15 Haziran 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

15 HAZIRAN SAYISI 6 KURUŞ BUGUN 16 SAYFA ISTANBUL KA YA YAi FENERBAHÇELİLERİN ÇAT TELEFON | SAYI: 54 — 3357 Onbirinci YIL SAHİB ve BAŞMUHARRİRİ Mahmud SOYDAN tdi Müdü matbam : 24310 318 Yarı işleri: 24810 Kamutay Dün Yaz Tatiline Karar Verdi UGÜN Peyami Safanm “"İstanbal Orhan Selimin “Ken- mle konuştum” fek- — $Şehir haberleri, ayda dün onaylanan Demiryolu &; f verimleri olük soluğa” ( Büncüde: M incide 12 inc 13 üncüdez yazılar — emicin kome hi bilgiler. Müncüde: Habeşistanda Mussolininin uğraşacağı tiplerden ikisi Yalnız Iç Pazarla Ekonomi Davamızı Başaramayız! enin başarmak li Derleme ve yükselme elişmeğe ve geniş- odlar: seçen bir deve momiye doğru gidemez. Ekoaomi tari açıkça gösteriyor ki, gelişme halinde olan, ilerleyen, Yüküeler uluzlar için ihracat çok de- fazlam” bu gibi ulusların dynamigue ususiyetleridir. Ekonomik realiteleri şuurla kavra- Mış olanların bu tarihsel durumu ih- TMal etmelerine imkân yoktur. Ihracatım gerilemesi, yurdumuzda her vakit genel bir darlık doğurur. Ekonomsal hayatta derhal bir âhenk- #izlik başlar. bunon içindir ki ihracatımızın Yurdumuzda özel bir önemi vardır: ÖDEME VE HESAP DENKLI - LiĞI BAKIMINDAN : İhracat Türk ödeme ve hesap denk- İğinin biricik elemanıdır. Ö ge: Vadeli ithalâtın ödenmemiş t açık kalır, Yeni siparişleri Beçilirse, yapıcılık ve ku Teketi duraklar, Kıstct tedbirlerle it- halât hacmi büsbütün daraltıldıkça Ulusal ekonomide durgunluk artar. Ayrıca şurasını gözönünde tutma ki dış ülkelerde yegâne ödeme Yasıtamız Türkmalıdır. Türk ödeme ve hesap denkliğinin tmniyeti ve ilerisi büyük mikyasta ihracatm genişlemesine, liman hare- ketlerimizin artmasına bağlıdır. Şüphesiz ki Türk ekonomi faali- Yeti yalnız «iç pazar» a, (ulusal en- düstri) nin çalışmasına bağlana - sal endüstri hareketi gerçek- © ödeme ve hesap denkliğimiz devamlı karakter kazanacaktır. Fakat İhracat gerilerse, fabrikalarımızın iş- letmesi de zorlu çığıra girmiş olur. Çiltçi yı RBüdü bu mevzüda esas rolü oynar. İşte bu sebepler dolayısiledir ki ödeme denkliliğini temin edecek u: Surlar arasında ve ulusal endüstrinin Yafır sıra daima genişleyici bir seyir ollayan Hep Tü: k Zenlerimizi dış ülkelerden tedarik e- ceğiz. Yine Türk malı vererek ba- Yındırlık malzemermizi dışardan getir- tebileceğiz. Finansal taahhütlerimizi Türk ma- h vererek ödeyeceğiz. Önemli diğer irçok ihtiyaçlarınızı yine Türk malı Batarak edinebileceğiz. TURK PARASINI BAKIMINDAN : , İhracatımız. ulusal bir zarurettir. Üksek altım kuvertür nisbeti, emis- Yön bankalarının klâsik politikası ne kadar sarsılmaz bir taassupla tatbik e edilsin, hiç bir ulusal Püra hasta ve dermansız bir ekonominin tazyikine Ayanamaz. Son denemeler bu KORUMA Roktayı şüphe götürmez şekilde mey- | Na çıkarmıştır. BÜTÇE DENKLİĞİ BAKIMIN - DAN ; Yepyeni bir güdümlü ekonomi dü- zeni kurmaya çalışan bir ülkede, BÜUTÇE MEVZUU şüphesiz ki bi ci plânda