10 Mayıs 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 4

| SASINAZN 4 No. 128 Sarayda ardı kesilmiyen müzakere dolayısile intizar Fakat, acaba bu (zat), kim olabilir di?.. Padişahım bu (zat) hakkında hir imada bulunup bulunmadığı hakkında Ali Fuat Beye bazı sualler sorulmuş ise de, başkâtip: — Zatı şahane bu hususta hiçbir gey söylemediler. Ihtimal ki heniz düşüncelerini tesbit edememişlerdir. Cevabı vermişti. bu cevapla iktifa etmiş; dö ise gelerek padişahın gö haberi, arkadaşlarına nakley lemişti. Artık yapacak bir şey varsa, o'da padişahın vadine intizar eyle” mekti, Fakat sarayda ardı kesilmiyen müzakereler (dolayısiyle bu intizar devam ediyordu. Kurnaz Vahdettin, bu hâdise karşısında, heyeti temsi- liyenin ve bilhassa (Mustafa Kemal paşanm) nasıl bir vaziyet alacağını bekliyor; ona göre hareket etmek İs. tiyordu. (Mustafa Kemal paşaya gelince). hadisat, onun büyük görüşlerini ve! yüksek düşünüşlerini bir kere daha filen ispat etmişti... daha dün; (Meclis açılmıştır. Artık siz, hü -| kümet umuruna müdahale etmeyi. niz.) diyenler; bugün önlerine düşen | sakallarmın ak mı,yoksa kara mi ol- duğunu görmüşler; vaziyetin ıslahı için; (.. Istanbulda, hiç bir şey yapma ya muktedir değiliz. Heyeti temsili- yeden müessir tedbirler bekliyoruz) Demek mecburiyetini hissetmiş. lerdi, Her muazzam hâdise karşısında bir an bile tereddüt etmeden kararı ni veren ve en müessir tedbiri itti- haz eden Mustafa Kemal Paşa; (tek tedbir )olmak üzere, Meclisi Mebu- #an riyasetine şu tarihi telgrafı çek- mişti: — Aynen — Ankara, 4-3-936 Meclisi Mebusan Vekâleti Celilesine "Düveli mitelifenin müdahalâtı mükerrersine karşı, nihayet Ali Rıza Paşa kabinesinin huzuru mecliste istifasını verdiği haber alınmıştır. Aydın cephesinde, mübarek vatanı | istilâ etmeğe çalışan düşmanla, Ku- vayi milliye çarpışmakta ve her ka- rış toprağına, sadık ve fedakâr ev lâtlarının nâşlarını defnetmektedir. Hiç bir kuvvet, hiç bir selâhiyet, ta- rihin emrettiği bu vazifeden milleti- mizi menedemiyecektir.Istiklâli milli ve vatanimizin temini hususunda her fedakârlığa âmade bulunan milleti - mizin, heyecanı mukaddesini ancak milletin itimadı tammmı baiz bir hükümetin resikâra getirilmesi tat- min edebilir, Bütün millet, bu tarihi günlerde, iradeli milliyenin vekâleti mutlakası- ni haiz bulunan mebuslarının, mu - karreretı katiyesine naşikibane mun- tazırdır. Vatana ve tarihe karşı deruhte et- tiğiniz mesuliyeti azimeyi, ve bi cihanm, kürsi müzakeratmıza mi tuf olan enzarı tetkikini düşünerek, milletin azmi fedakâranesile müte - nasip kararlar ittihaz buyurulacağın- dan emin olduğumuzu, ve vatanper- verane mesainizde bütün milletin re fik ve müzahir olduğunu arzeyleriz efendim. Heyeti temsiliye namma Mustafa Kemal Mustafa Kemal Paşa yalnız Mecli- se bu telgrafı çekmekle iktifa etme- mişti, Padişaha da hemen ayni me- aside bir telgraf çekmiş! ve Sonuna da: | (.... Dahili ve harle! bin türlü ih- l tirasm galeyanile sükün ve selâmeti tehdit altında bulunan memleketimi- | zin, vicdanı