May 2, 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

esans ? HERGÜN BİR FIKRA Mumnit Bazı Mmsanlar vardır: Arkalarından, içerisine tohum halinde düşen fi- kirleri, kelimecikleri baş döndürücü, bir süratle inkişaf ettiren "lık bir hava sürliklerler, Bu havaya sığınan her tohum yeşerir boy atar, iyi veya kötü meyve verir. Yahut ta hiçbir şey vermez. Yarısmı yaradanm onlara zahmetsi zce bağışladığı, öteki yarısmı bizzat kendilerinin yarattığı, havayı bu “bazı, İnsanlar trene atladıkları gibi Si- vasa, vapura bindikleri gibi Karadenizin ufak bir kasabasma götürürler, Onlarm gitmesile gölgelerinde yer alanlarm çil yavrusu gibi dağıldıkları içlerinde gidenin yerini tutacak birisi türemisse onun etrafında toplana- rak yine ayni havayı gözetmeğe çalış Ben bizde bu “bazı odamlarm,, yok ciyim, Bizde: — Muhit yok ki, monşer, Burada hi tıkları görünür. luğa kadar inen azlığından şikâyet- içbir sey yapılmaz. diyerek Avrupadan döndüğü zaman sudan çıkmış balığa dönen san'at kârların bu çeşit adamları arayıp bu lamadıklarını sanıyorum, Paris bugün bütün dünyadaki san'at hareketlerine payitaht oluşunu müzelerinden, operalarından, İlâ..larından ziyade, arkalarından en ufak bir tesirle büyük san'at hareketlerine gebe kalacak kadar hassas bir hava sürükliyen “bazı insanlar, : mebzulen yetiştirmiş olmasına borçludur. BEDRİ RAHMİ "Halk cephesi" Fransanın saylav seçiminde vazi - yet halk cephesi lehine görünmekte - dir. “Halk cephesi,, komünist, radi- kal - sosyalist ve sosyalisiteri da getirdikleri birliktir. Fransa Başbakanı Saro halk cephe sini şöyle tavsif etmiş: — Komünistler halk cephesinin motörü, radikal - sosyalistler de fre- »idir. — Ya sosyalistler? — Onlar da tekerlekleri. Eninde sonunda araba onların üstünde yu- varlanacak, vücu- Teminat Bir Fransız gazetesi anlatıyor: Bundan evvelki seçimlerde saylav Mamzetlerinin, bir kısım seçicileri para ile satınaldıkları vaki olmuş. — şimdi de oluyor mu, olmuyor mu, gazete ondan bahsetmiyor - İşte seçicilerden bazılarının para De satınalındığı devirde saylav nam- zedi seçicye vereceği miktar bank- yırtıp verirmiş ve şayet seçici Ikinci turda yan çizme- yip de namzet, saylav seçilirse, o za- man banknotlarının öteki yarısını da alırmış. Bu usul, bizde biribirine güvene- miyenlerin ortaklaşa aldıkları tay - yare piyanko biletini ortasından bö- İp yarı yarıya muhafaza etmeleri- ne benzemiyor mu? Kakao Garip bir hikâyedir: Renin işgali olur, olamaz derken şimdi bunu bi- raktılar da Almanlara müstemleke vermek işini düşünüyorlar. Dünkü telgraflar arasında İngilterenin, Al- manyaya, eski müstemlekelerinden Afrika şarkında ve Nijerya ile Kot dö 1'Or yakınındaki kısmı vermeğe muvafakat edebileceği bildiriliyor - du. Orada yetişen meyveleri Alman- yaya ithal etmek suretiyle Alman - yanm oradaki yerlileri de hükmü al- tma alabilmesi kabil olacakmış. Almanyaya iadesine muvafakat edilebileceği söylenen bu yerler eski Alman müstemlekelerinin gerek nü- fus ve gerek verim itibariyle en ha- yırsızı olduğunu söylüyorlar. Orada nüfus olarak vahşi on iki milyon zen- ci vardır ve meyve olarak da bol ka- kao yetişir. Böyle bir müstemlekenin çikolata memleketi olan İsviçreye verilmesi daha doğru olmaz mt dersiniz? Zararsız tayyare muharebesi İngiltere kupası finalinin havadis- leri son İngiltere gazeteleriyle geldi. Bunlardan bazı dikkate değerlerini okuyucularımıza nakledeceğiz. i İngiltere federasyonu, kupa finali maçmın resimlerini çekmek hakkını bir şirkete satmış. Bunun için