman Şirketi Hükümete Geçiyor ! A E Liman şırketinin Devlete geç- mesine karar verildi. Tanıdıkla- rın bu kararın fül sahasında ve- receği neticenin ne olabileceğini sordular. Söyliyemedim, fakat ha- tırıma birkaç ay evvel gördüğüm bir karikatür ile işittiğim bir mu- havere geldi: * Bomboş bir deniz, bomboş bir liman, yanlız bir köşede iki kişi, ufku araştırmakla meşgul, | rvesmin altında bir cümle: — Aman şirkete haber vere- Km, bir yelkenli göründü.,, Gördüğüm karikatürün mev- zuu budür, işittiğim muhavereye gelince: Vapurculuk - şirketine girmi- yen Armatörlarden biri vapurunu memleket haricinde sefere yolla- miş, anlatıyordu: — Hesap ettim, f masrafın — fazlalığı — dolayısile kurtarmıyacaktı, fakat bereket versin kafamda kurnazca bir fikir Fnrlıdı. vapara ancak buradan ireye gidecek kadar kömür ve su aldım, tam ihtiyacı orada te- min ettim, daha çok ucuza mal oldu.,, Ve içimden düşündüm ki, ka- rar tatbik edildikten soura artık bu karikatürün benzeri görülmi- yecek, bu muhaverenin başka şekilleri - duyulmıyacaktır, — yani duyulmaması — ve — görülmemesi mümkündür, yalnız... Yalnız Li- man Şirketinin hükümete geçişi, Terkos Şirketinin Belediyeye ge- çişine benzememek şartile... Kocaya Varmak '1çin Çocuğunu i'Boğan Ana — Fatma isminde bir kadın bir mavnacı ile evlenmek için 2 yaşın: daki öz çocuğunu Kadıköy vapu- runda boğmuş ve denize atmıştır. Fatmanın vapurda bir çocuk- la beraber olduğunu, fakat ço- cuksuz çıkııEını gören bir zat şüphelerini Kadıköy polis mer- kezine anlatmış, bunun Üzerine Fatma yakalanmış, cinayetini ev- velâ inkâr ketmiş sonra Ka- sımpaşada Hacer Hanım isminde bir kadının evine gelip giden bir kadının bu çocuğu kendisine vererek para mukabilinde denize atlırdığını söylemiştir. Tahkikata Müddeiumumilik vazıyet edince Fatma muayene ettirilmiş, sütlü olduğutu, fakat evlenmek üzere olduğu görülmüş, bu vaziyette de çocuğun — kendisine — ait olması ihtimali düşünülmüş ve bu cepheden — isticvap edilince Fatma 'çocuğun — kendisine ait olduğu bir mavunacının ilk koca- sından olan bu çocuğu - isteme- diğini, onun için çocuğu boğup denize attığını seylemiştir. Fatma tevkif edilmiştir. *M. Suriçin Vedaı Sovyetlerin Berlin - elçiliğine tayin edilen Ankara elçisi M. Suriç Gazi Hz. ile hükümetimiz erkânına veda etmek için dün şehrimize gelmiş ve Ankaraya hareket etmiştir. Menenjit Mücadelesi Kilis, 15 ( A.A ) — Bugünler- de memlekette menenjit hastalığı zuhur etmiştir. Mücadele yapıl- bu — sefer AFYONKARAHİSA -MADENSUYU En sıhhi sofra suyudur.