milliyi temin edemiyecek bir kabine reisine hiç bir dakika ta-| hammül edemiyeceğini.. Ve maszal- Jah, böyle br halin vukuu, devleti Osmaniye tarihinde mesbuk olmayan | hâdisatı elimeye bais olacağını.. ar - zetmeyi, vaziyefei hamiyet telâkki e- deriz.) Satırlarmı ilâve ederek; Türk tari hinin hürmetle anacağı bir ihtarda bulunmaktan çekinmemişti. Bu telgraf, Yıldır saraymda bir bomba tesiri husule getirmişti, Des - sas ve hilekâr Vahdettin, derhal ma- lüm olan müşavirlerini saraya topla» yarak müzakerata girişmiş ve sonun dada: — Anlaşılıyor ki Anadoludakiler, herşeyi gözlerine o almıslardır. Bu vaziyet karşısında, bir müddet daha suyun akımtısma gitmek zaruridir. | tarak : Şimdilik, Damat Ferit Paşayı sada- Ziya ŞAKİR! devam ediyordu ret mevkline getirmekten vazgeçe - lim. Birkaç gün daha sabredelim. Demişti, Padişahın gösterdiği aciz ve kud - retsizlik; ne Damat Ferit Paşanm ve ne de taraftarlarınm hoşuna gitme- i... Onlar; her ne pahasına olur- heyeti temsiliye ve (Musta- fa Kemal Paşa) İle son kozlarını pay etmek fikrindelerdi. Padişahm bu fikrini, zaruri ve mecburi olarak kabul etmekle bera- ber, Mustafa Kemal Paşadan gelen telgrafın kopyesini almışlar; o gece Damat Ferit Paşanın konağında bir içtima daha akdetmişlerdi. Bu içti - maa ( as Fru) da dahil olmak ü- zere » İsimlerini tesbit edemediği - « bir Ingiliz Ceneralile iki sivil In gliz siyasi memuru da davet edilmiş, kece yarısından sonraya kadar de - vam eden hararetli bir müzakere ce- reyan eylemişti. Verilen karar; Padişahı icbar ve hattâ tehdit ederek Damat Ferit Pa- şayı hemen sadaret mevkiine getir - mek ve teşkilâtı milliye aleyhine der | bal büyük bir şiddetle harekete geç- mek merkezinde idi. Ve ilk hareket olmak üzere de birden bire Mebusan Meclisi abloka edilecek; Anadol geçerek Mustafa Kemal Paşaya ilti- hak etmesi maznun ve muhtemel o - lan mebuslar tevkif edilerek Malta adasma gönderilecekti. Fakat birdenbire ortaya bir susl atılıvermişti: . hoş, amma, Anadoluya kar şı hangi kuvvetlerle harekete geçile- cek?.. Bu sual, bir anda hoşafın yağını kesivermişti... Kiraz Hamdi Paşa, ce bindeki küçük maruken kaplı defteri | ni çıkararak birkaç sayfa çevirmiş; — Mustafa Kemali mağlüp edebil mek için. Asgari asgari ve asgari; otuz bin kişilik bir orduya ihtiyaç| var... Çünkü, Anadoludaki kıtaların | İ hemen hepsi de ona sadık... Bu kuv- iMiriz ? veti nerede bulabiliriz Demişti. Bütün gözler, İn; .. Papas Fru, bu 8 gilizlere teretime etmişti... İngiliz Ce- nerali sırt üstü uzandığı koltuğun iki tarafma kollarını germiş; piposu- Du kuvvetli kuvvetli emdikten sonra | dumanlarını tavana doğru koyvere- rek arkasmdan dudaklarmı büzüp, o dumanların halkalarını temaşa et- mekle iktifa etmişti. Acaba şu anda Irgiliz Ceneralinin hayalinden ne geçmekte idi?.. Daha dün, Eskişehir de 24 üncü fırkayı teşkil eden birkaç yüz askerle adetleri elliden ibaret o- Tan Eskişehir Kuvayi milliye müfre- zelerinin şöylece bir kımıldanması ü- zerine; mitralyöz katırlarmı terkede rek İstanbula çekiliveren Ingiliz