de başka şirketlerin havadan tayyare- lerle resim alabilmelerini menetmek zere mahkemeye müracaat edilmiş. Fakat mahkeme, inhisar hakkmın yalnız stadyum içine münhasır bu - lunduğu ve kanunen tahdit edilmiş mesafeden aşağısına İnmemek şarti- le stadyumun Üstünde dolaşacak tayyarelere bir şey yapılamıyacağı kararmı vermiş. Bunu haber slan birkaç büyük şir- ketin tam yirmi beş Oto - jir tayya- resi, maç esmasmda, adeta biribirle- riyle mücadele ederek, kâh alta ine- rek, kâh Üste çıkarak zararsız bir muharebe yapmışlar ve birçok re - simler almışlar. 93.000 İngiltere kupa finalinin oynandığı Wembley stadı 93000 kişi alır. Her | | l Os Bilginizi Yoklayınız Sorular — Boris Godunof kimdir? — Cemali mushafın etfali eşki çeş- mim ey dilber, Okurlar mektebi aşkında daim su gibi ezber beyti kimindir? — Gütenbergin ağaçtan levhalar ve müteharrik harfler O hakkederek ilk Ineili bastığı zaman bu işte orta- ğı kimdi? — Kanuni Süleyman kimin için fevkalâde olarak beşinci vezirlik ih- das etti? — Kameatka yarımadasında sön - müş, sönmemiş kaç volkan vardır? Dünkü soruların cevapları 8 — Kabahat ölende mi, öldürende i,, sözü nereden çıkmıştır? C — Şair Kabuli'nin: Şahım suç öldürende değildir ölende- dir mısramdan, $ — "İspanyanın Mikel Ancelosu,, denilen adom kimdir? C — 1601 'de'doğun 1667 de ölen İspanyanın en meşhur ressamı Alon- 70 Kano. 8 — Osmanlı devletinin ük şeyhü- Tislâmı kimdir? C — Şemseddin Mehmet Fenari, S5 — Valter Forst kimdir? C — İsviçreye istiklâl kazandı - ranlardan biri olup o meşhur Giyom Tel'in kaymbabasıdır. 8 — Farabinin eserleri kaç tane- dir? C — Yüz on yedi tane ki bunlar- dan “Kitabı filhitabe,, yirmi cilttir. IR Y N sene maça gitmek istiyenlerin sayı- sı bundan çok fazla olduğu için fi- nalde her sene seyirci adedi aynidir 93.000. Bu sene bilet almak için talip olan lar 200.000 kişidir. Bunlardan ancak 93.000 kişiye bilet verilebildiği için hasılat 25,000 ingiliz lirası, yani pa- ramızla 155 bin lira tutmuştur. De- mek ki 200.000 kişinin girebileceği bir stat mevcut olsa hasılat 330.000 İlira tutacak. Müthiş değil mi? i Kaptanın vehmi , Kupa finali maçından evvel Arse- nal ve Şefildin menecerleri ile iki kaptan kaleyi kim alacak diye şaka- dan para atmışlar ve Şefild kazan- mış. Şefild kaptan: “tabii ben rüzgü- rı beraberime alirım,, demiş. Maçta parayı Arsenal kazanmış ve biraz vesveseli olan Arsenal kaptanı Alee Ceyms, şakddan para attıkları zaman kendisine düşen kaleyi almaz sa uğursuz gelir vehmiyle rüzgâra karşı olan kaleyi almış. Tik devreyi rüzgâra karşı oynıyan Arsenal işi tehlikesiz atlatınca bu iş hayırlı olmuş sayılabilir. Hafriyat ilerliyor Sultanahmet hafriyatımda meyda- | na çıkarılan tarihi kemerin eski Bi- zans saraylarından birine ait olduğu tahmin edilmektedir. Ayasofyaya doğru yapılmakta olan hafriyat ko- lundaki çalışmalar şimdilik durdurul muştur. Hafriyat işlerinde Bakstere yardım eden Mimar Robert, kazı ye- rinin esas hatlarmı çizmiş ve plânı hazırlamıştır. Hafriyat, bu plâna gö- re Birinelteşrin sonlarına kadar de- vam edecektir. Telefon i Yıllık toplantıda bir çok münakaşalar oldu Eski Telefon Şirketi hissedarları senelik Adi toplantısnı yapmıştır. "Toplantıda, 934 - 935 seneleri bilân- çolarile idare meclisi raporu, kâr ve zarar hesapları okunmuştur. İçtima- da hükümet namma Nafia Vekâleti mümessili Namık Cemal ve Emin bulunmuşlardır. Hükümet mümessil leri, altın mikyasmın 6sas tutulması dolayısile evvelce ileri sürdükleri ih- İtirazi kayıtları tekrar