24 Ağustos 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

PAZARTESİ 24 TAN EVIİ İstanbul Ankara caddesi TELEFÖN : 24318, 24319, 24310, TELGRAF : TAN, İSTANBUL AGUSTUS | İKİNCİ YIL —' No. 485 1936 5 KURUŞ Kurultay 3) undan yirmi beş sene ev- S — vel, Dolmabahçe Sara- ymın bir merasim toplantısı Münasebetile İstanbul gazetele- rinde şu münakaşa cereyan etti: öyle merasim esnasında pa”dı- şahın koltuğunun saçağını öp- mek lâzım mı, değil mi? Bugün yine Dolmabahçe Sarayın- da, Büyük Önderimizin huzurile ve dil ilminin yabancı ve memleketli Mmütehassıslarının iştirakile bir top- lantı var. Sebep: Bilgi projöktörlerile tari- hin çok eski günlerini aydınlatmak, dillerin aslına ait-çok şümullü bir na- Zariyeyi münakaşaya koymak, ya- rınki yürüyüşlerimiz için tarihimize Bit kaynaklardan kuvvet ve hız al- Uzak iki âlem yni bina içinde iki toplantı, fakat biribirinden nekadar &yrı ve uzak iki âlem... Bunlardan birincisindeki hedef: Milleti maziye bağlamak, afyonla- Mak, uyuşturmak, yolunu kesmek, &Asırlardanberi — tereddisini, istibda- dını, ihtişamını — çok ağır bedellere Ödetmiş olan bir hanedanım keyfine Ve iradesine esir kalmasını temin et- Mek... Bu öyle bir program ki, etrafında, Üç nevi menfaat unsurunun bitleş- tiği daima görülmüştür: Bir milleti kendine esir tutımak istiyen bir ha- hedan, bir müstemleke halkımı gözü bağlı bir âlet diye kullanmak ihtiya- n deyan DIF emperyalist devlet ve Tni taassup yardımile bir milleti ile- * gitmekten menetmekte alâkalı ,İlehfaat ve cehalet zümreleri... Nütalei: ö> , a ha tedanla dini taassubun ve emperya- list devletlerin, Türk milletinin istik- lâline, inkişafına, inkılâbma — mâni Olmak için nekadar kolayca elbirliği Yapabildiklerini apaçık gördük. Yirmi beş sene evvel Dolmabahçe Arayının saçak öpme toplântısında, İşte böyle. bir âlemle karşılaştık. Bundan on baş sene evvel bile ka- 'înllk. geriletici, uyuşturucu, öldü- Tücü unsurları, meVhilerinin zilletine Ve milletin nefretine rağmen ecnebi gali sayesinde ayni saray içinde Börüyorduk. - Bugün ayni Dolmabahçe Sarayın- da ilmin, ileri gidişin, inkılâbn uyan- dlrıcı ve nurlandırıcı sesi yüksele- Kektir, Tarihteki yerimiz U ses, bize yalnız dilimizin çok eski bir dil olduğunu, bugüllkü dil zümrelerinin meçhul ka- lan Ve aranan ana kökü bulunduğu- Hü bildirmekle kalmıyacaktır. Ayni :amanda Türk milletinin tarihteki hî’dkî yerini anlatmaya yarıyacak- Bugün içimizde birçokları Türk drihi deyince Osmanlı Devletinin a0 lek zaviyeden görülmüş tarihin- başka bir şey hatırlamazlar. ıtitî’î'“n'n.î tarih diye yazılmış ecnebi 5u Plarmdan çoğu da, Türklükten, kıcı bir tarih unsuru diye bahse- rler. Bir taraftan dini zıddiyet ve| çiş Uptan doğan görüş tarzı, diğer İ ft&n' Osmanlı tarihinin son su- Ş, . devirlerinin dimağlarda bıraktı- devlîı" Türklüğün tarihin en eski rıe.l”den başlıyarak yaratıcı — ve dünemyet_ kürucu bir Uunsur' sıfatile ü ğl tarihi üzerinde husule getirdi- tü v“alzam tesirlerin anlaşılması- * umumi kanaat halinde yayıl- t Ma mâni olmuştur. htm&? âlimleri tarafından ya - Yök 'ğeh'ta_pımm. Neolitik medeni - da bın“"lmn dünyanın hef tarafın - benzi hirine hayret edecek tarzda Yen eserlerinin Merkezi Asya- :;nngeldiği» Sümerlerin Türk olduğu, leyj tara; t Vadisindeki en eski medeniyet- rkler tarafından kurulduğu, Yyetin en büyük ölçülerinden n dini tesamühün on dokuzun aıî:-ı-mî. evvel ancak Türkler ara- üküm sürebildiği hakkında , deni; ı"01 aS &n BAŞMUHARRIİRİ: AHMET