ala- yinin macerası mı ?. Yoksa, Ingi- liz KareJeniz ordusu kumandanı Ce- neral Milen cenaplarının iki büyük emrine kârşı Yunan cephesinde da - ha hâlâ azamet ve kudretle patlayan Türk silâhları mı7.. Ve yoksa, ifade ettiği büyük mana dört sene evvel Ça nakkalede tamamile anlaşılmış olan Oustafa Kemal) imzasnı taşıyan şu - tam - yirmi iki satırlık telgraf mı? Bu içtima, geçe saat bir buçuğa doğru, hiçbir ciddi karar veremeden inhilâl etmiyti. Bilhassa İngilizler, İn giliz usul ve an'anesine riayet ederek veda etmeye bile lizum görmeden çıkıp gitmişlerdi. Yalnız Papas Fru, ayrıltrken harikulâde bir nezaket göstermiş; teskin edilemiyen ihtira - sından çehresi irin gibi bir renk kes- beden ve sinirleri gerilen Damat Fe- rit Paşanm kirli tırnaklı ellerini tu- — Son Altes! Müsterih olunuz... Biz ,elimizden geleni yapacağız. de- mişti. i * Ertesi gün, bütün Anadolu baştan başa harekete gelmişti. Bütün tel - graf telleri, müdafai hukuk merkez- lerinden İstanbula yağdırılan telgraf lara hasredilmişti... Yıldız ve Fındık- lı saraylarma yağdırılan bu telgraf. lar, tek bir cephe göstermektelerdi O da, en »edit ve en kat'i bir lisan ile: (Amali milliyeyi tatmin edemiye - cek olan bir kabine reisine, milletin zerre kadar tahammülü yoktur). Sözlerinden ibaretti. Vahdettin; bu tufan ve tuğyan kar şısmda, Âdeta kendini kaybetmişti. (Arkası var) Okuyucu Mektupları akımsız yollar Eskişehirde Mamure (mahalle sinde Cambaz sokağında 19 numa- ralı evde Necati Erdoğan imzasile: “— Şehir içindeki caddelerde ba-| kmmsızlık yüzünden su bi; tileri- ne, çamur çukurlarma tesadüf ed mektedir. Bağlık caddesinde Ya; murdan hâsıl olan bataklığa geçen- lerde bir öküz kurtarılamıyarak ölmüştür. Memle- ket içinde pancar posasınm kokusu şu bahar mevsiminde halkı rahatsız etmektedir. Buna elektrik fabrikası- nın yaktığı linyitin boğucu kokusu da ilâve edilirse, Eskişehirlilerin sağlıklarını bozan amiller daha iyi anlaşılabilir. Umumi sıhhati yakm. dan alâkadar eden bu işlere bir dü- zen verilmelidir.” Cevaplarımız * Okuyucularımızdan spor seven A.G.y “— lddialarmız belki muhiktir. Ancak, numarasını dahi bildiğiniz memuru, bağlı olduğu makama gi kâyet edebilirsiniz. Bu, sizin en sa- rih hakkınızdır.” * Bozöyükte Ali oğluna: “.— Aradığmız mıştır.” *Kasımpaşada Pazaryerinde numarada Tezgâhtar İhsana: “.- 33 işcinin hafta tatilinden is- tifade edebilmesi maksadile verdi - giniz istidayı takip ediniz. Şimdi - den şunu da ilâve edelim ki, talebi- niz kanıma uygun değildir. Ancak münavebe ile çalışma imkânları dü- şünülebilir.” TAN Abone ve ilân şartları: “Türkiye için Dışarıier Lin & Rıza Demirci mecmua kapan- 19 Bir aylık gös tyallik 10 0 rs0 4— Sigortalı abone şartları Yillik Altı aylık 1700 900 Dün için İlâncılık Şirketlerine müracaat edilmelidir. Küçük ilânlar doğrudan doğ ruya idaremizce alabilir. Küçük ilânların 5 satırlığı bir defalık 30 kuruştur. 5 satırdar fazlası için satır basma 5 kurus 4lmır. Bir defadan fazla için ye kündan “6 10 kuruş indirilir. ZAYI — 928 de muallim mektebin. den aldığım şahadetnameyi zayi et- tm, hükmü yoktur. 