etmişlerdir. Buna sebep, hesapların şeklen Türk parasına göre yapılmakla beraber yine altın değerine istinat ettirilme- sidir. Şirket raporunun ileri sürülen zarar iddlası, hararetle müngkaşa e- dil ir. Hissedarlardan bazıları bu iddiayı tenkit ederek şirketin seneler den beri hissedarlarına tevzii lâzım gelen yüzde beş faizi vermediğini, vaziyetin bu parayı vermeğe müsait olduğunu, kâr ve zarar hesaplarında birtakım yanlışlıklar bulunduğunu ileri sürmüşlerdir. Münakaşalardan sonra hisseda, rın itirazlarını mu ila noktalar düzeltilmiş, hesaplar kabul olunarak idare meclisi ibraz edilmiştir. Ya- pılan seçimde, Sir Adam, Blok ve İs- mail Hakkı idare meclisi azalıklarma seçilmişlerdir. 1936 senesi için idare meclisi reisine 3000 lira, reis vekili- ne 2000, azalara 1000 ner lira ücret verilmesi kararlaştırılmıştır. Şirket mürakıpliklerine Reşit Saffet, Hasan | Sezai ve Madge tayin edilmişlerdir. İ Bilânço zarara kapatıldığından te mettü dağıtılmaması kararile içti- maa nihayet verilmiştir. Şirket heye- ti umumiyesi 26 Mayısta fevkalâde toplanarak işletme imtiyazmın hükü met tarafından satm almması hak- kındaki mukaveleyi tetkik ve tasvip | edecektir. Maarif Mayıs sonunda dersler kesilecek Bu yıl lise ve orta mekteplerde dersler 31 Mayısta kesilecek, Hazi- ranm sekizinde imtihanlara başlana- caktır. İmtihan talimatnamesinin son kısımları bugünlerde tebliğ edi- İlecektir. İlk mekteplere gelince, bu mekteplerde 1 Haziranda imtihan va pılâcak ve 12 de ikmal edilecektir.Ka naat notlarile vasatiler mekteplerin ders kesimleri arasmda verilecektir. * Maarif Veköletinden gelen bir tamime göre orta mektep muallimi olmak için imtihana girmek isteyen- ler vilâyete değil, Maarif müdürlüğü ne müracata edeceklerdir. * Hukuk fakültesinde ders şenele- rinin üçten dörde çıkarılması hak - kmdaki karar yakmda Maarif Vekü- letince tasdik edilecektir. Bu karar, İ yeni slmacak talebelere tatbik olu- İ nacaktır. * 1989 ders yılmdan itibaren Üni- İ versiteye ecnebi lisanı bilmiyen lise mezunları alınmaması hakkındaki karar dolayısile, orta mektep ve lise- İlerde ecnebi lisan tedrisatına çok e- | hemmiyet verilecektir. Haber aldığı- mıza göre, Maarif Vekâleti, orta mek tep ve liselerde ecnebi lisanmın iyi bir şekilde öğretilmesi imkânlarmı yeniden tetkik ettirmektedir. Ders yılı içinde muallim değiştiril. memesi ve metotlarla lisan öğretil- mesi kararlaşmıştrı. * Dün bahar bayramı olması mü- nasebetile bütün mektepler tatil e « dilmiştir. Mektepler bu sabah tekrar açılacaktır. Fevkalâde sınıfa ayrılan doktor yek Etibba odası İdare heyeti, önümüz deki salı günü toplanarak doktorla- rm tasnifi işiyle meşgul olacaktır. şubelerine | tir. Haber verildiğine göre, geçen yıl olduğu gibi, bu sene de fevkalâde #r- nıfa ayrılacak doktor yoktur. Oda, senede bin lira vergi verebilecek ka- zançta bir doktorun mevcut bulun- madığını katiyetle tesbit etmiştir. Tasnif işi bu ay sonuna kadar tama- men bitmiş olacaktır. Birinci #ınıfa ayrılan diş doktorları 14 ü bulmakta» dır. Feniks Şirket işlerini devre başladı Feniks dö Vien sigorta şirketinin (Istanbul mümessili, ikinci tiearet |mahkemesine mik; at ederek şirke- tin tasfiyesini talep etmiştir. Mahkeme, mümessilin verdiği isti- daya raptolünan vesalki tetkik ettik. ten sonra bazı noktaların tavzihi için | mümessilin malâmatına miracaata li zum görmüş ve bu karar kendisine bil dirilmiştir. Mümessil, birkaç güne ka- dar dinlenecektir. Fenike şirketi, İs- tanbuldaki portföyünü, sermayesi kendisine bağlı