27 Şubat 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5
b 21.2.1037 TAN Gündelik Gazete BAŞMUHARRIRI $ Emin YALMAN Tav ei h hedefi: Haberde, fi tig” er şeyde temiz, dü Üreter imi olmak, kariin - olmıya çalışmaktır. A 5 İmanya faaliyette Mah 80 Kânunusanide söylediği Bl ten ik sürpriz devrinin geçti-| Ta fay etmesine rağmen, Alman. Öneş Tettedir. anma, kanları ve Türkiyeyi ka.) an Bi istedi, Fakat karşıma Bel - N çeki » ve Küçük Antant bloklar| Sani Bu blokları parçalamadıkça ika, Saliyetini İleri götürmesine İni Yoktu. Balkan ve Küçük An Yay > e#leketlerinde propaganda, si. İ öt erhkalara kuvvet verdi, fakat| İyi #ebbüsler akim kaldı. Una, e evvel siyasi faaliyetin ya. ayy Şir de Iktasadi faaliyet prog-| Mağa, vin Yugoslavyann — gıda| erine talip oldu. Romanyanm terine müşleri çıktı. Bulraris- unanistan ve Türkiyeden ne fay vSA almıya teşebbüs etti, Bu) bet Yet, siyasi faaliyetten dahı milis. | Peticeler verdi. Balkan ve Küçük | devletleri yağlı bir müsteri ardı. Kurulan tuzağı ayak- mi plânmm iyi gittiğini görünce Üyeyi > devletlerini dolanarak bu faa- #enişletmiye teşebbüs etti. Ra- tile Yeni ticaret muahedeleri, He İ anlaşmalar yaptı. Akat çok geçmedi. Balkan ve Kü. tig, Stanat devletlerinin gözleri a- ie : Bu vağlı mtişterinin gizli emel- | bağı 7 edIEİ, bir devletler arasındaki | Pan, OParmak istediği | anlaşıldı. Mig, devletleri tekrar biribirine sa. Ar. Almanyanın kurduğu © tu- €rimekten kurtuldular, Siyasi bizler *skkül ediyor tap nanya Ralkanları ve Küçük An- bin dr alıyamayncn, cihan har. Hisar ,SVVelki siyasi bloku kurmuya Yanı (ti. Zaten geçen Temmuz. k md anlaşma ile Avusturyayı t ve fethetmişti. Zahiren bir çok kikgş, Hklara katlanmış, fakat Mal Avusturyayı kazanmıştı. P, Habeş harbi münasebetile| a Ve İngiltereden fena mua. Daktaa, ce, elini Almanyaya uzat- taya Şekinmedi. Almanyanm A- Dek , YAYA sarkmasmın önüne geç. Ki de Almanya ile anlaşmak ona Taş , “lay göründü. Aradaki men- tay, larma rağmen Almanya Me Am anlaşmakta güçlük çekme- görüldü. zin Roma ziyaretini Varşovı takip etti, Ondan sonra AL tiye Hariciye, Nazırı Viyanada gör taya Pek yakmda Alman, Avus-| Üzp,; Ve İtalya devlet relslerinin Bu. aret edecekleri Gör, Yra teyi de Veriliyor, *k ki Almanya — İtalya — rya — Macaristan bloku te #diyor, hi, cihan harbindenberi bir. tür. is edemiyen siyasi bioklarm İsesstiş etmek üzere oldukla- yoruz, Yaş Rerafta Fransa, İngiltere, Sov- kay a va, ve onlara mütemayil Bal. tarar, Küçük Antant devletleri. Öte| Vey * Almanya, Avusturya, İtalya Macaristan, bez har Ay mia ... N <t» yaklaşıyor Yy, liye kadar devletlerin silâh ya- A, çe enfaat tezadı harbi doğurama- Dep, iü kli devletler kendilerile bera- dı, y,, Üyecek ortakları bilmiyorlar. teh basma da böyle büyük bir benii, 7€ atılamazlardı. Müttefikler Mer g Yüzuh ile tebellir etmemişti. #nğg *vlet muhtelif ihtimaller | ara- y "in, Yıp durmıya mecbur olu. tay artık müttefikler, tamaml Süz etmiş bulunuyor. Ter devlet | Rüvenebileceğini, ne dereceye » bip, övenebileceğini, asağı yuka- i “Sr. Menfaat iştirakleri şimdi Misa alar seklinde bloklar © tees.