26 Şubat 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

AK ANİ Dünya sulhü Ve Sovyetler Stalin sulhü korumak işin Rusyanın da harbe hazır olduğunu bildirecekmiş İngiltere ve Fransa Franko nezdine sefirlerini gönderiyorlar Azana İspanya Cümhurreisliğinden istifa ettiğini yarın ilân edecek Paris 25 (Hususi) — Burgos hükü -| dlan altın, gümüş ve diğer kâvmetli «metinin gerek Londra, gerek Paris ta-| eşyanın iadesi meselesi. Londra 25 (Hususi) — Gazeteler, İs viçrede inlişar eden «Nasyonal Zay - tung» gâzetesinin verdiği bir haberi nakletmektedirler, Bu habere göre, komünist partisinin Hitlerin yeni bir nutku Führer, bizi tehdidle © Silâhlanma yarışı yıldıramıyacaklar, diyer milletlerin nefesini Münüi, 28 (AA) Botmu'di siye) tüketiyor diği nutukta <ecnebi yaygaracılarının Yazan: Selim Ragıp Emeş harbe tagviklerinden: bahseden Hitler.) , bilhassa demiştir ki: ngiliz teslihatı hakkında bundan bir «Hiç tanınmamış olduğu halde birkaç kaç gün evvel Avam Kamarasında arkadaşile birlikte mücadeleye başlıya-| münakaşalı bir müzakere yapıldı, Bir rak bir imparatorluğu fetih ve inanılmı- hayli hararetli cereyan eden bu müzake- yacak derecede çetin bir yolu kateden bir reyi Çemberlayn hükümeti muvaffakk. adamın iktidar mevklinde bulunduğu SU| vetle hitama erdirdi ve muhslihi Olan sırada başkalarının savurduğu tehdidler-| amele partisini mağlüb etmeye muvaf. / rafından hukukan tanınması meselesi lartık bir emrivaki sayılabilir. İ İngiliz Başvekili Çemberlayn de, Pazartesi günü Avam Kamarasında, Daladye'nin dünkü beyanatına mü - masi! bir beyanatta bulunarak, İngiliz hükümetinin Franko'yu hukukan ta * İnıdığını ilân edecektir. Ayni zamanda OHodgson, İngiltere nin bu kararından Burpas'u haberdar ederek bir İngiliz sefirinin tayini için Franke'nun agremanın İstiyecektir. Bu sefirin Tord Lordon Derry olması kuvvetle muhtemeldir. Fransız « İspanyol anlaşması Paris 25 (Hususi) — Bu akşam Bor gos'lan Parise hareket etmiş olan Fran sız mümessili Leon Berard, sabah nas- yonalist hariciye nazırı General Jor « dana ile son bir görüşmede bulunmuş ve dün akşam aktedilen anlaşmayı im- galamıştır. İki memleket arasındaki siyasi ve diplomatik münasebalın teessüsüne müteallik maddelerden başka, anlaş » ma başlıca şu üç noktadan ibarettir; I — Fransız bankalarına yatırılmış 2 — Fransaya sığınmış olan İspan - yol mültecilerinin memleketlerine av- si meselesi 3 — Fransa ile İspanya arasında Şi mendifer, telefon, telgraf ve posta ser vislerinin yeniden ihdası meselesi. Leon Berard, anlaşmayı imzaladık» tan sonra Parise hareket etmiştir. Ken disi yarın sabah Bone tarafından ka » birl edilecektir. Berard'ın, Fransanın Bursa ta“ yin edeceği ilk sefir olması çok muh - temeldir. : Fransız - İspanyol anlaşmasının im- zasını müteakıb, General Jordana key fiyeti telefonla Barselonda bulunan Franko'ya bildirmiştir. Son vaziyet Pariz 29 (Hususi) — Dün buraya muvasalat eden cümkuriyetçi İspan - ya hariciye nazırı Delvayo, bugün İs - panya sefarethanesintde Gümhurrhisi Azana İle uzun müddet görüşmüştür. Pazartesi günü, Franko hükümeti » nin Londra ve Paris tarafından huku- kan tanınmasını müteakıb, Azana de İspanya Cümhurreisliğinden istifa et - tiğini bildirecektir. Hava taarruzlarına karşı korunma kanunu Işıkların söndürülmesi hakkındaki nizamnamenin mer'iyete konması Heyeti Vekilece kararlaştırıldı | Ankara 25 (Hususi) — Hava taar - ruzlarına karşı korunma