olan federal sigorta şirketine devretmeğe başlamıştır. Diğer taraftan Feniks sigorta gir- ketinin hesaplarını tetkik eden İkti - sat Vekâleti müfettişleri, hesaplarda gördükleri bazı yolsuzluklar hakkın - da bir rapor hazırlamışlardır. | Adliye Sarayı için hazırlıklar | Vilâyetin karşısmda yapılacak o - İlan yeni Adliye Sarayı inşaatına ya- kında başlanacaktır. İnşaat işinin ilk kısınını, bu sahada bulunan ve istim- lâk edilecek olan evler, dükkânlar ve polis üçüncü şube binasının yıkılma- | sı ve toprağın tesviyesi teşkil etmek tedir. Belediye, istimlâk işi için ha - sırlıklarını bitirmiştir. İstimlâke bu ay içinde başlanacaktır. Adliye sara- yının İnşası bir seneden fazla süre- cektir. Denizyolları Karadeniz hattı için yeni seferler konuyor İzyolları idaresi, Karadeniz için yapacak yenilikleri Ik tımat Vekâletine bildirmiştir. Hazırla nan proje, Vekâletçe gözden geçiril- mektedir. Proje tasdik edildiği tak- dirde posta tarifesinde değişiklikler olacaktır, Şimdiki tarifeye göre, İs- tanbuldan Karadenize haftada üç posta kalkmaktadır. Bunlardan pa- zar günü hareket eden vapur, Rize-| ye kadar bütün iskelelere uğramak- tadır. Yeni projede bu seferler ay- nen ipka edilmiştir. Ancak, haftada ki gün de Samsun ve Trabzon için ekspres postaları ihdası lüzumu gi rülmüştür. Tüccarları yakından alâ- kadar eden ekspres postaları, tüc- mr mallarının iskelelerde uzun man kalmamasını temin etmek baki- mından çok faydalı olacaktır. Satılacak vapurlar Denizyolları idaresi, Vapurculuk| şirketinden devren aldığı vapurlar- dan on birinin tamamen işe yaramaz halde oldukları anlaşıldığından #at- mağa karar vermiştir. Bunlardan Bü let ve Dumlupmar vapurları pazar- tesi günü satılacaktır. Bu gemiler - İden başka, Denizyollarnın eski ge- milerinden olan ve şimdi Haliçte bu- lunan Gülnihal vapuru da tamir ka- bul etmez halde bulunduğundan, bunun da satılması kararlaştırılmış- tar. Küçük Haberler | mam çu ge * Denizyollarınm ser baler — Denizyolları KİRİ yağ linde tahsil etmek üzere eğ talebenin bu hafta sonundf ceği bildirilmektedir. J * Yalovaya vapur seferki? idaresi Yalovaya mayısın sonra sabah akşam ikiş€” dırılacaktır. * Şirketi Hayriyenin yel si — Şirketi Hayriyeni? ak! rifeleri dünden itibaren tü mağa başlamıştır. Yeni bah ve akşam postaları # mıştır. Ayrıca pazar gü kum ve Sütlüceye seferle” “© tur. * Gülhanede bugünki Maltepe, Kuleli, Burs rini bitirmiş olan talel mektebine geçmeleri töl at 15 te Gülhane par tır. * Avcılar Çmarcığa Istanbul avcıları, Çimi bir avlanma tertip et bugün öğleden sonra hi Ta Çınarcığa gidecekleri arc any PE dir. * Viyana eğlence sz ne onuncu defa olarak ) yana eğlence haftalarm& yedinci günü başlanacak WE rinci gününe kadar süredi na eğlence haftasmda VİY tür ve içtimai hayatma gösterilecek, tiyatrolarda anacak, konserler veril telif spor eğlenceleri tertiP tir, Geçen seneki | Belediyenin geçen sene tecrübe mahiyetinde olarak tertip ettiği Bal- kan festivali, ilk olmasına rağmen ümit verici neticeler temin etmiştir. | Belediyenin bu festivalleri tertip et- İ mekten yegüne maksadı İstanbulu ecnebilere tanıtmak ve burasını ha- kiki bir sayfiye ve seyyah şehri hali- ne getirmektir. Filhakika Balkanla- İrm ve Avrupanın muhtelif yerlerin- den birçok alleler yazı geçirmek için I ya Nise, yahut Köstence ve civarma gitmektedirler. Belediye, birkaç sene üstüste tertip edilecek yaz eğlence- leri ile Nis veya Köstenceye gidecek ailelerden bir kısmmı buraya çekebi- leceğini düşünmüştür. Bu itibarla