16 Mart 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

Ni Jk Gündelik Gazete BAŞMUHARRIRI Ahmet Emin YALMAN ) N hedefi: Haberde, fi- Nüy> Ber seyde temiz, dür samimi olmak, kariin olmıya çalışmaktır. i fr eş hi il ; j fi eli uzanmaymeca bir gölge amdan çıktı ve gitti, ki bu işe alışmamıştı. Zaru. il ZİR in sebebini oraştırmıyı Mizu ia, orum. Belki de bunlar hi. tayin ettiği miktarm hari, kendi arsularile kaçak olarak kant memlekete faydalı olacak nsUru dilenciliğe mecbur etmek yal bakımdan natal bir iştir, ei #aarruzu ÜN kalyin erünielem Tr t önlünde bir daha talihe, Mag etler, fakat bu defe da enem kumandasma verilen fırkası, son sistem Alman üm ve şehri dahadar bir İçine almıya çalıştılar, İlk bu taaarruz muvaffak olur Rörüindü. Fakat hükümetçiler harp eden meşhur Kata. bombacıları tekrar Ön #eçtiler, Bunlar tank, tayyare meydan okuyan cesur karşı kğ Bütün Madrit taarruz - 4 p' Onlar durdurmuşlardı, bu defa Gygölerin ileri hareketini onlar kır. . istifade edebilecek kimse. lüzumu müzakere edilir - İstifadenin yalnız fakirlere firini eri sürenler oldu. Kİ fakirin hakkımı koruma. iç fikrin hâkim olduğu zannolu. 4, Halbuki maksat o değil, sade. renin sat serve şehir Para mukabilinde vermek ve Gaz varidat tama etmek » "ği SÜ fakiri zenginden, ödeyebile. iy “leyemiyecekten nasl ayıraca - ğin ilmühaberi bumu tevsika ini diği gibi, hastane kapısma ayi ölüm hastasından fakir Sala, şormak te feci bir gey olur. hay, kir e demektir? Bizim se. içinde müreffeh zannettiği. çoğu Avrupa standar. nir sayılırlar ki belediye servisi, bilhassa b, *ervisi para ile yapılamaz. TAN Tenasülde Verasetin içyüzünü Anlamak -—-Kolaylaştı Döl ana ve babadan ne alır? Niçin dişi veya erkek olur? Fen adamları bu muammanın kördüğümünü gözebilmek için yıllardan- beri uğraşıyorlar. Bugün, yapılan birçok tecrübe ve tetkikler te- nasülde veraset meselesinin içyüzünü meydana çıkarmıya çok yardım etmiştir. Şu sütunlar size bu mevzudaki en veni tetkik ve tecrübeleri göstermektedir. Yazan: Rauf A. Hotinli H ayatm arzettiği muam- malarm en ziyade me- rak uyandıranlarından biride veraset meselesidir. Henüz do- ğan bir çocuğun yumuk çeh- resinde bile anasına, babasına ve yahut cetlerinden birine benzerlikler seçilir. Yavru bü- yüdükçe bu müşabehet daha ziyade meydana çıkmıya baş- lar. Renkte, gözde, saçta, bu- runda, kulakta hâsılı vücudün birçok taraflarında, seste, ta- vır ve hareketlerde müşabe- hetler tebarüz eder. Biyolojinin gayesi hayatın hüc - rede ferdde ve nevide görülen te- zahürlerini tetkiktir. Son rubu a- sır içinde, Amerikalı hayatiyat bil. ginlerinden M. Thomas Hunt Mor- gan başta olmak üzere, yapılan 2- raştırmalar hilkat esrarının bu kö: şesini haylı aydınlatmıştır. Bu 26 —imlnbi mnwefEairratii grast malarından dölayı 1933 te Nobel hayatiyat bilgileri mükâfatı M, Mor gana verilmiştir. O indiği gibi, hayvan olsun nebat olsun, yaşıyan bütün uzviyetler bir takım hücrelerden mürekkeptir. Hayatın, kendi başı- na yaşıyabilen, en küçük cüzüta - mi olan hücre birkaç mikron - mi- limetrenin binde biri - ile ölçülür. Fertler bu hücrelerin ortalarmdan bölünerek ikişer hücre teşkil etme leri - karyokinez - ve bu hücrele - rin de ayni suretle bölünmekte de vam etmeleri ile büyürler, taazi ederler. ücre suda erimiyen, pelte kıvamında, renksiz bir pro toplâsma kütlesidir. Fakat bu hur- debini