gelir. Herhangi bir kurucu ve yapıcı ekonoı ın gerçekleş- tirmek gartı bi meselesine da- yanır. Bütçe a z bugün dev- İetçilik prensiplerimizle çerçevelen - aırdün gelirini kendi randımanı ile birlikte yükselten devlet bütçemi- zin beslendiği kaynaklar hangileridir? TARIM (ziraat) 'TECİM (ticaret) ENDUSTRI (sanayi) TAŞIMA (nakliyat) ihracat gelir. Pratik her vasitaya bâş- vurarak ihracat faaliyetimizi artıra - cak, limanlarımızı harekete getirecek bir ekonomi politikası, geniş endüstri hareketimizin yanı sera bütçemizi bes- liyecek en esaslır tetbirdir. Bütçenin yalnız “denk” olması bir ulusa refah ge- tirmez. Ancak yapıcı, ku- rucu bir kudrete sahip o- lan varlıklr bütçelerin denkoluşundadeğervemi- nâ vardır. Parti programımızın rakamla ifa- desi olan bütçeye bu kudreti verecek unsurların başında “ihracatımız” ge- lir. 1Ç PAZAR BAKIMINDAN : İç pazar bakımından da ihracatımız için ne kadar çalışsak azdır. Görüşü- Müze göre canlı, geniş bir ihracat h: reketi olmadan Türkiyemizde iç pa « zar nomal, devamlı bir gelişmeye eri- şemez. in ilerleyişine engel- dir. Çünkü bu ulusal devrim siyasası yapıcı, kurucu bir karakter taş: buki yapıcı bir program yalnız iç pa- zarla başarılamaz. Bu inançladır ki hem ihracatımızın korunmasını, hem de iç pazar'ın harekete getirilmesini, ulusal endüstrimizin kurulmasını bir arada başarılacak işler diye alıyoruz. Bu konuda önemli bir noktaya da- ha ilişmek isteriz: Şimdiye kadar ihraç ettiğimiz gıda maddelerimizin hepsini, bilhassa üzümü, inciri, fın. dığı, iç pazar'da harcamak müm. kün değil midir? Bu sonunca varmak nüifusumuzun artınasına, halkımızm — muayyen bir yâşayış ve refah seviyesine erişmesi- ne bağlıdır. Bugün için elimizdeki it- halât imkânlarını kullanarak bu mah- sullerimizi değeri fiatlarla dış piyasa- larda sürmek lâzımdır. Endüstriye ilk madde hazırlayan tarım faaliyeti (Cultures indüstrisi » les) çifçi yığınlarımıza kazanç kay- nağı teşkil etmekle beraber ihracatın gerilemesinden doğacak mahzurları ortadan kaldıramaz. Görülüyor ki, çalışkan çifçi yığın « larımızın gelirini artırmak, soysal ge. viyesini yükseltmek, maddi relahları- n çoğaltmak içi lere hem “iç pa- zar”, hem “dış pazar” gerektir. e ULUSAL DÜZENLERİ KUR- MAK, ULUSAL “EMNİYETİ" KORU - YACAK ARAÇLARI EDİNMEK, ULUSAL EKONOMİYE HAYAT VERMEK... - Bütütn bunlarla birlikte BUTÇEYI | tesinin Romaya gönderdiği Mussolini Habeş İşini Anlatıyor Paris, 14 (A.A.) — Exelsior gaze- Aytarı - man sorularına cevap olarak Mussoli- ni, demitşir ki “Habeşistan işleri lojik bir sonuca varacaktır. İtalya, kendi mukaddera - tına kendi egemendir. — Sınırlarımıza karşı yapılan Hötlem Çtehdit) başlan- da değil, fakat büyüme devresin unun içindir ki, İtalyan - Ha- ileri sorumunu en açık ve en radikal bir şekilde ortaya atıyoruz.,, Mussolini, şunları ulamışt: ua Vacanaiya muvwelli iki tur. Roma andlaşmaları, bu iki değir. beş Mussolini Habeşistana giden askeri teftiş ediyor suri harp sonu İlgilerini yeni bir şek- le soktuktan başka, ülkelerimiz ara- sında daha sıkı bir çalışma birliğinin temellerini atmıştır. Her zaman nik- bin olmalr ve olmak istemelidir. (Habeş meselesine ait tazla tafsilât beşinci sayfamızdadır.)