be lediye bu seneki festivali daha esaslı bir şekilde hazırlamağa ve daha vâ- si mikyasta eğlenceler tertip etmeğe karar vermiştir. Bu elimleden olmak Üzere geçen seneden alman tecrübe- leri de gözönünde bulundurarak bu yıl yapılacak olan festival hakkında münevverlerimizin fikirlerini almak muvafık görülmüştür. Belediye bu festivalleri şehirlilerin meselesi telâk ki ettiği cihetle şehir münevverlerin- den müntehap yüz kişi bugün dağcı- lk klübüne davet Sa- at 15 de yapılacak toplantıya vali ve belediye erkânr ile festival komitesi azaları da iştirak edecekler, bu sene- ki eğlenceler hakkında münakaşalar yapılarak halk mümessillerinin fay- dalı tavsiyelerinden istifade oluna- caktır. Belediye bu seneki eğlencele- re Balkan devletlerinden maada Or- ta Avrupa milletlerile Irak, Suriye gibi yakın şark milletlerinden de bi- rer heyet davet edecektir. Bunun i- çin bu seneki festival tam bir buçuk ay sürecek ve İstanbul “Eğlence se- Balkanlardan başka diğer birço memleketlerdende heyetler çağrılıy& ! l festival eğlencelerinden , Zonu” ismini slacaktır. Bu bir buçuk f aylık sezonda Adalar, Boğaz, Sundi- ye, Taksim bahçesi gibi şehrin en İ mutena yerlerinde muhtelif ve mü- tenddit eğlence ve ba...ar tertip olu- nacaktır, Bugünkü toplantıdan #on- ra sezon hazırlıklarına derhal başla- mak Üzere bir tâli komisyon, bir de müşavere kom''yonu seçilecektir. | Sezonu idare edecek olan esas komi- İte eğlencele: : Balkan, Orta Avrupa, Yakın Şark milletlerinden gelecek eğlence heyetlerinden başka bu mem leketler halkmdan bir kısmınn da buraya gelmesini temin için vâsi mik yasta propaganda yapacaktır. Belediye Şehir tenviratı takviye edilecek Belediye İstanbul tenviratı için bir proje hazırlamıştır. Elektrik şirketile de yapılan temas İneticesi kat'iyyet kesbeden bu proje - ye göre bu yıl umumi caddelerdeki ten virat takviye edilecek, henüz hiç lâmbası olmıyan veya az lâmbası bu- lunan sokaklara da lüzumu kadar lâm ba astırılacaktır. * Şehrimizde kuduz vak'aları yine görülmektedir. Dün de Divanyolunda bir köpek birisini ısırmıştır. Köpek yakalanmış ve kuduz olduğu anlaşıl- mıştır. Serseri köpeklerin toplanma- sı işine ehemmiyet verilecektir, Bu seneki festival bir buçuk y sürecek Ne Dersi İstanbul Posta Istanbul postahanesine iie riliş şekilinde dünyan b! fmda görülmemiş bir yenii” Halk mektubunu kutuya #' memleket itibarile kendisi der, Şehir dahili, Ankara, ya havalisi, Karadeniz fi zılmış yazıların altındaki ©“ cak oralara ait olan mekti İyahut öyle farzedilir. Halkım böyle bir tasnif Ted da bir faydu var malır? işlerile meşgul değiliz am3 de bir fayda olduğuna İse da değildir. Hattâ bunun da olabilir diye de düşü! Çünkü bu tasnif eğer den kontrol edilmiyorsâ ramaz, Herkes okur yazar nihayet yamlabilir de.. siri ruz ki, ba mektuplar İ6*! gözden geçirilip triyaj halkm tasnifi ke: kanaatile bu triyajı az dikkat sarfetmesi mi Bununla beraber biz bU rinde fazla durmıyacağı” ceğimiz cihet şudur: Bu muhtelif yazı da bir de (yabanc Malümdur ki, postaya olan yalnız yerli memleketimize birçok era te ve merkez postanesindi” tup göndermeyi kendine İf tedir. Bu adamlar erer ketler) yazısını nasıl ka yerlerde posta rık vardır, Birisi: mektup zete için, zaten bu bir kutu karşısmda bir ecnebi ne yapar? bir deliğe atarsa, mekidi”” gitmiyecek mi?.. Eğer: gidecekse bu tga! sum var?. Gitmiyecek$€» yeri cek? Onun için hiç değilse etiğine yala ar 0 Li Biz böyle düşünüyor!” Siz ne © yapanın Eğ a ve va 2 | “ “ ii der “e ve 1 1 1f Mi | —