| Yardım edecek hale gelmiş) Ew TAN Resimli Makale Bayramdan çıkınca elinizi çenenize koyup söyle bir düşününüz. Hayatınızın kaç yılını böyle mânasız şeylerle öldürdünüz? Gurur, dedikodu, havailik, dikkat sizlik, dağnıklık, tenbellik ve saire birer birer elimiz - den hayatımızın en kıymetli günlerini çalıp götürmüş- tür, Gözümüz önünde canlanan ve yüzümüze gülen bu kadın kılıklı felçlere kendimizi kaptırmıyalım. Geçen yıllar geçmiştir, bir daha geri gelmez. Fakat &DİKODU önümüzdeki yılları faydalı geçirmek bizim elimizdedir. Kaybolmuş zamanları birer ders gibi alarak istikbali mizi ona göre kurarsak, kaybettiğimizi kısmen telâfi Bugünden tezi yok. Hayatımızı hice indiren bu havai şeyleri bir tarafa bırakınız, ve kendinize bir kurmıya çalışınız, istikbal Amerikanın Para Kralları Norgan Rokfellor Ford, Mellen merika, dünyanın ser- maye merkezidir ve aya para her | şeydir. Kendilerini de, başka- larını da bankadaki: paraları- nm yekünu ile muhakeme ederler, Evlerini ve başkaları- nın evlerini, ru ölçerler, ki hü. külmdarlarıdır. Bunların iktisadi nlifuzları o kadar ileri gitmişti ki asl Cümhurrelsleri (o olduklarını söylemek hata teşkil etmezdi, Vaziyet 1933 senesine kadar bu şekilde devam etti. Fakat zengin adam olan Franklen Ruzveltin Cümhurreisi olmasiyle vaziyet de - gişti.. Amerika zenginleri bir buh. ran İle karşılaşmış oldukları için Rüzvelte müzaheret etmişlerdi. Fa kat b bulur bulmaz pa. ra kralları, Ruzvelte tutacağı si yaseti dikte etmek Ruzveltin kendilerini dinlemediği- ni gördüler. Bilâkis Rüzvelt daresini Nevyorkun para borsa - sından ayırarak Vaşingtona götü - ren kanuni tedbirler almıştı. ara “kralları, Rüzveltin bu hareketlerinden Ürkerek, Ruzvelti riyet cemiyetini vücuda getirdiler, geçen umumi seçimde O Rüzvelti meğlüp etmek için milyonlar sar - fettiler. Para kralları o zaman mu. vaffak olmamışlardı. fakat bu gün de mücadeleye devam ediyorlar. Ruzvelt ile büyük para #shiple- ri arasındaki mücadele hayat ve memat mücadelesidir ve sonuna kadar devam edecektir. Onun için bu Vaziyet karşısında Amerikadaki para krallarının kim olduklarmı göstermek ve bunların muvaffak Olup olamıyacaklarını anlatmak İstiyı Son zamanlarda neşrolunan ve bulunuyor. Siyasi bloklar teesslis ettikten son- ra dünya siyasetinin bir harbe doğru süratle sürüklenmesi ihtimalleri ço. dalıyor. Onun için harp yaklaşıyor gibi gö- rünlüyor, “Amerikanın hükümdarları., adını taşıyan bir eser bu yolda bir hayli faydalı malümet yetmektedir. aptamianlıyamız bek Amor. kanm bir numaralı para kralı E erpont Morngan'dır. Morganın bü- yük bir bankaer olduğu, büyük harp esnasında müttefiklerle