| Temyiz Ankaraya Geçiyor Ankara, 14 (Hususi mühabiri: den) — Mahkemelerin 20 Temmuz- dan 5 Eylüle kadar sürecek olan yaz tatili esnasında , Temyiz mahkemesi Ankaraya nakledilmiş bulunacak ve beş Eylülde mahkeme - burada çalış- mağa başlayacaktır. ——— ——— DENK TUTMAK... Böyle zorlu bir amaca erişmek için çalışılırken “ihracat” büyük bir var- lık ve kuvvet kaynağıdır. Güdümlü, plânkı, kontrollü ekano- mimizin uyanık idaresi ihracat- çılarmızla el birliği yapa- rak bu kaynağı korumağa muvaflak olacaktır Kamâlist devrim, aldatıcı, günlük metodlâr peşinde değildir. Davası çe- tin ve yüksek olanın çalışma tarzı da çetin ve rasyonel olmak gerektir. SAMİ &* Macaristan Kral istiyor ÇANADOLU AJANSI BILDIRIYOR) Peşte, 14 Gömböş, parlâmentoda çok bir söylevinde demiştir ki car tahtında, ilk ödevi Macar menfaatlarına hizmet etmek olan ulu- sal bir Kral görmek istiyorum.,, Bundan sonra Gömböş, Arpadlar ailesinden gelen bir namzedi görönün de tuttuğunu, fakat krallığın geri ge- tirilmesi meselesinin ancak diğer u - luslarla yapılacak bir anlaşma ile ko- tarılabileceğini ilâve etmiştir. Arpadlar ailesinden gelen Prens Habsburg ailesinin Macar kolu üyesi ulunan Archiduc Albercht de Habs- burg'di Gömbüş. kendisinin özel dostu bu- lunan bu zatın birkaç sene evvel aday lığını arkalamıştı. Ulusal bir Kral adaylığının küçük andlaşmada Avusturya tahtını isteyen | Otto'nun adaylığından daha az bir ay rış göreceği sanılmaktadır. Çünkü Habsburg ailesinden gelen Otto'nun Avusturya ile Macaristanı birleştir - mek ve eski Avusturya - Macaristan topraklarını geri almak — istemesi mümkündür. Archiduc Albercht, dün Gömböş ile uzun uzadıya görüşmüş- tür. Terfi Edecek Hâkimler (HUSUSİ MUHABİRİMİZİN TELEFONU) Anakra, 14 Yakimlerden muvailakiyetle- | rine göre terfie değeri olanları nı seçecek Adliye Ayırma Ko - misyonu önümüzdeki ay başın - da toplanacaktır. Komisyon, ter fie değerli gördüklerini sıra nu- marolu bir cetvel halinde hazır- lryacak, ve terfiler sıra ile bu cet vele göre yapılacaktır. Ayırma Komisyonunun çalışmasına esas olmak üzere Tüze Bakanliğın - dan ve Temyiz Mahkemesin - den teşkil edilen bir büro, hâ - kimlerin gördükleri davalardan kaçının temyizce nakz ve kaçı - nn tasdik edilmis olduğunu ve muayyen müddetler zarfında karara bağlanan, davaların ade- dini tesbit etmektedir. Buğday fiyatı Dün Yükseldi Şehrimizde buğday piyasası yük - selmekte devam ediyor. Evvelki gün 6 kuruş on paradan yapılan yumuşak buğday satışları dün 6 kuruş 11 para | ya yükselmiştir. Sert buğday fiyat- İarı da 5 kuruştan 5,5 kuruşa çıkmış- tır. Buğday piyasası yükselmeğe baş- | hıyalıdan beri görülen fiyat farkı iki kurusa yaklaşmıştır. Istanbul dün yalnız Bekâr köyün- den 45 ton buğday gelmiştir ki, bu