33. Sadık. Fatih Icrasından : Birdeyinden dolayı tahtı hacze alman zirdeki malların ; Adet Mavi Beyaz karyola, Tahta dolap Yemek masast. Sarı demir kurneş. Demir soba maa boru, i hom fazladır. Kasaba, 6684 itibariy- | semere vermesine imkân hazırlıya - 19 mayıs 836 tarihinde satı günü |. ana çok müsaittir. Fırat nehri- |caktır. Bireciğin imarı yolunda, bele saat 14 te Çarşıda Sandal Bedesta- nında bilmüzayede oparaya çevrile- ceğinden taliplerin mahalli mezkür- da memurine müracaatları ilân olu- |- nur. Bugün SARAY Sinemasında Görülmemiş güzel bir film ZEVK GEMİSİ NANCY CAROLL ve GENE RAYMOND tarafından temsil edilmiş zen- gin, lüks ve eğlenceli bir filim, Ayrıca : İL'K:GEC'E GARY COOPER ve ANNA STEN Seanslar: 2 - 4,40 - 720 ve 10 da, Zevk Gemisi, 11 - 3,20 - 6 ve 8,40 da, iLK GECE Bugün saat ilde tenzilâtlı matine. * saplanmış, hayvan | MEMLEKET MANZARALARINDAN: Giresona güzel bir bakış MEMLEKETTE Gazi Antepte bu seneki Maarif hareketleri Gaziantep, (Tan) — Bu yıl içinde merkezde borç, kara vaiz, süpürgüç, Kiliste Karnebi Til, Yazlı Becer köylerinde beş dersaneli altı mektep ya- pılmıştır. Kiliste batan köy mektebi de bu sene bitirilecektir. Merkezdeki okulların ihtiyaçları temin edilmiş gibidir, Bütün ilde 79 okul vardır. Buralarda 172 muallim çalışmaktadır. Talebe sayısı geçen yıl 7100 iken bu sene 7648 zi bulmuştur. Bunların 1661 ri kız, 5987 si er- kektir. Geçen sene bütün tam devreli mekteplerin «on sınıflarından 533 çocuk şehadetname almıştır. Bu yıl bu miktarm daha ziyade artacağı ün: laşılıyor. 934-985 ders yılı içinde 90 millet mektebi açılmış, bunlara 2159 yurtdaş devam ederek 1267 #i okur yazar olmuştur. Bu sene açdan millet mektepleri 70 tanedir. Müdavimi 1743 tür. Köylüye koğan dağıtılıyor Edirne, (Tan) — Trakya umumi müfettişliği tarafmdan Edirne, Te- kirdağ, Kırklareli merkezlerinde yaptırılan kovanların Trakyanın muh- telif yerlerine tevziine başlanmıştır. Trakya köy ik kalkınma prog- ramma göre, halka on bin kovan verilecektir. Kovanlar 60 kilo bal ve- rebilecek olan Dadamblad kovanlarıdır. Bu"sene"tevstine karar verilen | ön bin'kovan yörlerine gönderilmiştir. Bireciğin imarı yolunda yeni karar ve hareketler bekleniyor Birecikten bir görünüş Birecik, (Tan) — Eski ve büyük /Iktısadi çalışmada mahsus bir dur- bir kasaba merkezi olan Birecik, gay | gunluk vardır. Eşya fiatlarınm bir retli ellere muhtaçtır. Belediye büt-|az daha indirilmesi, ekonomik faali- * İri Van, günden güne imar ediliyor Van, (Tan) — Van urayının büt İçesi 88 bin liradır. Son intihapta şar- baylığa Bay Şaban Baysan seçilmiş- tir, Son aylar içinde uray bir mez- baha, bir sebse hali, bir park, yaptır- mış ve evvelce batmış olan üç su men bau çıkarmış, tanzifat, | arabaları almış, çarşıya akan su yollarının bo- rularını değiştirmiş ve cümhuriyet caddesine tersaneden 1200 akasya getirterek diktirmiş ve bunların et- rafını parmaklıkla çevirmiştir. Geçen yl vücuda getirilen fidan- likta 1000 kavak ve 730 