kanununun zamanında muayyen muntakalarda 1» ,İ2 nci maddesine tevfikan genel kur-| şıkların söndürülmesi ve karartılmas may başkanlığınca hazırlanan ve Dev-| tecrübeleri tertib olunacaktır. Bu tec İet Şürasından geçirilen hava taarruz | rübelerin yapılmasını Hava Müdafaa larına karşı ışıkların söndürülmesi ve| Genel Komutanlığı emredecektir. Ni - karartılması hakkındaki nizamname -| zamnamede umumi tenvirat ve bina - nin mer'iyete konması Heyeti Vekilece| ların iç ve dışında nakil vasıtalarında kararlaştırılmıştır. Yarından itibaren | alınması lâzım gelen tedbirler hakkın. tatbikına geçilecektir. da geniş hükümler vardır. yaza Misafir İngiliz Generali Muhafız Alayının tatbikatında bulundu Ingiliz Generau Ankara ist aryonunda istikbal edilirken Ankara, 20 (A.A) — İngiliz istihberet Hi'resi müdür muavini General FP, Beaw- katbikatında hazır bulunduktan sonra ##-| ataşeleri ve mihmandar deniz binba at 13,30 da Jandarma ve Polis Enstliile- rini ziyaret etmiştir. Genci Kurmay 14 #hbarat şubesi müdürü Albay Bahaettin Kuban tarafından misafir General şere- fine Anadolu klübünde bir öğle ziyafeti | sMfir general tarafından bir Hava Müsteşarı, Genel Kurmay Hava önümüzdeki 18 inci senelik kongresin- de Stalin, Amerika Cümhurreisi Ruz- velt'in son beyanatına mümasil bir be- yanatta bulunarak, dünya sulhünü ko- rumak için Sovyet Rusyanın da harb etmeğe hazır olduğunu bildirecektir, Maahaza Stalinin, böyle bir beya - nat yapmadan evvel, Rusyaya karşı bir taarruz vukuunda kendisine yar » dım edileceğine dâir demekrat dev - letlerden teminat istemesi muhtemel- dir. Amerika Moskovaya yeni elçi gönderiyor Moskova 25 (A.A.) — İyi haber alan membalardan öğrenildiğine göre, Ame rika Birleşik devletleri, yakında Mos- kovaya yeni bir büyük elçi tayin ede- cektir. Sanıldığına göre, 1938 Hazi - ranınındanberi açık olan Moskova bü yük eiç'liğine, şimdiye kadar Peru'da büyük elçi bulunan Steinhart gelecek jtir. Bir Alman tayyaresi 10 kişi ile birlikte Axdenizde kayboldu Londra, 25 — Dün akşam altı yolcu ve dört mürettebatı ile Balear #dalarından Ceneveye hareket etmiş olan bir Alman İtayyaresinden henüz haber alınamamı; tır. Tayyarenin Akdenizde - parçalandığı anlaşılmıştar. Tayyarade bulunan yolcu ve mürette- batın hüviyetile tayyarenin askeri olup olmadığı gizli tutulmaktadır. Türk - Alman Ticareti Berlin, 25 (A.A.) — «Anadolu ajansı- nın hususi muhabiri bildiriyor» Alman. yada Türk Ticaret Odasınm bu yılkı ge- nel toplantısı Türkive Cümhuriyeti Ber- in büyük elçisi Hamdi Arpağın riyaseti altında Türk ve Alman azalarmın iştira. kile bugün yapılmıştır. Odanın yıllık ra. söylendiği üzere, Türkiye « Al- manya ticareti 1938 de 280 milyon mark gibi büyük bir yeküna varmıştır. Bun- dan 125 milyonu Almanyaya, 135 milyo. nu da Almanyanın Türkiyeye ihracatını teşkil eylemektedir. Peşte elçimizNzib Horty şerefine ziyaf't verdi Budapeşte, 25 (A.A) — Macar Telgraf ajansı bildiriyor: Türkiye orta elçisi B, Behiç Ergin bu akşam Naib Prens Heriy | — beyan Horty şereflerine bir dine ver miştir. Dinede niyabet hususi kalem mü. dürü M. Unay ile haricıye nazırı Kont Csaky, eski başvekli Kont Betlen, Gene. ral Tanczeos, eski nazırlardan Cönsetlle- no, meclis reisi Kont Szeşenyi, Belçika ve Yunanistan orta elçileri ve diğer şah- siyetler de hazır bulunmuştur. Siyasal Bilgiler ( Okulu talebsi Berlinde Berlin, 25 (AA) — Profesör Selen ve müşaviri, Muhafız