bir çok para işleri yaptığı, inkişaf etmiyen memleketlere para yatırdığı; Al - manya, Fransa, Belçika, İtal İspanya, Avusturya ve daha sürü memleketlere borç para ver. diği malümdur. merikanm hükümdarları, adlr eserde anlatıldığına göre 35 banka ve sigorta şirketinin mukadderâtı Morganın elindedir. Mali mahiyette olmıyan ve 6 yar isterlin sermayeli altmış korpo rasyon Morganm Wallt Streetteki bir yazıhanesine doğrudan doğruya E bağlıdır. Bundan başka (3.440.000.000) İsterlin li 16 banka ve si. © 26 muhtelif korpo rasyon da Morganm nüfuzu altım- dadır. Hülâsa Morganm doğrudan do; ruya ve ya dolayısiyle idare ettiği sermaye 114.520.000.000) İsterlin tutuyor. Bi, bütün Amerikan ser- vetinin dörtte birine muadildir. Margana tâbi olan yabancı korpo- rasyonlar bir milyar İsterlin tutar. Bu sermaye, her sahada, demiryol. lazında, otomobil fabrikaların. vapurculukta, telefon kumpanya larmda, radyatör, tütün, gıda mad deleri işlerinde, hattâ musik! alet- leri imalinde kullanılır , merikanın iki numaralı pa. A ra hükümdarı, kırışık yüz. lü ihtiyar Rokfellerdir. Mütevazi bir tarzda hayata atılan bu adam, 1859 de petrol işlerine dikkat et - miş, doğrudan doğruya petrol İle uğraşmıyarak onun tasfiye işlerile meşgul olmanın çok kârlı old nu takdir etmiş ve beş senede bir milyon kazanmış ve yarım asır müddetle dünyanın en zengin ada. mi olarak tanınmıştır. yağ ii derim. ağıdı yanm en zengin adamı olmak için rlü türlü dalâveralar çevirmiş, rakiplerini imha etmiş, şunu, bu. nu aldetmıştır, Tbtiyar Rokfellerin bügün bü. tün zevki, tam bir asır yaşamaktır. Bu yüzden gol£ oynam; okumayı, ailesine konferanslar ve dersler vermeyi, hattâ servetini düşünmeyi terketmiş bulunuyor. Röetierin de saltanatı Mor- Banı saltanatı gibi geniş tir. Hallâ ara sira bu iki saltanat arasına hudut hâdiseleri vukubu. lur. Rokfellerini en mühim işi 40 mil- a İsterlin sermayeli İstandard il kumpanyasıdır. Fakat onun Idaresi altında 11 kumpanya daha vardır, ve bunlürn da sermayesi milyon İsterlin tutar, İstandard Ovilin 260 milyon ser. mayeli 25 kumpanyay: da idare et- mektedir. Rokfellere tâbi olan bü. tün kumpanyaların © sermayesi (2.060.000.000) İsterlin tutarsa da bunun haricinde de bir milvar İs j z Ne yik tiyatro ve klip bunlara dahil recesinde olmadığı halde Rokfı rin serveti Morgundan daha fazla sayılır . arı o Ândred felleondur. Mellonların 8 ümünyum sanayii nin yüzd Mellon bundan başka pet a, bankacılık & İşleriyle olmuşlar, daha sonra siyasete girerek Amerika ma mazarlığını, daha sonra Am nn Londra elçiliğini yapmıştır. Mellonun nüfuzu, gerçi Morgan- dan ve Rökfellerden azdır. Fakat alöminyumun O istimal arttıkça Mellonun da nüfuzu il ekte - dir 850 milyon İsterlin sermayeli 4 korpo- rasyona hâkimdir Mellon der ki: mız dev rihin Mellon 30 bankaya # şte, Amerikanın e İÜ kzalları ve para imparatın ları bunlardır. Sanayi âlemine