EMİN YALMAN Üçüncü Dil Kurultayı bugün saat on dörtte parlak bir tören- le açılacaktır.. Kurultaya ait son hazırlıklar dün tamamlanmış ve Dil Kurumu Başkanı Maarif Ve- kili Saffet Arıkan, bütün bu ha. zırlıkları gözden geçirmiştir. Dolmabahçedeki -toplantı salonu bugün saat on ikiden sonra davetli- lere açık bulundurulacaktır. Kurul - tay azalarile matbuat erkânına veri- lecek kitaplar ve broşürler de hazır- lanmıştır. Dil Kurumunun neşriya- tından mürekkep olan bu eserler, sa- lona giren her davetliye daha met - halde verilecektir. Her davetlinin yeri salonun muay- yen mevkiinde olacak, azalar ve di- ğger davetliler bütün kurultay müza- kerelerini ayni yerden takip edecek- lerdir. Kurultay İstiklâl marşile açıla- Toplantıda Kurum namına bir üye de nutuk söyliyecek, sonra Kurultay seçimi yapılacak Kurultay için gelen Avusturya, cak ve bunu maarif vekilinin söylevi takip edecektir , ” Macar ve Fransız dil âlimleri (Kurultayın açılış törenine ait taf- silât altıncı sayfamızdadır. | Orta Ayvrupa meselesi Macar Kral Naibi Horti Hitlerle görüştü Kral naibi amiral Horti Avusturyada yeni teşkil edilen Peşte, 23 (A. A.) — Naib Horty- nin Hitler ile görüştüğü resmen te - yit olunmaktadır, Henüz teeyyüt etmiyen diğer bir habere göre, ya- kında şimali Ko - rentte yapılacak Avusturya manev raları esnasında Horti Müssolini i- le de görüşecek - Viyana, 23 (A., Avusturya Cüm- A.) — Siyasi ma- hurreisi Miklâs hafil, Amiral Hoörthy ile M. Hitlerin Avusturyada 'ytpııaöğli* l manevralar esnasında Mussolini ile de konuşacak süvariler bir yürüyüş esnasında Berchtesgadende görüşmüş oldukları haberini hayretle karşılamıştır. Umu mi intiba, bu ziyaretin bir nezaket ziyaretinden başka bir şey olduğu merkezindedir. Zannolunduğuna gö - re Sovyet l bu görüş in başlıca mevzularından birini teşkil etmiştir. Geçenlerde Linz tayyare meydanı- nı ziyaret etmiş olan Mareşal Balbo- nün Avusturyada bulunmasının da Amiral Horthy'nin ziyareti ile alâ - kadar olduğu tahmin olunmaktadır. Amiral, Miklas ve Sehuschnig ile de görüşecektir. çok dikkate değer malümata tesadüf ederiz. Atatürkün çalışmaları şe en çok alâkadar olması lâ- zımgelen Türk bilgi âlemi- nin yakın senelere kadar bü mese - lelerle çok uzaktan ve pek noksan bir surette uğraşması, gerek harici âlemin nazarında ve,gerek kendi gö- zümüzde, Türk milletinin ve Türk di- linin tarihteki yerinin hakkile anla- şılmamasına sebep olmuştur. Atatürk bu acı noksanı görmüş ve esaslı bir bilgi cereyanı hazırlamak işini çok büyük bir alâka ile bizzat ele almıştır.. Bugün toplanmaya başlıyacak Dil Kurultayında müna- kaşa mevzuu olacak meseleler bü alâkanm verdiği güzel mahsuldür. Türk milleti, Atatürkün her türlü milli uğraşmalarında derin bir -hik- met bulunduğunu ve bu mesaiden Türk varlığının çok esaslı temeltaş- larımın doğduğunu on yedi seneden- beri çok canlı eserler yardımile gör- müş, tanımıştır, Bugün toplanmaya : başlıyacak Dil Kurulatyının münakaşalarımı büyük bir alâka ile takip etmek ve yeni dil ve tarih hareketlerini anlamaya. ve anlatmaya çalışmak bu bakımdan her Türk vatandaşı için bir vazife- dir. Ahmet Emin YALMAN Sovyet Rusyada Suikastçılar davası bilti Maznunlardan Tomski evinde intihar etti ' h_&âğqva, 23 (A, A.) — Mahkeme- T akşamki celsesi —sonunda, maznunların idamını istiyen müddei- umuminin iddiasından sonra reis Ul- rich, maznunlara hitap ederek ken- dilerini müdafaaya davet etmiştir. Maznunlar avukat istememişler ve son sözlerini