alayı ve merkez ko-| Ballanın riyasetinde buraya gelmiş olan gn vt Nesbitt bu sabah Muhafız alaymın| atanları, İngiliz sefareti hava ve deniz Ankara Siyasal Bilgiler okulu talebesin- şısı |den kırk talebe, sekiz gündenberi yaban- cı akademile ofis memurlarının delâleti- Aziz hazır bulunmuşlardır. Sare öğ le Berlinin yüksek mekteblerini ve mü- leden sorıra Orman Çiftliği ve barajı gez-| lerini gezmektedir. Bugün, Alman Si- miştir. Bu akşam Şehir lokantasında Mi-| yasal Bilgiler okulu muslim ve talebele- verilmiş ve bu ziyafetle Milli Müdafaa| tertib edilecektir, koktey parti) rinin huzür'le umum! harb ölüleri abi- desine giderek bir çelenk koymuşlardır. den kerkabileceğine nasıl inanılabilir? Mazide korkunun ne olduğunu bilmi- yordum. Onun ne olduğunu bilseydim, kendimden utanır ve kendimi Alman mi). letinin Führerliğine lâyık görmezdim. Bizi tehdidle yıldıramıyacaklardır. Fakat bu adamlar bir gün milletleri harbe sü- rüklemeğe muvaffak olurlarsa, biz bo- yun eğmiyeceğiz. 1918 senesi Almanya tarihinde hiçbir zaman tekerrür etmiye- cektir.» Akdenizde bir har ihtimaline karşı ingiltere yeni hir kanal açecak Londra 25 (AA) — İyi haber alan mah- feller, İngiltöre hükümeti tarafından takib edilen Filistin siyasetinin o İmparatorluğun müdafaası mülâharalarına müstenid oldu- ğunu beyan etmektedirler. İngiltere, filha- kika Akdenizde bir harb zuhurunda Süveyş kanalının tahrib edilmesi veya abluka altı na alınmaz ihtimalini derpiş ederek bunun yerine Ikinci bir kanal vücvde getirmek is - temektedir. Bu ikinci kanal Erden orası ve Lut de - nizinden geçerek Kızıldenizde kâln Akaba- yı Filistin sahiline bağlayacaktır. Akaba, Mavetayirrden'e ald ufak bir balıkçı ilma- nıdır, Fakat bu limanda bir deniz üsse ve bir deniz tayyaveleri üssü vücude getirmek ka - bildir. Söylendiğine göre İngfitere, Musul - Medine demiryolunu uratmak ve ptrol boru larımn tahribi halinde petrol fhiyaçları - ni temin etmek maksadile doğrudan doğ- ruya Mann ile Akaba arasında Dir demir - yolu inşasını derpiş eylemekbedir. Bu projeler, eksperler tarafından tetkik edilmiştir. ey g9 ". Filistin konferansı kat'i hir safhaya girdi Londra 25 (A.A.) — Daily Herald gazetesinin diplomatik muhabiri Prens Faysal'ın Çemberlayn'e İtmissuud'un. şahsi bir mektubunu tevdi ettiğini yaz maktadır. Prens, müzakereler kat'i bir safha - ya girdiği takdirde mürsiline verilmesi için talimat almıştı. Muhteviyatı tabi- atile mektum tutulan bu mektub, zan nedildiğine göre, İngiltere Kralı #le Başvekiline sulh lehinde şahsf ve doğ. rudan doğruya yapılan bir daveti ihti- va etmektedir. Başvekil Prense babasına teşekkür etmesini söylemiş ve Kralın Filistin meselesinin halli için yaptığı teklifi dikkatle tetkik edeceğini videtmistir. Sabaltan sabaha: hazırlıklara başlamıştır. Bu ihtiyacı lügat» olmaktan ileri gidemiyeceği sil ki tayyare yerime aldığımız uçak olduğu halde tutunamadıysa böyle yabancı kelimeler yerleştiği gibi yeni yan diline de bir yarım sütuna sığmayacak kadar tığımız bu dile temiz bir istikamet mahfuz hakkımızdır. fak oldu. Şu noktaya ehemmiyetle işaret etmek lâzımdır ki dünyanın nazik bir durumda olduğunu teslim eden ve faşist devletlerin demokrat memleketlere kan. şı busumetlerini hergün bir parça daha artırdıklarını iddia eden amele partisi, anlaşılmaz bir inad ile İngiliz hüküme- tinin teslihat !