hâ. kim olsn büyük zenginler b takip ederler ve Hanri Ford rm başında gelir. Ford, milyonları ni sayamıyacak derecede zengin - dir, Servetinin temin ettiği saltanat son derece geniş olduğu için vez - nesinin başında daimi bir memur bulundurur. Ford, eksentrik bir adamdır. Plânları kendisine gösterilmediği için yirmi katlı bir binayı yıktırmış ve yeniden yaptırmıştır. Hükümet işlerine müdahaleyi sevmezse Bu kategoriye mensup bir prens de Duponttur. Bu aile, infiâk mad- deleri satmakla servet yapmış, da. ha sonra Morganla General Mo- torsu paylaşmıştır. Vandebilt ailesi, Morganla demir İSÜNÜN FIKRASI i Sulh Seven Halkı Allah Korusun 1914 te silâhiar patladı. Dört sene gökyüzü ateş, barut, duman, kankır. mızı alevlerle örtüldü. Yer yüzlü kan. la yıkandı. O zaman dediler ki: “Bü. yük sermayelerimizi işletmek, ma- mulâtımızı sürmek, ham madde ge. tirmek için müstemlekeye muhtacız, | Marp bu müstemleke payi | meticesidir.,, 1914 —18 harbi bu mak- satla patladı, fakat hiçbir meseleyi | halletmeden, sade harbe sebep olan | meseleleri ağırlaştırmakla neti Jai. | & On üç sene kılıçlar kmma girdi, tü- | fekler boşaltıldı, asker köyüne dön. dü. Yalnız gizli gizli, harıl hard mü- | himmat fabrikaları işledi. 1931 de Japonya Mançuriyi aldı ve Sovyet Mongolistanına — sarktı, O Şanghaya bombalar düştü. 1935 te italya, Af. ş takil yaşıy zenci İ milletini istilâ otti. Almanya 1933 ten slihata 2,000,000,000 Sterling sarfetti, Sar'ı, Ren'i aldı. İspanyol Fa sına sarkmak için, gönüllüleri İspan. ya toprağında dövüşüyorlar, . Ve bize yine diy | fusumuz çoktur, ham maddeye muh. tacız, nüfuzlu bir İmparatorluk kur. İ mak isteriz, mamulâtımız para lâzım, Bunları ancak müstem. leke edebiriz.,, 1914 te de böyle demişlerdi. Sonra bir gün oğlu- muzu, kardeşimizi, canımızın ve yurt larrmızn en aziz çocuklarımı toprak. lara gömüp döndü . 21 Nisan 1936da Mister Çarçil İ şöyle demişti: “Bütün işaretler tehli- ke işaretidir. Siyah bulutlar arasında kırmız alevler parlıyor. Stlh seven halkı Allah korusun. Bir sene gecti, Alev bacayı sardı. İspanyada asilza. İ delerte, toprak eoeukları hoğaz hoğa- işliyorlar. — Çekoslovakvada gizli kurulan ihtilâlin plânları Entel. İlicens Servisin elinde. Rarut koku- İ yor. Kan kokuyor, sulhseven * halka İ Anak Korusun, | ANSIZ en. un son mi beri 1 Okuyucu İ Mektupları| | Geciken Bir Nüfus İşi darda mdan Bayan Fatma» kaydının çıkarılması müracaat ettim bu müra nilen kaydi: xale nüfus taaltük eden bu danberı hâlâ çıkarıla muamelesi tamam» aşılan ev n gön derilmediğini söylersem, hayret et» niz. Alkkalılarır 1 dikkati» rica ederim.” madığın ve henü; nizi Radyo Programları Balıkesir lisesi riyaziye öğretmeni müsbet bir zannediyor: yolu bu ka meşgul Morganm ort Ruzveltin iş başına A mer'i de gelmesine kadar silip süpüreceğini Ruzvelt ise'bu hükümdarların naklarımı Sökmekle iktifa ödenek- tir.