kütlenin içi hayli muğlâk ve durmadan değişen bir âlemdir. Bu günkü mevzuumuz bakımından bu hücrenin ihtiva ettiği unsurların yalnız birinden bahsedeceğiz. Nebati ve hayvani uzviyetlerin hücrelerinde, o uzviyetlerin nevi- lerine göre sayıları ve şekilleri de ğişen fakat her nevide daima ay- İ ni istifi muhafaza eden birtakım İ önce ve uzun cisimler bulunmakta- dır, Mikroskopla tetkik edilmek ü- zere hazırlanan hücrelerde boya » ları kolayca çekip tesbit ettikleri için bu cisimlere kromozom adı ve rilmiştir. İnsanın ve insana benziyen may munlarn hücrelerinde 24 çift yani 48 kromozom görülmektedir, İpti- dai hayvanlarda bu sayt iki, üç çif te kadar düşüyormuş; fakat insa- nız diye bundan dolayı bir kıvanç duymıya hacet yok. Tütünün hüc relerinde de 48 kromozom varmış. etişmiş uzviyetlerin hücey- Ye releri böyle; fakat bu uz-. viyetler biri erkekten gelen — Spermatozold — diğeri dişiden ge- len — Yumurtacık ovül — iki hü- ceyrenin kaynaşmasiyle teşekkül e- den tam bir yumurtadan meydana çıkıyor. Acaba ana ve babadan ay- ran © tenasül hüceyrelerinde kromozomların sayıları yetişmiş fertlerin hüceyrelerindeki kromo. zomların sayısı kadar mıdır? M. Th. H. Morgan bu noktayı sir. “ke sineklerinde - — Drosophile — tetkik etmiş. Tenasülleri İnsana benziyen (9) bu hayvancıkların bünyelerini teşkil eden hüceyreler- de dörder çift kromozom varmış; fakat bu yazıya derceğilen şemada görüldüğü üzere dişi sineğin hücey- relerinde (D) her çift kromozom biribirinin ayni olduğu halde erke. gin hüceyrelerinde (5) görülen dört çiftten bir çiftin iki kromozo. mundan biri düz ve öbürü kıvrık imiş. Tenasül hüceyrelerini husule getirmiye mahsus hüceyreler kar- yokinezle (ikiye bölündükleri va. kit dişinin hücey. relerinden peyda olan dörder kro. mozomlu ovüller (DI, D2) buba. kımdan daima bi. ribirinin ayni ol - duğu halde erke. ğin tenasül hü. ceyrelerini hüsu » le getirmiye mah. sus hüceyrelerin den peyda olan Spermatozoid Kü. ceyrelerinin bazı. Jarındaki kromo - zomlar yumur. tacıklardakile rin ayni (R2), fa. kat bazılarmda da, Yani kıvrık kromozomu ihti - va edenlerde (E 1), ovüllerden - yumurtâcıklar » v kazanmıştır.) # şte kromozomları biribirinin İ ayni olan bir spermatozold ile bir ovülün kaynaşmasından hü- Sule gelen dört çift kromozomlu tam yumurtanın yetiştirdiği sinek- ler dişi, Halbuki dördüncü kromo- zonu krvrik bir permatozoid ile bir yumurtacığn kaynaşmasından hu- sule gelen tam yumurtadan doğan sinekler erkek oluyorlar imiş, Daha başka hayvanlarda ve ne- batlarda yapılan müşahedeler ve tecrübeler de bu neticeyi “teyit etmiştir, Ezcümle M, Blakeslee ta- rafından bir nebatta tatula üzerin- de yapılan müşahedeler ve teerlibe- ler son derecede dikkate değer, bir polis romanı kadar merak uyandı. racak mahiyettedir. Onu da bir baş ka vakit hikâye ederiz. ikkat edilmiş olacağı Üzere hayvani veya nebati uzvi- yetleri yetiştiren yumurtadaki kro- mozomlarm yarısı babadan, yarısı anadan geliyor. M. Morgan ile be- raber hayatici bilginlerin büyük bir ekseriyetinin kabul ettikleri na. zariyeye göre yaşıyan uzviyetler- de hiç olmazsa fizik verasetin bü- tin esrarı bu kromozomlarda mün- demiçtir. Hattâ bunlar, belki de, düygu ve fikir miraslariyle de mah mul bulunmaktadırlar! Normal surette tenasül böyle bir erkekle bir dişinin tenasül hücey- relerinin kaynaşmasiyle vuku bulu. yor, böyle