söylemek hakkını kulla- nacaklarını bildirmişlerdir. Mahkemede bugün bütün maznun- lar son sözlerini söylemişler ve müc- rimiyetlerini itiraf ederek gayet sa - mimi olarak nedamet getirdiklerine itimat etmesini mahkemeden rica ey- lemişlerdir. Geç vakit hâkimler -müzakereye çekilmişlerdir. Suikastçiler lehine Sosyalist En- ternasyonal bürosile beynelmilel sen dikalar federasyonunun gönderdiği telgraf tafsilâtı üçüncü sayfamızda- dır. Norveçte Osloda toplanan mühim bir tarih kongresi İkinci toplantısını bu. Ağustosun başında Oslo'da yapan “1Congres in- ternational des sciences prehisto - rigue et protohistorigues,, arsıulu - sal tarihten önce ve ön tarih kon- gresinde Türkiyeyi temsil etmek ü- z&îre temmuz sonlarında Norveçe gitmiş bulunan profesör Aziz Şev - ket Kansu ile arkeolog Remzi Uğuz Arık memleketimize dönmüş bulunu yorlar. Delegelerimizin kongre ve ça- lışması hakkında verdikleri malümat son derece dikkate değer derecede- dir. Kongre Ağustosun ikisinden do- kuzuna kadar sürmüş Norveçin coğ- rafya ve pre histuvarını görmeği he def bilen resmi seyahatler ayrıca bir haftaya yakım bir zaman almıştır. Kongreye otuz yedi devlet veya hü- kümet iştirak etmiş ve ancak yirmi Üç tanesi resmi delege gönderebilmiş tir ki, Türkiye Cümhuriyeti iki mu- rahhası ile bu devletler arasımdadır. Kongreye iştirak edenlerin sayısı beş yüzü bulmuştur. Kendisini temsil et tiren ilim müesseseleri ise yetmişi/ geçmiştir. Türkiye delegeleri hemi kültür bakanlığını hem de üyesi bü- lundukları “Türk Tarih Kurumu;, nu femsil etmişlerdir. (Kongrenin faali - yetine ait tafsilât onuncu sayfamız- dadır.) Bdi 9 uncuda : 2 incide: Şehir Haberleri — Siyaset âlemi — Takvim Süncüdet Son Haberler — Resimli makale — Felek. 4 üncüde: Acı hakikatler — Sağlık Öğütleri 5 incide: Günün meseleleri — Günün içinden Gaıncıda: Yesarinin romanı: Gece yarısı 7 incide : Radyo haberleri, haftalık radyo programı 8 incide :.Kızıloprak mektepliler kampı — Uç Istanbul İzlandaya Türk akını — Mari Antuvanet Bugünkü 3üncü Dil Kurultayı | — — 'Bugün saat 14te Dolmabahçede Maarif Vekili tarafından açılıyorj_ Harabeler arasında ağla şan İspanyol kadınları İspanyadaki harp! İki taraf kuvvetleri son gayretlerini sarfediyor Bir İngiliz gemisi yakalandı, araştırıldı ve bir Norveç gemisi de bombardıman edildi Burgos, 23 (A. A.) — Havas a- jansının ihtilâlcilerin erkânıharbiye- si yanındaki muhabiri bildiriyor: İhtilâlcilerin kuvvetleri, Cardoba (Kurtube) üzerine yürümekte olan hükümet kuvvetlerini karşılamıştır. Tayyareler tarafından müzaheret gö- ren ihtilâlciler, hükümet kuvvetleri- ni püskürtmüşlerdir. Muharebe mey- danı birçok ölü ve yaralılarla dol - muştur. Diğer taraftan Katalonyalılardan mürekkep kuvvetli bir kol ani olarak Yakaya hücum etmeye kalkışmışsa da bu kol da ihtilâlciler tarafından tardedilmiş ve ihtilâlciler tam bir ba- tarya top ile yirmi mitralyoz ve mü- him miktarda mavzer tüfengi zaptet- mişlerdir. Valenciada vaziyetin gittikçe ger « ginleşmekte olduğu zannolunuyor. Cİspanya vakayine dair gelen tel- graflar onuncu sayfa.mızdadır.] Profesyonel güreşler Dünkü güreşlerde Dinarlı Mehmet beklendiği gibi Kara Aliyi Kara Ali ile Dinarlı maçında yendi v heyecanlı bir an Dünkü maçlarda Dinarlı Mehmet Kara Aliyi yenmiştir. Kara Alinin kolundan sakat olduğu halde ringe çıkması gayet garip bir hâdisedir. Bu maçlara ait tafsilâtı ve spor muaharririmizin görüşlerini altıncı sayfada bulacaksınız. Dünyanın hergünkü yolu