çin istediği tahsisatı azalte maya çalışmış ve akla hayale gelmedik müşkülât çıkarmıştır. Bundan şu anla. şılıyor ki İngiliz amele partisi ne yaptı- gını bilmiyen bir teşekküldür. Çemberlayn hükümeti ise Avam Ka- marasında, kâfi kuvvette bir ekseriyete sahib bulunmakta devam ediyor. Mas- mafih bu tahsısatı kolaylıkla istihsal e- den İngiliz başvekili, gerek mevcud İn- giliz kuvvetlerinin teslihatına ve gerek iaşesine lâzım gelen paraları bulmakta devam etmenin bir gün gelip adete im- kânsız bir hale geleb'leceğine işaret et. miştir ki, bu da, silâhlanma yarışının ne derece külfetli olduğunu gösterir. Mister Çemberlaynin bu - sözleri söylemekten maksadı şudur ki bu yarış bu şeklile de- vam edecek olursa bütün dünyayı icti- nabı gayri kabil bir iflâsa sürükliyecek» tir. Mister Çemberlaynin kanaatine gö“ re İngilizler, bir taarruz için değil, ica- bında kendilerini müdafaa etmek için sis (lâhlanıyorlar. Demek k' taarruz mak- i sadile silâhlanan milletlerin masraf, da- İha ezicidir. İngiliz Oimparstorluğunun ' bütçesi, nisbeten mahdud bir masrafa ta- hammül edemezse, diğerlerinin haydi haydi edemez. Şu halde, ortada bir an- laşamamızlık mevcuddur. Birçok fel. ketlerin mevlüdü ise bu nevi anlaşama- mazlıklar olduğu için bu hale bir çare a- ramak ve behemehal bulmak lâzımdır. Bu maksadla bir beynemilel konferans mı toplamak lâzımdır? İngiltere böyle bir toplantı için fikirlerin kâfi derecede olgunlaştığım görecek olsa, ilk adımı af- makta tereddüd etmiyecektir. Halbuki akamete uğrıyacak bövle bir toplantıyı toplanmaya çağırmamak daha mürecsah sayıldığı içindir ki İngiliz başvekili ken» dini tereddildden kurtaramıyor. Maamafih İngilterenin bütün emeli, şimdi muhtelif milletlerin askeri kuvvet. leri arasında bir nevi müvazene hâsıi ok duğu için, bu yarışı bir an evvel durdun. maktır. Fakat bu konferanstan evvel #i- yasi ve fikri vaziyetin böyle bir feragaf Için daha evvel hazırlanması lâzım geli- yor. Büyük devletlerden bir kısmı ara- sında gizli olarak cereyan eden müzake- relerin bir sebebi ve esas mevzuu da bü- dur, — Selim Ragı Emeç Türk lügati Genç Maarif Vekilimiz Hasan Âli Türk Lügatinin meydana çıkması için “zamanında takdir eden çalışkan maarif cimizin mühim ve mes'uliyetli bir işe giriştiğine şüphe yoktur. Meydana çı - kacak Türk Lügatinin bütün itinalara rağmen Türk dili iç'n ancak bir «İlk de muhakkaktır. Çünkü yeni Türk harf. lerinin bünyesine göre Türkçenin kadrosuna giren, öz yerli oOve tam ya - bancı bir çok kelimeleri şimdiden kendimize maletmek imkânı yoktur. Bay, bayan gibi şivemize ve yazımızın Âhengine bir türlü ısınamıyan Türkçe ke- limelerle ayni kabiliyetsizliği gösteren meselâ general gibi ecnebi kelime » lerin Türkçe hamuru içinde zamanla kaynayacakları iddia edilemez. Na» kelimesi, tam Türkçe ve daha az heceli bir çırpıda sana ma! edilmek istenen arasında do şivemize kaynamayanlar pek çoktur. Halbuki meselâ pilot gibi gardöfren gibi, silo gibi kelimeler halk dilinde ısınmıştır. Sayması ve münakaşas, böyle geniş olan bu kelimelerden hangilerinin konuşma ve yazma şivemizin ahengine uyabileceklerini, hangilerinin derhal ıskartaya çıkarılacaklarını kestirip atacak heyet herhalde mes'uliyeti; bir işe giriştiğini takdir eder. Hergün kafamızda ve kalemimizde pPişirmeğe çalış - çizecek yegâne hâkim unsur zamandın Onun için yeni Türk Lügatinin zamanla ıslah edilecek bir eser olacağını tah» min ediyorum. Herhalde teşebbüs kıymetlidir. Takdir vazifemiz, tenkid de Bürhan Cahit !