olması da zaruri görü- nüyor; fakat biyolojistler burada kalmışlar. Erkeğin tenasül hü. ceyresinin müdahalesine hâcet bi. rakmaksızm dişinin yarım tertip kromosomlu yumurtacığmı da in- kişaf ettirmişler, meselâ iğne: ucu gibi sivri bir şişle dokunarak kur- bağanm bakir yumurtacığını inki- muş, Drorofil'in Bünye ve © Prof. Th. H. Mon dan farklı oluyor(1933 te hayatiyat bilgileri Nobel mükâfatını şaf ettirmiye ve bir kurbağa yetiş- tirmiye muvaffak olmuşlar! İr bakir yumurtacığın inki- şafiyle doğan kurbağa me- selesi, garip bir efkâr tedaisiyle bana Hazreti Isanm dünyaya geli- şi meselesini hatırlattı. Hıristiyanların ittifaka yakın bir ekseriyeti bu Peygamberin, Alla. hin oğlu olduğuna ve ilâhi mahiye- tine iman ederler. Yalnız Hazreti Meryemde hablin nasıl vuku buldu. una dair garp ve şark kiliseleri arasmda bir itikat farkı vardır. Şark kilisesi bu babalık ve oğulluk rabıtasının maddi denilebilecek bir şekilde vücuda gelmiş bulunduğuna kail olmaktadır. Biz Müslümanlara gelince: Kur'- an: Kerimde Ali - Amran, Meryem ve Enbiya sürelerinde bu hususa dair âyetlerin müeddalırma göre göre Hazreti Meryemin Muradullah ile hamil kaldığnma iman ederiz, fakat babalık ve oğulluk nisbetini reddederiz. Müfessirlere göre, Cib- ril, Hazreti Meryeme bir ruh nef- hetmiştir (1). Meryem süresinde bu habil meselesi “ona — yani Meryeme — gönderdiğimiz ruhu- muz yakışıklı bir adam süretine *emegslil ederek göründü (2),, diye tasvir edilmiştir. Müfessirler bu- rada ruhu nefheden Cibrilin Insan şekline temessül ettiğine ve Mer- yemin onu bir rüyada gibi gördü. ğüne kajl olmuşlardır. akat Şimal! Amerikada elli küsür türlü protestandan bir kaçı bu dini ve tarihi meseleyi (1) “Fenelahna fiha min ruhina,, Enbiya swresi, Âyet - 91. (2) “Peerselna ileyhn ruhana fetemesel lehu beşeren seviyyen,, Mryem 5. - 1, âyet - sleek di 9 tenasül (hücreleri tamamiyle beşeri bir şekilde hallet- mişlerdir. Bunlar Hazreti Isanm, Meryemin kocası olan Yusufun oğ- lu olduğunu kabul etmişler ve mu- kaddes kitaplarına öyle kaydetmiş- lerdir. merikada bulunduğum vakit 1909 Martında büyük Roo- sevelt'ten sonra Cümhkurreisliğine M. Taft geçmişti, Bu zat, Hazreti |- sanın Yusufun oğlu olduğuna itikat eden protestan mezhebinden İmiş. Bundan dolayı oranın ön milyona yaklaşan katolikleri arasında ©- hemmiyetli bir mesele zuhur etti! Hazret! Isanm Ah mahiyetini kabul etmiyen böyle bir münkire itaat caiz midir?! Bu hâdise üzerine Şimeli Ameri- ka katoliklerinin başı Kardinal Treland raiyyesine hitaben bir be- yanname neşrederek Hazreti Isa- nın “Kaysere ait olanı, Kaysere İa- de edin,, mealindeki sözüni tekrar. | layıp devlet reisinin dini ne olursa olsun katoliklerin ona itaatle mü- Günün Fıkrası: İspanyol Maçı Madirt Müdafaa heyetinin kuman. danı general Miaja gazetecilere de. miş ki: “Guadalajara cephesinde harp devam ediyor. Unutmaymız ki harp hakiki maçtır. Bir defa altta, bir defa üstte, Harp, her yerde yalnız hakiki de - Zil, kanlı bir maçtır. Fakat İspanyol maçınm diğerlerine karşı bir hususi. yeti vardır. Dövüşenler karşı karşıya iki millet değil, ayni milletin insanla. ndır. Bir tarafta, kilise mihrapların. da katolik kilisesinin hâkimiyetini müdafaa eden zengin papazlar, Arap atınm üstünde, elindeki kamçıyı | İs. panyol köylülerinin omuzlarında şah. andıran derebeyleri, burjuva demok. rat inkılâbiyle