mikdar şehrimize yapılan günlük sev- kiyatın birkaç misli aşağısındadır. Ziraat Bankası buğday satışlarına dün de girmemiş, karş sabit kalmasına imkân verecek n bir teşekkül bulunmayışın deye çalışan bazı buğday tacirleri de spekülüâsyon yapmağa kalkışmışlar - dır, Piyasa ile ilişikli olanlar, banka- bir an evvel buğday satışma geç- mesini, bu suretle gerek spekülâsyo- na, gerek bazr tecimenlerin zarar et- Mesine meydan verilmiyeceğini öne sürmektedirler. Dün geç vakit Anadolunun bakım- sızlıktan şikâyet edilen bazı mmtaka- larından gelen hâberler, bütün endi - şeleri giderecek yağmurların başladı- ğinı göstermektedir. sta Aydın muhabirimizin gönderdiği telgraf haberi şudur: Aydın, 14 (Hususi mubabirimiz bil diriyor) — Tlimizin birçok yerlerine faydalı yağmurlar yağmaya başlamış- tır. Aydın içine bir &aat kadar, reç- berlerin gölleme dedikleri şiddetli yağmur düşmüştür. Faydak yağmur- lar, köylüyü çok sevindirmiştir. Mah- sul vaziyeti düzelmeğe başlamış, ku- raklık endişesi ortadan kalkmıştır, KAMUTAY Saylavlarımız Anakra, 14 Kamutay bugün üç defa top- landrktan sonra yaz tatiline ka- rar'verdi ve dağıldı. Saat yediyi yirmi geçe Abdül halik'in Başkanlığında yapılan üçüncü toplantıda, buğday ka - nununa bir fıkra ilâvesi lâyihası kabul edildi, Bu fıkraya göre, | makarna ve bisküvilere maktu- |an yıllık bir. vergi tarhetmek | için Finans Bakanına salâhiyet verildi, Bu kanundan sonra posta, tel graf ve telefon teşkilât kanunu- nun müzakeresine geçildi, marl- deler olduğu gibi kabul edildi. Müteakiben esas teşkilât ka« nunu mucibince, — saylavların memleketi dolaşmaları ve din « lenmeleri için, Kamutayın birin citeşrinin birinci günü toplan « mak üzere tatil yapması hakkın da Recep Pekerin verdiği takrir Saffet Arıkan a— Almanyada Rensdorf'taki büyük mühimmat fabrikasında henüz sebebi | anlaşılmıyan müthiş bir infilâk ol- | muştur. Dün geç vakte kadar şehri- mize gelen haberlere göre, bu patla- ma neticesinde ölenler 1000 ile 1500 arasında tahmin edilmektedir. Patla- maların fabrikanın bütün emniyet ter KAPANDI Dün Bir Çok Önemli Lâyıhalar Onaylandı İlk T. eşrı'r;a'e Toplanmak Üzere Dağıldılar (HUSUSİ MUHABİRİMİZİN TELGRAFI) Kamutayı söylevile kapatan Başkan A. RENDA andı. Bunun üzerine Başkan Abdül halik kısa bir söylevde bışlandu. Dedi ki: — Hepinizin sağlıkla gidip gelmenizi dilerim. Menileket i « çinde dolaşırken, gördüklerini » ze, tanıdıklarınıza hava tehlike- sini anlatmanızı ve hava teh » likesini bilen üye kaydolunma- ları için teşvikte bulunmanızı dilerken, hepinize iyi seyahat « ler temenni ederim. Sırrt İçöz (Yozgat) — Ata- e saygılar, (Tik iki celsenin tatsilâtı 3 ün- cü sayfada.| 1500 KiŞi ÖLDÜ. Almanyada Bir Mühimmat Fabrikasında infilâk A Ş tibatına rağmen, bölmelerden bölmes' lere geçtiği anlaşılmaktadır. Bu patlama hâdisesi yalnız —Al- manyada değil, bütün Avrupada he- yecan ve alâka uyandırmıştır. (Facia — hakkında dün ajansın m'.xı malümat beşinci sayıfamızda-