şeftali dikile miştir. Bu ve önümüzdeki yıllarda uray özel mahiyette bir elektrik te- sisatı, genel halâlar, üzeri otel olmak üzere bir sinema binası, gölde bir hamam, şehir yolları yaptıracak ve içme suyu getirtecektir. Genel savaştan sonra pek harap bir duruma düşen Van, yavaş yavaş mamur hale getirilmektedir. Hin do- kuç ilçesiyle beş köyünde birer ilk okul ve il merkezinde de bir orta, al- # ilk okul vardır. Bu okulların beş tanesi beş sınıflı diğerleri üç sınıflı dır. Bu üçer sınıflı olan okullara bi rer öğretmen ilâve edilmev swretiyle smeflar böşe iDlağ edilmiştir. Geçen ders yılı bu okullara 1360 talebe de- vam etmiştir. Bunlardan 100 kadar talebe okulu ikmal etmişlerdir. İİ (küçük ekenler | * Izmit, (Tan) — İzmit, Sapanca, Derbent, Geyve havalisinde çok bol ihlamur ağacı vardır. Bir vakitler, bu ağaçlar halka oldukça geniş bir #gçim yolu açmışken, sonradan za” mlanla ve vessitsizlik yüzünden unu" tulmuştur. Ihlamurun şifalı ve fay * dal çiçeklerinin kendi kendine açıp ; solmasıma razı olmıyan idarei husu” siye birliği, teşebbüsata başlıyarak ihlamur ihraç eden tüccarların isim” lerini Türkofis merkezinden istemiş” tir. * Balıkesir, (Tan) — Kepsut ns” hiye müdürü Sedat Havrana, Hav © çesi oldukça zengindir. Kazada, tra- | yetlerin daha müteyakkız bir şekilde | ran kaymakamı Avni Kepsuda tayin nin önünden geçtiği Birecikteki zen- |diye bütçesine göre, memleket için ginlik başka kasabalarda görülemez. | faydalı kalkınmalar beklenebilir. Bugün İPEK Sinemasında SARIŞIN KARMEN MARTHA EGGERTH HERŞEY SENİN İçin Shirley Temple - Gary Cooper - Carol Lombard Fransızca sözlü — Bugün saat 11 de tenzilâtlı matine Bütün İstanbul Halkına Mühim İlân: M e EL Sinema 3 muazzam filmini bir çok müracaatlar üzerine I I bir hafta daha teomdid etmek mecburiyetinde kaldı. Bugünden itibaren : 1— MAYERLİING FACİASI Tekrar tekrar görülmeye lâyık mevsimin en kudretli şaheseri 2 — KUKARAÇA Tamamen renkli dans ve müzik filmi, 3 — KALIFORNIYA HAYDUTLARI Büyük sergüzeşt filmi MN unlayın hepsini 20 kuruşla göreceksiniz. edilmişlerdir. * Burdur, (Tan) — Yeni yapıl * makta olan İstasiyon yolunun (ge nişletilmesine karar verilmiştir. BU bulvar 24 metro genişliğinde ol# caktır. Nafın Vekâleti 13 bin Vir9 vererek bulvar inşaatma yardım ef” miştir. İstimlâklare başlanmıştır. * Bitlis, (Tan) — Yeni vali Fehmi buraya gelmiş, yeni vazifesi” ne başlamıştır. * Sıvas, (Tan) — Erkek mualli”* mektebi müdürlüğüne tayin olunt” | Gazi Osman paşa orta mektebi muallimi Şefik şehrimize gelmiştir” * Balıkesir, (Tan) - Mezun o cak öğreniciler tarafından ayrıl müsameresi verilmiştir. Yaman oğl* piyesi, ülusal raks, bir perdelik 1 daval oğlu komedi temsil edilmist” * Izmit (Tan) — İskân um müdürü Cevdet şehrimize gelm bu bölgeye yerleştirilen göçmenleri vaziyetlerini tetkik ederek Anka! gitmiştir. il * izmit, (Tan) — Değirme! ilkoulu 4 üncü ve beşinci snıf (İZ beleri öğretmenleri ile birlikte iy mize gelerek hükümet dairesini esseseleri, şehrin muhtelif yerle”, gezerek Değirmendereye dönm dir