ellerinden gidecek ma. li tahakkiimii korumak için, silindir şapkalariyle harp meydanma koşan büyük sanayiciler, bankerler, milyo. nerler, zavallı müstemleke askerleri, mali sermayesinin tahakkümünü bü. tin dünyaya yaymak için beynelmilel bir cihada çıkan Nazi orduları, faşist orduları, Karşıda İspanyol derebeylerinin malikânelerinde kamçı ile çalıştırı lan, toprağından mahrum, evleri, ai. leleri, şerefleri derebeylerinin zulmü. ne teslim edilen köylü, şehirlerde en kötü şekilde istismar edilen işçi, kral. lık istipdadının altmda nefes alamı - yan entelektüeller, faşist istilâsma karşı sekiz yaşındaki çocukları, &a. dınları #htiyarlariyle yanyana kah - ramancasma dövüşen halk orduları, hakiki İspanya... Bu maç yalnız iki ordunun çarpış. tığı alelâde bir maç değildir. Burada ordular çarpışıyor. İtalyan ordusu, Alman ordusu, Portekiz, Japon, dün. yanm her tarafından getirilmiş faşizm müdafileri.. İspanya hudut » larmd2 demokrasiyle faşizm çarpışı. yor.. Hürriyetle istipdat çarpışıyor. krallıkia Cümbhuriyet çarpışıyor. De. İ zebeyleriyle köylü çarpışıyor. Mili kurtuluşla, mali sermayenin istilâs çarpışıyor, Bu yalnız general Maja ile general Frankonun maçı, Jil Rob. lesle, Caballeronun Diasın maçı değil, faşizmle demokrasinin biribirine kılıç salladıkları bir maçtır. Milli takım - lardan sonra, beynelmilel takımla » rm sahaya çıkması, beynelmilel maç. larm, büyük bir cihan olimpiyadınn kurulması muhtemeldir. — İspanyol maçı, arkasmda bütün Avrupanın, İspanyanm, Afrikanm siyasi ve İçti. İ mai mukadderatını saklıyor » ADSIZ YAZICI — e kellef olduklarını ihtar etmek lüzr müunu duymuştu! gm akir İ i ? stanbul şehir mecli - İ snde geçende bir mü nakaşa fırtınası koptu. Sebep, belediyenin şu teklifi idi: Be- lediye hastanalerindeki po - likliniklerde ayakta tedavi edilenlerden, fakirler müs - tesna, yirmişer kuruş ücret alınacaktır. . Şehir meclisinin birçok A- zaları buna şiddetle itiraz et- tiler, bir kısım âza da zengi- ni fakirden ayırmak mevzuu üzerinde durdular. “Ulus,, re- fikimiz Ankarada bu mevzu strafında bir anket yapmış, münevverlere şu suali sor « muş — Fakir kimdir? Fakiri nasıl tarif etmeli? Alınan cevapların esas cüm lelerini buraya kısa kısa alı- yoruzi * Maruf iktisatçımız Bay Şevket Süreyya Aydemir: “Kazancının temin ettiği hayat, o memleketteki vasa- ti hayat standardının altında kalan kimse fakirdir., . Maliye Vekâleti tetkik bü » rosu direktörü Bay Cezmi: “Ancak maişetini temin €- Kimdir eeaaameaeaaeaeeakkeeeeeeeeeaseeeneskakeseseeeeee i .eeeeeeerekearereeeeseşeseeeesekekeekeseesekeeeeeseseseseeeeeeeeeereeeeeeeeeeeeemeeee z debilecek kadar kazancı ve- ya geliri olan adam fakir - dir. . Avukat Bay Fehmi Kural: “Fakir, içtimai müzahere - te mühtaç olan kimsedir... * Ankara Maarif müdürü Bay Rahmi: “Bize göre, her halile yar- dıma mühtaç olduğunu an - latan fakir ve yoksuldur. * Hukuk doktoru Bay Münip Hayri: “Fakir kimdir? Sualini hal lederken insanların o içtimai seviyelerini, çiğerlerinin ha - kiki değerini hayattaki va - zife mesuliyetlerini, hülâsa her türlü vaziyetlerini göz - önünde bulundurmak gerek- tir., . Şefkat yurdu reisi Bay Ra- uf Baykan: “Malüliyet ve ya herhangi başka bir sebeple çalışamıya- rak geçimi için lâzımgelen asgari kazancı temin edemi- yen ve bunu temin edemedi- ği için başkasının yardımına muhtaç bulunanlar fakirdir... “.... xn